Zero-tolerance waanzin

Zijn de organisatoren van schaakevenementen helemaal gek geworden? Of denken ze almachtig te zijn? Ik heb werkelijk geen idee. Eerst werden wij geconfronteerd met de merkwaardige ‘Sofia Rules’. Die regeltjes zijn ingevoerd omdat de hoge heren vreselijk de schurft hebben aan remises.

Je moet het toch niet in je hoofd halen als je na een zetje of twintig een totaal dode stelling hebt bereikt om remise overeen te komen? Welnee, je moet doorspelen tot de dood er op volgt.

Maar kennelijk is dat allemaal nog niet genoeg onzin. Bij de World Cup in Tromsø hebben de regeltjeswijsneuzen weer iets nieuws bedacht: de zero-tolerance regel. Die houdt in: een schaker die te laat aan het bord verschijnt verliest zijn partij onmiddellijk. Ook al is dat slechts een minuutje of zo. Waarom men dit heeft bedacht?

Ik heb geen idee. Als je te laat komt, dan verkeer je toch al in een nadelige positie? Of denkt men dat zoiets een voordeel is? Je herkent vast de volgende dramatische situatie. Degene die wel op tijd aan het bord is verschenen doet het in zijn broek van de spanning. Zijn tere brein wordt verscheurd door twijfels:

‘Zou mijn tegenstander wel of niet komen? O jee, het zal me toch niet gebeuren dat hij een minuut voordat zijn vlag valt alsnog verschijnt? Dan ben ik psychologisch helemaal van slag en totaal kansloos!’

En nu komt het: de eerste ronde begon 15 minuten te laat vanwege de strenge controles. De spelers worden strikt gecontroleerd op elektronische gadgets. Op zich is dat redelijk, maar dan moet je er wel voor zorgen dat deze controle soepel verloopt.

Krijgt de organisatie nu ook een rode kaart? Natuurlijk niet. Men legt het zuur eenzijdig bij de spelers neer. De spelers zijn al gesommeerd om voortaan nog eerder te verschijnen. Een paar extra beveiligingsmannetjes en -vrouwtjes optrommelen is kennelijk onmogelijk.

Wat ook een beetje merkwaardig is: de toeschouwers kunnen ongehinderd doorlopen. Het schijnt dat die zich gemakkelijk met de deelnemers kunnen mengen. En dat zet de deur dus weer wagenwijd open voor valsspelers.

Ik begrijp er helemaal niets meer van. Wordt het niet tijd dat wij ons tegen deze onzin verzetten? De spelers in het hoge Noorden zouden een mooi gebaar kunnen maken, door allemaal te laat te komen. Dan zitten de heren met een probleem opgezadeld. Iedereen een nul en naar huis.

Over Michel Hoetmer

Michel schaakt al sinds begin jaren '70. Hij speelde bij schaakclub Utrecht (2e klasse KNSB) en hij was destijds ook redacteur van het clubblad. Tegenwoordig is hij lid van sv Pegasus in Amstelveen. In het dagelijks leven is hij verkooptrainer (www.salesquest.nl) en publiceerde diverse boeken en artikelen over verkopen en marketing. Hij is gediplomeerd schaaktrainer (2).

18 Reacties

  1. Avatar
    Titos 12 augustus 2013

    Die zero-tolerance rule bestaat al wat langer, wordt bijv. ook op het EK gehanteerd. Er valt wel wat voor te zeggen, al vind ik in de meeste gevallen de ’tijdstraf’ voor het te laat komen prima.

    Bij het laatste Leiden Chess Tournament, kwam de tegenstander van David Howell (bord 1, ronde 1) ruim te laat waardoor de sponsor de openingszet op bord 2 moest uitvoeren, dat is toch net knullig.

  2. Avatar
    Brent 12 augustus 2013

    Voor de toptoernooien vind ik het best goede regels, omdat het dan gaat om spelers die beroepsmatig schaken en het schaken positief moeten representeren. Als ze dit soort regeltjes maar niet bij de hobbyisten gaan doorvoeren.. Nu hebben veel ”normale” toernooien al regels dat ”geen remise voor 20 zetten en 1 uur spelen” en dat vind ik al ver gaan. Als ik snel remise wil spelen en mijn tegenstander is het daarmee eens, wat heeft de organisatie daar dan mee te maken?

  3. Avatar
    Michel 12 augustus 2013

    Beste Titos & Brent, bedankt voor jullie reacties. Wij zijn het er snel over eens dat te laat komen niet netjes is. En dat er eventueel een redelijke sanctie op wordt gezet, daar kan ik me ook iets bij voorstellen. Maar meteen verloren verklaren gaat me te ver.

