Eindspelfinesses 8: Spelen tegen een dubbelpion
Krijgt u wel eens een eindspel op het bord in uw partijen? En was u tevreden over de afloop? Of knaagde er iets waarvan u later dacht: “Dat had ik anders kunnen spelen?”
Schaaksite biedt een eindspelrubriek aan waarin u uw kennis kunt opfrissen of eventueel uitbreiden. De internationale meesters Twan Burg en Herman Grooten zullen op frequente basis u proberen bij te praten over diverse eindspelfinesses.
Tata C (13), 27.01.2013
In de laatste ronde van de Tata C groep speelde ik tegen Igor Bitensky. Ik speelde het hele toernooi rond de 50%, en wilde graag de laatste partij nog winnen om op +1 te eindigen. Hij speelde een scherpe variant waarbij we al snel in het eindspel kwamen.
1.e4 d5 2.exd5 Dxd5 3.Pc3 Dd6 4.d4 Pf6 5.Pf3 a6 6.g3 Lg4 7.Lg2 Pc6 8.d5 Pe5 9.Lf4 Lxf3 10.Lxf3 Pxf3+ 11.Dxf3 e5 12.Lg5 h6 13.Lxf6 Dxf6 14.Dxf6 gxf6
Er is een eindspel ontstaan waarin verschillende dingen op te merken zijn: Wit heeft een paard en zwart een loper; Zwart heeft een dubbelpion op de f-lijn; Wit heeft iets meer ruimte. Een dubbelpion is niet per definitie slecht. Zeker niet wanner deze in het centrum staat en belangrijke velden controleert. Daarom probeer ik oftewel de f-lijn te openen en de pionnen aan te vallen, of de velden e4 en f5 firm onder controle te krijgen. In de partij lukt beide. 15.0–0–0 Haalt het paard uit een eventuele penning en ontwikkelt de toren. Td3-f3 om de f-pion aan te vallen en f5 te controleren is een mogelijk plan. 15…Lb4 16.Pe2!? Ik ontwijk de ruil en probeer te spelen op goed paard tegen slechte loper. Als hij erin slaagt deze stukken te ruilen zouden we een toreneindspel hebben, waarin de remisemarge over het algemeen groot is. Ik dacht dat hij dan zijn torens zou kunnen verdubbelen op de d-lijn om druk uit te oefenen op de d-pion. 16…h5 Het plan g3-g4 en Pg3 om de witte velden te controleren baart hem logischerwijs zorgen. Dit geeft mij wel een belangrijk tempo. Overigens is h5-h4 nu geen dreiging, omdat ik dan alsnog g4 speel. [16…f5 17.f4 e4 18.Pd4 En hij kan f5 niet meer dekken. Dubbelpionnen staan erom bekend dat ze statisch sterk zijn (dat ze velden controleren), maar als ze eenmaal in beweging komen kunnen ze erg zwak worden.] 17.Thf1!
Afgelopen jaar had ik het boek My System van Aron Nimzowitsch bestudeerd. Daarin leerde ik onder andere dat het handig is de lijn van de dubbelpion te openen. ”Rule: When the doubled pawns show a static weakness, then you should advance against them and not at all be afraid to undouble the pawns. The problem only half disappears; one part of the nice clover leaf may disappear into thin air, but the part which is left will suffer all the more.’’ 17…Ke7 18.Td3 Nu dreig ik b3 en tegelijkertijd speel ik al met het idee de f-lijn te openen en te verdubbelen op de f-lijn. [18.f4!?] 18…b5 19.f4! Tad8 [19…e4 20.Td4] 20.fxe5 fxe5 21.a3!
Om mijn paard naar e4 te manoeuvreren, waar het perfect staat. 21…Lc5 22.Pc3 Ld4 23.Pe4 Hier heeft het paard een ideale uitgangspositie. Het blokkeert het zwarte centrum en heeft veel aantrekkelijke velden. 23…Th6 24.Tdf3
De opening van de f-lijn doet al wonderen. Ik heb hem volledig in de tang. 24…Tf8 25.c3 Lb6 26.Tf5 f6
Mijn droom is uitgekomen. Ik controleer de velden e4 en f5 en heb optimale druk tegen f6. Nu kan zwart bijna helemaal niks meer. 27.h3 [27.Kc2 c6 Ik vermoedde dat hij dit zou proberen, en dit leek me wel irritant, vandaar dat ik alvast h3 speelde om g4-g5 in de stelling te brengen. 28.dxc6 Ke6 29.T5f3 Ld8 30.Td3 Le7 31.Pg5+ fxg5 32.Txf8 Lxf8 33.c7] 27…h4 28.g4 Le3+ 29.Kc2 Lf4 De loper blokkeert de f-lijn maar ik kan deze makkelijk aanvallen met mijn paard. 30.Pc5 Tc8 [30…Ta8 31.Pe6 Le3 32.Pxc7] 31.Pxa6 c5 32.dxc6 [32.c4!? Om de koning in het spel te betrekken is ook een goed idee, maar ik wilde zo snel mogelijk met mijn paard naar d3.] 32…Txc6 33.Pb4 Td6 34.Pd3
34..Lg3 35.Pc5 Lf4 36.Pe4 Tc6 37.Pf2 Th8 38.Pd3 Lg3 39.g5!
Een goed moment om mijn structureel voordeel uit te buiten: ik win nu een tweede pion. 39…fxg5 40.Pxe5 Te6 41.Pf7 Tb8 42.Pxg5 Te2+ 43.Kb3 Kd7 44.Td1+ Kc7 45.Tf7+ [45.Tdd5! Dit was makkelijker. Ik win de b5-pion en houd mijn paard op g5.] 45…Kb6 46.Tf6+ Ka7 47.Pe6 Tb6 48.Td7+ Tb7 49.Td5 Tb6 50.Tf7+ Tb7 51.Txb7+ Kxb7 52.Pd4 Th2 53.Pf5
[53.Txb5+ Ka6 54.a4 Txh3 Ik durfde het niet echt aan deze pion te geven, maar waarschijnlijk kan ik zelf ook serieuze dreigingen creëren. 55.Kc4 Th1 56.a5 h3 57.Pc6 Lc7 58.Pb4+ Ka7 59.a6 h2 60.Tb7+ Ka8 61.Pc6 Ta1 62.Ta7#] 53…Txh3 [53…Kc6 Dit was hardnekkiger geweest. 54.Td3 Lf4 (54…Txh3 55.Pxh4) 55.Pd4+ Kb6 56.Ka2!
Dit wint makkelijk. De 3 pionnen zijn erg sterk samen. 59.a5 Tf3 60.Ka4 Tf2 61.b4 h2 62.c4 Kb8 63.c5 Tg2 64.Kb5 Kc8 65.a6 Kb8 66.Kb6 Tg8 67.Txh2 Tg6+ 68.c6 Tg8 69.b5 Ka8 70.Th7 Kb8 71.Tb7+ Ka8 72.Ta7+ 1–0
Het eindspel via de viewer:
