Eerste winstpartij voor Kramnik
Vladimir Kramnik is nog niet uitgeschakeld in de strijd om de eerste plaats van het kandidatentoernooi. Nadat hij in ronde 7 goed wegkwam tegen Boris Gelfand, wist hij een ronde later met fabuleuze techniek een iets beter eindspel tegen Peter Svidler te winnen. Hij verkleinde zijn achterstand op de koplopers Carlsen en Aronian tot een punt: beiden kwamen in ronde 7 en 8 niet verder dan remise (waaronder tegen elkaar).
In mijn stukjes over Batavia had ik het o.a. over het verschijnsel dat je denkt een goede partij gespeeld te hebben, en het dan met een engine gaat controleren. Pijnlijk ook. Dat zal het ook voor Gelfand en Kramnik geweest zijn: hun partij in de zevende ronde leek voor hun vast een normale remise waar niet zo veel gebeurde, maar kibitzers die met de engine meekeken wisten beter…
Wit heeft geen voordeel, maar op winst spelen is ook lastig voor zwart. Na bijv. 17…Le7 18.Pxf6+ Lxf6 19.Le4 gevolgd door Pe5 staat wit actief genoeg om de potentiële zwakte van de geïsoleerde pion te compenseren. Als winstpoging is ligt 17…Pd5 voor de hand, maar dan is 18. Pfg5 lastig. Kramnik probeert een andere winstpoging, maar die is nog slechter.
17… Txc1 18. Txc1 Pe8? 19. Ped2?
Na 19. Peg5 h6 20. Lg6! fxg6 21. Dxe6+ Kh8 22. Pf7+ Kh7 23. Ph4! Pf6 24. Pxd6 Ld5 25. De5 staat wit twee pionnen voor. "Ik heb blijkbaar iets gemist", zei Kramnik toen hij na afloop met deze variant werd geconfronteerd. Het is wel een lastige variant, dus ik kan me goed voorstellen dat Gelfand die niet vond. Maar er is nog een goede voortzetting, 19. Pfg5 h6 (19… g6 20. Pxf7!) 20. Dh5! hxg5 21. Pxg5 Pf6 22. Dxf7+ Kh8 23. Pxe6 en dit is toch minder moeilijk, al is het nog niet afgelopen: 23… Dg8 24. Dxb7 Tb8 25. Dxg7+ Dxg7 26. Pxg7 Kxg7 27. Tc6 Td8 28. Lxa6 en met vijf pionnen voor het stuk heeft wit goede winstkansen. Kramnik probeerde te reproduceren wat hij gezien had, maar wist het niet meer. Gelfand zei niets, maar uit zijn lichaamstaal sprak ongeloof, hoe kon hij dit gemist hebben?
19… Dd8
Nu staat het weer gelijk. Zwart krijgt zelfs een miniem voordeeltje, maar het pionneneindspel dat uiteindelijk ontstaat is simpel remise.
20. Le4 Tc8 21. Df1 Txc1 22. Dxc1 Dc8 23. Dc3 Pf6 24. Lxb7 Dxb7 25. Pe5 Pd5 26. Dc6 Dxc6 27. Pxc6 Kf8 28. Pc4 Lc7 29. Pe3 Pxe3 30. fxe3 Ld6 31. Pe5 Lxe5 32. dxe5 Ke7 33. Kf2 Kd7 34. e4 Kc6 35. Ke3 Kc5 36. Kd3 1/2-1/2
Nul overwinningen in de eerste turnus, dat was niet wat Kramnik van het toernooi verwacht had. Maar hoe kan het? Kramnik weet het aan pech, en ik denk dat hij gelijk heeft. Zijn spel was (afgezien van 18…Pe8 hierboven) best goed, hij kreeg ook kansen maar hij miste het geluk om daadwerkelijk te winnen. Maar in ronde 8 lukte het eindelijk, in een partij die zo in de leerboekjes kan.
De kenner herkent een Grünfeld, of leidt het af uit de naam van de zwartspeler. Het is een type eindspel waar beide spelers ervaring mee hebben. Het witte voordeel is minimaal, maar het is wel een stelling waarin Kramnik in zijn element is.
21. Lb5 Lxb5 22. axb5 a6 23. b6 Kf7 24. h5
Een ander plan is om e5 proberen door te zetten, maar dat kost twee zetten, g3 en Ld4, en ondertussen doet zwart dan e6. Na de tekstzet is e6 minder aantrekkelijk voor zwart.
24… Txc1 25. hxg6+ Kxg6
Ik denk dat Svidler van (5… hxg6 26. Lxc1 Kg7 afzag wegens 27. e5 fxe5 28. Lb2 al is dit ook niet veel voor wit. 26…Kg7 hoeft niet overigens, Th7+ is geen dreiging, maar e6 kun je dan niet doen met zwart.
26. Lxc1 Tg8 27. g4
Nog steeds is het voordeel klein (Houdini beoordeelt het als 0.2), maar het is duidelijk dat wit degene is die ‘duwt’ en dat zwart zich niet veel onnauwkeurigheden kan veroorloven.
27… h6 28. Th5
Zo kan wit eindelijk de gewenste opstoot e5 erdoorheen krijgen, al gaat dat mogelijk ten koste van pion b6.
28… Kf7 29. e5 Lc5 30. e6+ Kf8 31. Th4
31…Kg7?
