Schaakrubrieken weekend 10 augustus 2013

Schaaksite.nl is een site voor iedere geïnteresseerde in het schaken. Daarom mag aandacht voor de schaakrubrieken in de landelijke bladen niet ontbreken. Wekelijks publiceren of verwijzen wij naar deze schaakrubrieken. Wij streven naar publicatie op de woensdag na het verschijnen van de veelal zaterdagse schaakrubrieken.

Hans Ree Gert Ligterink Hans Böhm Bab Wilders Johan Hut Rini Kuijf Henk Prins

Hans Ree

Voedingstips van Vladimir Kramnik

Vladimir Kramnik suggereerde een tijdje geleden in een interview, niet voor het eerst, dat hij na zijn veertigste zou stoppen met schaken. Hij is nu 38 en het lijkt of de duivel hem op de hielen zit, want dit jaar heeft hij al in vijf klassieke toernooien gespeeld. Deze zondag begint het World Cup-toernooi van de FIDE – een ware marathon – en daar is hij weer van de partij.

Het wordt gespeeld in de Noorse stad Tromsø, een paar honderd kilometer boven de poolcirkel, waar volgend jaar ook de olympiade wordt gehouden. Het komt door Magnus Carlsen dat de Noorse geldschieters het schaken zo goed gezind zijn. Om de World Cup strijden aan het begin 128 schakers. Iedere drie dagen wordt het aantal door het knock-outsysteem gehalveerd. Er zijn twee plaatsen te winnen voor het kandidatentoernooi van 2014 en er is een mooi prijzengeld, van 1600.000 dollar.

Voor Nederland spelen Anish Giri en Jan Smeets. Anand en Carlsen, die later dit jaar een match om het wereldkampioenschap spelen, zijn er niet, maar verder doen bijna alle topspelers mee. Misschien wil Kramnik aan het eind van zijn loopbaan in 2014 toch nog eens wereldkampioen worden, voor de derde keer. Ik hoop het, want zijn spel is een lust voor het oog. In zijn laatste toernooi, het Sparkassentoernooi in Dortmund, bleef Kramnik een half punt achter op toernooiwinnaar Michael Adams, maar hij speelde wel de opwindendste partijen. Een verbluffend stukoffer tegen de hechte rots Peter Leko, zomaar uit de hoge hoed getoverd. Leko had het aan moeten nemen, maar hij wilde het overzichtelijk houden en verloor. Kramniks avontuurlijke partij tegen de Duitser Daniel Fridman ziet u aan het eind.

In dat interview waarover ik het in het begin had, in het Russische weekblad Itogi, gaf Kramnik levenslessen voor schakers en niet-schakers. Hij is getrouwd met een Franse, een journaliste die vroeger voor de krant Le Figaro werkte, hij woont al jaren in Parijs met zijn vrouw en twee kinderen, maar hij spreekt nauwelijks Frans. Een groot voordeel, volgens Kramnik. Als er werklieden bij hem thuis kwamen, hoefde hij alleen maar bonjour, bonjour te zeggen en dan hoorden ze al dat ze elders moesten zijn voor instructies. En voor vriendelijke praatzuchtige obers was een simpel nicht verstehn genoeg.

Voor de schakers onder ons vertelde Kramnik nog dat suiker tijdens een partij erg belangrijk is, maar dat je ermee op moet passen. Pure suiker geeft volgens hem een tijdelijke energiestoot, maar daarna een dipje. Het is beter om suiker uit gedroogde vruchten te halen. Alleen als je denkt dat de partij nog maar kort zal duren, moet je sterke koffie drinken met veel suiker en dan speel je dat laatste kwartier op volle kracht.

Vroeger had Garri Kasparov een vast ritueel tegen het eind van een partij. Zodra hij wist dat hij ging winnen, deed hij zijn horloge af; een onheilszwanger moment voor de tegenstander. Nu weten tegenstanders van Kramnik ook waar ze aan toe zijn. Als hij koffie met suiker neemt, hebben ze nog een kwartier.

