Nieuwe averij voor Nederlandse teams

Na de opleving van de tweede ronde bracht de derde ronde in het Europees teamkampioenschap een nieuwe domper op de feestvreugde.

Het herenteam verloor met 2½ -1½ van Israël, de dames moesten Griekenland een gelijkspel toestaan. De klappen vielen in beide teams vooral op het vierde bord.

Het herenteam

De argeloze lezer kan denken dat een nederlaag tegen Israël niet zo vreemd hoeft te zijn, omdat dit land bijzonder sterke schakers op de been kan brengen. Maar het team dat vandaag acte de présence gaf in Warschau bestond uit Popilsky (2486), Raznikov (2486), Baron (2473) en Burochovsky (2453). De heren op de eerste drie borden, respectievelijk Giri, Sokolov en L’Ami, allemaal met heel wat meer Elopunten achter hun naam, slaagden er geen van drieën in om de weerstand te breken.

Sterker nog: zij moesten omzichtig manoeuvreren om niet in het nadeel te geraken. Zo had Giri in de slotstelling zelfs de nodige problemen en mocht hij blij zijn met een puntendeling. Dus moest het komen van Smeets, die na een aardige combinatie vlak na de opening vermoedelijk wel ergens in het voordeel is geweest. Maar een bijzonder gemene tactische grap deed hem de das om. Hij raakte materiaal kwijt en hoewel zijn tegenstander het niet meteen uitmaakte, kon Smeets uiteindelijk niet voorkomen dat hij in een dame-eindspel met twee pionnen minder ten onder ging. Bijzonder zuur voor de Leidenaar die kennelijk niet op dreef is. Met deze tweede nederlaag lijkt een hoge notering voor ons team uitgesloten, maar met dit vreemde Zwitserse systeem voor teams, is niets onmogelijk.

Het damesteam

Bij de dames zag het er aanvankelijk heel gunstig uit. Hoewel Schut op het eerste bord een kwaliteit tegen een pion had moeten geven, leek er niet zoveel aan de hand omdat zij genoeg compensatie had. Ook werd al spoedig duidelijk dat Peng en Lanchava goede vooruitzichten hadden. Daarbij stond Van Weersel aan het laatste bord eveneens voortreffelijk. Bij Schut liep het ineens uit de hand, waardoor zij verloor. Peng zat ondertussen een mooie partij te spelen. Met een pionoffer wist zij de tegenstander helemaal klem te zetten. Toen richtte zij het vizier op de vijandelijke koning en met een paar mooie matcombinaties vond zij een weg door de vijandelijke linies heen. Een schitterende partij die voor het nodige zelfvertrouwen zal zorgen! Ook Lanchava liet zich van haar goede kant zien. Zij bracht een paard naar d4 en toen de tegenstander zich vergaloppeerde, maakte zij materiaal buit. Terwijl Peng en Lanchava hun voordeel in winst hadden omgezet, was er helaas het nodige misgelopen op het laatste bord. Van Weersel was – net als haar compagnon bij de heren op hetzelfde bord – in een gemene truc getrapt en had daardoor groot materiaal moet inleveren. Ondanks haar gebruikelijke vechtmentaliteit slaagde zij er niet meer in om de tegenstander uit het evenwicht te krijgen en kreeg zij een nederlaag te slikken. Ook hier een bittere pil voor het team, hoewel er in elk geval nog een gelijkspel genoteerd kon worden.

Partijenblok

Popilski, Gil – Giri, Anish

1. e4 e5 2. Pf3 Pc6 3. Lb5 a6 4. La4 Pf6 5. O-O b5 6. Lb3 Lc5 7. c3 d6 8. d4 Lb6 9. a4 Tb8 10. axb5 axb5 11. Pa3 O-O 12. Pxb5 Lg4 13. Te1

13…Lxf3 14. gxf3 Ph5 15. Kh1 Df6 16. Tg1 Pf4 17. Le3 Pe7 18. Pa3

18…Pe6 19. Lxe6 Dxe6 20. d5

Een nieuwtje en vermoedelijk geen slecht. 20. Dd3 was de partij Svidler-Anand, 2009 die door zwart gewonnen werd.

20…Dd7 21. Pc4 Lxe3 22. fxe3

22…f5

Zwart probeert wit te verontrusten op de koningsvleugel. Ook in aanmerking komt 22…Ta8!? om in elk geval iets met de a-lijn te doen.

23. Da4 Dc8 24. Tg5

Hiermee verspeelt wit de iets betere kansen. Waarschijnlijk is 24. Dc2! de juiste zet.

24…fxe4 25. Tag1 Pg6 26. fxe4 Tf2 27. Dd1 Dh3 28. T5g2 Txg2

29. Txg2 Tf8 30. De2 Ph4 31. Tg1

Een lastig moment voor zwart. Zijn initiatief is tot staan gebracht, maar hoe houdt hij de druk vast. Hij staat nog steeds een pionnetje achter namelijk.

31…Tf6

Dit idee komt niet uit de verf. Een poging lijkt mij 31…Tf3 en dan bijvoorbeeld 32. b4 h6 33. b5 g5 en wit kan in elk geval weinig ondernemen.

32. Pd2! Tg6 33. b4!

Wit gebruikt zijn meerderheid.

33…Dc8 34. Txg6 hxg6 35. Kg1 Da8 36. Kf2

Inmiddels pakken zich donkere wolken samen boven het hoofd van Giri. Ook 36. c4 lijkt oké.

36…Da1 37. c4 Dc3 Zwart moet vooral niet te optimistisch worden: 37…Dh1? 38. Kg3! en hij is in grote moeilijkheden.

38. b5 Dc2 39. De1 Dd3 40. De2 Dc2

Het is duidelijk dat wit erg goed staat en daarom had Giri weinig keus.

1/2-1/2

Sokolov, Ivan – Raznikov, Danny

1. d4 d5 2. c4 c6 3. Pc3 Pf6 4. e3 a6 5. Pf3 Lf5 6. Ld2 e6 7. c5 Pbd7 8. h3 Pe4 9. Pxe4 Lxe4 10. Lc3 Lxf3 11. Dxf3

11…g6 12. g4 Lg7

Wit lijkt een tikje beter te staan. Meer ruimte en het loperpaar. Maar de zwarte stelling is heel solide en zoveel doen de lopers in deze positie niet.

13. h4 h5 14. g5

Op de koningsvleugel kan wit niet veel meer bereiken. Zwart begint ondertussen aan de andere kant wat.

14…b6 15. cxb6 Dxb6 16. Lh3 c5 17. Td1 cxd4 18. exd4 O-O 19. O-O Pb8 20. Tfe1 Pc6 21. Dd3 Tfe8 22. Te3 Db5

23. Dd2 a5 24. Lf1 Db8 25. a4 Df4 26. Lb5 Tec8 27. Th3 Dd6 28. Tf3 Pb4 29. Kg2

29…Ta7 30. Te1 Tac7 31. Te2

Na een lange manoeuvreerfase moet wit erkennen dat hij absoluut geen vorderingen kan boeken, zonder zichzelf op te blazen. Hij neemt daarom het zekere voor het onzekere en laat een zetherhaling toe.

31…Lf8

32. Tf6 Lg7 33. Tf3 Lf8 34. Tf6 Lg7 35. Tf3 1/2-1/2

Baron, Tal – L’Ami, Erwin

1. e4 e5 2. Pf3 Pc6 3. Lb5 a6 4. La4 Pf6 5. O-O Le7 6. Te1

6…b5 7. Lb3 d6 8. c3 O-O 9. h3 Pa5 10. Lc2 c5 11. d4 Pd7 12. Pbd2 exd4 13. cxd4

13…Pc6 14. d5 Pce5 15. a4 Lb7 16. Pxe5 Pxe5 17. f4 Pg6 18. Pf3

18…Te8 19. Le3 Lf6 20. Tb1 b4 21. Dd2 a5

22. Lf2

22…c4 Waarschijnlijk was het profylactische 22…Dc7 het beste om de nu komende centrumactie op te kunnen vangen.

23. e5!

Wit breekt door.

23…dxe5?! 23…Le7 was noodzakelijk.

24. Lxg6!

Knap gezien.

24…hxg6 25. fxe5 Le7

26. Tbd1?!

Wit speelt logisch, maar hiermee verspeelt hij een grote kans op meer. Misschien kon wit groot voordeel verkrijgen met 26. d6! Lxf3 27. gxf3 Lh4 28. Tbc1 Lxf2+ 29. Kxf2 en de sterke pionnen leggen veel gewicht in de schaal.

26…Dd7

27. Dd4 Tac8 28. Da7 Ta8 29. Dd4 Tac8 30. Da7

Ook L’Ami is tevreden met een puntendeling. Hij moet oppassen om niet in het nadeel te geraken.

30…Ta8 1/2-1/2

Smeets, Jan – Boruchovsky, Avital

1. e4 e5 2. Pf3 Pc6 3. Lb5 a6 4. La4 Pf6 5. O-O b5 6. Lb3 Lb7 7. Te1 Lc5 8. c3 d6 9. d4 Lb6 10. Le3 O-O 11. Pbd2 exd4 12. cxd4 Pb4

13. Pg5

Een nieuw idee.

13. Db1 is vaker geprobeerd maar met weinig succes.

13. De2 is de partij Kajakin-Caruana, 2012 en die werd door zwart op fraaie wijze gewonnen.

13…De7 14. Pdf3

14…h6 15. Pxf7

De consequentie van het voorafgaande.

15…Txf7 16. Lxf7+ Dxf7 17. a3 Pc6 18. d5

18…Pe7 19. Lxb6 cxb6 20. Dd4 Pg6 21. Dxb6

Het ziet er naar uit dat Smeets inderdaad voordeel heeft weten te behalen. Met twee pionnen voor de kleine kwaliteit en meer ruimte moet hij beter staan hier.

21…Te8 22. Pd2 Pg4 23. g3

Een begrijpelijke reactie, maar de verzwakkingen in wits koningsstelling bevallen me niet helemaal. 23. f3 P4e5 24. a4 lijkt mij heel lastig voor zwart.

23…P6e5 24. h3 Pf6 25. Dd4 Dh5 26. Kg2 Lc8 27. Th1

Langzaam maar zeker gaat het initiatief naar de zwartspeler.

27…Pc4?!

Maar niet zo. 27…Dg6!

28. f3 Dg5 29. Pxc4 Ph5

Een aardige tussenzet.

30. Df2

30…bxc4 31. Kh2 Pf6 31…Ld7 Zwart had

32. Tac1 Dh5

33. Dg2?

Een lelijke fout, die hem meteen had kunnen opbreken.

33. Txc4 Wit had orde op zaken kunnen stellen met 33…Lxh3 [33…Dxh3+?! 34. Kg1 Dd7 35. Dd2 met betere stelling.] 34. Kg1! en ook nu heeft zwart moeite om alles bij elkaar te houden.

33…Ld7?

Zwart ziet het nog niet. Er zit ineens een grap in de stelling! 33…Lxh3! 34. Dxh3 Dxf3 en de zwarte dreigingen zijn immens geworden. 35. The1 Pxe4 36. Dg2 Dh5+ 37. Kg1 Dxd5 en zwart staat duidelijk beter.

34. Txc4?

Achteraf zal hij wel de haren uit zijn hoofd hebben getrokken. Het is makkelijk achteraf praten maar 34. Tc3! was de enige zet om de tactische grap er uit te halen.

34…Lxh3!

Nu ziet hij het wel.

35. Dxh3 Dxf3

en het is ineens een troosteloze stelling geworden. De witte stukken coördineren helemaal niet terwijl de koning ook vreselijk op de tocht staat.

36. Thc1

36. Dg2 Pg4+ 37. Kh3 Pf2+ 38. Kh2 Dh5+ 39. Kg1 Pxh1 40. Dxh1 Dd1+ 41. Kg2 De2+ kost een volle toren.

36…Pg4+ 37. Kg1 De3+ 38. Kg2

38…De2+ Hier was 38…Txe4! onmiddellijk beslissend. 39. Tc8+ Kh7 40. T1c2 gaat dan mis vanwege 40…Td4! en de gecombineerde werking van de zwarte aanvallers beslist de partij.

39. Kg1 De3+ 40. Kg2 De2+ 41. Kg1 Tf8

Hij kiest voor iets anders en nu mag Smeets nog vechten.

42. Tc8 De3+ 43. Kg2 Dxe4+

44. Kg1 Dd4+ 45. Kg2 Dxd5+ 46. Kg1 Dd4+ 47. Kg2 Dxb2+ 48. T1c2 Db7+ 49. T8c6

Zwart heeft ondertussen een paar witte pionnetjes weggesnaaid en nu wikkelt hij af.

