Vuurwerk bij Batavia

In het vijfde Bataviatoernooi te Amsterdam werd vooral de derde ronde er een om in te lijsten. Alle partijen eindigden in een beslissing. De eenzame koploper is de Israëlische grootmeester Greenfeld. Na drie ronden heeft hij als enige nog 100%, een vol punt voor op zijn naaste achtervolgers. Greenfeld rekende zelf af met zijn Duitse collega Hertneck en ondertussen zag hij de hoogste ratinghouder, Reinderman, verongelukken tegen Riemersma. Ook een andere grootmeester, Swinkels, kreeg een nul te slikken. Hij verloor van Burg, van wie hij tijdens het Tata Steel nog zo overtuigend gewonnen had.

Maar laten we bij het begin beginnen. De vier aanwezige grootmeesters stelden in de eerste twee ronden direct hun kandidatuur. Daarvan deden Reinderman en Greenfeld het het best. Zij behaalden uit twee ronden een 100%-score. Het optreden van Greenfeld zag er overtuigend uit. Swinkels bleef een beetje achter met twee remises. Maar de derde ronde liet zien hoe de vlag er bij hangt. Greenfeld kwam met een fraai dubbel pionoffer tegen Hertneck bovendrijven, toen deze in de verwikkelingen ten onderging.

Reinderman bleek een zware dobber te krijgen aan Riemersma, die na zijn nul in de eerste ronde tegen Greenfeld zijn ware gezicht wilde laten zien. En inderdaad greep hij met zwart middels een scherp pionoffer al snel het initiatief.

Wit was het loperpaar kwijtgeraakt en kreeg vooral problemen met zijn verzwakte zwarte velden. Ook omdat de witte koning bijzonder onveilig was komen te staan, kregen de zwarte stukken vrij spel. Het leverde zwart uiteindelijk kwaliteitswinst op en dat bleek genoeg voor een vol punt. Een bittere pil voor de hoogst gerate speler.

Ook Swinkels kon het ditmaal niet bolwerken. Hij offerde een pion in de opening, maar daar kreeg hij toch wat te weinig compensatie voor. Een zwaar middenspel mondde uit in een toreneindspel dat onze Schaaksite-eindspelmedewerker onberispelijk naar winst schoof.

Vermeldenswaard is verder het mooie dame-offer van de Engelsman Zhou. Hij verschalkte Rijnaarts door een dame te geven tegen loper en een toren. Met zijn overige stukken dreef hij de vijandelijke koning in een matnet. Dat hij een snellere winst miste, mocht de pret voor hem niet drukken.

Analyses

Ik heb een aantal partijen van aantekeningen voorzien. Ik geef de highlights in een paar diagrammen en voor de rest van de analyses verwijs ik u graag naar de viewer.

Om te beginnen het gevecht tussen de trotse koploper en de talentvolle meester die zo’n 15 jaar niet geschaakt heeft en als een herintreder mag worden gezien.

Greenfeld, Alon – Riemersma, Li

44.. Lf4?

Het goede idee in een verkeerde uitvoering. Het is meteen de beslissende fout. Interessant was 44… c4+ hoewel het ook niet werkt na 45. Kc2! [Na 45. Kxc4 had het idee uit de partij wel gewerkt: 45… Lf4! 46. Lxe6 Lxd2 met een afwikkeling naar een remise-achtig eindspel.] 45… Lh4 46. Lxe6 Txe6 47. Tf4 en wit wint. De beste kans bestond in 44… Lh4 hoewel wit ook riante winstkansen behoudt na 45. Lxe6 Txe6 46. Kc4.

45. Lxe6 Lxd2 46. Tf7+ Kg6 47. Kxd2 Txe6 48. Tf6+!

De planning. Wit wikkelt af naar een pionneneindspel met een verst verwijderde vrijpion.