Vladimir Kramnik – Daniel Fridman, Dortmund 2013

1. c4 e6 2. Pf3 d5 3. b3 Pf6 4. g3 Le7 5. Lg2 0-0 6. 0-0 c5 7. Lb2 Pc6 8. e3 b6 9. Pc3 dxc4 10. bxc4 Dd3 Ik denk dat zwart Kramnik dwingt tot een actie die hij toch zou willen uitvoeren, expansie op de koningsvleugel. 11. Pe1 Dd7 12. De2 Lb7 13. f4 Tfd8 14. Td1 Pb4 15. d3 Lxg2 16. Pxg2 a6 17. a3 Pc6 18. g4 De oprukkende pionnen moeten straks de werking van wits Lb2 versterken, al blijft dat nog even een droom. 18…Pe8 Zwarts tegenspel moet komen van b6-b5 en dit was een goed moment om dat te spelen. 19. f5 Pd6 20. f6 Wit offert een pion en op de volgende zet een kwaliteit. Het is dapper, omdat de uitkomst onzeker is en ook omdat het niet absoluut nodig was. Een kalme zet als 20. Pf4 was ook niet slecht. 20…Lxf6 21. Txf6 gxf6 22. Pf4 Pe5 23. Ph5 De7 24. Tf1 Pd7 25. Dg2 h6 26. h4 Kf8 Deze zet in combinatie met zijn volgende doet denken aan het bekende verhaal over de tuinman en de dood. Zwart haast zich naar de plek waar de dood hem straks zal halen. Beter was alsnog 26…b5, al vond Kramnik dat ook dan wit in het voordeel zou zijn, ondanks zijn materiële achterstand. Hij wilde na 26…b5 verder gaan met 27. Pe2 Pe8 28. Peg3. Wat de computers ook zeggen (ze zijn sterk op zwarts hand), wit heeft een machtige aanval. 27. Dg3 Ke8 28. Df4 Df8 Deze angstvallige zet is een grove fout in een stelling die nog steeds onduidelijk was. Zwart had met bijvoorbeeld 28…Tdc8 ruimte moeten maken voor de verdere vlucht van zijn koning.

29. Pd5 Nu wint wit achter elkaar. Hij dreigt 30. Pg7+ met damewinst. Na 30…Pb8 zou hij met 31. Lg7 de dame winnen en 30…Pxf6 31. Pxf6+ Ke7 32. De5 zou mat zijn. 29…exd5 30. Lxf6 Pe5 31. Dxe5+ Kd7 32. Lg7 Te8 33. Pf6+ Kc7 34. Da1 Er waren meer manieren om te winnen, maar Kramnik vond deze lange damezet het elegantst. Zwart gaf op.

Gert Ligterink

Een vondst die getuigt van zelfvertrouwen

Bijna alle Nederlandse schakers van naam zijn eens naar Dieren gegaan voor het open NK. Sommigen zijn vrijwel altijd van de partij, anderen keren pas tientallen jaren na hun debuut terug in sporthal Theothorne. Zo wachtte Jan Timman na zijn winst in 1970 bijna veertig jaar voor hij zich in 2009 weer inschreef voor Nederlands oudste zomertoernooi.

Dit jaar was de nationale top in Dieren matig vertegenwoordigd. Timman en Van Kampen gaven de voorkeur aan het Politiken open in Kopenhagen, Smeets, vorig jaar winnaar, ging naar Biel en nationaal kampioen Reinderman koos voor het sterk bezette toernooi in Vlissingen. Voor Anish Giri is het te riskant geworden om zijn hoge positie op de wereldranglijst op het spel te zetten tegen tegenstanders die vele honderden ratingpunten minder hebben dan hij.

De enige Nederlandse topspeler die meedeed, maakte zijn faam waar door te winnen. Erwin L’Ami bleef ongeslagen, speelde steeds aan tafel 1 en hij kon een paar partijen laten zien waarover hij terecht tevreden was. Vooral over zijn spel tegen de Tunesische grootmeester Slim Belkhodja was hij zeer te spreken.

L’Ami – Belkhodja Open NK, Dieren 2013

1. d4 d6 2. c4 e5 3. Pc3 exd4 4. Dxd4 Pc6 5. Dd2 Le6 6. b3 a5

Om zo snel mogelijk tegenspel op de damevleugel te krijgen. Dat deze strategie bijzonder succesvol kan zijn als wit zijn dag niet heeft, blijkt uit een partij Bozinovic Agrest, Biel 1997. Na 7. g3 a4 8.Pxa4? d5! 9. cxd5? Txa4! 10. dxe6 Lb4 11. exf7+ Kxf7 gaf wit op.

