de Volkskrant schaakrubriek 17 december 2011
Gert Ligterink
Nakamura op het matje bij leermeester Kasparov
Vladimir Kramnik won het laatste toptoernooi van 2011 met behulp van een oud recept. In de London Chess Classic maakte hij remise met zijn vier collega’s uit de toptien en versloeg hij de vier Engelse deelnemers. Met deze beproefde tactiek is in het verleden ook het toernooi in Hastings vaak door een buitenlandse gastgrootmeester gewonnen.
Voorlopig zullen we Kramnik even niet zien. Hij vertelde dat in de eerste helft van 2012 zijn agenda leeg is. Hij doet niet mee in Wijk aan Zee, het Amber toernooi is een zoete herinnering en het is onwaarschijnlijk dat de klassieker in Linares uit de dood herrijst. Als zich voordien niets aandient, zit Kramnik pas in juli in Dortmund weer achter het bord.
Magnus Carlsen en Hikaru Nakamura, de nummers twee en drie in Londen, hebben voorlopig geen vakantie. Beiden spelen in Wijk aan Zee en Nakamura waagt zich voordien ook nog aan het Nieuwjaarstoernooi in Reggio Emilia. Dat lijkt wat veel van het goede, maar de Amerikaan heeft er alle vertrouwen in dat zijn energie toereikend zal zijn om twee maanden achtereen min of meer onafgebroken te spelen.
Nakamura werkt al geruime tijd samen met Kasparov. In Londen werd hem gevraagd hoe die trainingen verlopen. `We concentreren ons op de openingsvoorbereiding’, antwoordde Nakamura. `Dat is nu eenmaal Kasparovs specialiteit. Ik ben ervan overtuigd dat anderen sterker dan hij waren in het midden- en eindspel. Maar ze kregen de kans niet dat te bewijzen, omdat het Kasparov altijd lukte met voordeel uit de opening te komen. In de WK-match met Kramnik in 2000 lukte dat niet. Daarom verloor hij zijn wereldtitel.’
Ik vermoed dat Kasparov met gefronste wenkbrauwen kennis heeft genomen van deze analyse. Ook zal hij zijn pupil even hebben onderhouden over diens laatste partij in Londen. Nakamura won weliswaar, maar dat lag zeker niet aan de samenwerking met de grote kampioen van weleer. Kasparov zou hem de keuze voor het frivole Koningsgambiet met klem hebben ontraden.
Nakamura – Adams
Londen 2011
1. e4 e5 2. f4 exf4 3. Pf3 d5 4. exd5 Pf6 5. Lc4 Pxd5 6. 0-0 Le6 7. Lb3 c5
Deze sterke zet bleek een verrassing voor Nakamura. Een van de pointes is dat 7. Pc3 kan worden beantwoord met 7 … c4 8. Lxc4? Pxc3 met stukwinst.
8. Kh1
Na het voor de hand liggende 8. d4 komt 8 … cxd4 9. Pxd4 Lc5 10. Kh1 Lxd4 11. Dxd4 0-0, gevolgd door 12 … Pc6 met voordeel voor zwart.
8 … Pc6 9. d4 c4! 10. La4
Het kwaliteitsoffer 10. Lxc4 Pe3 11. Lxe3 Lxc4 12. Lxf4 Lxf1 13. Dxf1 biedt na 13 … Ld6 onvoldoende compensatie.
10 … Ld6 11. b3 c3 12. Dd3 0-0 13. Lxc6
Niet 13. Pxc3? Pcb4 14. Dd2 Pxc3 15. Dxc3 Tc8.
13 … bxc6 14. Pxc3 Te8 15. Pxd5 Lxd5 16. c4 Le4 17. Dc3 a5 18. a3 f6 19. Lb2 Ta7
Voorbeeldig openingsspel heeft zwart een prachtstelling opgeleverd, waarmee Adams in goede vorm wel raad zou hebben geweten. In plaats van de omslachtige tekstzet zou 19 … Tb8 sterker zijn geweest. `Dan zou ik niet hebben geweten wat ik moet doen’, erkende Nakamura,.
20. Tad1 Tae7 21. b4 axb4 22. axb4
Nu heeft wit een beetje tegenspel.
22 … Kh8 23. Db3 Tb7 24. Lc3 Db8 25. b5 cxb5 26. c5 b4 27. Ld2 Lf8 28. Tde1 g5 29. Dc4 g4 30. Ph4
30 … f3?
Na 30 … b3 zou wit kansloos zijn geweest. Bijvoorbeeld 31. c6 (31. Lxf4 Dc8) 31 … Tbe7 32. Lxf4 Ld5! 33. Dd3 Txe1 34. Lxb8 b2 en zwart wint.
31. d5 fxg2+ 32. Pxg2 Lf3!
Nog steeds heeft zwart de beste kansen, maar ach, die vermaledijde tijdnood.
33. Kg1 Tc8 34. c6 Tb5 35. Pf4 Lc5+ 36. Le3 Lxe3+?
Veel sterker is 36 … Db6! 37. Lxc5 Txc5 (38. Dd4 T5xc6!). Die laatste zet was door beide spelers over het hoofd gezien.
37. Txe3 Db6 38. Tfe1
Het blad is gekeerd. Alleen met 38 … Ta5 (dreigt 39 … Ta1) kan zwart zich misschien nog verdedigen. Na de volgende zet is het uit.
38 … b3? 39. Dc3 Tf8
40. Pe6 b2 41. c7
Om na 41 … b1D af te ronden met 42. Dxf6+ Txf6 43. c8D+ en mat.
Zwart geeft op.
