‘’…Julio Granda won verdiend, daar kan geen twijfel over bestaan.’’

Eerste kennismaking met het knockout-systeem

Mijn eerste optreden in een knockout-toernooi op het hoogste niveau was in Tromsø in de nog lopende World Cup 2013. Tijdens het zware Europees kampioenschap was ik er niet in geslaagd me te kwalificeren, maar ditmaal had ik meer geluk en ik kreeg als eerste reserve op rating een plaatsje toegewezen.

Zoals verwacht mag worden in zulke toernooien krijgt de hoger geplaatste speler met steeds sterkere tegenstanders te maken. Alhoewel, al vanaf het begin speelde ik tegen sterke grootmeesters en – op de zaken vooruitlopende – de derde ronde werd fataal voor mij.

Mijn eerste tegenstander was de hoop van het Arabische schaak, de jonge en veelbelovende grootmeester Salem. Elke speler had een maand om zich voor te bereiden, maar het was niet eenvoudig om die tijd verstandig te gebruiken. Om te beginnen kun je de openingsvoorbereiding gemakkelijk overschatten en vervolgens is het heel moeilijk om uit te maken wie je tegenstander in de eventuele volgende ronde zal zijn. Gewapend met verse ideeën kwam ik aan de start van wat een spannend toernooi beloofde te worden.

In de eerste partij had ik zwart. Ik verwachtte dat mijn tegenstander degelijk zou spelen om de beslissing uit te stellen tot de tweede partij, waarin hij zelf zwart zou hebben en wellicht een kans zou krijgen om wat waardevolle Elopunten te vergaren. Salem bleef zijn ambitieuze speelstijl echter trouw en speelde de pionnen op de koningsvleugel al snel op tegen mijn solide damegambiet-opstelling. Hoewel mijn stelling er steeds goed uitzag, voelde ik me niet geheel op mijn gemak.

Gelukkig beging mijn tegenstander enkele nauwelijks zichtbare onnauwkeurigheden en op zeker moment miste hij zelfs een kans op een tegenstoot.

Salem-Giri 0-1 1e partij

Door naar de volgende ronde

In de tweede partij toonde ik mijn onervarenheid met deze toernooivorm. Ik bereikte groot voordeel, maar ik werd onzeker. Aangezien ik slechts een remise nodig had, bood ik remise aan in een saai eindspel waarin slechts wit op winst kon spelen (zonder grote kans op succes overigens). Hoe dan ook: ik was door naar de volgende ronde.

Het deelnemersveld viel uiteen in drie delen: zij die in de zevende hemel waren na het winnen van de eerste match, dan de spelers die teleurgesteld de terugreis konden aanvaarden en tenslotte de spelers die in een tie-break moesten uitmaken wie er doorging.

Mijn volgende tegenstander, Li Chao, behoorde tot deze derde groep, aangezien hij nog diende af te rekenen met Postny. Hij deed dat door de rapid tie-break met 1,5-0,5 te winnen.

Tegen Li Chao begon ik met wit. Er was geen reden om af te wijken van mijn openingskeuze uit de eerste ronde (het kwam goed uit dat het openingsrepertoire van deze spelers nagenoeg identiek was). In mijn voorbereiding merkte ik dat Pc6 in de g3 Grünfeld wat al te hoge eisen stelt aan de zwartspeler. De in Nederland woonachtige GM Nikolic heeft me in een twaalftal partijen met dit systeem de weg gewezen.

Giri-Li Chao 1-0 1e partij

Beren!

Voorafgaand aan de tweede partij zag ik overal beren op de weg tijdens mijn voorbereiding. Mijn secondant Jan Smeets was in de eerste ronde door een ongelukkige geheugenstoornis uitgeschakeld. Hij hielp mij nu om de beren te verjagen en zo kwam ik vol zelfvertrouwen aan de start voor de tweede partij. Ik had niet lang nodig om een pionoffer te brengen in een welbekende theoretische variant. Misschien was Li Chao niet zo gelukkig met de wijze waarop de partij zich ontwikkelde. Mogelijk overschatte hij zijn stelling ook, maar hoe dan ook: hij blunderde en ik won de partij zelfs. Zo ging ik overtuigend door naar de derde ronde.

