Absurd slot bij Batavia
Het Bataviatoernooi te Amsterdam zit er weer op. Wie na zeven ronden had gezegd dat Alon Greenfeld nog (gedeeld) eerste zou worden, zou voor gek zijn versleten. Na een voortvarende start van drie uit drie kreeg de Israëliër een half uit vier aan zijn broek. Maar door met twee uit twee te eindigen kwam hij samen met onze landgenoot Twan Burg uit op 5½ punten en door een vreemde samenloop van omstandigheden bleek dat genoeg om de toernooizege te mogen claimen.
Twan Burg kwam dichtbij een ongedeelde toernooizege met als extra bonus een grootmeesternorm, maar de Duitser Gerald Hertneck was niet genegen om aan dit Schijndelse feestje mee te werken. Met de remise kon Twan waarschijnlijk vrede hebben. Hij had tenslotte een heel behoorlijk toernooi gespeeld en niet elke dag ben je in de gelegenheid om voor een GM-norm te kunnen gaan.
Maar wat is er dan met grootmeester Dimitri Reinderman gebeurd? Die stond na zeven ronden toch fier bovenaan, nadat hij een vroege nederlaag in het toernooi tegen Riemersma helemaal goedgemaakt had? Wie had voorspeld dat hij tweemaal onderuit zou gaan, zou – zoals hierboven al gemeld – volkomen voor gek zijn versleten. De Amsterdammer verloor eerst van Robin Swinkels en in de laatste ronde bleek ook Stefan Kuipers hem nog te slim af te zijn. Het werd een afschuwelijk einde van een toch heel redelijk toernooi. Als troost kunnen we constateren dat Reinderman wel een fraaie partij van de latere co-winnaar Greenfeld had gewonnen in de zevende ronde.
Van de laatste drie ronden heb ik, analoog aan het vorige verslag, een aantal partijen van commentaar voorzien. De gehele analyses kunt u via de viewer naspelen. Van de hoogte- en dieptepunten presenteer ik hier een paar plaatjes.
In deze stelling heeft zwart een mooie a-pion maar daar is ook alles mee gezegd. De witte aanvalskansen zijn groot en er is geen zicht op dat zwart zich daartegen goed kan wapenen.
26… a5
Ook na een passieve zet als 26… Df8 27. h4 zal zwart op den duur het loodje leggen.
27. e6!
Goed gezien: de koningsstelling wordt verzwakt.
27… fxe6 28. fxg6 hxg6 29. Le5
Dit maakt veld f6 vrij voor de dame.
29… Tg7
Opgeven was ook een optie geweest. 29… De7 30. Dh6 is ondekbaar mat.
30. Lxg7 Kxg7 31. Df6+ Kh7
32. Kh2!
Even uit de penning om de toren in het spel te betrekken.
32… Dd6+ 33. e5 Dd7 34. Df8
Een goede overwinning van Reinderman.
1-0
Geen vuiltje aan de lucht dus voor Reinderman zou je zeggen. Zelf zal hij ook de laatste geweest zijn die het bizarre slot van dit toernooi had verwacht. Het begint misschien een patroon te worden dat hij toernooien die in zijn woonplaats Amsterdam worden gehouden door hem niet zo goed worden gespeeld. De in het buitenland duur behaalde Elopuntjes worden hier vaak weer ingeleverd. Dan komen ze wel weer ten goede aan Nederlanders. Zo zal Twan Burg tevreden terugkijken op het toernooi, hoewel hij uiteraard vooral begaan was met het behalen van een grootmeesternorm. In de slotronde kwam hij een heel eind, maar de Brabander slaagde er niet in het strategische voordeel om te zetten in winst.
Een aardige partij van de Nederlandse winnaar van dit toernooi uit een van de laatste drie ronden mag natuurlijk niet ontbreken.
Wit heeft zich nogal provocerend opgesteld, maar dit is een ernstige fout. De witveldige loper hield de stelling nog enigszins bij elkaar.
