Sipke Ernst beslist tweekamp in zijn voordeel
In de tweekamp tussen talent Lucas van Foreest en grootmeester Sipke Ernst tijdens het Groninger Schaakfestival is de grootmeester de laatste twee dagen goed op dreef geweest. Zowel in de vierde als in de vijfde partij kwam hij tot winst, hoewel het daar in beide partijen aanvankelijk niet naar uitzag. In het eindspel toonde hij zich echter de meerdere van zijn jonge opponent.
In de vierde partij leek Sipke met wit in het voordeel te komen, maar Lucas dacht daar anders over. Hij slaagde er zelfs op vrij eenvoudige wijze in de stelling volkomen in evenwicht te brengen. Er diende zich een zetherhaling aan en er was voor wit geen objectieve reden om die uit de weg te gaan, maar dat deed Sipke toch. Hij speelde een soort ‘nietszet’ om te zien wat zijn jonge tegenstander met zijn stelling zou gaan doen. En toen kwamen er ineens wat onnauwkeurigheden. Die stapelden zich verder op en toen de 14-jarige in een reeds precaire situatie ook nog de eigen koningspositie opblies, was de grootmeester er als de kippen bij om de koning het halve bord over te jagen. Dat overleefde zwart niet en hij werd tot opgave gedwongen nadat er een toren de mist in ging.
In de vijfde partij was het voor Lucas min of meer erop of eronder, wilde hij deze tweekamp nog met een acceptabele score afsluiten. Daar leende de Italiaanse opbouw zich niet helemaal goed voor. Er ontstond een zwaar loopgravenduel waarin er voor beide spelers weinig aanknopingspunten waren. Maar ineens kreeg de jongeling een unieke kans. Sipke offerde een pion en claimde daar compensatie voor te hebben. Maar mijn collega Dimitri Reinderman lacht hem over de volgende stelling echter uit.
Zijn commentaar bij deze stelling: “Zwart doet alsof ie compensatie heeft, maar elke grootmeester zou in een vluggertje 24.c4 spelen en hem uitlachen. Ph2 volgt, dan paard naar g4 of zelfs f5, de dametoren kan via a3 in het spel komen, de loper op a7 doet niets en 24…g4 zou alleen maar het paard op f4 ondermijnen. Wit staat dan een pion voor bij betere stelling. Zoals Lucas het speelt krijgt zwart daadwerkelijk compensatie.” Een grafische weergave hiervan van deze plannen:
Begrijpt u me goed: de twee kunnen goed met elkaar overweg, er is geen sprake van een polemiek. Maar altijd leuk als twee GM’s elkaar qua oordeel in de haren vliegen…
Zoals het ging kwam zwart langzaam maar zeker in het voordeel. En hoewel Lucas vocht als een leeuw ging hij in het verre eindspel toch ten onder. Een toreneindspel van twee verbonden vrijpion tegen een losse was verloren. Daarmee heeft Ernst de match al op zijn naam geschreven.
LUCAS VAN FOREEST – SIPKE ERNST
ANALYSES PARTIJEN 4 EN 5
Ik heb zelf de vierde partij van commentaar voorzien, terwijl Dimitri Reinderman de vijfde partij voor zijn rekening nam. Eerdere analyses staan ook nog in de viewer.
|
|
|
Ernst, Sipke – Van Foreest, Lucas
1. Pf3 Pf6 2. g3 b6 3. Lg2 Lb7 4. O-O e6 5. d3 d5 6. Pbd2 Le7 7. e4 O-O 8. e5 Pfd7 9. Te1 Te8 10. Pf1 c5 11. h4 Pc6 12. c3 Lf8 13. P1h2 f6 14. exf6 Pxf6 15. Lf4 Ld6 16. Pe5 Pxe5 17. Lxe5 Lxe5 18. Txe5 Dd6 19. d4
Optisch staat wit mooi omdat hij de betere loper heeft en veld e5 in handen heeft gekegen. Dat laatste is niet waar. Zwart verdrijft hem daarvan met
19…Pd7 20. Te3 e5 21. dxe5 Txe5
Nu kan wit druk op de stelling gaan uitoefenen. Vermoedelijk was 21…Pxe5 helemaal oké voor zwart.