Dit is zo’n onnauwkeurigheid en het is meteen fataal. 31… h5 32. Txh5 Txg4 33. Th8+ Tg8 34. Txg8+ Kxg8 35. La3 Ld6 36. Lxd6 exd6 lijkt me remise en b.v. 32.gxh5 Tg1 geeft zwart tegenspel.
32. f5 Td8
Vermoedelijk had Svidler (terecht) het idee dat passieve verdediging niet lang zou standhouden. Na 32… Th8 kan zwart nauwelijks bewegen en Kramnik had dan vast wel de winstmethode gevonden: 33. Th3 Ld6 (33… Lxb6 34. d6 exd6 35. Lxh6+!) 34. Ld2 Le5 (34… Lc5 35. Lf4! is zetdwang.) 35. Lb4 Kf8 36. Lc3 Lf4 37. g5! Lxg5 38. d6 exd6 39. Lb4 Ke7 40. Tc3 en wint. Toch is dat nog iets lastiger te kraken dan de partij: nadat pion h6 valt, valt ook de zwarte stelling.
33. Lxh6+ Kg8 34. Kc4 Lxb6
Nu is het plan om twee verbonden vrijpionnen te creëren. Dat gaat met natuurlijke zetten:
35. g5 Lf2 36. Tg4 Kh7 37. gxf6! exf6 38. e7 Tc8+ 39. Kb3 Lc5 40. Tc4 1-0
Zwart verliest niet alleen de kwaliteit, maar moet daarna ook snel zijn loper voor de d-pion geven, bijv.
40. Tc4 Lxe7 41. Txc8 Kxh6 42. Tc7 Ld6 43. Txb7 Kg5 44. Tb6 Lc5 45. Tc6 Lf8 46. d6 Kxf5 47. d7 en wint.
De topper in ronde 8 was Carlsen-Aronian, maar de Armeniër maakte in een Catalaan zonder problemen remise. Ook een ronde eerder wist Carlsen met wit niet te winnen, sterker nog, hij mocht blij zijn dat het nog remise werd tegen Radjabov:
Pion c5 staat op de nominatie om veroverd te worden, maar het is niet zo gemakkelijk om dat te doen. Bovendien doen Pa4 en La3 niet mee bij de verdediging van de witte koning, en ik had hier eigenlijk al het idee dat het een stelling was die Carlsen kon gaan verliezen.
16. De3 f4 17. De4 Kh8 18. Tad1 Lg4 19. Td2 Lxf3 20. Dxf3 Ph4 21. De4?
De dame had beter naar g4, h3 of d1 kunnen gaan.
21… f3 22. g3 Pg2!
Nu heeft wit een probleem: als de toren naar bijv. d1 gaat, komt De6 en Dh3. Noodgedwongen offert hij dus maar de kwaliteit.
23. Pc3 Meteen 23. Te3 is niet goed: 23… Pxe3 24. fxe3 f2+! 25. Txf2 Txf2 26. Kxf2 Tf8+ 27. Ke2 Df6 28. Dg2 e4! 29. Lb2 Le5 30. La3 Lxg3 31. hxg3 Da1 32. Lb2 Db1 33. Kd2 Dxd3+ 34. Kc1 Tf1+ 35. Dxf1 Dxf1+
23… De6? Ongetwijfeld had Radjabov gewonnen als hij 23… Pxe1 24. Dxe1 Lc7 25. Lb2 La5 had gedaan. Wit kan dan de stelling niet gesloten houden, b.v. 26. Td1 e4 27. Dxe4 Dxe4 28. Pxe4 Tfe8 29. Pxc5 Lb4 30. Pa6 Txd3!
24. Te3! Pxe3 25. fxe3
25…f2+?!
Radjabov had het idee dat dit nodig was (en zag ideeën met Df6 en e4). De zet is ook wel logisch: als wit de stelling gesloten kan houden doen de zwarte torens niet veel en krijgt wit tijd om de pionnenzwaktes aan te vallen. De computer vindt dat zwart gewonnen staat als hij de f-pion houdt, maar ik heb (net als het ding) geen idee hoe zwart het zou moeten winnen.
26. Txf2 Txf2 27. Kxf2 Tf8+ 28. Ke2!
28. Kg1 Df6 29. Dg2 e4! was het idee van Radjabov, dan heeft wit geen verdediging.
28… Dh3
28… Df6 29. Dg2 e4 30. Pxe4 Da1 31. Pd2 is niet zo duidelijk.
29. Dh1 Le7 30. Pe4 Dg4+ 31. Kd2 Dh3 32. Ke2 h5 33. Lb2 Dg4+ 34. Kd2 Dh3 35. Ke2 Dg4+ 36. Kd2 Dh3 37. Ke21/2-1/2
Wit heeft inmiddels genoeg compensatie voor de kwaliteit, maar zal blij zijn dat hij met remise wegkwam. Zwart was wellicht licht teleurgesteld, maar zijn vlag stond op vallen en sowieso is op winst spelen in deze stelling niet zonder risico. Daarom: zetherhaling en remise.
Stand na de achtste ronde:
1. Aronian,Carlsen…………….. 5,5
3. Kramnik……………………. 4,5
4 Grisjoek…………………… 4
5. Svidler,Gelfand…………….. 3,5
7. Radjabov…………………… 3
8. Ivantsjoek…………………. 2,5
En ondertussen heeft Short het over de "rendierman" met zijn raar gekleurde haar (hij loopt dus wel een beetje achter.) Leuk detail uit het live kommentaar van ronde 9.
Ja, op USF hadden ze het er ook al over!