49…Tf2+! 50. Txf2 Dxc6+ 51. Kg1 Na 51. Tf3 De4! kan wit het meteen vergeten.

51…Pxf2 52. De6+ Kh8 53. Kxf2

Er is een dame-eindspel met twee pluspionnen ontstaan. Ondanks zijn ratingoverwicht slaagt Smeets er niet meer in dit troosteloze eindspel te keepen. Hij spartelt nog lang tegen maar moet tenslotte in zijn tegenstander zijn meerdere erkennen.

53…a5 54. a4 Dc5+ 55. Kg2 De5 56. Dc8+ Kh7 57. Dc2+ Kg8

58. Dc8+ Kf7 59. Dc4+ Kf6 60. Df1+ Ke7 61. Dc4 h5 62. Dc2 Kf6

63. Dc6 g5 64. Df3+ Kg6 65. Dd3+ Kg7 66. Dc4 Kf6 67. Df1+ Ke7 68. Dc4 g4 69. Dc7+

69…Ke6 70. Dc2 Kd5 71. Dd3+

71…Kc5 72. Db5+ Kd4 73. Db2+ Kc4 74. Db1 Dc5 75. Kh2 d5 76. Kh1

76…d4 77. Dc2+ Kb4 78. Db2+ Kxa4 79. Da2+ Kb5 80. Db3+ Ka6 81. Dd3+

81…Kb6 0-1

Botsari, Anna-Maria – Schut, Lisa

1. d4 Pf6 2. c4 g6 3. Pf3 Lg7 4. e3 d5 5. cxd5 Pxd5 6. Le2 O-O 7. e4 Pb6 8. O-O Lg4 9. Pbd2 a5 10. h3 Ld7 11. a4 Pa6 12. Pc4 Pxc4 13. Lxc4

13…Pb4 14. Lg5 c5 15. d5

Er dreigt nu voornamelijk d5-d6.

15…Lxb2

16. d6 Lf6

Dit lijkt allemaal wel te gaan voor zwart.

17. dxe7 Lxe7 18. Lh6 Dc7

18…Te8 19. Lxf7+ Kxf7 20. Db3+ Le6 21. Pe5+ Kf6 22. Df3+ Kxe5 23. Df4+ Kd4 24. Tfd1+ Kc4 25. Dc1+ Kb3 26. Ta3#

Waarschijnlijk kon zwart zich verdedigen met 18…Lf6 19. Lxf8 [19. Tc1 Lg7] 19…Lxa1 20. Lxc5 Lf6 21. Db3 De8 en deze stelling is nog altijd goed speelbaar.

19. Lxf8 Txf8 20. Db3 Lc6 21. Tfe1 Lf6 22. Tad1

22…Kh8?!

De koning staat niet zo goed hier. Profylactisch 22…Lg7 lijkt nog te gaan voor zwart.

23. Td2 b6 24. e5!

Deze pion zorgt de komende zetten voor de nodige verwoestingen in het zwarte kamp.

24…Lg7

25. Pg5 Le8 26. e6! De7 27. Pf3 fxe6 28. Txe6 Dc7 29. Tde2

De witte stukken hebben dreigende posities ingenomen en daar valt nauwelijks iets tegen te beginnen.

29…Lc6 30. Pe5 Lxe5

31. T6xe5 Dd7 32. Te7

Voldoende voor de winst. Heel fraai is nu 32. Te8! Txe8 33. Txe8+ Dxe8 34. Dc3+ en mat volgt.

32…Dd4 33. Dg3

33…Pd5 34. Lxd5 Dxd5 35. Td2!

Dat speelt ze heel sterk.

1-0

Peng, Zhaoqin – Pavlidou, Ekaterini

1. d4 Pf6 2. c4 e6 3. Pf3 b6 4. g3 La6 5. b3 Lb4+ 6. Ld2 Le7 7. Lg2 c6 8. O-O d5 9. Dc2 Pbd7 10. Td1 O-O 11. Lf4 Ph5 12. Lc1 Phf6 13. Pc3 Tc8 14. e4 dxc4 15. Lf4 Lb4 16. Pd2 b5

17. bxc4 bxc4 18. Pa4 c3 19. Pb3 De7 20. a3 Lxa3 21. Pac5 Lxc5

22. dxc5 e5 23. Le3 Pb8 24. Dxc3 Tfd8 25. Td2 Txd2 26. Pxd2 De6

27. h3 h6 28. Da5 Dd7 29. Pf3 Te8 30. Ph4 Dd8 31. Da4 g6 32. Td1

Wit heeft een pionnetje gegeven voor een enorme drukstelling.