    De kern van mijn verhaal is vooral ‘waar komt die nieuwe regeltjeszucht toch vandaan’. In het artikel dat ik aanhaal ga ik in op de onzin van de Sofia regels (gericht tegen remises). Wellicht een leuke voorzet voor een discussie?

  4. Avatar
    MvanLeeuwen 12 augustus 2013

    De te-laat-aanwezig-is-een-nul regel is bij mijn weten ingevoerd bij de Olympiade van 2010(!). Om daar nu nog tegen te protesteren lijkt me wat aan de late kant. Toernooiorganisaties hebben echter de mogelijkheid om deze regel te versoepelen (zoals de KNSB voor de clubcompetitie doet).

    Ook een minuscuul piepje van je telefoon heeft een nul tot gevolg. Hoewel dat in Tromso niet mogelijk is als ik het artikel lees (elektonische gadgets zijn niet toegestaan). Deze regel is niet te versoepelen.

    0,01 seconde je klok te laat stoppen kan ook het verlies van een partij betekenen.

    Over dergelijke onderwerpen zal altijd gediscussierd worden. Wie er grote problemen mee heeft zal genoodzaakt zijn schaakbord aan de wilgen te hangen.

    Gelukkig is het nog niet zover dat we moeten betalen voor het hebben van een FIDE-rating. Mede dankzij de KNSB is dit voorstel (voorlopig?) in de prullebak beland. Ik vermoed dat er ineens een stuk minder ratinghouders zouden zijn!

  5. Avatar
    jan van os 12 augustus 2013

    Michel,

    je vergeet waarom er regeltjes ingevoerd worden. Meestal niet om de hoge heren tevreden te stellen, maar omdat de spelers er met de pet naar gooien.

    Bij toptoernooien wordt je betaald om een prestatie te leveren. En daar hoort op tijd komen, het geven van interviews e.d. bij.

    De reden dat je gewoon je eigen gang wilt gaan en zelf de regels wilt bepalen is een non-reden. Als je dat wilt dan kun je in je eentje gaan spelen tegen de computer. Kun je ook de regel invoeren dat je mag rokeren als de koning schaak staat.

    Als je aan een sport meedoet waaraan andere spelers meedoen dan hoort daar respect bij voor zowel de andere spelers als de organisatie. Een uur te laten komen vanwege overmacht snap ik, maar helaas kwamen/komen veel schakers te laat omdat ze dat lekker vinden. Profspelers komen graag een kwartier te laat, want dan is het rustiger, geen fotoflitsen etc. Amateurspelers weten vaak dat te laat komen onrust teweeg brengt bij de tegenstander en meestal een voordeel is. Ja, ik vind dat respectloos tegenover de tegenstander.

    Bij de 100 meter sprint wordt iedere loper voorgesteld voordat de sprint begint. Wie er dan niet is loopt niet mee. Dat dat niet zo goed is voor de prestatie wordt geaccepteerd. Bij andere sporten moet je minimaal een half uur voor de start aanwezig zijn.

    Het gevolg is dat er regels gemaakt moest worden om onsportief en respectloos gedrag te voorkomen. Jij draait in mijn ogen oorzaak en gevolg om.

  6. Avatar
    Erik 12 augustus 2013

    Deze vraag hoort eigenlijk niet helemaal bij dit onderwerp, maar weet iemand of Pieter De Groot zijn bijdragen gestopt heeft? Hij was altijd specialist met betrekking tot dit soort onderwerpen, maar ik heb al een hele tijd niets nieuws meer van hem gelezen op deze site.

  7. Avatar
    Michel 13 augustus 2013

    Jullie hebben gelijk dat de regel al eerder is toegepast. Overigens hoeft dat niet te betekenen dat je een regel daarna niet meer ter discussie zou kunnen stellen.

    De regel omtrent remise aanbieden (of het verbod daarop) is meerdere keren ingevoerd (voor het eerst in 1929) en ook weer evenzovele malen geschrapt. Dat geeft al aan dat je goed moet nadenken voordat je een regel invoert.

    Gerechtvaardigde vragen lijken me bijvoorbeeld:

    – Is er wel een serieus probleem (of reageren wij op enkele incidenten)?

    – Welk nut dient een regel?

    – Is de regel effectief?

    – Zijn er al soortgelijke regels?

    Dat soort zaken. Een vraag is bijvoorbeeld: hoe vervelend is het nu werkelijk voor bijvoorbeeld de tegenstander wanneer een speler te laat komt? Het feit dat iemand dan snel gaat spelen lijkt me bijvoorbeeld een zwak argument. Wanneer iemand op tijd komt, kan hij ook zijn zetten afraffelen of in noodnood met de ander ‘meespelen’. Ik ken spelers die snel spelen en veel minder tijd gebruiken dan ze is toegemeten. Pas nog meegemaakt. Gewoon de rust bewaren en zelf wel voldoende tijd nemen om na te denken.