48… Txf6 49. gxf6 Kxf6 50. Kd3

Opgegeven. Een mogelijk vervolg zou 50. Kd3 Kg5 Zwart moet die vrijpion onschadelijk maken maar nu loopt wit simpel naar binnen. 51. Kc4 a6 52. Kd5 [52. a5 kan ook 52… bxa5 53. Kxc5 Kh4 54. Kd4 Kxh3 55. c4] 52… Kh4 53. Kc6 en het is duidelijk.

1-0

Een mooi moment ontstond in de volgende partij.

Hertneck, Gerald – Kuipers, Stefan

Zwart heeft een pion minder, maar door de ongelijke lopers en de blokkade lijkt remise het meest waarschijnlijke resultaat. Zwart wilde de blokkade bevestigen met

33… e5?

maar dat geeft wit de gelegenheid om een kwaliteitsoffer te brengen dat vrijwel direct wint.

34. Txc3! bxc3 35. Txe5+ Kd6 36. Td5+ Ke7 37. Tc5 Tgg8 38. Txc3 Tc8 39. Tc4 Txc4 40. bxc4

Met drie pionnen voor de kwaliteit is de winst binnen handbereik.

40… Th8 41. c5 Th1 42. d4 Ta1 43. d5 Txa2 44. d6+

Kuipers zag er verder geen heil meer in en gaf het op. Na 44. d6+ Kd7 45. Lb5+ Kd8 46. c6 valt c7+ niet meer op te vangen.

1-0

Ik was onder de indruk van de wijze waarop de grootmeester een ogenschijnlijk problematische stelling binnen de kortste keren naar zijn hand weet te zetten. Dat hij in de problemen was, blijkt inderdaad, maar hoe dat blootgelegd had moeten worden, was bijna onmenselijk om achter het bord te vinden.

Rijnaarts, Sjef – Reinderman, Dimitri

Ik zat deze partij live te volgen en ik dacht dat zwart hier in de problemen was. Dat blijkt bij nader inzien ook waar te zijn, hoewel wit van goede huize moet komen om dat aan te tonen.

16. Pe2

Na het idiote 16. Pa4! is zwart inderdaad in de problemen. 16… Pxa4 faalt dan op 17. exf6 Lxf6 en die ordinaire dubbele aanval met de dame 18. Da7. Maar wie verzint er zo’n zet?

16… b3 17. Lxb3 Pxb3 18. cxb3 Pd5 19. Pc3 dxe5 20. Pxe5 Lf6

21. Dc4

Hiervan dacht ik dat wit een goede zet speelde. Dat blijkt echter tegen te vallen. De engine heeft weer een zet waar een mens vrijwel nooit aan zou denken: 21. Lg5!? met als pointe 21… Lxg5 22. Pxc6 Db6 23. Dxd5. Het voordeel van wit lijkt mij echter gezien het sterke zwarte loperpaar gering.

21… Lxe5 22. Txe5 Dd6 23. Pxd5

Na een torenzet had wit nog een fractie beter gestaan.

23… Dxe5 24. Lf4 Dxb2 25. Pe7+ Kh8

26. Ta7?

Na deze zet worden de rollen omgedraaid. 26. Te1 Ta8 is ietsje beter voor zwart. 26… Dxb3 27. Dc5! en de dubbele dreiging Pg6+ en Lxb8 is lastig.

26… Le6! 27. Dc5 Ta8 28. Pxc6 Dxb3 29. Pe7?

29. Le5 is relatief beter.

29… Txa7 30. Dxa7 Te8 31. Ld6??

En nu mogen de stukken zelfs direct in de doos terug.

31… Dd1+ 0-1

In de vorige partij zagen we al een beetje dat Reinderman nog in vorm moet komen. Meestal helpt een 100% daarbij wel. Maar Riemersma logenstraft deze logica door met een venijnig pionoffer een gevaarlijk initiatief naar zich toe te trekken. De fraaie wendingen die in de stelling kwamen te zitten zijn zeer instructief.

Reinderman, Dimitri – Riemersma, Li

26… d3!?