20. Lh3?! Lxh3 21. Pxh3 De7 22. Lg5?
En na deze nieuwe misrekening is het zelfs meteen gedaan. 22. Pg5 Pxd5 was natuurlijk ook geen weelde meer voor wit.
22… Ld4+
Wit wierp de handdoek in de ring. 22… Ld4+ 23. Kg2 Dxe4+ 24. Dxe4 Txe4 25. Tae1 Txe1 26. Txe1 Lxb2 levert een troosteloos eindspel op.
0-1
De andere Brabander, Robin Swinkels, speelde een wisselvallig toernooi. Hij wisselde sterke momenten met wat mindere af en na zijn valse start zal ook hij niet helemaal ontevreden zijn over het eindtotaal. Het verhaal deed de ronde dat hij heel wat vluggertjes heeft afgewerkt met een van de beste snelschakers van Nederland, Manuel Bosboom. Over hem heb ik ooit een aardig stukje geschreven. Mensen die Bosboom een beetje kennen weten dat hij in staat is om de opening te pas en te onpas met zetten als h2-h4 of g2-g4 te werken. Je moet van goeden huize komen om dergelijk frivoliteiten te kunnen afstraffen, vooral in vluggertjes. Robin raakte kennelijk geïnspireerd door een dergelijk spelvoering en hij begon in de gewone partijen ook met deze pionzetten te smijten. En uitgerekend tegen Reinderman speelde Swinkels zijn beste partij van het toernooi. Laat Bosboom nou een voormalig clubgenoot uit de Zaanstreek zijn geweest. Moet het net Reinderman overkomen…
9… O-O
In het verslag van Lennart Ootes las ik dat Reinderman eigenlijk gepland had verder te gaan met 9… Db6?! en nu plotseling zag dat wit 10. Lxe7 zou kunnen doen. Ootes geeft nog [10. Pd5! is overigens nog veel sterker: het paard valt drie kwetsbare plekken aan: b6, c7 en e7.] 10… Dxb2 [10… Dxd4 kon misschien nog, hoewel ook hier wit uitmuntend staat.] 11. Th3 Kxe7 12. Tb1 met het insluiten van de dame.
10. Dh5!
Er worden zoveel mogelijk manschappen naar de vijandelijke koning aangevoerd. Hier blijkt ook dat de zwarte stukken zeer ongelukkig staan.
10… b5
Zwart probeert wanhopig zijn ontwikkeling op gang te brengen, maar het is eigenlijk al te laat.
11. Ld5 Pc6 12. Pf3
Wit heeft alle lichte stukken ontwikkeld en zijn torens staan klaar om in te grijpen.
12… Pb4
Goede raad is duur, er is geen fatsoenlijk alternatief. Bijvoorbeeld 12… De8 om uit de penning van Lg5 te gaan: 13. Pxb5 Pb4 14. Lxa8 Pxc2+ 15. Kd2 Pxa1 16. Tg1 en het is helemaal gedaan met zwart.
13. Tg1!
Weer een sterke: de zwarte penningen worden de zwartspeler snel fataal.
13… Db6
Dit versnelt het winstproces.
14. Lh6 Pxd5 15. Lxg7
Het is eigenlijk gedaan, Reinderman kiest ervoor om nog even verder te gaan om de vervelende smaak van deze aanstaande nederlaag kwijt te raken.
15… Dg6 16. Pxd5 Kxg7 17. O-O-O a5 18. Pxe7 Ta6 19. Pxg6 hxg6 20. Pe5 Pxe5 21. dxe5 Th8 22. Dxf5 1-0
Nog altijd was er niets aan de hand. Reinderman had tenslotte wit in de laatste ronde en nu kon hij in elk geval orde op zaken stellen als de hoogste ratinghouder. Hij zette de partij rustig op tegen Kuipers en stond bij het begin van het middenspel een tikje beter. Maar de tegenstander was niet genegen mee te werken en bleef rustig zijn kansen afwachten. En die kwamen er dan ook. Het was net als Reinderman met lood in de schoenen aan deze partij was begonnen, want het ging hem allemaal niet gemakkelijk af. En ineens kantelde de partij. Gezegd moet worden dat Kuipers het allemaal bijzonder sterk speelde en vooral de afwikkeling naar een gewonnen eindspel had hij uitstekend doorgerekend. Zo werd Reinderman ongewild de hoofdrolspeler van een toernooi dat een bizar einde kende. Hierbij het tactische slot van deze partij.