    Ik ben het overigens volkomen eens met de mensen die zeggen dat te laat komen van weinig respect getuigt voor de tegenstander. Maar om dat meteen te bestraffen met een nul, gaat mij wat ver.

    Een vergelijk met andere sporten vind ik altijd een beetje lastig. Een hardloopwedstrijd kan bijvoorbeeld niet beginnen wanneer de deelnemers niet aanwezig zijn. Bij een schaakpartij kan dat wel door de klok aan te zetten.

    Dat je mobiele apparaten moet uitzetten is ook logisch omdat je daarmee kunt vals spelen. Dan is één piepje naar mijn smaak een goede reden om iemand te diskwalificeren.

    En wat doen wij met organisatoren die te laat beginnen? Dat vind ik persoonlijk nogal storend. Over een tegenstander die te laat komt, maak ik me geen moment druk. Die heeft er vooral zelf last van omdat hij dan van het begin af aan onder tijdsdruk opereert en de kans op fouten toeneemt.

    Kortom: regels zijn belangrijk en moeten er zijn om zaken orderlijk te laten verlopen. Maar regels moeten wel redelijk uitpakken.

    Iedereen bedankt voor de leuke discussie!

  8. Avatar
    Lucas 13 augustus 2013

    1. Voor de "Sofia rules" kan ik wel enig begrip opbrengen. Het is bij bijvoorbeeld een voetbalwedstrijd ook niet toegestaan om na een kwartiertje de tegenstander de hand te schudden onder de mededeling "we komen 0-0 overeen". Ik geloof ook niet dat het publiek bij Ajax-Feyenoord dat zou accepteren.

    2. De regel dat een telefoonsignaal leidt tot partijverlies is echter bizar. Deze overdreven sanctie benadrukt slechts het onvermogen van de FIDE om het probleem van computerfraude daadwerkelijk op te lossen. Zie hiervoor o.a. het geval van Borislav Ivanov. In plaats van de grote oplichters echt op te sporen, worden nu onschuldige amateurs gepakt, die per ongeluk hun telefoon aan hebben laten staan.

    3. Wat de reden is van de verplichte aanwezigheid bij aanvang van de partij, weet ik niet. Misschien is men bang dat de zwartspeler na 1. e4 nog een uurtje zijn opening kan voorbereiden? Onwaarschijnlijk. Ik denk eerder dat het bij een groot evenement, zoals de olympiade, erg rommelig is als het eerste half uur nog allerlei spelers heen en weer lopen.

    Voor een psychologische verklaring van deze strenge maatregelen moeten we vermoedelijk kijken naar de achtergrond van de huidige Fide president, een voormalig dictator, die in eigen land niet bekend stond om zijn zachtzinnige maatregelen.

  9. Avatar
    Titos 13 augustus 2013

    De telefoonnul is denk ik eerder ontstaan omdat het verschrikkelijk irritant is als zo’n ding af gaat. Volle speelzaal, doodstil, opperste concentratie en opeens een hele hippe beltoon. Terechte nul.

  10. Avatar
    Hendrikom 13 augustus 2013

    De Baas distantieert zich via twitter dringend van de zero tolerance regel, terecht! Ik ben er ook tegen, zoals in de KNSB competitie, een uur, hoeft natuurlijk niet, bij Tata begreep ik dat het om een half uur gaat. Dat heeft ermee te maken dat de deelnemers toch al in het dorp zijn en er ’s middags pas gespeeld wordt. Tijd genoeg om een speler bij wijze van spreken nog op te halen, zoals afgelopen keer of die keer daarvoor die rooie IJslander, ik meen Steingrimson. Dan kan er tenminste geschaakt worden, want daar gaat het om! Eigenlijk hadden we een prachtig systeem, je wordt automatisch al met tijd gestraft voor te laat komen, dus er moet al wat aan de hand zijn als dat het geval is. Ik hoop dat er nog eens iemand opstaat met het voorstel om zero tolerance af te schaffen. Voor een afgaande telefoon hoeft voor mij ook geen nul gegeven te worden, ik zou er niet mee willen winnen. Het leidt tot gedrochten in de database. Maar goed, die dingen thuis laten is natuurlijk nog beter!

