De Telegraaf schaakrubriek 2 juli 2011

Hans Böhm

Opmerkelijke momenten NK 2011

Het NK is in volle gang en we pakken er een paar bijzondere momenten uit. Iets bijzonders moet gekoesterd worden, zeker in de schaaksport waar de logica regeert en we altijd op zoek zijn naar de uitzondering op de regel. Een dameoffer dat de wedstrijd keert, gaat snel de wereld over. Het was gebruikelijk dat bij ieder toernooi aan het eind bij de prijsuitreiking ook een ‘schoonheidsprijs’ werd uitgereikt. Meestal kunstvoorwerpen en de twee die ik zelf gewonnen heb, hebben al meer dan dertig jaar een ereplaatsje. Bij de algehele versobering in onze maatschappij kwam ook die prijs voor het kunstzinnige element de laatste jaren onder druk te staan maar bij dit NK is die traditie weer opgepakt met ‘de spectaculairste zet’, zowel bij de mannen als bij de vrouwen. Dankzij een nieuwe samenwerking tussen de KNSB en het advocatenkantoor Van Till uit Amsterdam. Het betreft ‘een geldprijs’ maar ik hoop dat er ook een kleinood bij zit, als houdbaar symbool van creativiteit. De formule voor ‘de spectaculairste zet’ is een beetje afgekeken van de voetballerij maar dat geeft niet, beter goed gekopieerd dan slecht verzonnen. Na iedere ronde geeft de commentator-van-de-dag drie momenten aan bij de mannen en drie bij de vrouwen. Na de volgende ronde verdwijnt er één per categorie en komt er een nieuwe bij. Bij de sluiting op 5 juli worden deze bijzondere prijswinnaars bekendgemaakt.

Diagram 1

S. Ernst – A. Giri

Deze partij uit de eerste ronde zou wel eens van doorslaggevende betekenis kunnen zijn voor de afloop van het toernooi. Zwart zit ondanks de pluspionnen in de problemen. Wit kan met simpel 27.Tf-c1 de c-pion ophalen en vervolgens over de open lijnen binnen komen. Tot hier had wit goed gespeeld maar nu ging hij in de fout:

27.Tf-e1? g4 28.Lxg4 Td2?

Zwart had uit de penning moeten gaan met 28…Kb8 29.Lf3 Td7 en het is onduidelijk want Pd4 komt in de stelling.

29.Dxe6 Kb8 30.Le2?

Als commentator kon ik deze zet niet verklaren, de loper hoort toch op f3? We analyseerden 30.Lf3 Pe5 31.Txe5! en wit wint evenals na 30…Tc8 31.Dxf6 en wit staat beter en een pion meer!

30…Dd5 31.De3 De5! 32.Lf3 Pd4 33.Dxh6 Pxf3+ 34.gxf3 Dg5+ 35.Dxg5 fxg5 36.Kg2 g4

en na nog heel wat hartkloppingen van beide kanten eindigde de partij na 61 zetten in remise. “De slechtste partij die ik ooit gespeeld heb,” verzuchtte Anish na afloop.

Diagram 2

I.Sokolov – F. Nijboer

Er is niets mis met de zwarte stelling, alleen zat Nijboer al vanaf de twaalfde zet in tijdnood. De gaten rond de zwarte koning moeten gedicht worden en dat kon met 34…De7 gevolgd door 35.Tc4 met totale centralisatie.

34…Pc4? 35.Df6+ Kg8 36.Tb-d1 Txd1 37.Txd1 De5 38.Da6 Tb8 39.Pf6+ Kg7 40.Pd7 De2

tijdnood gehaald maar de gaten staan nu wijd open en wit maakt het mooi af:

41.Df6+ Kg8 42.Dd4 Tc8 43.Pf6+ Kg7 44.Ph5+ Kf8 45.Pf6 Pe5 46.Ta1! Pc6 47.Pxh7+ Kg8 48.Pf6+ Kf8 49.Df4 Kg7 50.Pe4 Te8 51.Df6+ Kg8 52.Pd6

en zwart gaf op want 52…Tf8 53.Pxf7 is pijnlijk.

Diagram 3

L. Hortensius – A. Haast

De zwarte stelling dreigt in te storten (Pf6 en pion d5 onder druk) en de ontwikkeling moet nog voltooid worden terwijl wit al verder is. Haast komt met een oplossing die succes heeft maar niet goed is.

22…d4!? 23.Dd2?

Zo krijgt zwart de tijd om zijn grootste problemen op te lossen. Wit had mee kunnen doen in de spectaculaire competitie met het stukoffer 23.Pxd4 exd4 24.Dxd4 Pd7 25.g6! Tf8 26.Lc4 en zwart heeft geen zinvolle voortzetting meer.

In de partij werden de bordjes snel verhangen na: 23…Pd7 24.Dxb4 Tb8! 25.Dxa4 0-0 26.Pc1 Pb6 27.Da5 Ta8 28.Dd2 Le6 29.Pb3 Tf-b8 30.g6 f6 31.f4 exf4 32.De2 Da7 33.a3 Pc4 34.Dxh5 Pxa3+ 35.bxa3 Dxa3 36.Dh7+ Kf8 37.Dh8+ Lg8

en wit gaf op.

Alleen geregistreerde gebruikers kunnen een reactie achterlaten.