Meesters geven visitekaartje af bij BDO
Het negende BDO-toernooi is terug in het centrum van Haarlem. Het Stedelijk Gymnasium, pal achter de Grote Markt, geeft onderdak aan dit toernooi waarin Nederlandse toernooitijgers op zoek mogen gaan naar succes. Naast twee gesloten tienkampen, de Premier en de Challenger is er het BDO-Open in twee ratinggroepen, waarin geschaakt wordt. Het lijkt erop dat de hoogste groep steeds sterker en interessanter wordt. Naast de deze zomer zeer succesvolle Nederlandse grootmeester Erwin l’Ami (2626), zijn de Indische GM Sethuraman (2582) en de Leidse grootmeester Erik van den Doel (2562) op het appèl verschenen. De overige deelnemers zijn allemaal internationale meesters die een poging zullen doen om een GM-norm te scoren. De jeugdige Benjamin Bok (2527) en David Klein (2468) zijn namens Nederland de belangrijkste kandidaten om een gooi hiernaar te doen.
Een andere IM, Ali Bitalzadeh (2423), die net als de hierboven genoemde spelers, ooit een GM-norm heeft behaald, gaf in de eerste ronde ook meteen zijn visitekaartje af door van Erik van den Doel te winnen. Dat deed hij in een zeer onderhoudende partij, die ik voor u geanalyseerd heb.
Dat schudde Van den Doel meteen wakker en die sloeg meteen in de tweede ronde van zich af door een problematisch eindspel met ongelijke lopers van collega L’Ami te winnen. Ook dit bijzonder instructieve eindspel heb ik voor u uitvoerig onder de loep genomen.
Een andere mooie uitslag, vanuit Nederlands perspectief gezien, was de keurige overwinning in de eerste ronde van Benjamin Bok op Sethuraman die eigenlijk vanaf de opening vrij kansloos werd gelaten. Daarmee maakt mijn oud-pupil een ‘vliegende start’, die hij echter geen goed vervolg gaf. Een nederlaag tegen IM Svane werd wel gevolgd door een remise tegen Erik van den Doel, die daardoor ook nog op 50% staat.
Het veld wordt na drie ronden aangevoerd door drie koplopers met elk twee punten, waaronder ‘local Hero’ David Klein. De andere twee zijn Svane en Bitalzadeh, allemaal met één overwinning en twee remises.
Eén speler in dit gezelschap mag niet onvermeld blijven en dat is natuurlijk Manuel Bosboom, op papier de zwakste deelnemer met een rating van 2396.
Maar met Bosboom weet je het nooit. Hij kan zomaar van de sterkste speler in de groep of bijvoorbeeld van de koploper winnen, om vervolgens tegen de nummer laatst ten onder te gaan. Al is het alleen maar om zijn ‘oeuvre’ kon ik het niet nalaten een partij van hem te analyseren. Daar laat zijn tegenstander (Kanarek, 2463) zich ook niet onbetuigd met een fraai dame-offer. De Pool komt huizenhoog gewonnen te staan, maar hij verzuimt een aantal maal de genadeklap toe te dienen en ineens is Bosboom weer terug in de partij en behaalt hij een zwaar bevochten halfje. Een bijzonder leuke partij om te bekijken! Collega Dimitri Reinderman zal de verslaggeving van dit toernooi verder op zich opnemen.
De tussenstand na drie ronden in de Premier is:
Hieronder treft u mijn bevindingen aan van de volgende drie buitengewoon interessante partijen.
Bitalzadeh, Ali – Van Den Doel, Erik
1. c4 Pf6 2. Pc3 e5 3. Pf3 Pc6 4. e3 Le7 5. d4 exd4 6. exd4 d5 7. cxd5 Pxd5 8. Ld3 O-O 9. O-O Lf6
Zelden gespeeld. 9… Lg4 is een gebruikelijke zet.
10. Le4 Le6 11. Te1 Dd6 12. Pg5
Wit geeft het eerste signaal af dat hij er voor wil gaan.
