De Volkskrant schaakrubriek 21 april 2012
Gert Ligterink
Alle reden toto twijfel aan Anands vorm
Een half jaar geleden gaf Vladimir Kramnik op de helaas ter ziele gegane website whychess zijn mening over Viswanathan Anand. De wereldkampioen zal de recensie met plezier hebben gelezen. Volgens Kramnik heeft Anand de laatste vijf, zes jaar zo’n uitzonderlijke kwalitatieve sprong voorwaarts gemaakt dat hij tot de grootste spelers uit de geschiedenis mag worden gerekend: `Misschien valt dat oppervlakkige toeschouwers niet op, maar als je tegenover hem zit, voel je hoe fenomenaal hij het spel beheerst.’
Over Anands sterke punten spreekt Kramnik met bewondering: ‘Hij speelt briljant met paarden, beter zelfs dan Morozevich. Als zijn paarden in de buurt van je koning komen, kun je inpakken. Ze maaien alles weg wat ze tegenkomen. Ik heb ontdekt dat het maar beter is ze zo snel mogelijk af te ruilen als je daar de kans voor krijgt.’
Anands specialiteit is volgens Kramnik het creëren van tegenspel vanuit het niets: `Zelfs in een bloedeloze symmetrische stand lukt het hem vaak de tegenstander in de problemen te brengen en een aanvalsdoelwit te vinden. Op dit moment zie ik niemand die met hem kan concurreren als hij in vorm is. Misschien Magnus Carlsen als die op zijn best is, maar waarschijnlijk acht ik dat niet.’
Zou Kramnik op dit moment hetzelfde hebben gezegd? Sinds het uitspreken van de lofrede heeft Anand 31 partijen gespeeld, waarvan hij er vier won, drie verloor en de rest remise maakte. Hij raakte 26 ratingpunten kwijt, waardoor hij zakte naar de vierde plaats op de wereldranglijst achter Carlsen, Aronian en Kramnik.
Het is natuurlijk mogelijk dat de Anand zoals Kramnik die beschrijft zich heeft schuilgehouden en pas op 11 mei weer tevoorschijn komt als in Moskou de WK-tweekamp tegen Gelfand begint. Zo is het in het verleden eerder gegaan. In de zomer van 2008 eindigde Anand op de laatste plaats in een toernooi in Bilbao. Anderhalve maand later was hij geweldig op dreef in de WK-match tegen Kramnik.
Toch is er alle reden tot twijfel aan Anands vorm. In de Duitse clubcompetitie speelde de kampioen de laatste maand vier partijen die zijn fans niet gerust zullen hebben gesteld. Hij maakte remise met Eljanov en Giri, hij won met moeite van de Duitser Buhmann en hij verloor kansloos van Sergei Tiviakov. Die mag de zetten van zijn modelprestatie ingelijst boven zijn bed hangen.
Tiviakov – Anand
Baden-Baden 2012
1. e4 c5 2. Pf3 d6 3. Lb5+ Pd7 4. d4 cxd4 5. Dxd4 a6 6. Lxd7+
Tiviakov volgt Kramniks advies en ruimt onmiddellijk een van die gevaarlijke Anandpaarden uit de weg.
6 … Lxd7 7. c4 e5
Speelbaar, al neemt zwart een zware taak op zich. Hij moet compensatie vinden voor de zwakte van veld d5.
8. Dd3 h6
Misschien komt 8 … b5 in aanmerking. In het vervolg krijgt zwart geen kans meer voor die bevrijdende zet.
9. Pc3 Pf6 10. 0-0 Le7 11. a4 b6
Volgens de Chessbase website noemde Tiviakov dit een zeer dubieuze zet. Zwart verzeilt nu snel in een uitzichtloze stand, waarin zelfs de tegenspel-kunstenaar Anand niets anders kan doen dan afwachten.
12. b3 Ta7 13. Td1 Lc8 14. La3 Td7 15. Pd2 0-0 16. Pf1 Lb7 17. Pe3 Te8 18. Pcd5 Pxd5 19. Pxd5 Lxd5 20. Dxd5 Da8 21. Dxa8 Txa8 22. Td5 f6 23. Tad1 Tad8 24. g3
24 … g5
Deze zet helpt alleen wit, die nu gemakkelijker een tweede front kan openen op de koningsvleugel.
25. f4 gxf4?
En dit maakt het erger. De open g-lijn komt alleen wit ten goede.
26. gxf4 Kf7 27. Kf2 exf4 28. Kf3 Ke6 29. Lc1 Tc8 30. Lxf4 Lf8 31. h4 Tc6 32. h5 Tb7 33. Le3 Tb8 34. Ld4 Tc7 35. Tg1
De gevolgen van zwarts 25ste zet worden zichtbaar. Wits toren is op weg naar veld g6.
35 … Lg7 36. Tg6 Tf7 37. Le3 Td7
Een tactische fout in hopeloze stand.
38. Tf5
In tijdnood mist wit de direkte winst met 38. e5! Kf7 (38 … dxe5 39. Txd7 Kxd7 40. Txg7+) 39. exf6, waarna 39 … Lxf6 niet gaat wegens 40. Tf5.
38 … Tf7 39. Kg4 Lf8 40. Lxh6 Lxh6 41. Txh6 Tg7+ 42. Kf4 Tf8 43. a5 Tg1 44. axb6 Tb1 45. b7 Txb3 46. e5 dxe5+ 47. Txe5+ Kd6 48. Tf5 Ke6 49. Th7 Td8 50. Td5
Zwart geeft op.
