Schaakrubrieken weekend 26 januari 2013

Schaaksite.nl is een site voor iedere geïnteresseerde in het schaken. Daarom mag aandacht voor de schaakrubrieken in de landelijke bladen niet ontbreken. Wekelijks publiceren of verwijzen wij naar deze schaakrubrieken. Wij streven naar publicatie op de woensdag na het verschijnen van de veelal zaterdagse schaakrubrieken.

Hans Ree Gert Ligterink Hans Böhm Bab Wilders Johan Hut Rini Kuijf Henk Prins

Hans Ree

Magnus de onstuitbare

Hoe worden de topschakers zo sterk? Havermout, zei Viktor Kortchnoi toen hij 52 was en nog een kandidatenmatch om het wereldkampioenschap speelde. Iedere ochtend bij het ontbijt een groot bord havermout, dat was het geheim van zijn kracht. Je moet er dus wel wat voor over hebben.

Een journalist van de Financial Times die in december van vorig jaar met Magnus Carlsen wilde praten, kreeg van diens manager te horen dat goede voeding voor Magnus heel belangrijk was en dat hij daarom in Londen met hem moest afspreken in een Libanees restaurant. Hummus op zijn Beiroets, met extra peper, noteerde de krant.

Je gaat het wel in zulke dingen zoeken, want het is erg moeilijk om de vinger te leggen op de ware grond van Carlsens overweldigende prestaties. Zijn concurrenten, als je dat woord nog kunt gebruiken, vechten in het Tatatoernooi in Wijk aan Zee alleen nog om de tweede plaats; Carlsen is een categorie apart.

Gisteren leek het in de elfde ronde toch alsof hij een keer geveld zou worden. Wang Hao had een solide eindspelvoordeel dat alleen maar groter kon worden. Zo leek het, maar binnen de kortste keren had Carlsen met schijnbare huis-tuin-en-keukenzetten een remisestelling op het bord. Wang moet iets verkeerd gedaan hebben, maar wat precies, dat was onduidelijk. Net zo onduidelijk als het vaak is wat de mensen die tegen Carlsen verliezen precies fout hebben gedaan.

Hij stond gisteren aan het begin van de ronde anderhalve punt voor op Anand, Aronian en Nakamura. Aronian haalde een half punt in door een overwinning op Nakamura, die een onverbeterlijke optimist is en in een slechtere stelling onbekommerd en zorgeloos speelde, tot de bijl viel.

Na de partij zei Aronian dat het punt dat hem nog van Carlsen scheidde niet onoverbrugbaar was, alsof hij zich verplicht voelde om te blijven dromen van de toernooioverwinning. Met nog maar twee ronden te gaan, vandaag en zondag, zal het wel een droom blijven.

Anand had met Aronian in de pas kunnen blijven, maar deed tegen Hou Yifan iets wat een wereldkampioen eigenlijk niet mag overkomen: in een waarschijnlijk gewonnen paardeindspel wikkelde hij af naar een pionneneindspel dat remise was. Als een leerling dat zou doen, zou hij door de meester met een bamboeriet worden getuchtigd.

Anish Giri behaalde zijn eerste overwinning door Fabiano Caruana in slechts 28 zetten te overweldigen, zo soepel alsof Caruana niet de rijzende ster van de schaakwereld is, maar een amateur.

Doordat Loek van Wely verloor van Peter Leko, staan hij en Giri nu gelijk. Van Wely stookt het vuurtje van hun onderlinge rivaliteit graag op, maar Giri doet alsof hij daar geen weet van heeft.

Hier is een typische Carlsenpartij uit de eerste helft van het toernooi. Op het eerste gezicht lijkt hij niets bijzonders te doen, en Sokolov maakt ook geen duidelijke fouten. Toch oefent Carlsen na 35 zetten onaangename druk uit, en zoals dat gaat als iemand in moeilijkheden is, maakt Sokolov dan wel een aanwijsbare fout.