12… Lxg5 13. Lxg5 h6 14. Lh4 f5 15. Lc2 Kh8 16. La4
Wit speelt over het hele bord.
16… a6
Van den Doel speelt het allemaal heel voorzichtig en vooralsnog lijkt er nog niet veel aan de hand voor hem. Zwart kan niet op materiaalwinst spelen. Dat wordt hardhandig afgestraft. Het sterkst is 16… g5 17. Lxg5 hxg5 18. Dh5+ Kg7 19. Dxg5+ Kh7 20. Lb3! met beslissend voordeel.
17. f3 b5 18. Lb3
18… Pxc3?!
Nogal gemakzuchtig. Zwart lost de geisoleerde pion vrijwillig op. Waarschijnlijk wilde hij het witte loperpaar onschadelijk maken en wellicht heeft hij gedacht dat het witte pionnencentrum kwetsbaar zou zijn. Een logische zet zou nu bijvoorbeeld 18… Lg8 zijn. Zwart haalt de dreiging Txe6 uit de stelling.
19. bxc3 Lxb3 20. axb3
Het witte pionnencentrum ziet er machtig uit, maar misschien heeft de zwartspeler gedacht dat hij met … b5-b4 of met … a6-a5-a4 de structuur zou kunnen aantasten.
20… Dd5
Noodzakelijk anders zou wit met d4-d5 vervolgen en groot voordeel behalen. Dat blijkt in het vervolg het hoofdthema in deze partij te worden.
21. Lf2 a5
Ook hier lijkt de zwartspeler vrij zorgeloos. Maar dan zal hij na wits volgende zet in één klap wakker geschud zijn. Opnieuw had zwart weer wat profylactischer moeten spelen, bijvoorbeeld met 21… Tfd8 maar het staat als een paal boven water dat wit ook nu met 22. Tc1 Df7 uitstekende kansen krijgt. Een voorbeeld: 23. c4 bxc4 24. bxc4 Pxd4 25. Lxd4 c5 want na 26. Lxg7+ Dxg7 27. Dc2 staat de zwarte koning flink in de tocht.
22. c4!
Bitalzadeh heeft goed aangevoeld dat het doorzetten van d4-d5 best (tijdelijk) een pionnetje mag kosten.
22… bxc4 23. bxc4 Dxc4 24. Tc1 Dd5 25. Tc5 Dd6 26. d5 Pe5
Ook na 26… Pb4 27. Te6 Dd7 28. Dd4 komen alle witte stukken tot leven.
27. Dd4
Een volstrekt normale zet, waarmee wit ook zijn voordeel vasthoudt. Er was echter een veel sterkere zet, die veel minder voor de hand lag. De computer begint plotseling vrolijk te ‘knipperen’ na 27. Tc2! De druk over de e-lijn wordt opgevoerd en als het zwarte paard moet wijken wordt de lange diagonaal bijzonder kwetsbaar. Een voorbeeld: 27… Pd7 [Zwart raakt in allerlei penningen verstrikt na 27… Tfe8 28. Tce2 Te7 29. Lg3 Tae8 30. Dd4 met winst.] 28. Tc6 Db4 29. Txc7 Dd6 30. Tc6 Db4 31. Ld4 Kg8 32. Lc3 Db5 33. Lxg7! en wit breekt door: 33… Kxg7 34. Te7+ Tf7 35. Dd4+ Kg8 36. Tg6+ en het is uit.
27… Tfe8 28. Tec1 Dg6
Van den Doel gooit het over een andere boeg. Waarschijnlijk kon zwart simpel overeind blijven met 28… a4! 29. Txc7 a3 en de a-pion legt voldoende gewicht in de schaal. 30. Da1 f4 31. Ld4 Kg8 en zwart houdt stand.
29. Kh1
Doeltreffender was 29. Dc3 waarna 29… f4 30. Txc7 a4 31. Ld4 wit in het voordeel brengt.
29… f4 30. Lg1
Haalt … Pd3 uit de stelling.
