de Volkskrant schaakrubriek 7 april 2012
Gert Ligterink
Smeets pas laat op dreef in Plovdiv
Na de eerste drie ronden van het EK-toernooi in Plovdiv was het duidelijk dat het met Jan Smeets niks zou worden. Wie begint met remises tegen twee onbeduidende spelers en verliest van een Oostenrijker kan het verder wel vergeten in een veld met 176 grootmeesters. Hooguit mocht Smeets hopen dat hij in het vervolg van het toernooi de schade kon beperken.
In de vierde ronde gloorde een sprankje hoop op betere tijden toen Smeets aan tafel 117 een onbekende Roemeen verschalkte vanuit remisestand. Het herstel zette zich voort met drie overwinningen op rij tegen grootmeesters uit de middenklasse, zodat hij de subtop van de ranglijst bereikte. Een acceptabel resultaat was inmiddels mogelijk.
Het werd veel meer dan dat. In de laatste vier ronden speelde Smeets geweldig. Met zwart behaalde hij plusremises tegen Aronians luitenant Sargissian en de Franse kampioen Vachier Lagrave. Met wit versloeg hij de Israëliër Smirin en de Rus Korobov. Met zeven punten uit zijn laatste acht partijen had hij de gedeelde tweede plaats bereikt in het eindklassement.
Smeets heeft vaak getwijfeld over zijn toekomstplannen. Na de middelbare school verkende hij een jaar het leven van de beroepsschaker, waarna hij vaststelde dat hij er niet geschikt voor was. Hij ging economie studeren, al bleef de oude liefde lonken, zeker na zijn zege in het NK in 2008.
Soms liet hij de studie in de steek om als semiprofessional opnieuw de wereld in te trekken. In 2010 was hij secondant van Topalov tijdens diens WK-match tegen Anand. Het werken op topniveau bleek zo inspirerend dat hij in hetzelfde jaar voor de tweede maal Nederlands kampioen werd vóór Anish Giri. Omdat daarna grote resultaten uitbleven, keerde hij vorig jaar terug naar de economieboeken.
Na het onverwachte EK-succes zal de twijfel opnieuw knagen. Smeets zal in ieder geval tot de zomer van 2013 het schaken trouw moeten blijven. Dan vindt in het Noorse Tromsoe het World Cup toernooi plaats, waarvoor hij zich dankzij zijn prestatie in Plovdiv heeft geplaatst.
Stefansson – Smeets
Plovdiv 2012
1. e4 c5 2. Pf3 d6 3. d4 cxd4 4. Pxd4 Pf6 5. Pc3 a6 6. Le3 e6 7. g4 e5 8. Pf5 g6 9. g5
Deze woeste openingsvariant is niet meer zo populair als tien jaar geleden, toen spelers als Sjirov en Polgar er succes mee hadden. Smeets blijkt beter op de hoogte dan zijn IJslandse tegenstander.
9 … gxf5 10. exf5 d5 11. Df3 d4 12. 0-0-0 Pbd7 13. Ld2 Lb4
14. gxf6
Dit leidt tot niets. Na 14. Pb1 Lxd2+ 15. Pxd2 Pc5 16. Lc4 mag wit hopen dat zijn initiatief aanhoudt.
14 … dxc3 15. Lg5?
Maakt het nog erger. Met 15. Lxc3 Lxc3 16. Dxc3 Dxf6 17. Tg1 behoudt wit enige compensatie.
15 … Dc7 16. Dg4 cxb2+ 17. Kb1 Lf8 18. Lc4 h5 19. De4 Pc5 20. Df3 Ld7 21. The1 0-0-0 22. Lxf7 Pa4
Wit gaf op. Na 23. Td3 Lb4 of 23. Ld2 Lc6 heeft hij niets meer te hopen.
Smeets – Smirin
Plovdiv 2012
1. e4 c5 2. Pf3 e6 3. d4 cxd4 4. Pxd4 a6 5. Ld3 Lc5 6. Pb3 Le7 7. Dg4 g6 8. De2 d6 9. 0-0 Pc6 10. a4 Pe5 11. a5 Pf6 12. Lh6 Pfg4 13. Lg7 Tg8 14. Lxe5 Pxe5 15. f4 Pxd3 16. cxd3
Misschien sterker dan het uit de praktijk bekende 16. Dxd3.
16 … Kf8 17. Pc3 b5 18. Pd4 Ld7 19. f5 Kg7 20. fxe6 fxe6 21. e5 d5
Hierna komt zwart niet meer los. Aangewezen was 21 … b4! 22. Pe4 (22. exd6 Lf6!) 22 … dxe5 23. Pf3 Lb5 24. Pxe5 Dd4+ 25. Df2 Dxf2+ met gelijke kansen.
22. Dg4 Kh8 23. Pce2 De8 24. Tac1 Tc8 25. Txc8 Dxc8 26. Tc1 De8 27. Pf4 Db8 28. Pf3 Tc8 29. Tf1 Tf8 30. Pxd5 Da7+ 31. Pb6 Lc5+ 32. d4 Lxb6 33. axb6 Dxb6 34. Pg5 Db8
35. Tf6! Dc8
Ook 35 … Txf6 36. exf6 Df8 37. Df4 h6 38. Pe4 is hopeloos voor zwart.
36. Df4 Kg8 37. Pxh7 Txf6 38. Pxf6+ Kg7 39. Pg4 Df8 40. Dh6+ Kf7 41. Dg5 De7 42. Ph6+ Kf8 43. Dxg6 Dg7 44. Df6+ Dxf6 45. exf6 a5 46. Kf2 a4 47. Ke3 b4 48. Kd2 Lc6 49. g4
Zwart geeft op.