7. Lb2 a4 8. Pd5!

Sterker dan 8. Pxa4 Pf6!, gevolgd door 9 …d5, waarna zwart compensatie heeft voor de geofferde pion.

8 … axb3

Spoedig zal blijken dat opening van de a-lijn tot niets leidt. Meer in aanmerking kwam 8 … Pe5 of zelfs 8 … Pf6 9. Pxf6+ gxf6, gevolgd door 10 … h5.

9. axb3 Txa1+ 10. Lxa1 Lxd5 11. cxd5 Da8

Volgens plan, maar 11 … Pe5 12. f4 Pd7 was verstandiger.

12. Lc3 Pe5 13. f4 Pd7

14. g4!

Een geweldige zet, die een computer niet, maar een speler vol zelfvertrouwen wel kan vinden. Ook Belkhodja had alle waardering voor L’Ami’s vondst, die de ontwikkeling van zwarts koningsvleugel vrijwel verhindert. Geen optie is 14 … Pf6 15. g5 Pe4? wegens 16. De3 Pdc5 17. Lg2 met stukwinst en na de zinloze pionwinst 14 … Da3 15. Ph3 Dxb3 16. Lg2 Pb6 17. 0-0 staat wit klaar om met e2-e4-e5 beslissend door te breken in het centrum.

14 … Le7

Aardig bedacht. Na 15. Lxg7 Lh4+ 16. Kd1 Lf6! 17. Lxh8 Da1+ geeft zwart eeuwig schaak.

15. g5!

Wit laat zich niet afleiden.

15 … h6 16. Pf3 hxg5 17. fxg5 Pe5 18. Lg2 Th5 19. h4 Da7 20. Ld4 Da3

Hij kan alleen nog met zijn dame spelen.

21. Dc3 Da2

Even hopeloos als 21 … f6 22. Dxc7 of 21 … Ld8 22. 0-0. 22. Kf2

Zwart gaf op.

De mooiste combinatie van het toernooi werd niet achter het bord, maar tijdens de analyse gevonden.

Zo stond het na de 55ste zet van wit in Hendriks – Kollen, een partij uit de zevende ronde. Een dag later vertelde Willy Hendriks dat hij blij was dat zijn tegenstander in deze stelling tevreden was geweest met de zetherhaling 55 … Dg8 56. De3 Dh8 57. Df3. Zwart miste de kans op eeuwige roem met de schitterende wending 55 … Pxc3! 56. bxc3 Tg3!! 57. Dxg3 Dh1+ 58. Dg1 Tb1+ 59. Te1 Txe1+ 60. Kxe1 Dxg1+.

Hans Böhm

De negentienjarige Lisa Schut speelt zich al enige tijd op aangename wijze in de kijker. Om te beginnen met het behalen van de nationale titel waarmee zij het roer overnam van dertienvoudig kampioene Zhaoqin Peng. Natuurlijk zal in de komende jaren de gevestigde en gelauwerde orde, de vrouwen-grootmeesters Peng (45 jaar) en Tea Lanchava (39), zich niet zomaar neerleggen bij de nieuwe koningin maar Schut heeft de potentie om die aanval af te slaan.

De enige leeftijdgenoot die Schut kan bijhouden is Anne Haast en de komende jaren zullen voor deze beide jongedames duidelijkheid geven over de verdere ontwikkeling van hun talent en hun keuze in carrière. Direct na het behalen van het NK vertrok Schut naar Belgrado voor het Europees Kampioenschap, zij was de enige die Nederland vertegenwoordigde. Ook hier imponeerde ze en ze lag zelfs op koers voor een podiumplaats en een grootmeesternorm na negen ronden met 6,5 punt maar in de laatste twee ronden ging het mis en zakte ze terug naar een acceptabele maar geen bijzondere prestatie. Het spel van Schut is fris, zij zoekt de aanval, rekent goed en heeft ook een fijn positiegevoel. Een paar staaltjes uit het EK die goed haar intenties weergeven.

