Grischuk en Gelfand in finale kandidatenmatches
Alexander Grischuk en Boris Gelfand gaan uitmaken wie de uitdager van wereldkampioen Anand wordt. Grischuk versloeg in de halve finale Kramnik en Gelfand Kamsky, in beide gevallen door beter te snelschaken. De partijen met reguliere bedenktijd waren allemaal in remise geeindigd.
Grischuk en Gelfand staan op de laatste ratinglijst respectievelijk 12e en 16e en het mag dus een verrassing heten dat een van beide spelers om het wereldkampioenschap gaat spelen. Verrassingen zijn vaak leuk, maar bij de kandidatenmatches hadden veel objectieve toeschouwers toch liever gezien dat Aronian ‘gewoon’ won, of eventueel Kramnik. Een WK-match tussen Anand en Grischuk, daar gaan toch niet veel harten sneller van kloppen. Daar komt nog bij dat Grischuk tegen Kramnik een matchstrategie hanteerde die weliswaar slim was, maar niet echt leuk voor de toeschouwers: hij speelde in feite alle partijen op remise (ook met wit, een van zijn witpartijen was zelfs in acht zetten afgelopen). Totdat er gesnelschaakt moest worden: als voormalig wereldkampioen in deze discipline dacht hij hierin wel te kunnen winnen en hij had gelijk.
Je zou het een laffe strategie kunnen noemen, maar het was wel effectief. En hij moest natuurlijk wel goed schaken: met zwart niet verliezen tegen Kramnik is niet eenvoudig. De beste kans om de match te winnen kreeg Kramnik in de vierde partij.
1. Pf3 c5 2. c4 Pc6 3. Pc3 e5 4. e3 Pf6 5. Le2 5. d4 cxd4 6. exd4 e4 7. Pe5 was de tweede partij, zie schaaksite.nl/kandidatenmatches-kamsky-en-grischuk-houden-stand 5… d5 6. d4 exd4 7. exd4 In deze symmetrische stelling scoort wit boven de 60% in de database. Vanwege de spanning in het centrum is de extra tempo best relevant. 7… Le6 8. Le3 Het opheffen van de spanning is in dit soort stellingen is meestal iets wat je pas doet als het een duidelijk voordeel oplevert of als het min of meer moet. 8… dxc4 Het moet min of meer, want 8… Le7 9. dxc5 dxc4 10. Pg5 is gunstig voor wit. 9. O-O cxd4 10. Pxd4 Pxd4 11. Lxd4 Da5 Een ongebruikelijke zet, maar niet slecht. Na 11… Le7 12. Da4+ Dd7 13. Dxd7+ Lxd7 14. Lxc4 heeft wit zijn pion terug met een klein plusje. 12. Lxf6 Zo geeft wit zwart een dubbelpion, maar wel ten koste van een loper. Ondertussen staat wit ook een pion achter. 12… gxf6
13. Te1 Td8 14. Dc2 Le7 De loper op e6 is hier heel belangrijk voor zwart: hij beheerst veel velden die wit voor een aanval zou willen gebruiken. Wit zou ‘m ook graag ruilen, maar zwart zal dat proberen te voorkomen. 15. De4 Dc5 Zo voorkomt zwart dat wit met Lxc4 of Lg4 de lopers ruilt. Het kost wel een pion, maar zwart stond er toch eentje voor. 16. Dxb7 O-O 17. Pe4 Db4 18. Dxa7 18. Pxf6+ Kh8 19. Dxb4 Lxb4 20. Tec1 wint een pion maar kost een kwaliteit na 20… Ld2 21. Tc2 c3 22. bxc3 Lf5 18… Td7 19. De3 Dxb2 Een belangrijke pion om te slaan: pion c4 is erg sterk. Als pion f6 op g7 zou staan, zou zwart nu duidelijk voordeel hebben, maar zoals het is kan wit op de aanval proberen te spelen.
20. Tac1 Dd4 21. Df3 Tc8 22. Pg3 Tdc7 Beter is 22… De5 23. Ph5 Na 23. Pf5! Lxf5 24. Dxf5 is zwart de belangrijke loper op e6 kwijt. De computer vindt de stelling gelijk, maar het is geen prettige stelling om met zwart te spelen, wit heeft duidelijk de beste loper. 23… Kh8 24. Tcd1 Db2 25. Dg3 Lf8
26. Lg4? 26. Dh4 Le7 27. Dg3 Lf8 dwingt remise af maar natuurlijk wil Kramnik meer. Objectief gezien niet goed, gezien de matchsituatie wel te begrijpen. 26… c3 27. Lxe6 fxe6 28. Pxf6 Lg7? Zwart had hier in de tegenaanval kunnen gaan: 28… Tg7! 29. De5 Db7 30. g3 c2 31. Tc1 La3 32. Ph5 Lxc1 33. Txc1 Td8 met groot voordeel. 29. Ph5 Dreigt op c7 te slaan. Zwart staat nog steeds ok, maar door minder nauwkeurig spel geeft hij wit kansen. 29… Db7 30. Dh4 Tg8?