Magnus Carlsen – Ivan Sokolov, Wijk aan Zee 2013

1. e4 e5 2. Pf3 Pc6 3. Lb5 a6 4. La4 Pf6 5. 0-0 b5 6. Lb3 Lb7 7. d3 Lc5 8. a4 0-0 9. Lg5 h6 10. Lh4 d6 11. c3 De7 12. Pa3 Pa5 13. Lc2 b4 14. Pb1 Het paard is weer terug. Voorlopig maakt Carlsens openingsbehandeling geen grote indruk. 14…g5 15. Lg3 Ph5 16. Pbd2 La7 17. Te1 bxc3 18. bxc3 Pxg3 19. hxg3 Df6 20. De2 Tfb8 21. Tab1 Lc8 22. Pf1 Zwart lijkt niets verkeerds te hebben gedaan, maar hij heeft toch een klein probleem: zijn paard aan de rand. Carlsen vond na de partij dat Sokolov er verkeerd aan deed om nu alle torens te ruilen. 22…Txb1 23. Txb1 Tb8 24. Txb8 Lxb8 25. Pe3 La7 26. d4 g4 Misschien niet goed, want het jaagt wits paard in de richting van het veld f5. 27. Pd5 Dd8 28. Ph4 c6 29. Pe3 h5 30. Phf5 Df6 31. Dd3 Lb6 32. Lb1 Kf8 33. La2 Lc7 34. Db1 Ke8 35. Db4 Langzamerhand heeft wit druk op de zwarte stelling gekregen. 35…d5 Deze poging tot activiteit maakt het erger voor zwart. Hij had af moeten wachten. 36. Lb1 exd4 37. cxd4 dxe4 38. Lxe4 Le6 39. Dc5 Kd7 40. d5 cxd5 41. Pxd5 Lxd5 Hij moet wits paard wel elimineren, maar daarmee doet hij afstand van zijn sterkste lichte stuk. 42. Dxd5+ Kc8 43. Pe3

In onopvallende sluipgang is wit vrijwel gewonnen komen te staan. Zijn stukken domineren en zwart heeft zwakke pionnen op a6, f7 en h5. Zijn stelling is nauwelijks verdedigbaar. 43…Da1+ 44. Kh2 Dxa4 45. Da8+ Kd7 46. Pd5 Deze zet deed Carlsen snel, maar het is niet de beste. 46. Lf5+ Ke7 47. Da7 had tot een rechtlijnige overwinning geleid. 46…Ld8 Een fout waarna het meteen afgelopen is. Met 46…Dd4 of 46…Dc6 kon zwart zich nog verdedigen, hoewel het water hem aan de lippen blijft staan. 47. Lf5+ Ke8 48. Dc8 Zwart gaf op. Wit dreigt 49. Ld7+ Dxd7 50. Pf6+ en daartegen is niets te doen.

Gert Ligterink

Onderhoudend spel

Een Nederlandse eindzege in het Tata-toernooi, zal die er ooit nog komen? Toen Anish Girl in 2011 Magnus Carlsen versloeg, hoopten we dat de sinds 1985 aanhoudende droogtéperiode binnenkort zou eindigen. Inmiddels weten we dat de wens de vader was van de gedachte. Giri eindigde in 2012 op de laatste plaats en ditmaal gaat het opnieuw niet best. In de eerste negenronden leidde Girl’s ongeïnspireerde spel geen enkele maal tot een serieuze winstkans.

Tweemaal in de laatste 28 jaar heeft een Nederlandse speler een hoofdrol gespeeld in de strijd om de eerste prijs. Jeroen Piket was heel dichtbij in 1997, toen een remise in de slotronde tegen de Amerikaan Yermolinsky hem scheidde van een met Salov gedeelde triomf. Loek van Wely kwam enigszins in de buurt in 2003. Halverwege had hij de leiding en hij versloeg onder anderen Topalov en Kramnik. Na een matige tweede helft moest hij ten slotte anderhalf punt toegeven op toernooiwinnaar Anand.

Van Wely is dit jaar dë enige Nederlander in de hoofdgroep die zorgt voor incidenteel dagsucces. Hij is ontspannen en hij laat zich niet uit het veld slaan door tegenslagen. Drie nederlagen compenseerde hij met evenzoveel overwinningen. Als hij een gewonnen eindspel tegen Nakamura tot een goed einde had gebracht, zou hij zelfs in de plus hebben gestaan.

Een partij die zijn wisselvallige maar zeer onderhoudende spel goed illustreert, speelde Van Wely afgelopen dinsdag tegen Ivan Sokolov. Hij trok aan het langste eind, maar onderweg had het ook mis kunnen gaan.

