HDC Media schaakrubriek 28 januari 2012

Johan Hut

Gooi- en Eemlander, Noord-Hollands Dagblad, Haarlems Dagblad/IJmuider Courant, Leidsch Dagblad

Publiek blij met terugkeer Timman

Toen Jan Timman aan het begin van de eerste ronde van het Tata Steel Chess Tournament de speelzaal van De Moriaan binnenkwam, klonk er direct een daverend applaus. Het publiek had hem gemist. De toernooiwinnaar van 1981 en 1985 had in zijn nadagen (?) van 1995 tot en met 2004 onafgebroken in de A-groep gespeeld, maar was in de laatste vier jaren drie keer laatste geworden en werd toen niet meer uitgenodigd. Dat was een begrijpelijke beslissing van het toernooicomité. Voor een uitnodiging voor de B-groep was het toen nog te vroeg, dat kon je de levende legende nog niet aandoen. Timman morde en leefde enigszins in onmin met het comité. In 2008 deden de bazen een kleine toenadering: de ‘overgrootmeester’ mocht een erevierkamp spelen met drie andere grote oud-winnaars: Kortchnoi, Portisch en Ljubojevic. Vorig jaar werd hij uitgenodigd om enkele malen commentaar te geven voor het publiek.

Toen het ijs weer een beetje gebroken was, durfde toernooidirecteur Jeroen van den Berg voor dit jaar te vragen wat hij in 2005 zeker nog niet gedurfd zou hebben: zou Timman misschien in de tweede groep willen spelen? De voormalige nummer twee van de wereld, net zestig geworden, begreep dat hij tussen Carlsen en Aronian niet meer thuishoort en zei ja. Door het publiek werd hij onmiddellijk en hartstochtelijk in de armen gesloten. Vandaag en morgen zien we Timmans laatste partijen, groots zal zijn resultaat niet worden, maar na vijf partijen stond hij trots op drie punten. Dat had hij mede te danken aan een fraaie overwinning op Sipke Ernst. Na afloop demonstreerde hij zijn partij aan de pers, van zijn commentaar maak ik dankbaar gebruik. Voorheen deed Timman dat met een glas bier of wijn in de hand, maar nu niet. Hij neemt zijn terugkeer in Wijk aan Zee bijzonder serieus.

Timman-Ernst

1.c4 c6

Op Timman kun je je niet voorbereiden, hij speelt bijna alles en weet bijna alles. Andersom viel Timmans voorbereiding ook in duigen, hij had vooral partijen bestudeerd waarin Ernst 1…e5 speelde.

2.Pf3 d5 3.g3 Pf6 4.Lg2 dxc4 5.0-0 Pbd7 6.Dc2 Pb6 7.Pa3 Dd5 8.b3

Meestal in dit soort openingen wint wit de c-pion eenvoudig terug. Met Pb6 wil zwart hem uit alle macht verdedigen en Timman maakt er met plezier een pionoffer van.

8…cxb3 9.axb3 Le6 10.b4 Db3

Zonder dames zal de pluspion waardevoller zijn, zal de gedachte van Ernst zijn geweest.

11.Dxb3 Lxb3 12.b5 c5 13.d3 Pfd7

Timman gaf hier de voorkeur aan 13…g6. De leraar: “Vergeet andere plannen. Ontwikkel je goed en wacht totdat wit geen initiatief meer heeft en dus geen compensatie voor de pion. Nu krijgt wit die wel.”

14.Pd2 Ld5 15.e4 Le6 16.f4 f6 17.e5 Ld5

18.e6

De loper op g2 is het belangrijkste stuk op het veld, vond Timman. Die moet die mooie diagonaal behouden.

18…Lxe6 19.Lxb7 Tb8 20.Lc6 g6

Timman: “Te laat.” Gezien de vorige opmerking zou je over 20…Ld5 kunnen nadenken, maar na 21.Pac4 kan zwart niet op c6 ruilen omdat Pd7 dan geen velden heeft.

21.Pac4 Pc8 22.Pe4 Kf7 23.Pe5+

Een fraai offer, eigenlijk schijnoffer, want na 23…fxe5 24.Pg5+ wint wit het stuk direct terug.

23…Pxe5 24.fxe5 Lf5 25.Pxc5 Lg7 26.d4 Td8

27.Txf5

Hier had Timman geen moeite mee, hij slaat zwarts enige actieve stuk van het bord.

27…gxf5 28.e6+

Op de komende zetten wint wit zijn kwaliteit terug, maar bovendien zei Timman: “Zwarts loper doet helemaal niets meer.”

28…Kg6 29.Pd7 Pd6 30.Pxb8 Txb8 31.Txa7 Pxb5 32.Txe7 Lh6 33.Le8+

Zwart geeft het op. Na 33…Txe8 34.Txe8 Lxc1 35.Tg8+ bereikt zwart niet eens een eindspel met ‘slechts’ een kwaliteit minder, maar blijft ook een van wits vrijpionnen op het bord.

Na de uitleg over zijn partij vertelde Timman nog wat over zijn voorbereiding. “Nee, ik heb me niet op het toernooi voorbereid. Ik had het te druk, ik heb voor New in Chess een verslag geschreven over het toernooi in Reggio Emilia (door Giri gewonnen) en ik ben bezig met een boek voor de Bezige Bij. Voorbereiden doe ik tijdens het toernooi, per ronde.” Hij leeft tijdens het toernooi gezond, is zelfs in joggingpak op het strand gezien. Timman: “Nou, joggen, in mijn geval is het niet veel meer dan wandelen, maar dan iets sneller.“

Alleen geregistreerde gebruikers kunnen een reactie achterlaten.