De Telegraaf schaakrubriek 26 mei 2012
Hans Böhm
We bekijken de paar hoogtepunten uit de eerste acht partijen van de wereldkampioenschapsmatch tussen Viswanathan Anand uit India en uitdager Boris Gelfand uit Israël. De tussenstand was toen 4-4, na zes minder opwindende partijen won eerst Gelfand en toen Anand. Al die vriendelijkheid en al die remises hadden spelers en publiek in slaap gesust maar door het verlies was de Leeuw van Madras, zoals zijn bijnaam is, ontwaakt. De partijen 1 en 2 waren niet opwindend. Partij 3 beloofde veel.
V. Anand – B. Gelfand, na 33…Kg7-g6
Wit zit heel dicht tegen de winst aan. Niet alleen heeft hij een pion meer maar dat is ook nog eens een superpion die op promoveren staat. De partij liep snel op remise af omdat de twee zwarte torens hun gebundelde krachten optimaal konden etaleren na
34.Tc7? Te8 35.Th1 T8-e2 36.d7 Tb2+ 37.Kc1 Txa2 en remise.
Zwart was zwaar in de problemen geraakt na 34.d7! Tc-c2 35.Tc4 en zwart moet zijn sterke torenpaar opgeven want het gaat geforceerd uit na 35…Tb2+ 36.Kc1 Txa2 37.Tc8 Tf2 38.Te6+ Kh5 39.g4+ fxg4 40.fxg4+ Kxg4 41.Te4+ Kh3 42.Th4+! Kg3 43.Tg8+ Kf3 44.Tf8+ en een stel torens wordt geruild. Die promotie met schaak geeft wit het winnende voordeel. Dit was natuurlijk allemaal moeilijk om van tevoren goed in te schatten en Anand zat in lichte tijdnood vanaf zet 30. Dus moet zwart anders spelen: 35…Txc4 36.bxc4 h5 37.Kc1 Td4 38.Kc2 Kf6 39.Th7 Ke6 40.Kb3 Txd7 41.Txd7 Kxd7 42.Kb5 Kc7 43.c5 en wit wint dit pionneneindspel makkelijk.
De partijen 4, 5 en 6 werden allemaal rond zet 30 remise gegeven na een vlakke openingsbehandeling en een vervlakkend middenspel.
In de zevende partij werden de kleuren verwisseld. Gelfand speelde weer met wit, evenals in partij 6 (daar zit een gedachte achter) en weer kwam de Slavische verdediging op het bord. En weer ging Gelfand de meeste spanning uit de weg maar toen:
B. Gelfand – V. Anand, na 20.Tf-c1
Wit heeft de torens verdubbeld en de algemene verwachting was dat zwart dat nu ook zou doen met 20…Tc7. Wit heeft dan een miniem voordeeltje, wat hij iedere keer had met deze variant, vanwege zijn actievere loper. Maar het is niet veel. Anand werd hier om onverklaarbare redenen onzeker, hij dacht lang na en kwam met de vreemde manoeuvre
20…Ta-b8 21.Pa4 Pe4?
Waarom? Nu krijgt wit de c-lijn in handen. Nog steeds is 21…Txc2 22.Txc2 Pe4 speelbaar. Vanaf hier laat Gelfand niet meer los.
22.Txc8+ Lxc8 23.Dc2 g5?!
“Als je slecht staat komen de slechte zetten vanzelf,” excuseerde Anand zich achteraf. De zwarte stelling komt vol gaten te zitten.
24.Dc7 Dxc7 25.Dxc7 f6 26.Lxe4! dxe4 27.Pd2 f5 28.Pc4 Pf6
Het is treurig om zo’n briljante speler als Anand in zo’n uitzichtloze stelling te zien zitten. Hij kan iets creëren uit niets maar niet meer in deze stelling. Alle zwarte stukken zijn inactief en het matbeeld kondigt zich al aan.
29.Pc5 Pd5 30.Ta7 Pb4 31.Pe5 Pc2 32.Pc6 Txb2 33.Tc7 Tb1+ 34.Kh2 e3 35.Txc8+ Kh7 36.Tc7+ Kh8 37.Pe5 e2 38.Pxe6
en zwart gaf op, de omstandigheden zijn er niet naar om 38…e1D 39.Pg6+ Kg8 40.Tg7++ toe te laten.
De tweekamp was eindelijk begonnen!
V. Anand – B. Gelfand, na 11…Lc8xf5
Anand speelt het consequent, met rustige zetten komt zwart over de zwarte velden binnenvallen.
12.g4! Te8+?
Zwart heeft goed spel na 12…Dh4+ 13.Kd1 Lxb1 14.Txb1 Pg7 15.Kc2 f5 16.Le2 fxg4 17.fxg4 Pd7 en veld e5 lonkt. “Ik heb een misrekening gemaakt”, zei Gelfand na afloop.
13.Kd1 Lxb1 14.Txb1 Df6??
De blunder. 14…Pg7 is zeker nog speelbaar.
15.gxh5 Dxf3+ 16.Kc2 Dxh1 17.Df2
en zwart gaf gedesillusioneerd op. De dame gaat verloren en 17…Pc6 18.dxc6 Dxc6 verlengt het lijden alleen maar.
Een verlies in 17 zetten was nog niet eerder voorgekomen in een WK-tweekamp. Wat ook nog niet eerder is voorgekomen: dat de nummer 22 op de wereldranglijst wereldkampioen is.