Sokolov – Van Wely Wijk aan Zee 2013

d4 Pf6 2. c4 e6 3. Pc3 Lb4

Over de Nimzo-Indische opening heeft Sokolov onlangs een boek geschreven. ‘Ik heb geaarzeld of ik dat boek bij een van de stalletjes zou kopen’, zei Van Wely. ‘Ten slotte deed ik het niet. Stel je voor dat een spion mij had gezien en Sokolov zou hebben ingelicht. Dan zou hij hebben geweten wat hij kon verwachten.’

4. e3 0-0 5. Pge2 d5 6. a3 Le7 7. cxd5 exd5 8. h3 a5 9. g4 c6 10. Lg2 Pa6 11. b3 Pc7 12. Ta2 Pfe8 13. 0-0 f5 14. Pg3 Pd6 15. f3 Lh4 16. Ph5 Pe6 17. Pe2 De8

Over het verloop van de opening en het vroege middenspel kan zwart tevreden zijn. Hij heeft perspectieven op beide vleugels en de zet e3-e4, wits droom in deze stelling, is voorlopig niet aan de orde. Maar de tekstzet is een tikje aarzelend. Er valt veel te zeggen voor 17 … a4, om de passieve loper op cl geen gelegenheid te geven zich in de strijd te mengen.

18. a4! g6 19. La3 De7 20. Phg3 Pg5

Sterk lijkt 20 … f4 21. exf4 Pxf4 22. Pxf4 Txf4, maar Wit heeft beter. In plaats van 21. exf4 speelt hij 21. e4! fxg3 22. e5.

21. Dcl Ld7 22. gxf5 gxf5 23. Ph5 Kh8 24. Pef4 Le8 25. Kh2 Tg8

Het lijkt alsof zwart zijn stukken samentrekt voor een offensief tegen de vijandelijke koning, maar de schijn bedriegt. Wits volgende zet was een schok voor Van Wely.

26. e4! Lxh5

0f 26 … fxe4 27. fxe4 Pgxe4 (na 27 dxe4? 28. d5! wint Wit) 28. Lxe4 dxe4 29. d5 h6 en zwart handhaaft zich ternauwernood.

27. Pxh5 Pe6

Ook nu is 27 … fxe4 28. fxe4 Pxe4 29. Lxe4 dxe4 30.d5 Tg6 misschien nog net speelbaar voor zwart.

28. exd5 cxd5 29. Te2

Sterker is 29. De3.

29 .. Dd7 30. De3 Pg7?

Dit had tot verlies kunnen leiden. Zwart kon zich verdedigen met 30 … Tae8 31. De5+ Pg7.

31.Pf4?

In tijdnood zwicht wit voor de verleiding van de gemakkelijk pareerbare dreiging 32. Pg6+ hxg6 33. Dh6 mat. Met 31. Df4! had hij groot voordeel kunnen behalen. Bijvoorbeeld 31 … Pxh5 32. Dxh4 Pg7 33. Te5 en zwart kan geen vin verroeren.

31 … Pf7 32.Dc3 Tgc8

Met 32 … L93+! 33. Kxg3 Ph5+ 34. Kh2 Pxf4 35. Td2 Dd81, gevolgd door 36 … Dh4 had zwart de strijd nog overtuigender kunnen beëindigen.

33. Dd2 Lg5 34. h4 Lxh4 35. Lh3 Lg5 36. Tgl Dc7 37. Txg5 Pxg5 38. Kg2 Dc6 39. Pd3 Dh6

Wit geeft op

Hans Böhm

Drama bij Tata (2)

We blijven meeleven met de kortsluitingen van de 42 topschakers in de grootmeestergroepen A, B en C van het lopende Tatatoernooi. Natuurlijk, grootmeesters zijn ook mensen en onder de spanning van een partij, of onder tijdsdruk, of als de vorm er niets is, kunnen er fouten binnensluipen. Fouten, die de betrokkene in andere omstandigheden, in de rust van de studeerkamer bijvoorbeeld, nooit had gemaakt. Maar ja, dat is inherent aan sport, het moet hier en nu gebeuren, je moet pieken op het juiste moment.

M. Carlsen – S. Karjakin, na 66…Td1-b1

Wit staat beter (een pluspion op de koningsvleugel) maar Carlsen kwam er al zo’n twintig zetten niet door. Zijn grote kracht ligt in het spelen zelf, hij legt zich niet neer bij remise, hij neemt dan risico’s die bij analyse toch ook gecontroleerd blijken.

67.g4!? hxg 68.h5 Th1?