31. Td8? 31. Pf4 h6 32. Txe6 ziet er goed uit, b.v. 32… c2? 33. Txh6+ Lxh6 34. Dxh6+ Th7 35. Df6+ Thg7 36. Pg6+ Kh7 37. Dh4+ Kxg6 38. Td6+ Kf5 39. Df6+ Kg4 40. h3+ Kh5 41. Dh6# mat 31… Tc8 Nu was 31…c2 wel goed geweest. 32. Txg8+ Txg8 33. Pxg7 De laatste kans was 33. Pf6 Lxf6 34. Dxf6+ Dg7 35. Dxg7+ Kxg7 36. Tc1 Zwart kan de c-pion niet houden, en het toreneindspel van f,g,h tegen e,h biedt behoorlijke winstkansen. 33… Dxg7 34. De4 c2 35. Tc1 Tc8 36. Dxe6 Td8 Wit heeft twee pionnen maar, maar de pion op c2 is er drie waard. Er zit niets beters op dan remise door eeuwig schaak maken.
37. Db3 Td2 38. Db8+ Dg8 39. Db2+ Dg7 40. Db8+ Dg8 41. De5+ Dg7 42. De8+ Dg8 43. De5+ Dg7 44. De8+ 1/2-1/2
En de rest van de match was voor Grischuk een kwestie van techniek…
De match Gelfand-Kamsky ging tussen twee vechters. De vier remises in partijen met gewone bedenktijd waren zeker niet saai, en ook in de rapidpartijen werden mokerslagen uitgewisseld. Gelfand kwam door een blunder op de rand van uitschakeling:
Met 15.Pd2 kan wit op voordeel spelen. In plaats daarvan ontnam Gelfand zijn dame een vluchtveld: 16. a3?? c4! Met stuk- of damewinst. Gelfand koos voor het laatste, maar het was natuurlijk kansloos. 17. Dxc4 Lxf3 18. Lxf3 Txc4 19. dxc4 Pc6 20. Pb5 Pc5 21. b4 axb4 22. axb4 Pxb4 23. Tb1 Pba6 24. Pd6 Da4 25. Pxb7 Pxb7 26. Lxb7 Dxc4 27. Lf3 h6 28. Le3 Pb4 29. Tbc1 Pc2 30. La7 Da4 31. Lb6 Pd4 32. Lxd4 Lxd4 33. Td3 Lf6 34. Tc7 Td8 0-1
Gelfand moest dus met zwart risico’s gaan nemen: alleen een overwinning was genoeg. Kamsky kwam met wit goed te staan, maar miste een grote kans:
25. Dh5? Hier had wit 25. Lxf7+! Kxf7 26. Dc4+ kunnen spelen waarna hij zijn stuk met groot voordeel terugwint. 25… Dc7 26. Ld5 Lxd5 27. exd5 Pe4 28. Lg1? Met 28. De2 had wit de kansen nog ongeveer gelijk kunnen houden. 28… Dc4 29. Taa1 Dxd5 Zwart staat nu een gezonde pion voor en Gelfand speelt het goed uit. 30. Tad1 d3 31. Df3 Tad8 32. Tfe1 Pf6 33. Dxd5 Txd5 34. c4 Td7 35. Lb6 e4 36. c5 Tc8 37. h3 h5 38. Kg1 h4 39. Lxa5 Txc5 40. Lc3 Tc4 41. Lxf6 gxf6 42. b3 Tb4 43. Kf2 Td5 44. Ke3 Txf5 45. Tc1 Tg5 46. Tc4 Txc4 47. bxc4 Txg2 48. c5 Te2+ 49. Txe2 dxe2 50. Kxe2 Kf8 0-1
Zo wist Gelfand het toch op het snelschaken aan te laten komen. Daarin bleek hij het sterkste, onder andere door goede techniek in de volgende stelling:
23…Txb2 24. Txb2 Lxb2 25. Txc5 Td1+ 26. Kh2 Td5! 27. Txd5 exd5 28. a4 Kf8 Het zwarte plan is eenvoudig: met de koning de a-pion veroveren, de a-pion ruilen voor het paard en vervolgens terugkeren naar de koningsvleugel om in ieder geval 1 pion te behouden. Onder andere omdat de witte koning slecht staat lukt dit perfect. 29. Pe1 Ke7 30. Pd3 Lc3 31. g4 Kd6 32. Kg3 Kc6 33. Kf3 Kb6 34. Pf4 Ka5 35. Pxd5 Lg7 36. Pe7 Kxa4 37. Pc6 a5 38. Ke4 Kb5 39. Pxa5 Kxa5 40. Kd5 g5 41. Kd6 Lc3 42. Ke7 f6 43. f4 Kb5 44. Kf7 Kc4 45. Kg7 Kd3 46. Kh6 gxf4 47. exf4 Ke4 48. g3 Kf3 49. g5 f5 50. Kxh7 Kxg3 0-1