L. Schut – J. Majdan, na 15…Dc7-b7

Joanna Majdan is een Poolse vrouwengrootmeester met Elo 2375. Zij wordt overklast in deze partij. Na een stukoffer voor ontwikkelingsvoorsprong laat Lisa ook het inslaan op b2 toe. De koning staat geheel veilig op d2, vandaar. Een correct concept waar een gezonde winstwil uit blijkt ook al is Lisa (Elo2310) op papier de zwakkere.

16.Th-e1! Dxb2+ 17.Kd2 Db7 18.Tb1 Dc7 19.Txb8 Dxb8 20.Ld4 Db7 21.Dxc4 Ld7 22.Pd5 f6 23.g5! Lxf5 24.gxf6 gxf6 25.Lxf6 Kd7 26.Lxe7 Lh6+

Zo heeft wit, na een krachtig doorgetrokken fase (die nog even doorgaat), zijn stuk weer terug plus een winnende aanval.

27.f4 Dc6 28.Pf6+ Kc7 29.Lxd6+ Kxd6 30.Dd4+ Kc7 31.Pd5+ Dxd5 32.Dxd5 Td8 33.Te7+ Kc8 34.Te8! Txe8 35.Dxf5+ Kb8 36.Df6 Lf8 en opgegeven, wit kan kiezen welke pion zij wil laten promoveren.

L. Schut – T. Rakic, na 16.g4

Teodora Rakic is een vijftienjarig Servisch talent. Ook in deze partij zet Lisa scherp op, ze vreest stukverlies niet en hecht meer waarde aan ontwikkelingsvoorsprong. Het lijkt tactisch maar er ligt een positioneel gevoel aan ten grondslag.

16…Pd7 17.Lc4 Td6 18.Lxe7+ Kxe7 19.g5 Pxe5 20.fxe5 Td8 21.gxh6 gxh6 22.Tf3 b5 23.Df2 f5

Na 23…Tf8 tripleert wit op de f-lijn.

24.exf6 e.p. Kf7 25.Ld3 Lb7 26.Tg3 Tg8 27.Tg7+ Txg7 28.fxg7+ Kg8 29.Tf1

zwart geeft op.

L. Schut – E. Atalik, na 35…Pc6-b8

Ekatarina Atalik heeft de algemene Meestertitel en staat tevens zo’n 150 Elo-punten boven Lisa. De zwarte stelling is geen prettig gezicht, de laatste zet moest wel om promotie te voorkomen. Opmerkelijk genoeg grijpt Lisa in deze eenvoudige technische stelling er een paar keer naast en ook al wint ze, toch zit hier nog ruimte voor verbetering. Een volgende keer kan de winstmarge wel eens kleiner zijn. Simpel winnend is 36.Te5 fxg4 37.Tc5 of 36.Te5 Pd7 37.Tb5 b6 38.gxf5.

36.Lxg5 Pd7 37.Te8 Kh7 38.Te7 Kg8 39.gxf5 Txf5 40.Te7 Txg5 41.Txe7 Tb5 42.b3 Td5 43.Kf3 b5 44.Ke4 Td2 45.Ke5 Txa2 46.Txb5 a3 47.Ta5 Te2+ 48.Kd5 a2 49.f4 Kg6 50.d7 Td2+ 51.Ke6 Te2+ 52.Kd6 Te2+ 53.Kd8 Kf6 54.g4 Kf7 55.b4 Tb2 56.b5 g6 57.b6 Ke6 58.Ke8 en zwart geeft op.

In de twee slotronden kreeg Lisa vanwege haar uitstekende score de grootmeesters Valentina Gunina (Rus) en Ketevan Arakhamia (geboren in Georgië maar tegenwoordig Schotse). Ze verloor de eerste partij onnodig en in de laatste partij was haar kracht op. Ze heeft nu ook internationaal haar visitekaartje afgegeven en door veel te blijven spelen, op hoog niveau, heeft zij een mooie toekomst in de schaaksport.