De spelers hebben inmiddels al zo’n zes uur spelen achter de rug. Zwart kan remise afdwingen met een stukoffer: 68…gxh5 69.f5 h4 70.f6+ Kg6 71.Txf8 Kf5! 72.Th8 g3+ 73.Kg2 Tb2+ en de witte koning kan niet ontsnappen aan schaak.

69.hxg6 fxg6 70.Te6

Door zijn pionoffer kan wit weer verder proberen, de samenwerking van toren en loper is toegenomen.

70…Kh6 71.Ld5 Th2+?

Nu zijn de winstkansen reëel, zwart had beter niets kunnen doen: 71…Ta1 72.f5 Kg5 73.Tf6 Le7 74.Tf7 Ld8 75.Td7 Kxf5 76.Txd8 Kxe5 en er zijn overlevingskansen.

72.Kg3 Th3+ 73.Kxg4 Txd3 74.f5 Te3 75.Txg6+ Kh7 76.Lg8+ Kh8 77.Kf4 Tc3 78.f6 d3 79.Ke3 c4 80.Le6 Kh7 81.Lf5 Tc2 82.Tg2+! Kh6 83.Txc2 dxc2 84.Lxc2 Kg5

Vaak is een eindspel met lopers van verschillende kleur remise maar niet hier, zwart kan zijn loper niet offeren voor de twee vrijpionnen.

85.Kd4 La3 86.Kxc4 Lb2 87.Ke5 Kf4 88.f7 La3 89.e6 Kg5 90.Kc6 Kf6 91.Kd7 Kg7

Ook 91…Lb4 92.Lb3 La3 93.Ke8 is uit.

92.e7

en zwart gaf op. Hiermee schakelde Carlsen een belangrijke concurrent voor de eindzege uit. Een typerende overwinning.

S. Karjakin – L. Aronian, na 38.Pd4-e2

Aronian had zijn tegenstander vanaf de opening overspeeld en hij kan hier oogsten. Met het simpele 38…Te1 krijgt zwart snel een winnende aanval: 39.Td3 Th1+ 40.Kg3 Df6 41.Txd7 Dg6+ 42.Kf3 Df5+ 43.Pf4 Dxd7 en ook 39.Te3 Th1+ 40.Kg3 Df6 en de koning kan niet tegen drie aanvalsstukken op. Zwart dacht wellicht dat alles won maar zijn voordeel vervluchtigde na

38…Lg4 39.Df4 Th1+ 40.Kg3 h5 41.Te3 Da5 42.Pd4 Dd8 43.Pf3 f6 44.De4+ Kh6 45.Ph4 Dd6+ 46.f4 Txh4?!

Het is al niets meer.

47…Kxh4 Dc5 48.Kg3 Lf5 49.De8 Dxc4 50.Dh8+ Lh7 51.Db8 a5 52.Kh2 Lf5 53.Dh8+ Lh7 54.Db8 Lf5 remise.

Diagram 3.

Wit Kh1, Dh3, Tf1, Lh5, Ph4

Pionnen a2, c2, f5, g2, h2

Zwart Kg8, Dg5, Tf8, Lg7, Lb7

Pionnen a6, c3, d6, e6

L. Schut – A.Kovchan, na 27…Df6-g5

Lisa Schut speelde helemaal niet slecht maar uiteindelijk liet ze teveel steken vallen. Conclusie: er is nog veel ruimte voor verbetering. In haar partij met de Oekraïense grootmeester Alexander Kovchan, die zo’n 300 Elo-punten meer heeft, hield ze het goed vol. Wit blijft wat beter staan na 28.Lf3 Lxf3 29.gxf3! exf5 30.Tg1 Dh6 31.Dg3. Maar ze gaat voor de aanval:

28.Lg6 Le4 29.Pf3?!

Nu komt zwart beter te staan. Er was nog steeds niets aan de hand met de kleine combinatie 29.Lh7+ Kxh7 30.Pf3+ Dh6 31.Pg5+ Kg8 32.Dxh6 Lxh6 33.Pxe4 exf5 34.Pxc3 Tc8 35.Pd5 Txc2 36.Pe7+ Kh7 37.Pxf5 Txa2 38.Pxd6 en de remisemarge is groot.

