Spannende partij in tweekamp Van der Wiel – Van Foreest

Ook de tweede partij in de tweekamp tussen grootmeester John van der Wiel en Jorden van Foreest die parallel aan het sterk bezette open toernooi in Groningen wordt gehouden, is in remise geëindigd.

Ditmaal werden er 62 zetten gedaan, alvorens de vrede getekend werd.

Met wit was Van der Wiel van zins om zijn tegenstander eens flink aan de tand te voelen en dat deed hij dan ook. Hoewel de dames in een Spaanse variant snel van het bord gingen, kreeg wit substantieel voordeel. Met een sterk kwaliteitsoffer leek Van der Wiel na verloop van tijd een gewonnen stelling te hebben opgebouwd, maar de jonge Van Foreest verdedigde zich uiterst bekwaam. Zelfs toen de partij uitmondde in een toreneindspel, dat ook problematisch leek voor zwart, slaagde Van der Wiel er niet in om de vis op het droge te trekken. De onderhoudende partij eindigde uiteindelijk in een voor de witspeler teleurstellende remise.

De stelling na de opening had meer weg van de ruilvariant van het Spaans, dan van het system met 4… Pge7 dat Van Foreest op het bord had gebracht. Maar na de vroegtijdige dameruil, was de bekende problematiek, zwart een dubbelpion in ruil voor het loperpaar, op het bord verschenen. Er verscheen een ijzersterke witte loper op f6 die zwarts toren op g8 in zijn bewegingsvrijheid beperkte, maar daar stond tegenover dat de zwarte lopers ook hun werk begonnen te doen. Vooral toen Van der Wiel zich de verzwakkende zet 13. f4 had veroorloofd en met zijn vijftiende zet voor de lange rokade had gekozen, werd duidelijk dat wit een kwaliteit moest inboeten. Had Van der Wiel dit allemaal voorzien? Het leek er wel op, want even later werd duidelijk dat zwart zijn stukken niet of nauwelijks in het spel kon brengen en grote problemen met zijn pionnenstructuur ondervond. Om de samenwerking tussen zijn torens niet te verbreken ging Van Foreest met zijn koning naar voren, maar die bleek op het ‘tochtige’ veld b5 bepaald niet veilig te staan. Ik denk dat ik een winst voor wit hebben kunnen vinden, feit was dat in de partij zwart een stuk tegen twee pionnen moest geven om niet direct ten onder te gaan. Wit had toen met twee stukken voor de toren en twee pionnen de touwtjes stevig in handen. Niettemin bleek het allemaal verre van eenvoudig en Jorden toonde zich een bekwaam verdediger van een lastig eindspel. Desondanks kon hij niet voorkomen dat wit een voordelig toreneindspel kreeg en juist op dat moment kon je je afvragen of de ervaren grootmeester dat varkentje niet even snel zou gaan wassen. Dat gebeurde niet. Kwam de vermoeidheid om de hoek kijken, of was er iets anders aan de hand? Feit was dat Van der Wiel volgens mij op twee momenten een kansrijkere voortzetting miste. Ik denk dat ik heb kunnen aantonen dat hij in elk geval in één van de twee gevallen op winst moet hebben gestaan. Zoals het nu ging hield Van Foreest, weliswaar met de nodige moeite, de stelling keurig binnen de remisemarge. Daarmee is de stand op 1-1 gekomen en mag de jongeling morgen met wit weer gaan proberen zijn tegenstander omver te krijgen. Hieronder mijn bevindingen.

Van Der Wiel, John – Van Foreest, Jorden – (tweede matchpartij)

1. e4 e5 2. Pf3 Pc6 3. Lb5 a6 4. La4 Pge7

Deze voortzetting mag voor Van der Wiel niet als een verrassing zijn gekomen. In dit jaar had Van Foreest de zet tweemaal gespeeld.

5. d4

Van der Wiel ambieert meestal open stellingen, vandaar dat deze zet past bij zijn stijl. 5. O-O is de meest populaire zet terwijl ook 5. c3 vaak gespeeld is.

5… exd4 6. Pxd4 g6 7. Pxc6

Van der Wiel heeft zijn huiswerk goed gedaan want deze ruil belooft hem voordeel. 7. Lg5 is een oude zet die weinig belooft voor wit.

7… Pxc6 8. Lxc6 dxc6

8… bxc6 kwam voor in een partij Luther-Teske, 1989. 9. Dd4 f6 10. h4 met voordeel voor wit.