30… a4 31. Txc7 a3 32. Ta1
32… Pd3?
Het goede idee in een verkeerde uitvoering. Na 32… a2! moet wit oppassen dat de zwarte pion geen roet in het eten gooit. Fout is dan 33. Dxf4? Pd3! 34. Dd4 Te1 en zwart krijgt de overhand.
33. Tc6!
Deze tussenzet moet hij gemist hebben.
33… Dh7 34. d6
En nu is het de witte d-pion die de hoofdrol gaat spelen. Ineens is er geen redden meer aan bij zwart.
34… Df5 35. d7 Tf8 36. Txh6+ Kg8
37. Td6
Opgegeven. Inderdaad kan zwart de dubbele dreiging 37. Td6 d8D en Dxd3 niet meer verhinderen.
1-0
Van Den Doel, Erik – L’Ami, Erwin
1. e4 e5 2. Pf3 Pc6 3. Pc3 Pf6 4. d4 exd4 5. Pxd4 Lb4 6. Pxc6 bxc6 7. Ld3 d5 8. exd5 De7+ 9. De2 cxd5 10. Dxe7+ Kxe7 11. O-O c6 12. Pe2 Ld7 13. c4 Thb8 14. Le3 Ld6 15. cxd5 cxd5 16. Ld4 g6?!
Beter lijkt mij 16… a5.
17. Pc3 a6 18. Lc2 Le6 19. Lb3 Tb4 20. Tad1 Tc8
Zwart is in de problemen geraakt. Hij heeft een geïsoleerde pion op d5 terwijl ook de meerderheid van wit op de damevleugel een rol van betekenis kan worden.
21. Lxf6+
Wit besluit af te wikkelen.
21… Kxf6 22. Pxd5+ Lxd5 23. Txd5
En daarmee heeft hij een pion buitgemaakt. Door de ongelijke lopers is de winst echter nog ver weg, maar gemakkelijk is het voeren van de verdediging niet voor zwart. Wit kan het ‘oneindig’ lang doorspelen.
23… Tb6
Of 23… Le5 24. Td7 Tc7.
24. Tfd1 Ke7 25. Kf1 Tc7 26. h4 h6 27. h5 g5 28. Tf5 f6 29. Tfd5 Tc5 30. Te1+
30… Kf8
De koning moet naar de onderste rij en dat is meestal een veeg teken.
31. Td3 Tcb5 32. Te6 Le7
Misschien was 32… Lc7!? ietsje handiger 33. Te2 Te5 maar ook nu kan wit een kat en muis spel beginnen.
33. Txb6 Txb6 34. Td7 f5 35. Ke2
35… Lf6
De ene pion wordt nu voor de andere geruild. Zwart kon zich ook anders verdedigen, namelijk met 35… f4 36. Tc7 Lf6 37. Tc2 maar of dit houdt, is ook onmogelijk vast te stellen.
36. Kd3 Lxb2 37. Tf7+ Ke8 38. Txf5 Tf6
Met ruil van de torens. En remise zou je denken, maar niets is minder waar.
39. Ke4 Txf5?
Een veel betere kans op remise was 39… Kf8! met als plausibel zetverloop: 40. Ta5 Txf2 41. Txa6 Tf4+ 42. Kd3 Tf6.
40. Kxf5 Ke7
41. g4!
Heel knap gezien van Van den Doel. Hij wacht met het binnendringen van de koning omdat hij ingezien heeft dat zwart in tempodwang gebracht kan worden. Het haastige 41. Kg6? wint een tweede pion, maar het resterende eindspel zou wel eens remise kunnen zijn. 41… g4! 42. Kxh6 Kf6 43. Ld1 Ld4 44. Lxg4 Lxf2 45. Lc8 a5 46. g4 Le3+ 47. Kh7 Ld2 (zie analysediagram)
en de zwarte loper houdt de pionnen in bedwang. Ik zie geen manier om verder te komen. Bijvoorbeeld: 48. a4 Le3 49. Kg8 [49. h6 Ld2 en wit kan geen progressie boeken.] 49… Lf4 50. Kf8 Wit mag naar b5 lopen, zwart zet ondertussen zijn koning op g5 en de loper op d2. Ook nu valt er geen eer te behalen.
