Top-40 Nederlandse schakers. 30: Eddie Scholl
Alle Nederlands kampioenen sinds Euwe komen in deze top-40 voor. Vermelding van Eddie Scholl noem ik echter beslist geen moetje. Hij stopte vroeg met topschaak, maar was in de jaren rond zijn kampioenschap in 1970 een absolute Nederlandse topper.
Eddie Scholl in 2008. Foto: Eelke Heidinga.
De Fries Scholl (geboren 17 oktober 1944) werd in 1963 jeugdkampioen van Nederland en in 1965 open kampioen. Van 1967 tot en met 1974 nam hij alle zeven keren aan het Nederlands kampioenschap deel (in 1968 werd er geen NK gespeeld). Al bij zijn debuut werd hij derde achter Ree en Bouwmeester, maar voor Donner, Kuijpers en Langeweg. In 1970 was het kampioenschap niet zo sterk bezet. Scholl eindigde samen met Coen Zuidema bovenaan, voor Langeweg en Hartoch, en won de beslissingsmatch. In 1971 werd hij derde achter Ree en Donner, maar voor Timman, Hartoch en Langeweg. Dat is in die jaren beslist een indrukwekkend rijtje.
Wereldtop
Ook al had hij de toen tweevoudig Nederlands kampioen Hans Ree niet verslagen (want die deed niet mee), mocht Scholl op de Olympiade van 1970 in Siegen toch aan het eerste bord spelen. Daar deed hij het met 10,5 uit 17 uitstekend. Als zijn beste prestatie noemt hij zijn overwinning op Larry Evans. Bij de IBM-toernooien van 1970 en 1971 speelde hij remises tegen Spasski (wereldkampioen), Geller, Keres, Hort, Smyslov, Uhlmann en Gligoric. Hij hield de wereldtop op remise en versloeg Donner in die twee toernooien beide keren.
Een ommekeer kwam in datzelfde IBM-toernooi 1971, toen hij zich tegen Portisch op de veertiende zet pardoes mat liet zetten en zijn volgende zeven partijen verloor. Zijn opmars naar de wereldtop was opeens voorbij.
Dat is scorebordjournalistiek. Het onthutsende resultaat kwam gelijk met zijn beslissing dat hij fulltime wiskundeleraar wilde zijn en dat hij als getrouwde man ook zijn vakanties niet voor schaaktoernooien wilde gebruiken. Donner dreef er de spot mee. In 1971 zei hij in een interview met Max Pam voor Schaakbulletin dat Scholl naast Timman de enige jonge schaker was in wie hij wat zag. Vier jaar later zei hij in een vervolginterview dat hij het droevig vond hoe het met Scholl gelopen was: een baan! Scholl haalt er zijn schouders over op.
Eddie Scholl in zijn topjaar 1970. Foto: Nationaal Archief.
Blijvend hoog niveau
Als clubschaker doet hij het uitzonderlijk goed. In 1962, dus net voor zijn nationale jeugdtitel, debuteerde hij in het eerste van Philidor Leeuwarden. Daarmee werd hij in 1967 kampioen van Nederland. Nu, vijftig jaar later, speelt hij nog steeds aan een van de hoogste borden. Hij is een van de weinige schakers die meer dan 400 partijen in de KNSB-competitie speelden en de enige die dat altijd in de hoogste twee klassen deed.
Vorig jaar schreef Paul van der Sterren in zijn column in Schaakmagazine dat hij tot zijn stomme verbazing had ontdekt dat Eddie Scholl geen meester is. Dat had hij op basis van zijn resultaten in 1970 en 1971 inderdaad moeten worden. Minstens.
Ik zet hem op 30 en er zijn grootmeesters die niet op deze lijst voorkomen.
28 …
29 …
30 Eddie Scholl
31 Henri Weenink
32 Robin van Kampen
33 Hans Böhm
34 Rini Kuijf
35 Hoan Liong Tan
36 Haije Kramer
37 Daniël Noteboom
38 Norman van Lennep
39 Rudy Douven
40 Rob Hartoch
Als u linksboven in het scherm klikt op ‘top 40’, kunt u langs alle voorgaande afleveringen scrollen.
De top-40 is niet gebaseerd op ratings en titels, maar op de positie en prestaties van Nederlandse schakers ten opzichte van hun tijdgenoten, nationaal en internationaal.