9. Dxd8+ Kxd8 10. Pc3 Le6

Een nieuwtje, dat er niet onlogisch uitziet. 10… Lg7 was de partij Mikhaletz-Varga, 1998 die door wit snel werd gewonnen.

11. Lg5+ Kc8

De koning wordt opgeborgen op de damevleugel. 11… Le7? zou een grove strategische blunder zijn. Net als in de afruilvariant van het Spaans heeft zwart in ruil voor zijn slechte dubbelpion het loperpaar als compensatie.

12. Lf6 Tg8 13. f4

Deze zet dient twee doelen: wit brengt zijn pionnenmeerderheid zo snel mogelijk naar boven en tevens verhindert hij … g5 zodat zwart zijn toren niet kan bevrijden. Het nadeel is wel dat de diagonaal g1-a7 ernstig verzwakt wordt.

13… Lc5 14. Tf1

14. h3 om de koning op e2 te posteren komt ook in aanmerking.

14… b5

15. O-O-O!?

Deze impliceert een kansrijk kwaliteitsoffer.

15… b4 16. Pa4 Le3+ 17. Kb1 Lg4

Het zwarte loperpaar is zeer sterk en wit moet al materiaal inleveren. Ik verdenk Van der Wiel ervan dat hij het allemaal zo geregisseerd heeft!

18. Tde1 Ld2 19. h3 Lxe1 20. Txe1 Le6 21. b3

Op 21. Pc5 a5 zal zwart zich op den duur loswerken.

21… Kb7

Vermoedelijk is 21… Tb8 een iets betere optie.

22. Pc5+

Wit speelt zijn troeven uit en dat lijkt goed uit te pakken. Ook in aanmerking kwam 22. Tc1 a5 23. c3 waarna hij veld c5 stevig in handen krijgt.

22… Kb6 23. Ld4 Kb5

Hier staat de koning wel heel erg gevaarlijk, dus misschien had Van Foreest zich wat bescheidener moeten opstellen.

24. Kb2?!

Ietwat te voorzichtig, want waarschijnlijk mist wit hier een opgelegde winstkans. Sterk in aanmerking komt hier 24. c4+! bxc3 25. a4+ Kb4 26. Kc2 en zwart verkeert in groot gevaar (zie analysediagram).

Het is lastig om te bewijzen dat wit hier vrijwel op winst staat. Een mogelijk vervolg zou 26… Tgb8 kunnen zijn. [Mijn engine beschouwt 26… Tab8 als zwarts taaiste zet, maar dan is duidelijk dat wit, ondanks de ongelijke lopers, uitstekende winstkansen heeft na 27. Pxa6+ Ka5 28. Pxb8 Txb8 29. Lxc3+ Ka6.] 27. Tb1 Ka5 en hier vindt de engine dat wit na 28. g4! Lc8 29. Pd3 op winst staat.

24… Tgd8 25. Le3 a5 26. a4+ bxa3+ 27. Kxa3 a4 28. c4+ Lxc4

Zwart is genoodzaakt een stuk te geven, maar het is duidelijk dat wit de enige is die hierna op winst speelt.

29. bxc4+ Kxc4 30. Tc1+ Kb5 31. Tb1+ Kc4 32. Tc1+ Kb5

In deze stelling heeft wit uitstekende vooruitzichten, maar het is verre van eenvoudig om het voordeel vast te houden. Om te beginnen heeft zwart twee pionnen voor de kleine kwaliteit en de witte koning staat ook verre van veilig. Essentieel is dat de witte stukken alle belangrijke velden onder controle hebben en dat de zwarte torens voorlopig niet in de strijd kunnen worden gebracht.

33. Tc3

Dit laat de zwarte toren toe op de onderste rij. Mogelijk is nu bijvoorbeeld 33. g4 om de pionnenmeerderheid in beweging te zetten. Zolang de torens van zwart toch nauwelijks iets kunnen ondernemen, kan wit zijn stelling verder versterken.

33… Td1 34. Pd3 Td8 35. Pe5 f6

Waarschijnlijk heeft Van der Wiel gedacht dat hij hier wel iets zou hebben, maar dat blijkt tegen te vallen. Van Foreest toont zich hier een zeer hardnekkig verdediger van een mindere stelling.