Heel interessant gespeeld. Zwart geeft een mooie pion op om te proberen de verzwakte zwarte velden te benutten. Het is echter de vraag of er geen prozaïsche methode was om het voordeel vast te houden. Beter is misschien 26… Dd6! 27. Thd1 f5 28. Lf3 Te3 en zwart staat uitstekend.

27. Lxd3?!

Vermoedelijk had wit van de pion af moeten blijven. Hoewel zwart na 27. Lf3 f5! ook grote problemen ondervindt met zijn koning, gaat het in de partij heel hard.

27… f5!

Hiermee opent zwart twee diagonalen tegelijk: Lg7 en De7 staan beide te trappelen van ongeduld om een hoofdrol in de strijd te gaan spelen.

28. The1

28… Dh4+

Mijn engine beschouwt 28… Dd6 opmerkelijk genoeg als nog sterker. De dreiging … Ld4+ leidt na 29. Pb7 Dd4+ 30. Kf1 Txe1+ 31. Txe1 tot grote problemen voor wit: 31… Ta7 32. Te7 Lxb3 en de coördinatie tussen alle witte stukken is totaal zoekgeraakt.

29. Kf1

29. Kg1 Ld4+ 30. Kh1 Lxc5 levert een vol stuk op.

29… Ld4

Er is ook niets tegen 29… Dxh2.

30. Txe8+ Txe8

31. g3

Goede raad is duur voor wit. Op 31. Tc4 Le3 32. g3 volgt de prachtige dame-achteruitzet: [32. Dc2 Lxc5 en wit kan niet terugnemen op straffe van mat.] 32… Dh8!! en zwart wint.

31… De7

De menselijke oplossing. Zwart valt het paard op c5 aan en dreigt tegelijkertijd . .. Le3. Ook nu was 31… Dh8!! een geweldige zet waarmee zwart een directe winst had afgedwongen. De dame werkt van grote afstand aan de aanval mee. Via de h-lijn en de lange diagonaal vallen weldra harde klappen. Een voorbeeld: 32. Tc2 Le3 33. Dd1 Dh3+ 34. Tg2 Lxc5 en het is uit.

32. Pa6 Le3 33. Dc3 Lxc1 34. Dxc1 Lxb3

Game over zou je zeggen. Reinderman wil het zich nog even laten bewijzen.

35. Dxc6 De1+ 36. Kg2 Dd2+

36… Kg7 was iets nauwkeuriger.

37. Kh3 Lf7 38. Dd6 Te3 39. Dd8+ Kg7 40. Dd4+ Kg8 41. Dd8+ Kg7 42. Dd4+ Kh7 43. Dd7 Da2 44. Pc5 Dd5 45. Dxd5 Lxd5 46. Kh4 Lc6 47. Kg5 Lxa4 48. g4

Na 48. Lxf5 gxf5 49. Pxa4 moet zwart het hebben van de a-pion. Maar wellicht had wit dit nog een kans kunnen geven.

48… Ld7 49. h4

49… Txd3!

Sterk afgewikkeld door Riemersma.

50. Pxd3 fxg4 51. h5 gxh5 52. Kh4 a4 0-1

Zhou, Yang-Fan – Rijnaarts, Sjef

Het is duidelijk dat wit in het voordeel is, maar hoe komt hij verder? Zhou vindt een schitterende oplossing voor het stellingsprobleem.

26. Dxe6!!

Het wordt een complete koningsjacht.

26… fxe6 27. Txf8+ Kg7 28. T1f7+ Kh6 29. Th8 g5

Dit gaat sneller mat, maar er was geen verdediging meer. [Na een actieve zet als 29… Dd2 kan wit op kunstige wijze een matnet vlechten. 30. Thxh7+ Kg5 31. h4+ Kg4 32. Tf3 Dreigt Tg3# en dat kan zwart alleen maar uitstellen door zijn dame te geven.]