26. Pc3
Na deze paardzet blijkt wit straks danig in de problemen te komen, maar er was al geen adequate voortzetting meer voor handen. De computer geeft een obscure variant als wit zich vergrijpt aan de pion op c5. 26. Pxc5? Tac8! en wit blijft in een lelijke penning zitten. Na 26… Txa1 27. Txa1 Tc8 heeft wit een opmerkelijke redding: 28. Lh4! Dg6? 29. Pxd7 Txc2 30. Pe7+ Kh8 [30… Lxe7 31. Ta8+ en mat.] 31. Pxg6+ Pfxg6 32. Pxe5 Pxh4 33. Ta8 Txg2+ 34. Kf1 Kg8 35. Pd7 met gelijk spel.
26… Ped3!
Zwart grijpt het initiatief: hij wil vooral wits zwartveldige loper veroveren, zodat wit bijzonder zwak wordt over de zwarte velden.
27. Ted1?!
27. Txa8 Txa8 28. Tb1 was niet fraai maar relatief beter.
27… Txa1 28. Txa1 Pxf2 29. Dxf2
29. Kxf2 c4 gevolgd door … Lc5+ is uiteraard ook niet speelbaar.
29… Lxf5 30. exf5
30… Df6
Goed gezien van Kuipers. De penning over de diagonaal is vreselijk.
31. Ta3
De ellende voor wit is dat een dekkingszet als 31. Dd2 faalt op 31… Dxc3! 32. Dxc3 Pe2+ 33. Kf2 Pxc3.
31… c4
Eigenlijk einde oefening, maar Reinderman probeert te vissen in troebel water.
32. Pe4
32…Txe4! 33. fxe4 Lxa3 34. Dxf4 Db6+ 35. Kh2 c3
Materiaal is de stelling in evenwicht maar de zwarte c-pion valt niet meer af te stoppen.
36. Dg3 c2
Een aardige slotzet. 36… c2 37. Dxa3 faalt op 37… Dc7+ gevolgd door promotie tot dame.
0-1
De andere winnaar in het toernooi, Greenfeld, leverde nog even een beauty af, helaas ten koste van de hekkensluiter, Sjef Rijnaarts. De Apeldoorner komt in een eeuwige penning terecht die hem de kop kost. Een prima partij van Greenfeld, die ook met gemengde gevoelens zal terugkijken.
18… Lh4!
Deze loper blijkt hier heel hinderlijk te staan voor wit.
19. Te2 d6 20. Pc4 f4 21. Ld2 a4 22. Le1 axb3 23. Txa6 Dxa6 24. cxb3 Da1
Langzaam maar zeker is wit achteruit gedwongen en hij bevindt zich nu in een uiterst vervelende penning.
25. Dd2 Lg3 26. Kf1
26. Dxb4 Dd1 27. Kf1 Lf7 leek om begrijpelijke redenen ook geen optie, maar wellicht toch iets beter dan wat er in de partij gebeurt.
26… Tb8 27. Dc2 Lf7 28. Df5 Lg6 29. De6+ Kh8 30. Kg1
30… Tg8
Zwart beschermt zijn onderste rij om … Ld3 in de stelling te brengen.
31. De7 h6
En nu bevrijdt hij zijn eigen koning zodat de dreiging .. . Te8 niet meer op te vangen valt. Wit gaf zich gewonnen.
0-1
Alle partijen en fragmenten via de viewer:
Alle foto’s zijn van Lennart Ootes
Het toernooi kan verder bekeken worden via de toernooisite.
