HDC Media schaakrubriek 5 mei 2012
Johan Hut
Topjeugd mijdt nationale titelstrijd
Toen Jan Timman twaalf jaar was, werd hij jeugdkampioen (tot twintig jaar!) van de Haagse Schaakbond. Daarom mocht hij in de paasvakantie meespelen in het Nederlands jeugdkampioenschap, wat hij tegen al die grote jongens een uitdaging vond. Maar hij mocht in plaats daarvan ook naar het paaskamp van zijn school, wat hem ook erg leuk leek. Hij koos voor het schaken en werd gedeeld vierde. Een jaar later ging hij naar het paaskamp, maar op zijn veertiende koos hij opnieuw voor het schaken. Hij werd de jongste Nederlands jeugdkampioen in de geschiedenis, een record dat nog steeds niet is verbroken. Maar wat zou er gebeurd zijn als het toernooi op een mislukking was uitgelopen, zo vraagt Timman zich af in zijn recente boek ‘Schakers, portretten’. Zijn antwoord: dan had hij zitten sippen over de gemiste kans met zijn schoolgenoten.
Tegenwoordig hebben tieners heel andere overwegingen om wel of niet aan het Nederlands jeugdkampioenschap mee te doen. Niet vreemd, want het verschilt nogal of je veertien of achttien bent. Morgen wordt in het Nova College in Haarlem de laatste ronde gespeeld van de kampioenschappen tot twintig, zestien en veertien jaar, mede gesponsord door het Haarlems Dagblad. In de oudste categorie is het logisch dat Neerlands sterkste jeugdschaker Anish Giri niet meespeelt, hij is een wereldtopper en hoort gewoon niet bij dit toernooi thuis. Maar Robin van Kampen, Benjamin Bok en David Klein zouden een spannende strijd kunnen uitvechten. Als ze al tijd voor het schaken vrijmaken (het is ook examentijd), dan spelen ze echter liever in toernooien waar ze meesters en grootmeesters ontmoeten. Dat de Nederlands jeugdkampioen ook niet automatisch deels op kosten van de KNSB naar het wereldkampioenschap mag, heeft ook voor een devaluatie gezorgd. Het Nederlands jeugdkampioenschap is een leuk toernooi, goed georganiseerd met vrijwilligers van de Haarlemse jeugdschaakclub Chesscool, maar het is jammer dat er in de oudste categorie bij de toppers weinig animo is om in de voetsporen van Jan Timman, Jeroen Piket en Loek van Wely te treden.
Vandaag nog een partij uit de laatste ronde van de KNSB-competitie, uit de Gooise derby BSG-HSG. Robert Ris (BSG) vergiste zich in de opening en dacht daarna dat hij verloren stond. Zijn laconieke commentaar achteraf: “Dat bleek mee te vallen.”
Stellwagen-Ris
1.e4 e5 2.Pf3 Pc6 3.Lb5 Pf6 4.0-0 Lc5 5.Pxe5 Pxe4 6.De2 De7
Gebruikelijk is hier 6…Pxe5 7.d4 De7 of 7.Dxe4 De7. Ris speelde deze zet per ongeluk een zet te vroeg.
7.Lxc6 Pxf2
Na 7…bxc6 8.Dxe4 f6 9.Te1 fxe5 10.Dxe5 heeft wit een pion meer bij een goede stelling.
8.Ld5
Maar hier gaat Stellwagen in de fout. Hij had 8.Txf2 dxc6 9.Pc3 Lxf2+ 10.Kxf2 moeten spelen. Wit heeft dan twee lichte stukken voor een toren en een pion, wat overigens nog lang geen gewonnen stelling is.
8…Pd3+ 9.Kh1 Pxe5 10.d4
Iets dergelijks moet wit wel proberen. Zwart heeft een pion meer en als hij c6 en d5 mag spelen heeft hij een uitstekende stelling.
10…Lxd4 11.De4 Lb6 12.Lf4 f6 13.Lxe5 Dxe5 14.Df3 Kd8 15.Pc3 Te8 16.Dg4 Te7 17.Dh4 c6 18.Tad1 d6
Na 18…cxd5 19.Pxd5 heeft wit geen geforceerde winst, maar het is begrijpelijk dat zwart dat niet wil spelen. Het zal lange tijd duren voordat hij zijn stelling dan kan ontwikkelen, terwijl wit intussen lastige zetten als Te1 en Dxh7 heeft.
19.Dxh7 Lg4 20.Lf3 Lxf3 21.Txf3 Kc7 22.Tf5 De6 23.Tf4 Tae8 24.Te4 Dg4 25.h3
Natuurlijk zag Stellwagen dat zwart nu twee torens voor de dame kon nemen, maar zwart heeft inmiddels een heel gezonde pluspion. Daarom zoekt Stellwagen de onduidelijkheid op.
25…Dxd1+ 26.Pxd1 Txe4 27.Dxg7+ T4e7 28.Dxf6
Nu heeft wit ook wat om op te spelen: zijn vrije g- en h-pion. Bovendien heeft hij, als zwart met zijn torens binnendringt, zelf kansen op eeuwig schaak.
28…Te1+ 29.Kh2 Lg1+
Hier had ook 29…Txd1 30.Df7+ Kd8 gemogen.
30.Kg3 Tg8+ 31.Kh4 Txg2 32.Df7+ Kc8 33.Df5+ Kd8 34.Df3 Tee2 35.c3 a5 36.a4 d5 37.Kh5 Lc5 38.h4 Te5+ 39.Kh6 Te6+ 40.Kh7 Te7+ 41.Kh6 Tg8 42.Df4 Tc7 43.Df6+ Le7 44.Df5 Lf8+ 45.Kh5 Tcg7 46.Df6+ Le7 47.Dh6 Tg4
Wit geeft het op.