32…Dc7?

De dame staat hier helemaal verkeerd.

Veel taaier is 32…De7 hoewel 33. Td6 [33. Lxh6 Dxc5] 33…Kh7 34. Dd1! ook goed voor wit is.

33. Lxh6 Heel interessant is 33. Td6 Kg7 34. f4!? om pion e5 weg te lokken zodat de loper via d4 een grote rol kan gaan spelen.

33…Lb5 34. Da2

34…Kh7 35. Lg5 Kg7 36. Td6 Ph7 37. Lh6+!

Dat speelt Peng heel fraai!

37…Kh8

37…Kxh6 gaat mat: 38. Pf5+ Kg5 [38…Kh5 39. g4+ Kg5 40. Dd2#] 39. Dd2+ Kh5 40. g4#

38. Txg6!

Ook mooi!

38…Tg8 38…fxg6 39. Pxg6# Weer een leuk matmotiefje.

39. Td6

Inmiddels heeft wit zich als het ware ‘door de zwarte stelling heen gegeten’.

39…Pa6

Het paard doet een poging om in het spel gebracht te worden.

40. Db2 Te8 41. Pf5 Pxc5 42. Lg7+ Kg8 43. Lxe5 f6 44. Lxf6 Pf8 45. Dd2 Pfe6 46. Lc3 Td8 47. Txd8+ Dxd8 48. Dh6

Uiteraard heeft Peng geen medelijden meer.

48…Dg5 49. Dh8+ Kf7 50. f4 Als we toch bezig waren met leuke matbeeldjes, was dit ook een aardige: 50. Dh7+ Ke8 51. Pd6+ Kd8 52. La5+ en mat op de volgende zet.

50…Dg6 51. Kh2 Pf8 52. Lf3 1-0

Fakhiridou, Ekaterini – Lanchava, Tea

1. e4 g6 2. d4 Lg7 3. Pc3 d6 4. h3 Pd7 5. Pf3 a6 6. Ld3 b5 7. Pe2 e5 8. c3

8…Pgf6 9. O-O O-O 10. Pg3 Lb7 11. Te1 Te8 12. a4 c6 13. Le3 h6 14. Dd2 Kh7 15. Dc2 Dc7 16. dxe5 Pxe5

17. Pxe5 dxe5 18. Tad1

18…c5 19. c4 b4 20. Pe2 Pd7 21. Pc1

21…Pf8!

Het begin van een typische paardmanoeuvre.

22. Pb3

22…Pe6 23. Lf1 Dc6 Ook 23…Pd4! kwam sterk in aanmerking.

24. Td5 Dc7 25. Pxc5

Wit maakt er een kwaliteitsoffer van.

25…Lxd5 26. cxd5 Pd4 27. Dc1

27. Dc4 a5 [27…Tec8 28. Tc1 levert wit wat compensatie op.]

27…Tec8 28. Pxa6?

Gelukkig grijpt de witspeelster mis, want helemaal duidelijk was het allemaal niet.

28…Da5! 29. Dd2 Txa6 30. Lxa6 Dxa6

Zwart heeft een stuk tegen twee pionnen gewonnen en daarmee staat het punt vast.

31. Lxd4 exd4 32. e5 Dc4 33. d6 d3 34. De3 Dc2 35. d7 Td8 36. Dd4 d2

37. Tf1 Lxe5 38. Dd5 Lg7 39. b3 Df5 40. Dxd2 Lc3 41. De2 Txd7

42. Td1 De6 43. Dc2 Tc7 44. Db1 Le5 45. Te1 Dd5 46. Td1 Dc6 47. Dd3 Dc3 48. Dd5

48…Kg7 49. De4 Td7 50. Te1

50…Ld4 51. Tb1 Dd2 52. Tf1 Td6 53. Kh1 Te6 54. Db1 Lxf2 0-1

Van Weersel, Arlette – Tsolakidou, Stavroula

1. e4 c5 2. Pf3 d6 3. Lb5+ Pd7 4. O-O Pgf6 5. Te1 a6 6. Lf1

6…b6 7. c3 Lb7 8. d3 e6 9. Pbd2 Le7 10. d4 cxd4 11. cxd4 b5 12. b3 O-O 13. Lb2

13…Db6 14. Ld3 Tfd8 15. Pf1 Pf8 16. Pg3 Pg6 17. Dd2 Pd7 18. Tac1 a5 19. a3 e5 20. Lb1 b4 21. axb4 axb4 22. Pf5 Lf8