Slotstand aan kop EK-vrouwen individueel

1.Hoang (Hon) 8,5 2.Socko (Pol) 7,5 3.Girya, Kovalevskaya, Kovanova (allen Rus), Khotenashvili (Geo), Mkrtchian (Arm) 7 8-16. o.a. Lisa Schut 6,5

Bab Wilders

Bij goede boeken over een bepaalde opening is het zo dat de lezer ook het nodige oppikt over openingen in het algemeen en ook over wat na de opening kan komen, kortom: leert schaken. Dit is zeker het geval met twee nieuwe boeken van New In Chess, beiden n.a.v. het Siciliaans, nog altijd geliefd en veel gespeeld. (www.newinchess.com) De bekende grootmeester Sveshnikov verblijdt ons met een gedegen werk over The Grand Prix Attack waarin wit al snel f4 speelt (978-90-5691-417-2) en Andriasyan doet daar niet voor onder met een prachtige uiteenzetting over één van de meest populaire Sicilianen, de Najdorf, met de titel Winning with the Najdorf (978-90-5691-429-5).

In het laatste boek probeert zwart vanaf het begin het initiatief te grijpen en de vele varianten spreken voor zich. Bij de Grand Prix is het natuurlijk precies omgekeerd en beide schrijvers slagen er in schakers van ieder niveau enthousiast te maken voor deze openingen door hun vlotte stijl van schrijven en de vele fraaie partijen en partijfragmenten die ook genot schenken aan spelers die zich bedienen van andere openingen. Voor meer informatie over deze boeken kan men terecht op de website (zie boven)

Het 3e boek van New In Chess dat we u voorzetten gaat over één van de merkwaardigste schakers van dit moment: Vassily Ivanchuk. Hij kan van iedereen winnen maar net zo goed verliezen, vaak door hevige tijdnood. Nikolay Kalinichenko heeft 100 partijen geselecteerd (978-90-5691-427-1). In dit boek komen vele openingen aan bod want Ivanchuk speelt ze in alle soorten en maten. Een creatieve en briljante speler die zeker wereldkampioen had kunnen worden of misschien nog wel een keer wordt. Het is moeilijk uit deze schatkist te kiezen en wie graag partijen naspeelt heeft hier iets geweldigs in handen. Uiteindelijk werd het Ivanchuk – Radjabov, het voormalige wonderkind, en weer een Siciliaan.

1.e4 c5 2. Pf3 Pc6 3.d4 cxd 4. Pxd4 e5 de zgn Kalashnikov en Kalinichenko legt dat even uit. 5.Pb5 d6 op a6 volgt natuurlijk Pd6+ met varianten die tot een licht voordeel voor wit leiden. 6. Pc3 a6 7. Pa3 b5 de gebruikelijke opstoot 8. Pd5 Pce7 9. Pb4 verrassend á la Ivanchuk, normaal is c4 9..Ld7 hier viel Pf6 te overwegen. 10. c4 a5 11. Pbc2 Pf6 12. Pxb5 Lxb5 13.cxb5 Pxe4 Er is nu al een bijzondere stelling, een kolfje naar de hand van Ivanchuk. 14. Le3 d5 15.b6 f5 16. De2 Kf7 (16..d4 17. Db5+ Kf7 18. 0-0-0 Db8 19. Db3+ Kg6 20. De6+ met sterke aanval) 17. 0-0-0 Dd7 om de centrale pionnen te verdedigen 18. Kb1 De6 19.f3 Pd6 (beter Pf6) 20.f4 Pc4 21. fxe5 Tb8 22.g4 f4 (zwart wil de zaak compliceren maar ook spelen op dameruil via 22..Dxe5 was dubieus i.v.m. 23. Ld4 Dxe2 24. Lxe2 Pxb6 25.gxf enz.) 23. Df3 pent f4 g5 24. Lxc4 dxc 25. h4 Dc6 Beter was Ke8 hoewel ook dan wit beter staat. 26.e6+ Kg6 (Kxe6 27. Pd4+ en Dxe6 27. hxg) 27. Df2 opnieuw knap Dxe6 (fxe 28. Df7+ Kh6 29. Df6+ Pg6 30.hxg) 28. Ld4 Lg7 29. hxg Tbd8 30. Tde1 Dd6 31. Lc5 het vonnis wordt voltrokken Dd2 32. Te6+ en zwart geeft op. Fraai!

Probleem 2437 is een tweezet van Wirtanen.

En de oplossing van 2435 was 1. Dg4!