29…Dh6 30.Dg3 exf5 31.Dxd6 Kh8 32.Pe5?! Dd2! 33.Dxd2 cxd2 34.Pc4 Td8 35.Pe3 f4 36.Lxe4 fxe3 37.Lf3 Tf8 38.Kg1 Txf3 39.gxf3 e2

en Lisa moest voor de zoveelste keer teleurgesteld opgeven. Het aardige is dat als je aan alle deelnemers van een toernooi achteraf vraagt ‘Hoeveel punten had je eigenlijk kunnen hebben?’ dat er dan veel meer punten uitkomen dan theoretisch mogelijk is.

Bab Wilders

Het Tata-Steel-toernooi spoedt zich naar het einde in de door erwtensoepgeuren bezwangerde luchten van Wijk aan Zee. Met een gemiddelde ELO van 2732 is het een duidelijk toptoernooi en dat getal wordt nog gedrukt door spelers als L’Ami, Sokolov en dame Hou Yi Fan maar het is toch leuk dat ze deze kans krijgt zoals ook Lisa Schut in groep C.

In groep B speelde Jan Timman zaliger nagedachtenis (als topspeler dan) en zo waren er vele bekende namen weer actief. Wie wilde kon op de site meegenieten maar lijfelijk aanwezig in de commentaarzaal is natuurlijk wel je van het. Om de opmerking over Timman te compenseren een zege van hem op de sterke Braziliaan Mecking uit 1978 ,toen nog Hoogovens Schaaktoernooi. Timman-Mecking 1.e4 c5 2. Pf3 d6 3.d4 cxd 4. Pxd4 Pf6 5. Pc3 a6 6. Lg5 e6 7.f4 Pbd7 8. Df3 Dc7 9. 0-0-0 b5 10. Ld3 laat zich niet verleiden tot Lxb5 wat wel heel leuk maar dubieus spel geeft. 10..Lb7 11. The1 Db6 12. Pb3 Timman weerstaat ook de tweede verleiding: 12. Pxe6 fxe 13. Dh3 wat na 13..e5 niets oplevert.12..b4 13. Pa4 Dc7 14. Pd4 Le7 15. Dh3 0-0-0 16.f5 Pc5? Nu krijgt Timman kans op tactiek: 17.fxe6! Pxa4 18.exf7+ Kb8 19. Pe6 Da5 Misschien was Dc8 of Dd7 beter maar ook dan komt 20.e5 Tc8 Geeft het stuk terug 21.exf6 gxf 22. Lf4 Zoals gebruikelijk was Mecking in tijdnood en probeert nu Pxb2, om er een rommeltje van te maken. 23. Kxb2 Tc3 (Da3+ 24. Kb1 Ld5 25. Lc4 Lxc4 26. Dxa3 bxa3 27.Lxd6+ Lxd6 28. Txd6 is gewonnen voor wit) 24. Kc1 Thc8 25. Pd4 het is uit Lf8 26. Te8 Dxa2 27. Txf8 Txf8 28. Lxd6+ Ka8 29. Lxf8 30. Lb4 Tc7 opgeven kan ook 31. De6 Dg7 32. Le4 Dg5+ 33. Kb2 Lxe4 34. Dxa6+ Kb8 35. Ld6 1-0.

Dan nu naar twee nieuwe boeken van Everyman Chess (www.everymanchess.com) Voor wie zijn tactisch vermogen wil aanscherpen heeft Richard Palliser in The Comlete Chess Work out niet minder dan 1200 diagrammen opgespoord en gerangschikt aan de hand van thema’s, bv overbelasting e.d. Aanval en verdediging komen beiden aan bod en Palliser benadrukt dat de tactische vaardigheid een kwestie is van trainen en nog eens trainen. Voor de gemiddelde schaker is natuurlijk wel het probleem een stelling te bereiken waarin die tactische klap kan worden uitgedeeld maar dat is vers 2. (isbn 978-1- 85744-985-3) De serie Move by Move van Everyman Chess is genoegzaam bekend bij de oplettende lezertjes, meestal gaat het over een bepaalde opening maar nu heeft Cyrus Lakdawala Kramnik onder handen genomen (al eerder was er een aflevering over Capablanca) en al is Carlsen dan nu wel de grote ster als Messi bij de ballen, hij steekt toch niet met kop en schotel boven de achtervolgers uit en Kramnik telt als ex-wereldkampioen nog altijd mee en kan zo maar weer aan de top komen. Prachtige partijen tegen vele schaakgroten dus in dit boek, “zet voor zet”uitgelegd en van deskundig commentaar voorzien. (978-1- 85744-991-4)

Probleem 2409 sinds het begin van de schaakrubriek in het ND , mag u zelf uitrekenen hoe lang die al bestaat, is een tweezet van John Rice.