Laat ik er geen doekjes om winden: ik was heel tevreden met de uitslag van de match van Julio Granda (mijn volgende tegenstander) tegen Peter Leko. Niet dat ik Julio Granda Zúñiga lager aansla dan Peter Leko (hoewel het Elo-systeem in die richting lijkt te wijzen), maar ik was meer bevreesd voor de degelijke openingsvoorbereiding van Peter, die in zulke korte matches in staat is zijn tegenstander tot wanhoop te brengen.

Voor de beide partijen was ik danig in de war gebracht door de vele verhalen die over mijn tegenstander de ronde deden. Daardoor speelde ik misschien wat al te voorzichtig in deze tweekamp die voor mij noodlottig zou eindigen.

In de eerste partij werd ik volledig overspeeld door Julio Granda die met wit een zeer dubieuze opening speelde. Eigenlijk riep ik de problemen op mijzelf af door in de tijdnood van mijn tegenstander te veel uit de stelling te willen halen met enkele dubieuze zetten en doorzichtige dreigingen. We raakten beiden vermoeid en ik ging overmoedig in op complicaties waarvan ik dacht dat ze me een redelijke kans op remise zouden bieden. Mijn tegenstander vond echter het juiste antwoord. Bij het uitvoeren van het winnende plan vergat hij een belangrijk schaakje en hij verblunderde een stuk.

Een tie-break

Hoe fortuinlijk ik ook geweest was, ik had de stellige indruk dat ik was overspeeld. Vraag niet hoe, maar dit herhaalde zich in de tweede partij. Opnieuw speelde mijn tegenstander vroegtijdig zijn g-pion op (g2-g4 in de eerste partij, g6-g5 in de tweede) en opnieuw raakte ik in verwarring. Door de hoge druk probeerde ik een degelijke stelling verder te stabiliseren en zo ontstonden er teveel zwaktes in mijn koningsstelling. In de tijdnood van mijn tegenstander ontsnapte ik nog bijna. In plaats van de spanning op te heffen, handhaafde ik die en door een blunder werd het 1-1. Een tie-break werd nu noodzakelijk.

In onze eerste tie-break partij zagen we eenzelfde scenario. Opnieuw een wat vroege opmars g4, alweer wat al te voorzichtig spel, opnieuw tijdnood en opnieuw een kans voor open doel, maar ditmaal liet ik die onbenut en verloor. In de tweede partij van de tie-break was ik het zelf die de g-pion naar de vierde rij bracht, maar het leverde niets op en ik kwam nooit maar enigszins in de buurt van winst.

Winst in het snelschaaktoernooi

De nederlaag bracht me in de war, want hoewel ik in grootse vorm de volgende avond het snelschaaktoernooi met 11,5 uit 12 op mijn naam bracht, het hoofdtoernooi voor mij was voorbij. Tot overmaat van ramp zag ik hoe mijn plaaggeest Julio Granda Zúñiga zijn beide partijen verblunderde tegen Fabiano Caruana, die de laatste tijd toch ook niet in grootse vorm lijkt te verkeren. Er kan echter geen enkele twijfel over bestaan: in onze match was Julio Granda de verdiende winnaar.

Wat mij nu nog rest is thuis de rest van het toernooi te volgen en wat uit te rusten. De opgedane ervaring zal in de toekomst zeker van waarde blijken te zijn. Op de agenda staat verder de Spaanse liga en na opnieuw een verwennerij met de heerlijke jamon Iberico maak ik mijn opwachting in de laatste etappe van de Grand Prix cyclus in Parijs.