Johan Hut

Erwin l’Ami herwint zelfvertrouwen

Erwin l’Ami treedt in de voetsporen van Friso Nijboer. Die kon zo’n tien jaar geleden een laatste plaats bij het Nederlands kampioenschap net zo makkelijk laten volgen door het winnen van een groot zomertoernooi. L’Ami werd vorige maand in Amsterdam zesde bij het NK, dat slechts acht deelnemers telde. Vervolgens won hij vorige week het Open Nederlands kampioenschap in Dieren. In cijfers uitgedrukt: in Amsterdam verloor hij veertien Elo-punten (dat is veel), in Dieren won hij er acht. Hij maakte zijn Elo-verlies dus nog niet goed, maar won na de deceptie in Amsterdam wel zijn zelfvertrouwen terug en toonde zich daar in diverse media heel blij mee. “Ik ben geen enkele keer echt in de problemen geweest”, was zijn commentaar. L’Ami won zes partijen en speelde er drie remise. Hij moest Deep Sengupta uit India naast zich dulden, maar kreeg de trofee op basis van het tie-breaksysteem. Zeer tevreden was hij over een korte overwinning op een Tunesische grootmeester. Nou ja, kort? L’Ami staat bekend om zijn enorme openingsvoorbereiding. De lengte van een partij kan misleidend zijn als hij het grootste deel thuis al op het bord had gehad. In deze partij moest hij al na een zet of zes zelf nadenken, dus dan is 22 zetten best lang. Zijn tevredenheid betrof dan ook niet de lengte van de partij, maar het originele concept, met de zet 14.g4 als hoogtepunt.

L’Ami-Belkhodja

1.d4 d6 2.c4 e5 3.Pc3 exd4 4.Dxd4 Pc6 5.Dd2 Le6 6.b3 a5

Het begin van een verkeerd plan. Gezonder was Pf6, g6 en Lg7.

7.Lb2 a4 8.Pd5 axb3 9.axb3 Txa1+ 10.Lxa1 Lxd5 11.cxd5 Da8

De dame komt uiteindelijk op haar verkeerde been te staan, maar na 11…Pe5 12.f4 Pd7 13.e4 staat wit ook florissant.

12.Lc3 Pe5 13.f4 Pd7

14.g4

L’Ami’s opmerkelijkste zet van het toernooi en die waarover hij het meest tevreden was. Zelf zei hij: “Ik heb lekker fris gespeeld, in tegenstelling tot op het NK. Mijn zet g2-g4 tegen Belkhodja is daarvan het beste voorbeeld. ”Commentaar van Belkhodja, na een tijdje analyseren: “Een fantastische zet.” Het idee is dat zwart nu moeite heeft zijn koningsvleugel te ontwikkelen. Belkhodja laste hier een lange denkpauze in.

14…Le7 15.g5

Zwarts idee was 15.Lxg7 Lh4+ 16.Kd1 Lf6 17.Lxh8 Da1+ 18.Dc1 Dd4+ en eeuwig schaak. L’Ami dacht er niet eens serieus over na en ging verder op de ingeslagen weg.

15…h6 16.Pf3 hxg5 17.fxg5 Pe5 18.Lg2 Th5 19.h4

Hoe moet zwart zijn paard van g8 ontwikkelen? Het pionverlies op e5 blijft boven zijn hoofd hangen, wit heeft geen haast.

19…Da7 20.Ld4 Da3 21.Dc3 Da2 22.Kf2

Zwart geeft het op. Ta1 is nu de belangrijkste dreiging en 22…Pg4+ deert wit niet. Na 23.Kg3 Dxe2 24.Te1 gaat wit rustig op g4 slaan. Zwart zal dus iets treurigs moeten doen als 22…Da8 23.Pxe5 dxe5 24.Lxe5 en er valt ook een tweede pion, terwijl bijna al zwarts stukken slecht staan.

Er is nog iets waarmee l’Ami in de voetsporen van Nijboer treedt. Die staat bekend om het winnen van vele Nederlandse grote open toernooien. L’Ami won in zijn jeugd heel veel zaterdag- en weekendtoernooien, maar heeft nu als volwassene al een indrukwekkende erelijst opgebouwd als het gaat om de grote toernooien. Hij won Dieren in 2007, 2009 en vorige week, Vlissingen in 2005 en Hoogeveen in 2010 en 2012. Op zijn eigen website www.erwinlami.nl zijn een lijst van zijn belangrijkste successen en een verhaal over zichzelf te lezen. Morgen weten we of hij in Vlissingen weer een toernooizege aan deze lijst toevoegt.