41… La3
Niets helpt nog. Na 41… Lg7 42. Kg6 wordt zwart langzaam uitgetempeerd. 42… Lf8 43. Lc4 a5 44. a4 Ke8 45. f3 Ke7 46. Lb3 Ke8 47. Kh7 Kd8 48. Kg8 Lb4 [48… Ke8 49. Lf7+ Ke7 50. Lg6] 49. Kg7 Ld2 50. Kxh6 Ke7 51. Kg7 met winst.
42. Kg6 Ld6 43. Kxh6 Kf6 44. Kh7 Lf8
Het verschil met de analysestelling boven is dat de loper op een veel ongunstigere diagonaal komt te staan. Hij kan zijn koning op den duur niet meer handhaven en daarna valt de witte h-pion niet meer tegen te houden.
45. h6 a5 46. f3
Tempodwang! Een bijzonder knap gespeeld eindspel!
1-0
Bok, Benjamin – Sethuraman, S.P.
1. e4 c5 2. Pf3 e6 3. d4 cxd4 4. Pxd4 Pc6 5. Pc3 Dc7 6. Le2 a6 7. O-O Pf6 8. Le3 Le7 9. f4 d6 10. De1 O-O 11. Kh1 Pa5 12. a4 Ld7 13. Td1 Pc4 14. Lc1 Tac8 15. Dg3 Kh8 16. Ld3 Db6 17. Pb3 e5 18. Lxc4 Txc4
19. Dd3
De eerste tussenzet. Wit kan een pion winnen met 19. fxe5 dxe5 20. Dxe5 [Wit kan zich vreselijk verslikken met 20. Txf6?? Dxf6 21. Txd7 Df1#.] 20… Te8 21. Dg3, maar de stelling blijft gecompliceerd.
19… Tcc8?
Zwart had een kansrijk kwaliteitsoffer moeten brengen met 19… Txc3! 20. Dxc3 [20. bxc3 Lxa4] 20… Pxe4 21. De1 Lc6 en met een pion voor de kwaliteit heeft zwart aardige compensatie.
20. Le3
De tweede tussenzet.
20… Dd8
21. fxe5
En eindelijk voert wit zijn dreiging uit.
21… Pg4
Dit kost ook het nodige materiaal. 21… dxe5 faalt op 22. Txf6! Lxf6 23. Dxd7
22. Lf4
Wit kon waarschijnlijk nog sterker 22. exd6 spelen. 22… Lf6 [22… Lxd6 23. Lg1!] 23. Ld4 Lxd4 24. Dxd4 en wit heeft twee pionnen meer.
22… Lg5 23. exd6 Lxf4 24. Txf4 Dh4 25. Dg3 Dxg3 26. hxg3
Maar ook hier staat wit op winst. Hoewel de zwartspeler nog hevig tegenspartelt, slaagt Bok er in het vervolg in om de vis op het droge te trekken. Dat het winstproces niet helemaal vlekkeloos verloopt, mag de pret niet drukken.
26… Pe3 27. Td3 Pc4 28. Pd5 Pxb2 29. Td4?!
29. Tdf3!
29… Txc2
29… Pxa4!
30. Pb6! Le6 31. Pa5
31. d7 Td8 32. Pa5.
31… Tc1+ 32. Kh2 g5 33. Tf3 g4 34. Tf6 Kg7 35. Tf4 Tc5 36. Pxb7 Tc6
37. a5 Pc4 38. Pxc4
En omdat de d-pion niet valt af te stoppen, gaf de zwartspeler het op.
