De Telegraaf schaakrubriek 21 januari 2012
Hans Böhm
Het Tata-toernooi is in volle gang. Op de dorpsweide in Wijk aan Zee staat een grote witte tent en daar wordt het publiek onderhouden door een deskundige, die uitlegt waar de spelers over denken. Iedereen mag hardop meedenken en er zitten tussen de mindere voorstellen ook altijd wel een paar hele goede zetten. Die krijgen een mooi presentje, bijvoorbeeld een schaakboek waarvan de schrijver elders in het complex rondloopt of meespeelt. Aan de bar zijn de kroketten en de warme chocolademelk niet aan te slepen, kortom: het is een mooi schaakfestijn in dat winderige plaatsje aan de kust. Waar iedereen warm van wordt zijn de zware gevechten. Sommige spelers hangen erg aan de technische spelvoering, zelfs onze nummer één van de wereld, de Noor Magnus Carlsen. Als hij tactisch wordt, is dat doorgaans omdat er geen andere manier is om te winnen. Om te genieten van het uitmelken van kleine positionele voordeeltjes is een bepaald niveau vereist. Maar er zijn gelukkig ook altijd spelers die de chaos opzoeken en dat zijn de mooiste partijen om mee te beleven op ieder niveau. Zo’n typische vechtschaker is de Amerikaan Hikaru Nakamura en ook de Armenier Levon Aronian. Dus als zij tegen elkaar spelen, wordt het vanzelf genieten.
L. Aronian – H. Nakamura, ronde 2.
1.d4 f5 2.g3 Pf6 3.Lg2 g6 4.Pf3 Lg7 5.0-0 0-0 6.c4 d6 7.Pc3 c6
De Leningrader staat niet als volkomen gelijkwaardig te boek maar brengt zulke grote complicaties met zich mee dat dat amper een rol speelt in de arena.
8.Db3 Kh8 9.Td1 Pa6 10.Da3 Pc7 11.d5 c5 12.b4 cxb4 13.Dxb4 Pa6 14.Db1 Ld7 15.Pb5 Tc8 16.Pd2 Db6 17.e3
Wit heeft opmerkelijk veel met de dame gespeeld en de stelling voelt al lekker aan voor zwart. Hij zou een pion kunnen winnen met 17…Lxb5 18.cxb Pc7 19.a4 Pxd5 20.a5 maar dan komen de witte stukken los. Dus houdt zwart de spanning vast.
17…Pc5 18.a4 Da5 19.La3 a6 20.Lb4 Dd8 21.Pd4 Pxa4!?
Wellicht kon Nakamura zich niet inhouden. Hij krijgt wat materieel voordeel maar geeft daarmee wel de stellingsdruk aan wit. Het was nog niet nodig, er hoefde nog niets geforceerd te worden. Beide spelers gebruikten zeer veel bedenktijd en een zware tijdnood in de cruciale fase zat er hier al aan te komen. Dat is ook een psychische strijd.
22.Pe6 Lxe6 23.dxe6 De8 24.Lxb7 Tb8 25.Lxa6!?
Wit offert de dame en krijgt veel compensatie. Vooral pion e6 verdeelt het zwarte kamp en de stelling is moeilijker te spelen voor zwart, ook al is objectief bezien de balans in evenwicht.
25…Pc3 26.Lxc3 Txb1 27.Tdxb1 g5!
Zwart moet tegenspel zien te krijgen op de koningsvleugel. Beide spelers hadden hier nog minder dan tien minuten voor de resterende 13 zetten tot de eerste tijdcontrole.
28.Tb7 Pg8 29.Lxg7+ Kxg7 30.Tb5 Dg6
Razend ingewikkelde stelling en Aronian besluit om een zekerheidje in te bouwen zodat de remise veilig gesteld wordt. Hij simplificeert door de volgende ruil.
31.c5 dxc5 32.Txc5 Dxe6
Inmiddels staat zwart een kwaliteit voor maar omdat alle pionnen op één vleugel staan is de remisemarge groot. De verwachting was hier dat de partij spoedig vreedzaam zou eindigen maar beide spelers bleven op winst spelen.
33.Pf3 Dd6 34.Pd4 Kh8 35.Tc6 Dd7 36.Ta-c1
Begrijpelijk maar 36.Ta5 geeft meer druk, een logisch vervolg zou dan zijn 36.Ta5 f4 37.Txg5 fxe3 38.fxe3 Pf6 39.Ld3 Da7 40.Ta6 Dc7 41.Tc6 en het is gevaarlijk nog wat te gaan verzinnen. Soms is het echter beter om niet de beste zet te spelen omdat de een-na-beste-zet meer problemen geeft.
36…f4 37.Lc8 Da7 38.Pe6 Tf6 39.exf4 gxf4 40.Tc7 Da4?!
Dat zul je altijd zien, precies op de veertigste zet begaat zwart een onnauwkeurigheid. De partij had zo kunnen eindigen 40…Db6 41.Pxf4 Txf4 42.gxf4 Dg6+ 43.Kf1 Dd3+ en de witte koning kan niet echt een veilig heenkomen vinden. Vanaf het moment dat hij weer een kansje krijgt gaat Aronian daar weer bovenop zitten.
41.Pxf4 Te6 42.Le6 Td1+ 43.Txd1 Dxd1+ 44.Kg2 Pf6 45.Txe7
De witte koning staat veilig, de zwarte niet. Wit heeft inmiddels goede winstkansen.
45…De1 46.Tf7 De4+ 47.f3 Dd4 48.Kh3 De5 49.Kh4!
Ook de witte koning doet mee in het matnet.
49…Dd4 50.Lg4 De5 51.Pe6 h6 52.Tf8+ Pg8 53.f4 Db2 54.Kh3 Da1 55.Lh5 Kh7 56.Tf7+ Kh8 57.Lg6 Pf6 58.Tf8+ Pg8 59.Lf7
en zwart geeft op. Heerlijke partij, echt vechtschaak.