36. Tc5+ Ka6 37. Txc6+ Kb7 38. Txf6 Ta1+

Hij begint flink tegen te spartelen. 38… T8d3+ 39. Pxd3 Txd3+ 40. Kxa4 Txe3 41. e5 Tg3 komt ongeveer op hetzelfde neer als in de partij.

39. Kb2 Te1 40. Pc4 Te2+ 41. Ka3 Td3+ 42. Kxa4

42… Tdxe3

En nu toch maar de optie die op zet 38 ook al kon.

43. Pxe3 Txe3 44. e5 Tg3

Wit heeft nog altijd winstkansen, maar het blijkt te dun te zijn.

45. Tf7?!

Van der Wiel is zijn Fingerspitzengefühl een beetje kwijtgeraakt. Je zou toch zeggen dat de ervaren grootmeester juist in een gecompliceerd toreneindspel zijn jeugdige opponent de nodige problemen zou kunnen voorschotelen. Als hij iets had willen bereiken, waarschijnlijk 45. Kb5! de juiste zet. De koning wordt dichterbij het strijdtoneel gebracht voordat wit aan een andere actie begint. Een voorbeeld: 45… Txg2 46. Tf7 h6 47. Kc5 Tg3

[47… Th2 48. Tg7 Txh3 49. Txg6 en met twee verbonden vrijpionnen heeft wit riante winstkansen.] 48. e6 Txh3 49. Kd5 Te3 (zie analysediagram)

50. Tf6! en wit heeft een winststelling in handen.

45… h5?!

Maar ook Van Foreest begaat een onnauwkeurigheid. Met 45… Kc6! 46. Txh7 Txg2 47. Kb3 Tf2 48. Tf7 Kd5 heeft zwart zich adequaat verdedigd. De witte pionnen zijn kwetsbaar, de zwarte koning staat prachtig gecentraliseerd, het gevaar is geweken!

46. Kb5!

Nu grijpt hij zijn kansen.

46… Txg2

47. e6?!

Het kan zijn dat wit de stelling na deze onvoorzichtige opmars niet meer kan winnen. Met 47. Kc5! had hij de pion de nodige ondersteuning van de koning kunnen geven, zoals hierboven al opgemerkt. De koning zou voor zijn vrijpion op e6 langs kunnen kruipen waarna hij niet alleen de opmars van de pion ondersteunt maar ook g6 op de korrel kan nemen. Ik heb in de haast bij het maken van deze analyse geen verdediging voor zwart kunnen vinden, maar misschien is die er wel.

47… Te2 48. Tf6 Kc8 49. Kc6

Dit is een aardige poging, maar het zou geen succes mogen hebben. 49. Txg6 Kd8 50. Kc6 Tf2 met hoogstwaarschijnlijk ook een remise.

49… Kd8 50. Kd5

50… c6+

Hoogst merkwaardig. Het blijkt niet desastreus te zijn, maar zwart levert zomaar een pion voor niets in. Met 50… Td2+ 51. Kc4 Tf2! met de dreiging … Ke7 had zwart de veilige remisehaven meteen kunnen bereiken. Bijvoorbeeld: 52. Tf7 Td2 53. Tg7 Tf2 en wit komt niet verder.

51. Kd6 Td2+ 52. Kxc6 Ke7 53. Txg6 Tf2

Dit zal hij wel zo berekend hebben. Wit kan pion f4 niet behouden en daarmee is de puntendeling een feit.

54. Kd5 Txf4 55. Tg7+ Ke8 56. Th7

Een andere poging met 56. Tc7 is ook kansloos na 56… Tf1! 57. h4 Kd8 met remise.

56… h4 57. Ke5 Ta4 58. Kf6 Tf4+ 59. Kg5 Te4 60. Kf5 Ta4 61. Tg7 Ta3 62. Th7

En Van der Wiel berustte in het onvermijdelijke.

½ – ½

De tweede partij Van Foreest-Van der Wiel plus aanvulling via de viewer:

Over Herman Grooten

Herman is ruim 40 jaar schaaktrainer. Hij verzorgde lange tijd de schaakrubrieken in Trouw en het ED. Daarnaast was hij Topsportcoördinator bij de KNSB en is hij auteur van diverse schaakboeken en werkt hij voor Schaaksite. Klik hier voor series die hij op Schaaksite heeft gezet.

Alleen geregistreerde gebruikers kunnen een reactie achterlaten.