1-0
Bosboom, Manuel – Kanarek, Marcel
1. e4 c5 2. Pf3 d6 3. c3 Pf6 4. Ld3 g6 5. h3 Lg7 6. O-O O-O 7. Lc2 Pc6 8. Te1 e5 9. d3 h6 10. a3 Ph5 11. b4 b6 12. Pbd2 Pe7 13. Lb3 Lb7 14. Pc4 Kh7 15. bxc5 bxc5 16. Tb1 Tb8 17. La2 f5 18. Da4 fxe4 19. dxe4 Lc6 20. Dxa7 Ta8 21. Db6 Dd7 22. Ph2 Pf4 23. Lxf4 exf4 24. Db2 f3 25. Pb6 Db7 26. Dc2 Txa3 27. Pc4 Txc3 28. Dd2 Da6 29. Tb6 Da7 30. Tbb1 fxg2 31. e5 Txh3 32. Pxd6 Pf5 33. Ld5 Da8 34. Ta1
34… Lxd5!
Een interessant en sterk dame-offer.
35. Txa8 Lxa8
36. e6?
Na deze zet komt zwart in een oogwenk gewonnen te staan. De enige zet was 36. Pxf5 hoewel zwart dan ook na 36… Txf5 37. Da5 Txh2! het punt ook binnen handbereik heeft.
36… Ph4!?
36… Pd4!
37. Te3
Maar nu moest zwart wel een heel bijzondere zet vinden om de winst onmiddellijk af te dwingen.
37… Tb8
Niets mis mee. Zwart kan spectaculaire winnen met 37… Tff3!! 38. e7 Txe3 39. fxe3 Txh2! (zie analysediagram)
en het is uit. Een mooi slot is dan natuurlijk: 40. e8=D [40. Kxh2 Le5+ 41. Kg1 Pf3+ 42. Kxg2 Pxd2+ 43. Kf2 Lc6 en het is niet moeilijk meer.] 40… Pf3+ 41. Kf2 g1=D# (zie analysediagram)
Gezegd moet worden dat 37… Txe3 38. Dxe3 Lc6 39. Dxc5 Ta8 ook prozaïsch wint.
38. Dd1 Txe3
Nog altijd staat zwart op winst, maar opnieuw vindt hij niet de beste zet. Nu was 38… Pf3+! de snelste weg naar de overwinning. 39. Txf3 [39. Kxg2 Txh2+ 40. Kg3 Th5] 39… Lxf3 40. Dxf3 Txf3 41. Pxf3 Lf8 42. Pe4 Le7 43. Kxg2 Tb6 en hier valt ook geen eer meer te behalen voor wit.
39. fxe3
39… Le5
Weer niet de allersterkste. Het werd hoog tijd om die gevaarlijke rakker op e6 onder controle te houden. Zwart kan daarna zijn eigen troefkaart op g2 uitspelen. 39… Lf6 40. Pg4 [40. e4?? Ld4+] 40… Le7 41. Da1 Tb1+ 42. Dxb1 Pf3+ 43. Kxg2 Pd2+ 44. Kf2 Pxb1 45. Pc8 Lh4+ 46. Ke2 Pc3+ 47. Kd3 Pd5 met winst.
40. Pc4 Lxh2+?
Maar wat is dit? Na deze ruil is het ergste verliesgevaar voor wit geweken. 40… Lf6 41. Dd7+ Kh8 wint nog altijd.
41. Kxh2 Tf8 42. Dd7+ Kg8 43. Pe5 Tf1 44. Dd8+
44… Kg7
Vooral niet 44… Tf8?? wegens 45. e7! en wit wint.
45. De7+ Kg8 46. Dd8+ Kg7 47. De7+ 1/2-1/2
Hieronder kunt u de hele analyse bekijken:
Alle informatie kunt u verder vinden op de website van het toernooi.
(De foto’s zijn van Frans Peeters)
Herman
Ik denk dat je bij de vermelding van de elo van de Indische GM Sethuraman (2882) een foutje gemaakt hebt.
Die 2882 is wat hoog, zelfs Carlsen kan daar (nog) niet aan tippen… (Het is inmiddels aangepast).