Schaaksite

Gespot 78: Het menselijke denken versus computer

25 februari 2016 20:08 Herman Grooten 9

Bij het grasduinen in schaakboeken, het doorbladeren van schaaktijdschriften, het surfen op het internet, het bekijken van schaakfilmpjes valt het oog wel eens op interessante stellingen, bijzondere voorvallen, geniale zetten en grappige blunders. In deze rubriek wil ik u die graag voorleggen.

Bent u ook iets tegengekomen? Laat het ons weten.

Steeds vaker hoor ik spelers na de partij zeggen: “Ik stond ongeveer op +1.50”. Of: “ik heb de partij bekeken thuis en het was -3.25, dus ik had moeten winnen met zwart…” Dat is misschien net zo erg als het antwoord op de volgende standaardvraag: “Tegen wie speel je vandaag?” “Ik moet tegen 1840”.

De tegenstander wordt niet bij naam genoemd, nee zijn rating is veel interessanter kennelijk.

Onze moderne wereld is in sneltreinvaart aan het digitaliseren. Maar dat we zo onpersoonlijk worden, is op zijn zachtst gezegd verontrustend.

Als trainer van talentvolle jeugdspelers moet ik soms een waarschuwend vingertje heffen op het oordeel van de engine. Iedere zichzelf respecterende schaker heeft tegenwoordig de beschikking over een mooi databaseprogramma plus engine. Die engines zijn anno 2016 ook bijzonder sterk geworden. Wereldkampioen Carlsen hoeft zich geen illusies te maken: de meeste engines zijn hem allang voorbij gestreefd. Onlangs bleek dat de Amerikaan Nakamura (behorend bij de Top 5 van de wereld) geen schijn van kans had in een korte match (tempo met 45 minuten) tegen Komodo. De computer speelde in alle partijen zelfs met voorgift (zonder pion f7 bijvoorbeeld, of met wit een behoorlijk aantal ontwikkelingszetten extra). Zie het volgende artikel dat op de bekende site Chess.com verscheen. De rating van de computer (3366) zei eigenlijk al genoeg…

Nakamura (foto Frans Peeters)	Levensgevaarlijke komodovaraan…

Grappige schaakzetten

4 januari 2016 17:15 Dimitri Reinderman 15

Een paar maanden geleden moest een jonge schaakster lachen om de oplossing van een opgave uit de stappenmethode. Haar moeder begreep er niets van, hoe konden schaakzetten nou grappig zijn? Ik begreep het wel natuurlijk, en gaf mijzelf een uitdaging: de moeder laten lachen om schaakzetten. Via o.a. Google vond ik wat leuke stellingen, maar helaas, het was niet genoeg: op zijn hoogst reageerde de moeder (die een beetje kan schaken) met ‘wel aardig’.

Gespot 77: Zet weerlegd, het boek de prullenbak in…

2 december 2015 10:18 Herman Grooten 3

Bij het grasduinen in schaakboeken, het doorbladeren van schaaktijdschriften, het surfen op het internet, het bekijken van schaakfilmpjes valt het oog wel eens op interessante stellingen, bijzondere voorvallen, geniale zetten en grappige blunders. In deze rubriek wil ik u die graag voorleggen.

Bent u ook iets tegengekomen? Laat het ons weten.

In het precomputertijdperk moesten schakers het vooral hebben van boeken en tijdschriften. De tijden dat topschakers met grote hoeveelheden boeken liepen te zeulen zijn gelukkig voorbij. Een ongelooflijk veelvoud van partijen en boeken staat tegenwoordig op de harde schijf. Toch verschijnen er nog veel boeken die gretig aftrek vinden bij schakers.

Veel oud topspelers houden zich daarmee bezig; zij proberen om een deel van hun kennis en ervaring door te geven aan de nieuwe generaties en hopen er ook nog een centje aan over te houden.

Een van hen is de voormalige Engelse topspeler John Nunn. Ook tijdens zijn actieve schaakcarrière was hij een ‘veelschrijver’. Zelf heb ik zijn boeken ‘Beating the Sicilian 1,2 en 3’ in de kast staan. Ik speelde zelf Siciliaans en ik wilde graag weten hoe witspelers dachten mij te kunnen overrompelen. Het grappige was dat Nunn tegen bijna alle Sicilianen 6. f4 voorstelde om te spelen. En uiteraard liet hij zijn openingsoverzicht vergezeld gaan van een paar schitterende aanvalspartijen.