22. Pg4 Tf5 23. Le4?!
Zo verzandt het witte voordeel. Waarom ging hij niet met het logische 23. De2! verder? Waarschijnlijk wilde hij pion d5 onder druk houden, maar op de e-lijn viel ook het nodige te halen: 23…Taf8 24. Te6 Db8 25. f4 d4 26. Lxb7 Dxb7 27. cxd4 cxd4 28. Td6 is heel kansrijk voor wit.
23…Tff8 24. c4 h5 25. Ph2
25…Pf6
Lucas verdedigt zich uitstekend. Hij activeert zijn stukken en dekt tegelijkertijd de zwaktes af.
26. Lf3 Tad8 27. cxd5 Lxd5 28. Lxd5+ Dxd5
Alle penningen zijn van de baan, de betere loper op g2 is geruild, het staat volkomen gelijk.
29. De2 Tde8 30. Pf1 Txe3 31. Pxe3 De6 32. Dd3 Pe4 33. Tf1 Te8 34. Te1 Df7 35. Te2 Df3 36. Dc4+ Df7 37. Dd3 Df3 38. Dc4+ Df7 39. b3
De grootmeester gaat het proberen.
39…b5 40. Dc2
40. Dxb5? faalt op 40…Pc3
40…a6?!
Hierna komt zwart toch ineens in de problemen. 40…Te7 is een nuttigere zet. Het dekt de zevende rij en wacht ondertussen af hoe wit denkt op winst te kunnen spelen. Na 41. Pg2 zoals in de partij kwam, kan zwart beantwoorden met 41…Pf6 42. Txe7 Dxe7 en pion e7 blijft gedekt.
41. Pg2!
Het paard op e4 hangt en mag niet weg omdat c5 dan in komt te staan. Daarnaast dreigt wit met Pf4 zijn paard te verbeteren.
41…Df5 42. Pf4 Te5 43. Kg2 g5?!
Zo gooit hij zijn koning open en dat lijkt wat veel gevraagd van de zwarte stelling. Beter is 43…Pf6 hoewel 44. Dxf5 Txf5 45. Te6 uiterst onaangenaam is voor zwart.
44. hxg5 h4 45. Dd3!
45…hxg3?
Nu is het definitief gedaan.
45…Pxg5 46. Txe5 Dxe5 47. Dg6+ Kh8 [47…Kf8 (zie analysediagram)
48. Dxg5! Dxg5 49. Pe6+ Ke7 50. Pxg5] 48. gxh4 De4+ [Het pionneneindspel na 48…Dxf4 49. Dh6+ Kg8 50. Dxg5+ is gewonnen voor wit.] 49. Dxe4 Pxe4 (zie analysediagram)
en wit heeft een pion meer in het paardeindspel, hetgeen hem uitstekende winstkansen verschaft. Toch moet er nog wat bewezen worden hier.
46. Dd8+ Kg7 47. Dc7+ Kg8 48. g6
Dat speelt Sipke allemaal heel handig.
48…Kf8 49. Dh7 Ke8
50. Dh8+ De snelste winst is na 50. fxg3 want zwart kan geen stuk verzetten. Na een paardzet bijvoorbeeld 50…Pf6 51. Df7+ Kd8 wint 52. Pe6+
50…Ke7 51. fxg3 Pf6 52. Dg7+ Kd6 53. Df8+
Er is geen houden meer aan voor zwart.
53…Kc6 54. Da8+ Kc7 55. Da7+ Kd8 56. Db8+ 1-0
Van Foreest, Lucas – Ernst, Sipke
1. e4 e5 2. Pf3 Pc6 3. Lc4 Lc5 4. O-O Pf6 5. d3 d6 6. c3 a6 7. Lb3 La7 8. h3 O-O 9. Lg5 Pe7 10. Pbd2 Kh8 11. d4 Pg6 12. Te1 h6 13. Le3 De7 14. Lc2
14…c5!?
