Eindspelfinesses 19: De pat-ontwijking
Krijgt u wel eens een eindspel op het bord in uw partijen? En was u tevreden over de afloop? Of knaagde er iets waarvan u later dacht: “Dat had ik anders kunnen spelen?”
Schaaksite biedt een eindspelrubriek aan waarin u uw kennis kunt opfrissen of eventueel uitbreiden. De internationale meesters Twan Burg en Herman Grooten zullen op frequente basis u proberen bij te praten over diverse eindspelfinesses.
2 weken geleden besprak ik reeds het begin van mijn eindspel tegen Vilka Sipila. Daaruit bleek dat ik met correct spel wellicht het toreneindspel van 4 tegen 3 had kunnen winnen. Vandaag bekijken we de partijvoortzetting.
17. Neckar-Open Deizisau Deizisau (4.9), 30.03.2013
42…Td7?! Vorige week hebben we gezien dat ik in plaats van deze wachtzet wellicht had kunnen winnen door wit vast te zetten met 42..Td3! 43.Te2 [43.g3 hxg3+ 44.Kxg3 Dit is de andere afwikkeling die wellicht ook remise maakt.] 43…Kf5 44.f3 Wikkelt af naar een toreneindspel van 2 tegen 3. Normaal gesproken is dit niet al te lastig remise te maken, maar nu heb ik veel ruimte en zijn zijn pionnen geïsoleerd. 44…exf3 45.gxf3 Kf4 46.Kg2 f5 47.Ta2
Een logisch plan is Ke3 om Td2+ te doen, maar dat faalt helaas.
47…Td3 [47…Ke3 48.Ta3+ Td3 49.Txd3+ Kxd3 50.f4!
gxf4 (50…g4?? 51.hxg4 fxg4 52.f5+-) 51.Kf3 Wit wint beide pionnen terug en is dan op tijd. 51…Kd2 52.Kxf4 Ke2 53.Kxf5 Kf3 54.Ke5! Kg3 55.Ke4 Kxh3 56.Kf3=] 48.Tb2 Ke3 49.Ta2 f4 Nu dreigt torenruil wel, dus gaat wit op jacht naar de g-pion. [49…Td2+ 50.Txd2 Kxd2 51.f4=] 50.Ta5 Td2+[50…g4 51.Te5+=] 51.Kg1 Td1+ 52.Kh2 Td2+ 53.Kg1 Kxf3 54.Txg5 Td1+ 55.Kh2 Ke3
Als ik mijn pion op f3 krijg en mijn koning op f2, dan wint het. Met behulp van pattrucs kan hij dit echt voorkomen. Als ik met mijn koning naar f2 ga geeft hij een schaakje. [55…Kf2 56.Tg2+ Ke3 57.Tg8=]
56.Te5+? [56.Tg8 Te1 (56…f3 57.Te8+ Kf2 58.Te2+; 56…Td4 57.Kg1 f3 58.Te8+ Te4 59.Ta8 Te7 60.Kf1; 56…Td3 57.Kg1 Ke2 58.Tg2+ Ke1 59.Ta2 Txh3) 57.Tg6 f3
58.Tf6! Dreigt Txf2 en op f2 komt Txf2. 58…Te2+ (58…f2 59.Txf2; 58…Kf2 59.Txf3+) 59.Kg1 Tg2+ 60.Kf1 Th2 61.Te6+ Kf4 62.Te8 Txh3 63.Tf8+=; 56.Ta5 f3 (56…Te1 57.Tg5 f3 58.Tf5! Te2+ 59.Kg1 Tg2+ 60.Kf1=) 57.Te5+= Hij moet met dit schaakje wachten totdat mijn pion op f3 staat, zodat pat in de stelling komt.] 56…Kf2 57.Ta5 [57.Tf5 Td2! Of Td4!, waarna ik mijn f-pion rustig kan opspelen. 58.Txf4+ Ke3+–+; 57.Te8 Td2–+; 57.Tg5 f3 58.Tg2+ Hier is de pattruc minder effectief, omdat ik gewoon weg stap met mijn koning. 58…Ke3 59.Ta2 Td2+!] 57…Td2
De toren beschermt de koning tegen schaakjes van de zijkant en de koning houdt de witte koning tegen.
58.Tg5 f3 59.Tf5 [59.Tg2+ Ke3–+ Hier blijkt weer eens waarom de toren nuttig staat op de d-lijn: De koning dekt in veel gevallen de toren.] 59…Ke3+ 60.Kg1 Td1+ 61.Kh2
61..Td2+?! [61…Td3! Dekt de pion maar de toren is op de derde rij vooral nuttig voor schaakjes van achteren. Spoedig kan hij de koning beschermen door zich ertussen te plaatsen. 62.Tf6 (62.Kg1 Ke2 63.Te5+ Te3 De toren beschermt de koning weer tegen schaakjes.; 62.Te5+ Kf2 63.Tf5 Kf1) 62…Kf2 63.Tf7 Kf1 64.Tf8 (64.Te7 Td2+ 65.Kh1 f2 66.Te6 Te2 67.Tb6 Te3) 64…Te3 65.Tf7 f2 66.Tf8 Ke1 67.Kg2 Afgezien van Te2 heeft zwart ook nog eens een nuttig schaakje op g3. 67…Tg3+–+; 61…f2? Dit speelde ik gelukkig niet, want hij kan de pion gewoon slaan. 62.Txf2 Kxf2=]62.Kg1 Tg2+? Geeft theoretisch de winst uit handen. Mijn idee was om de pion op h3 op te halen, maar toreneindspelen met h+f zijn vaak nog remise, zo ook hier. 63.Kh1? [63.Kf1! Ta2 (63…Tg3 64.Tf8 Txh3 65.Te8+= En zwart heeft geen goed antwoord tegen de schaakjes.) 64.Te5+ Kf4 65.Te8=] 63…Tg3
64.Kh2 f2 65.Te5+ Kf4 66.Te8 f1P+ Mijn tegenstander had nog een paar seconde op de klok, en dan leek dit me de meest duidelijke winst. [66…Kf3 67.Tf8+ Ke2 68.Ta8 f1D 69.Te8+ Kd2 70.Td8+ Ke1 71.Td1+ Kf2 72.Td2+ Ke3 En zwart heft het pat op.] 67.Kh1 Pe3 68.Kh2 Pf5 69.Kh1
Wit gaat door zijn vlag.
0–1
Samenvattend hebben we de volgende eindspelfinesses gezien:
Voor wit:
- Patresource
- Actieve toren: Schaakjes van achteren en van de zijkant.
- Afwikkeling naar een remise toreneindspel: de pion op h3 offeren om de positie van de koning te verbeteren.
- Afwikkeling naar een remise pionneneindspel. Dit is zeldzaam bij een eindspel met een pion minder, maar zoals we gezien hebben kan het van pas komen!
Voor zwart:
- Koning en toren dicht bij elkaar: de toren die de koning beschermt tegen schaakjes en de koning die de toren kan dekken.
- De koning van de tegenstander afsnijden. Bijvoorbeeld van de eerste rij of van de g-lijn.
- De toren die de pion dekt, zodat de koning naar voren kan.
- Afwikkeling naar een gewonnen pionneneindspel
Het eindspel via de viewer:
24/4/2013
Twan, omdat ik nogal diervriendelijk ben ingesteld,lees ik steeds weer paD-ontwijking(emmertjes in de sloot, zodat de padden daar invallen voordat ze de weg proberen over te steken).