30. Thxh7+ Kg6

31. Thg7+

31. Tfg7+ Kf6 32. Pf2 was wel zo handig geweest.

31… Kh6 32. Pf2 Tb8 33. Pg4+ Kh5 34. Th7+ Kg6 35. Tfg7# 1-0

Alle partijen en fragmenten via de viewer:

Het toernooi kan verder gevolgd worden via de toernooisite.

(De foto’s zijn van Lennart Ootes)

Over Herman Grooten

Herman is ruim 40 jaar schaaktrainer. Hij verzorgde lange tijd de schaakrubrieken in Trouw en het ED. Daarnaast was hij Topsportcoördinator bij de KNSB en is hij auteur van diverse schaakboeken en werkt hij voor Schaaksite. Klik hier voor series die hij op Schaaksite heeft gezet.

9 Reacties

  1. Avatar
    HermanGrooten 02 maart 2013

    Net nadat ik deze analyses had afgerond zag ik het verslag van Lennart met de opmerkingen van Dimitri over zijn partij tegen Riemersma. Op het forum van Utrechtschaak deelde Reinderman zijn commentaar: “18.Pxb7 was riskant, maar misschien kan het nog als ik daarna lang rokeer. Zoals ik het speelde kwam hij op winst te staan, maar hij miste 31…Dg4 met het idee Df3. In de partij kreeg ik nog wat kansjes. Ik had echter in plaats van dameruil 45.Dc7 moeten proberen: ik dacht dat ik mat zou gaan na 45…Te1, maar 46.Pd7! maakt dan remise. Na dameruil won het makkelijk voor zwart.”

    In mijn analyse is door Dimitri aangegeven mogelijkheid 31… Dg4 gelijkwaardig aan 31… Dh8 en ook aan 31… Dh5. Ze winnen alledrie.

    De tweede opmerking klopt ten dele. Na 45. Dc7 Te1 maakt 46. Pd7! inderdaad remise, maar na een zet als 45… Te8 wint zwart ook zonder al te veel problemen.

  2. Avatar
    Dimitri 02 maart 2013

    De opmerking klopt helemaal zelfs. Tijdens de analyse wisten we ondanks een tijdje proberen geen duidelijke winst voor zwart te vinden, redelijke kans dat het Li in de partij ook niet was gelukt.

  3. Avatar
    Leo Kranenburg 03 maart 2013

    De opmerking klopt juist helemaal niet. Als wit na het door Herman aangegeven 45… Te8 niet alsnog met Db7 of Dd7 ruilt, volgt het ontluisterende Th8! met groot voordeel voor zwart! Riemersma heeft den teugels laten vieren, maar de leiding nooit uit handen gegeven. Knappe partij!

  4. Avatar
    Hendrikom 03 maart 2013

    Li is inmiddels alweer een paar jaartjes aktief, met al een eerdere deelname bij Batavia en twee keer Hoogeveen, dit naast de KNSB-competitie en alles wat ik nog over het hoofd gezien heb.

  5. Avatar
    Johan Hut 03 maart 2013

    Klopt. Li speelt sinds 2004-05 weer KNSB-competitie, voor Sopsweps’29. Een paar jaar later ging hij weer toernooien spelen:

    2009: Hoogeveen

    2010: Batavia

    2011: Science Park

    2012: Science Park en Hoogeveen.

    Met daarbij twee keer winst op bovenstaande Hendrikom :)

    En in Hoogeveen 2012 winst op Robin van Kampen.

    Li is dus niet heel erg actief, maar gewoon een amateur die naast de competitie één keer per jaar een toernooi speelt en nu misschien twee keer per jaar.

    Bron: FIDE-ratingsite.

  6. Avatar
    MvanLeeuwen 05 maart 2013

    Leuk toernooi (en verslag).

    De link naar het PGN-bestand werkt niet….

  7. Avatar
    HermanGrooten 05 maart 2013

    Nu zou de link wel moeten werken; excuus voor het ongemak.

Alleen geregistreerde gebruikers kunnen een reactie achterlaten.