Rini Kuijf

Voor beginners A6168

Zwart aan zet, wat is het beste?

Voor gevorderden B6168

Wit aan zet wint, hoe?

Henk Prins

In de puzzelbijlage van december 2012 ontbrak de traditionele schaakpuzzel niet. De formule, het zelf maken van een schaakprobleem met de oplossingen van andere problemen, deed het ook nu weer goed. Drie twee- en drie driezetters waren op te lossen. Er waren twintig ladderpunten te verdienen. Vandaag de uitleg van de eerste twee tweezetten.

Probleem 1: M. Mladenovic (Ka6,De6,Td5,Lb5,Le1,Pc1,Pc3,e5,f2,g2,h4; Kf4,Dc2,Ld1,Lh2,Pd2,a5,c5,e7.) De tweezet heeft twee verleidingen 1. Ld3? en 1. Le2? In de eerste dreigt wit dan 2. Df5 mat. Op 1. …Lg4 komt dan 2. Dh6 mat en op 1. …Dxd3+ 2. Pxd3 mat.. Zwart weerlegt met 1. ….Pe4! In de tweede verleiding dreigt wit 2. Dg4 mat. Op 1. ….Df5 en 1. …Dg6 is 2. Lxd2 mat en op 1. Lxe2+ is 2. Pxe2 mat. Nu weerlegt zwart met 1. … Pf3! De oplossing is 1. Ld7! met dreiging 2. Dh6 mat. Na 1. …Pe4 keert de dreiging terug van de eerste verleiding als matzet 2. Df5 mat. 1. ….Pe4 was juist de weerlegging van deze verleiding. Op de weerlegging van de tweede verleiding 1. …Pf3 keert de dreiging terug van de tweede verleiding als matzet: 2. Dg4 mat. Dit effect heet het Dombrovskis-thema. Zwart heeft nog: 1. ….Df5 2. Dxf5 mat, 1. …Lg4 2. Dxg4 mat, 1. …Dd3+ 2. Pxd3 mat, 1. …Le2+ 2. Pxe2 mat en 1. …Dg6 2. Lxd2 mat.

Probleem 2 : A. Lobusov (Ka1,Da2,Tc1,Tc7,Lh1,Lh8,Pa8,Pd8,c6,e3,f5,g4 ; Kd6,Tg2,Lc2,Pg7,b5,e7,f7.) Om de sleutelzet te vinden is het raadzaam om uit te zoeken of wit al mat kan geven als zwart bepaalde zetten doet. Zo ligt er al klaar als zwart 1. …Txg4 doet het mat 2. Dd5. Ook op 1. …Le4 is er al een mat: 2. Pxf7 en op 1. …Pxf5 is dat 2. Pb7 mat. Heel verleidelijk is de zet 1. Db2? Wit dreigt dan 2. Dd4 mat. De zwarte zetten uit het voorspel zijn nu alle drie ook mogelijk om de dreiging te pareren. Op deze zetten komen andere matzetten: 1. …Txg4 2. Pb7 mat, 1. …Le4 2. Td7 mat en 1. …Pxf5 2. De5 mat. Zwart weerlegt echter met 1. …e5! De sleutelzet is 1. Da7! met dezelfde dreiging 2. Dd4 mat. Nu komen op de drie zwarte zetten weer andere matzetten: 1. …Txg4 2. Pxf7 mat, 1. …Le4 2. Dc5 mat en 1. …Pxf5 2. Td7 mat. De oplettende lezer zal ontdekt hebben dat de matzetten 2. Pxf7, 2. Pb7 en 2. Td7 telkens na andere zwarte zetten terugkeren, deze worden genoemd respectievelijk A,B en C. Het oplossingsverloop heeft daarmee het volgende cyclisch patroon. Het vertoonde thema heet Ruchlis.

1. …Txg4 1. …Le4 1. …Pxf5
Schijnspel Dd5 A B
Oplossing A Dc5 C

Alleen geregistreerde gebruikers kunnen een reactie achterlaten.