  11. Avatar
    Hendrikom 13 augustus 2013

    Ik heb overigens het niet mogen overeenkomen van remise voor de veertigste zegt als positief ervaren. De ons kent ons jongens vinden elkaar natuurlijk evengoed wel en prikken even een herhaling van zetten, jammer dan. Nu bied ik toch geen remise aan, maar soms neem ik het in een schijterige bui wel aan als mijn tegenstander heel erg goed is (ook wel eens niet overigens), maar nu krijg je die gelegenheid niet eens. Van mij mag die regel wel wat breder getrokken worden. Het kan toch niet als een straf ervaren worden om door te moeten schaken. Heus, deze valt mee. Is het inderdaad dood remise, dan kijk je mekaar nog even aan en herhaal je de zetten of doe je snelle notjes tot de veertigste!

  12. Avatar
    Michel 14 augustus 2013

    Het eerste slachtoffer is inmiddels gevallen. GM Jorge Cori verloor een partij van Super-GM Teimour Radjabov omdat hij te laat aan het bord verscheen. Het gerucht gaat dat hij het niet goed zou hebben begrepen omdat hij nauwelijks Engels spreekt. Zo’n beslissing is toch wel een tikkeltje onbevredigend!

  13. Avatar
    Titos 14 augustus 2013

    Onbegrijpelijke beslissing. Cori heeft twee keer 6:50 verstaan van de wedstrijdleider, waarschijnlijk een combinatie van een matig Engels accent van de wedstrijdleider en een slechte verstaander.

    Als het aanvangstijdstip pas zo laat bekend is (zoals met de tiebreaks het geval is), dan laat je groot op schermen zien hoe laat de volgende ronde begint. In elk geval zorg je ervoor dat zelfs iemand die totaal geen Engels spreekt, weet hoe laat de ronde begint. Pas dan is het acceptabel om de zero tolerance rule toe te passen.

  14. Avatar
    Lucas 14 augustus 2013

    Wrang en wreed. Ook voor iemand die goed Engels spreekt, zoals ik, is het verschil in uitspraak tussen fifty en fifteen minimaal. De klemtoon ligt in beide gevallen op de eerste lettergreep waardoor de "n" aan het eind nauwelijks hoorbaar is. Het is een grote schande dat het eeuwenoude schaakspel op deze manier door pietluttigheden in diskrediet wordt gebracht. Waarom zo’n raar tijdstip, waarom pas zo laat bekend gemaakt, waarom mondeling?

  15. Avatar
    Lucas 14 augustus 2013

    @9. Titos. Een telefoonsignaal is hinderlijk – zeker. Maar waarom zo’n zware straf? Andere vormen van hinder zijn minstens net zo erg en komen vaak voor: praten in de zaal, overdreven hoesten/kuchen/boeren/snurken/lachen/zuchten, met deuren klappen, met stukken gooien, enzovoort. Toch worden deze vormen van hinder zelden bestraft, hoogstens met een vermaning. Dat staat dus in geen verhouding met een reglementaire nul voor een telefoon die abusievelijk, dus onopzettelijk, niet is uitgeschakeld.

  16. Avatar
    JRV 15 augustus 2013

    Hoewel de verantwoordelijkheid voor het duidelijk bekend maken van de tijd natuurlijk bij de organisatie ligt, had de speler in kwestie ook een eigen verantwoordelijkheid. Hij had op zijn minst even kunnen nagaan of zijn veronderstelling klopte, zeker in een tiebreak op een WK: een mogelijk misverstand ‘fifty vs. fifteen’ is iets dat ik altijd expliciet check, en bovendien had de aanvangstijd van 18.50 uur voor een eerste snelschaakpotje toch een belletje moeten doen rinkelen (‘wat een gekke tijd! klopt dat wel?’; ik heb overigens niet gecheckt of de rest van de partijen ook op ‘gekke’ tijden begonnen). Kennelijk waren de andere 25 deelnemers die nog moesten spelen (Cori-Radjabov was niet de enige match) wel op tijd. Was het echt zo onduidelijk?

    Ik vind voor de zero tolerance rule op professioneel niveau (dat wil zeggen: in toptoernooien) nog wel wat te zeggen. Als je die op een WK(-kwalificatie) niet meer zou mogen handhaven, waar is deze dan wel geëigend?

    Neemt niet weg dat het een tragisch geval is natuurlijk.

    Overigens heb ik meerdere telefoonnullen meegemaakt waarbij de speler in kwestie zijn/haar telefoon bewust aan had laten staan. Dan neem je het risico… ga je schaken, dan zet je je telefoon uit. Kun je je telefoon, om wat voor reden dan ook, niet uitzetten, dan moet je die dag of niet gaan schaken, of welbewust het risico lopen dat je een nul krijgt…

Alleen geregistreerde gebruikers kunnen een reactie achterlaten.