Tot dusver heeft wit voortreffelijk gespeeld en volgens mij groot voordeel in handen.

23. h4 Heel interessant is 23. Pe3!? om om de andere kant van het bord te gaan spelen. Pion b4 is een potentieel doelwit en ook veld d5 is zwak. Als zwart het loperpaar moet inleveren (na een eventueel Pe3-d5, Lb7xd5, e4xd5 komt Lb1 tot leven.

23…d5 24. exd5 Lxd5 25. De3

De meeste mensen die "A" zeggen, zeggen ook "B". Dat kon met 25. h5 maar Arlette schrok terecht terug voor 25…Lxf3 26. gxf3 Pf4 27. dxe5 Pxh5

25…e4?!

Zo komt alles weer op zijn pootjes terecht. De zwartspeelster kon misschien 25…Pf4! spelen. 26. dxe5 Dxe3 27. Txe3 Lxf3 28. gxf3 g6 is dan volledig oké voor zwart.

26. Pg5! Pf6 27. h5?!

Dat is jammer. Ik zie geen enkel bezwaar tegen de pionwinst 27. Pxe4 Pxe4 28. Lxe4 Te8 29. f3

27…Pxh5 28. Pxe4 Phf4 29. f3 De6 30. Pc5 Df6 31. g3 Ph3+?! 31…Dg5! was zelfs nog lastiger geweest voor wit.

32. Kh2 Pg5 33. Pe4 Lxe4?!

Gelukkig vindt de zwartspeelster haar weg ook niet in deze vreselijk moeilijke stelling. Na 33…Dxf5! 34. Pxg5 Dd7 35. Le4 Ta2 zou wit flink in de problemen zijn geraakt.

34. fxe4 Pe7 35. Ph4 h6 36. Tf1 De6

37. Tf2?

Een tactisch missertje waar de zwartspeelster nu wel van profiteert. Na 37. Tce1 had wit alles bij elkaar gehouden en dan waren er volop mogelijkheden geweest om hier meer uit te halen.

37…Pd5! 38. Dd3 Pf6 39. d5

Nu gaat het hard. Ook na 39. Te2 Tac8 houdt wit het niet bij elkaar.

39…Pg4+ 39…Dh3+ 40. Kg1 Pfxe4 was zelfs nog overtuigender.

40. Kg1 Ph3+ 41. Kg2 Phxf2

Er is een toren van het bord gehaald en dat betekent dat het vechten tegen de bierkaai wordt.

42. Dd4

42…Da6

Zwart laat niet meer los.

Met het heel lastig te vinden 42…Txd5! had zwart het meteen uit kunnen maken. 43. exd5 [43. Dxd5 Pe3+] 43…De2

43. Te1 Tac8 44. Pf5 f6

45. Dd2 Lc5 46. Pd4 La7 47. Te2 Db6 48. Te1 Tc3 49. Pf5 g6 50. Pxh6+ Kg7 51. Pxg4 Pxg4 52. Lxc3 bxc3 53. Df4 Df2+ 54. Dxf2 Lxf2

55. Tc1 Ld4 56. Ld3 Tb8 0-1

Alle partijen of fragmenten via de viewer:

(Foto’s zijn van Marek Skrzypczak op de toernooisite)

Over Herman Grooten

Herman is ruim 40 jaar schaaktrainer. Hij verzorgde lange tijd de schaakrubrieken in Trouw en het ED. Daarnaast was hij Topsportcoördinator bij de KNSB en is hij auteur van diverse schaakboeken en werkt hij voor Schaaksite. Klik hier voor series die hij op Schaaksite heeft gezet.

Alleen geregistreerde gebruikers kunnen een reactie achterlaten.