En de oplossing van 2407 was een hele gemene, nl 0-0-0! Dat mag van mij wonderstampot heten.

Johan Hut

Jan Timman opeens helemaal terug

We zijn vier ronden verder. Vorige week evalueerde ik de situatie op de eerste rustdag van het Tata Steel Chess Tournament, na vier ronden. Nu houd ik even halt op de tweede rustdag, afgelopen maandag. Er zijn acht ronden gespeeld. Vorige week stak ik de loftrompet over Viswanathan Anand en hij is nog steeds naast Magnus Carlsen de belangrijkste kandidaat om de A-groep te winnen. De belangstelling van de Nederlandse schaakfans gaat nu echter vooral uit naar de B-groep. Het is namelijk niet de minste die daar de harten van het publiek heeft gestolen: Jan Timman! Jarenlang was hij teleurgesteld dat hij, die in Wijk aan Zee zo veel successen had geboekt, niet meer voor de A-groep werd uitgenodigd. Vorig jaar accepteerde hij voor het eerst een uitnodiging voor de B-groep. Dat was even slikken, voor de icoon van het Nederlandse schaken. Maar op de eerste dag, bij binnenkomst in de speelzaal, werd hij getrakteerd op een ovationeel applaus van het publiek, iets wat geen enkele andere deelnemer kreeg. Zijn resultaat was niet goed: zes punten uit dertien partijen. Maar nu gaat het goed met de 61-jarige schaaklegende. Na vijf ronden stond hij op vijftig procent en daarna won hij drie partijen op rij, waarmee hij op de gedeelde eerste plaats terechtkwam. Tweevoudig Nederlands kampioen Jan Smeets, de Zweedse grootmeester Nils Grandelius en de Turkse wereldjeugdkampioen Alexander Ipatov waren zijn slachtoffers. Timmans commentaar op zijn zege op Grandelius: “Hij kwam niet goed uit de opening en ik maakte er een scherpe strijd van. Maar mijn overwinning was niet te danken aan ver rekenen, maar vooral aan mijn positionele gevoel en begrip van de stelling.” Daar moet je het als veteraan inderdaad van hebben. De overwinning op Smeets was vooral te danken aan goede openingsvoorbereiding. Eigenlijk iets dat meer bij Smeets past dan bij Timman. Die speelt alle openingen en kent alles, maar staat niet bekend als iemand die zich specifiek op de opening van een tegenstander voorbereidt. Deze keer wel.

Timman-Smeets

1.Pf3 d5 2.g3 Pf6 3.Lg2 c6 4.c4 dxc4 5.0-0 Pbd7 6.Dc2 Pb6 7.Pa3 Le6 8.Pe5 Dd4 9.Pxc6

De vlam slaat in de pan, maar Smeets had dit vorig jaar op de Olympiade ook al op het bord gehad. Timman wist dat uiteraard.

9…bxc6 10.Lxc6+ Kd8 11.Pb5 Dc5 12.Lxa8 Dxb5 13.Lg2 h5 14.h4

In die partij werd 14.d3 gespeeld en enkele zetten later werden de dames geruild. Timman vond dat kennelijk geen verstandige keuze van wit en dacht: je kunt beter de dames op het bord houden, gezien de ongelukkige stand van de zwarte koning.

14…Lf5 15.e4 Ld7 16.a4

Heel opmerkelijk. De zwarte pion op c4 houdt nu voorlopig wits b- en d-pion op hun plaatsen en daarmee ook de loper van c1. Zwart speelt gewoon met een paar stukken meer, lijkt het. Dit zal echter zeker nog tot Timmans voorbereiding hebben behoord.

16…Pxa4 17.e5 Pe8 18.Te1 e6 19.Lf1

Wit wil die lastige pion van c4 veroveren, wat zwart had moeten voorkomen met 19…Pb6. Wit had dan 20.Txa7 mogen spelen.

19…Lc5 20.d3

Maar nee, wit is iets heel anders van plan. Na 20…cxd3 21.Lxd3 wil hij twee keer op a4 slaan, waarna hij het materiële evenwicht heeft hersteld en vanwege zwarts ongelukkige koningsstelling gewonnen staan. Onder omstandigheden wint hij zelfs met b3 een stuk.