Zwart heeft zijn paarden goed neergezet, wat hij met zijn lopers moet doen is minder duidelijk. Op deze manier zou zwart het kunnen oplossen: als wit ruilt op e5 kan zwart hopen om de pionnen op b5 en c4 te zetten en dan staan de lopers op b7 en a7 goed. Dat lijkt wat vergezocht, al is het maar vanwege de loper op e3. Toch gaat het gebeuren… 14…Pf4 15. Lxf4 exf4 16. e5 is overigens niet zo’n goed idee.
15. dxe5 dxe5 16. a4 b6 16…b5 17. axb5 axb5 18. Ta5 Ld7 19. b4 zou te haastig zijn,
17. Pf1 Td8 18. Dc1
18…Ph5?
Dit geeft gewoon een pion weg.
19. Lxh6 Pgf4 20. Lg5 f6 21. Lxf4 Pxf4 22. Pe3 Df7 23. Pd5 g5
Zwart doet alsof ie compensatie heeft, maar elke grootmeester zou in een vluggertje 24.c4 spelen en hem uitlachen. Ph2 volgt, dan paard naar g4 of zelfs f5, de dametoren kan via a3 in het spel komen, de loper op a7 doet niets en 24…g4 zou alleen maar het paard op f4 ondermijnen. Wit staat dan een pion voor bij betere stelling. Zoals Lucas het speelt krijgt zwart daadwerkelijk compensatie.
24. Ph2? c4 25. Pxf4?! gxf4 26. Ld1 Lb7 27. Lg4 Td3 28. Dc2 Tad8
29. Tad1?!
De toren had een taak op a1.
29…Lc6 30. Lf5 Kg7 31. De2 Kf8 32. Pf3 Lxa4
En nu staat het materieel weer gelijk. Toch staat wit nog vrij stevig als hij geen rare zetten doet.
33. Ta1 b5 34. Tf1 Dh5 35. Lg4 Df7 36. Lf5 Dh5
Anders komt het paard wellicht op h4, en als wit voor de zetherhaling gaat (wat hij had moeten doen) kan zwart altijd nog kiezen af te wijken.
37. Tfe1?! T8d6 38. Tf1
Lucas twijfelt of hij nou beter de dame of de f-pion kan dekken.
38…Td2!?
Ziet er heel sterk uit, maar misschien valt het tegen.
39. De1?
39. Dxd2 Txd2 40. Lg4! [40. Pxd2 De2 41. Pf3 Dxb2 wint voor zwart] 40…Dxg4 41. hxg4 Txb2 42. g5! Kf7 43. gxf6 Kxf6 44. Txa4! bxa4 45. Ta1 Txf2 46. Kh2 (zie analysediagram)
en hoewel wit even twee pionnen achter staat is het waarschijnlijk remise, omdat beide a-pionnen eraf gaan.
39…Txb2? 39…Lxf2+ 40. Txf2 Td1 wint een dame.
40. Dc1 Tb3 41. Pd2 Lc5 42. Pxb3 Lxb3
Nu heeft zwart slechts goede compensatie voor de kwaliteit. Na iets als 43.Db2 Df7 44.De2 blijft het daarbij.
43. Lg4?! Dh7 44. Db1?! Da7 45. Ld1?!
45…Lxf2+
Sipke zal deze truc heus niet nog een tweede keer missen.
46. Kh1 Td2 47. Lxb3?
Na 47. Dc1! Le3 48. Da3+ Lc5 49. Dc1 leeft wit nog.
47…f3
Nu niet lang meer.
48. Td1 48. Ta2 fxg2+ 49. Kxg2 De3! 50. Txd2 Dg3+ 51. Kh1 Dxh3#
48…fxg2+ 49. Kxg2 Dg7+ 0-1