Tijdens mijn ‘zwerftochten’ langs de Europese toernooien liep ik de Engelsman Daniel King een aantal keer tegen het lijf. Naast de onderlinge partijen die op leven en dood gespeeld werden, raakten we bevriend. Hij bleek een bijzonder interessant causeur in de avonduren en als ik nu zie hoe hij zich ontwikkeld heeft als bekend schaakcommentator komt zijn vlotte babbel erg goed tot zijn recht! Uiteraard schafte ik ook zijn boek ‘Winning with the Najdorf’ aan.

Gespot 76: Blunders van wereldkampioenen

Bij het grasduinen in schaakboeken, het doorbladeren van schaaktijdschriften, het surfen op het internet, het bekijken van schaakfilmpjes valt het oog wel eens op interessante stellingen, bijzondere voorvallen, geniale zetten en grappige blunders. In deze rubriek wil ik u die graag voorleggen.

Bent u ook iets tegengekomen? Laat het ons weten.

Bij het zien van partijen van jeugdige schakertjes valt op dat ze vaak moeite hebben met bepaald type zetten. En zij niet alleen. Heel horden clubschakers, goede en minder goede, vallen soms ten prooi aan een horizontale damezet, een lange loperzet, een paard dat ook terug kan slaan enzovoort. Deze geometrische effecten, zoals ik maar even noem, zijn voor mensen vaak lastig. Computers hebben dat probleem helemaal niet, wij mensen van vlees en bloed des te meer. Ik zag onlangs een jeugdspelertje dat zijn dame op veld d6 plaatste, terwijl er een zwart paard op f5 stond. De dame werd overigens niet geslagen, de partij ging gewoon verder!

Dit deed me onwillekeurig denken aan het beroemde voorbeeld Petrosian – Bronstein waarin de (ex-)wereldkampioen zijn dame ook op d6 had staan. Naar verluidt was tegenstander, die compleet was overspeeld, in vliegende tijdnood terwijl Petrosian even een wandelingetje aan het maken was.

Actuele puzzels 14: WK-jeugd

In deze rubriek proberen we u op een wat alternatieve manier kennis te laten nemen van een actueel toernooi of interessant evenement. We struinen het internet af op zoek naar mooie, bijzondere of leerzame zetten of concepten. Omdat we graag willen dat u de grijze cellen ook in conditie houdt, bieden we deze aan in de vorm van opgaven.

Het WK jeugd dat in het Griekse Porto Carras, Halkidiki werd gehouden is voorbij. Nederland werd vertegenwoordigd door slechts zeven spelers. Dat waren Hing Ting Lai (Open t/m 18 jaar), Max Warmerdam (Open t/m 16 jaar), Liam Vrolijk (Open t/m 14 jaar), Eelke de Boer (Open t/m 12 jaar), Alexander Rutten (Open t/m 10 jaar), Catheleijne Sanders (Meisjes t/m 18 jaar) en Maaike Keetman (Meisjes t/m 16 jaar).

De scores van de Nederlandse deelnemers zagen er zo uit:

Gespot 75: Geheim, hoezo geheim?

Bij het grasduinen in schaakboeken, het doorbladeren van schaaktijdschriften, het surfen op het internet, het bekijken van schaakfilmpjes valt het oog wel eens op interessante stellingen, bijzondere voorvallen, geniale zetten en grappige blunders. In deze rubriek wil ik u die graag voorleggen.

Bent u ook iets tegengekomen? Laat het ons weten.

Ons bestaan wordt tegenwoordig steeds meer bedreigd door cyberaanvallen. Het valt bijna niet bij te benen wat cybercriminelen allemaal bedenken om de beschikking te krijgen over gevoelige gegevens. Het ene waarschuwende vingertje is nog niet geheven of het volgende staat al weer klaar. Dat was eind jaren ’70 en begin jaren ’80 wel anders. Toen sleepten schakers met grote koffers naar toernooien waarin diverse belangrijke schaakboeken waren opgeborgen. De informatievoorziening verliep vooral via het schrift nog nauwelijks via de ether.

De belangrijkste Nederlandse speler die een gooi naar de wereldtitel kon doen was in die tijd Jan Timman. Hij had zich inmiddels al vele malen bewezen maar nu moest het er dan eindelijk maar eens van komen dat hij in een WK-cyclus daadwerkelijk vuist zou gaan maken. In afwachting van het Interzonale toernooi in Rio de Janeiro, waar hij zich zou kunnen kwalificeren voor de WK-kwalificatiematches, stak het verzekeringsconcern Interpolis hem de helpende hand toe. Volledig in het geheim werd Timman in de gelegenheid gesteld om een tweekamp te spelen over acht partijen met een andere WK-kandidaat, de Rus Lev Polugaevsky.

Jan Timman	Lev Polugaevsky