20…Db3 21.Dxc4 Dxc4 22.dxc4

Twee lichte stukken heten sterker te zijn dan een toren, maar na 22…Pb6 23.Txa7 heeft wit met zijn twee reusachtige vrijpionnen ruim voldoende compensatie en staat hij gewonnen.

22…Pc7 23.Td1 Kc8 24.Txd7 Kxd7 25.Txa4

Nu heeft wit gewoon een pion meer, het loperpaar en een betere stelling. Dat laat Timman niet meer door zijn vingers glippen.

25…Tb8 26.Le2 g6 27.Ld1 Ld4 28.b3 a6 29.Lf4 Lc3 30.Ta2 Kc6 31.Kf1 a5 32.Ld2 Lb4 33.Lxb4 axb4 34.Lf3+ Kb6 35.c5+

Bedoeling: 35…Kxc5 36.Tc2+ Kb6 37.Tc6+ Kb7 38.Txe6+ en wit gaat de zwarte koningsvleugel oppeuzelen.

35…Kb5 36.Td2 Pd5 37.Lxd5 exd5 38.Txd5 Tb7 39.Ke2 Kc6 40.Td3

Als zwart nu op c5 slaat, loopt de witte koning in hoog tempo naar g5 en f6.

40…Te7 41.f4 Ta7 42.f5 gxf5 43.Kf3 Ta1 44.Kf4 Tf1+ 45.Kg5 Kxc5 46.Kxh5 Tc1 47.Tf3 Tc3 48.Txf5 Kd5 49.g4 Ke6 50.Tf6+ Ke7 51.g5 Txb3 52.e6 fxe6 53.Kg6 Th3 54.h5 b3 55.h6

Zwart geeft het op. Na 55…b2 is Tf1 winnend, maar Tf7+ en Tb7 is nog sterker.

Rini Kuijf

Voor beginners A6003

Wit aan zet, wat is winnend?

Voor gevorderden B6003

Wit aan zet wint met?

Henk Prins

In groep A van het Tata Steel Toernooi in Wijk aan Zee gaat de beste schaker van de wereld, Magnus Carlsen, met anderhalve punt voorsprong aan kop. Achter hem volgen wereldkampioen, Anand, en Aronian en Nakamura. Aronian was vorig jaar de winnaar en Nakamura won in 2011.

Wat de Nederlanders betreft valt het spel van Van Wely op. Hij won drie partijen en verloor er ook drie. De partijen die werden gespeeld zijn bijzonder. Volgende week wordt een mooie winstpartij van Van Wely geplaatst.

Het komt niet vaak voor dat in een toernooi een dameoffer plaas heeft. In twee partijen van Van Wely draaide de partij om een dameoffer van zijn tegenstander. In de partij tegen de Chinese oud-wereldkampioen bij de vrouwen Hou kon de laatste met een dameoffer de partij winnen. Helaas benutte zij die mogelijkheid niet.

Vanuit de diagramstand speelde Van Wely met wit 57. c5? Zijn idee was om na 57. …a2 58. c6 a1D? 59. c7 remise af te dwingen. Van Wely en Hou hadden echter gemist dat in plaats van 58. … a1D zwart 58. … Df7! moet spelen. Het vervolg is 59. c7 a1D 60. c8D en zwart offert de dame met 60. …Df4+!! 61. Pxf4 exf4+ 62. Dxf4 Dg1+ 63. Kh4 g5+ 64. Dxg5 Dh2 mat. Hou speelde echter 57. …Pxc5? en de partij eindigde na de zetten 58. Txb3 Pxb3 59. Ph4! Dg1+ 60. Kh3 Dh1+ 61. Kg3 Dg1+ in remise.

Drie ronden later kwam er in een partij van Van Wely, nu met zwart, een echt gespeeld dame-offer op het bord. Zie stelling P. Harakrishna-van Wely. Harakrishna maakte gebruik van de overbelasting van het zwarte paard op e5. Hij speelde 38. Tf7+! Pxf7 (38. …Kg8 39.Tg7 mat) en sloot af met het dameoffer 39. Dxg6!! Bij nemen (39. ….Kxg6) is 40. Le4 schaakmat. Het had nog mooier geweest als Harakrishna met een dame-offer begon: 38. Dxg6!! Pxg6 39. Tf7+ Kg8 40. Tg7 mat, of 38. …Kxg6 39. Le4 mat.

Alleen geregistreerde gebruikers kunnen een reactie achterlaten.