Karpov wint match na val Timman

In sporten als schaatsen en wielrennen komt het geregeld voor: de ene atleet valt, de andere atleet profiteert en wint. Bij schaken is het ongebruikelijk, maar bij de match Timman-Karpov gebeurde het. Drie partijen lang was onze landgenoot de gelijke van Karpov, maar na de derde partij brak hij door een val zijn hand. Het gaat iets te ver om te stellen dat hij daardoor de vierde partij verloor, maar het zal absoluut een handicap geweest zijn, ook omdat hij door de pijn heel slecht sliep. Karpov speelde overigens een goede partij.

Na de vierde partij ging Timman met toernooidirecteur Jan Colly naar het ziekenhuis waar zijn hand in het gips werd gezet en zijn arm in een mitella. Vervolgens gingen ze naar het sportcentrum voor een persconferentie geleid door Hans Böhm. René Olthof nam daar de onderstaande foto.

De derde partij (nog zonder blessure) was nog een goede partij van Timman (maar van Karpov ook). In het Berlijns kwam hij met de thematische zet 16.e6, om lijnen voor zijn stukken te openen. Het leverde een licht initiatief op, maar meer niet, terwijl Karpov met zijn twee lopers op meer mocht hopen als het initiatief geneutraliseerd zou worden. Timman ruilde lopers, offerde een pion om een toreneindspel te bereiken waarin hij de pion meteen terugwon, waarna remise werd overeengekomen.

Ook de vierde partij had best remise kunnen worden. In een Dame-Indische partij met 5…b5 kwam een stelling op het bord waarin zwart een halfopen b-lijn had, wit een halfopen c-lijn. Wit tripleerde op de c-lijn en viel daarmee c7 aan. Om een of andere reden verdedigde Timman die pion niet, Karpov sloeg hem, stond gewoon een pion voor en de rest was (nog niet al te makkelijke) techniek. Jammer, de Arnhemmer had vast goede hoop om eindelijk eens een match van Karpov te winnen, maar de Rus bleek toch te sterk.

Partij 3: Timman – Karpov

1. e4 e5 2. Pf3 Pc6 3. Lb5 Pf6 4. O-O Pxe4

Dit zou Timman een beetje verwacht kunnen hebben, Karpov heeft het vier keer gespeeld tussen 2008 en 2010.

5. d4 Pd6 6. Lxc6 dxc6 7. dxe5 Pf5 8. Dxd8+ Kxd8 9. Pc3 Ke8 10. h3 h5

11. b3

Er zijn vele manieren waarop wit (en ook zwart) zich kan ontwikkelen in het Berlijns. Vaker gaat de loper hier naar f4 of g5.

11… Le7 12. Lb2 Ph4

Zo kan de zwarte loper naar f5, waar hij actiever staat dan op e6. Het nadeel is dat zwart wel steeds rekening moet houden met e5-e6.

13. Pxh4 Lxh4 14. Tfe1 Lf5 15. Pe4 Tg8

Anticipeert op e6. Een andere thematische zet is hier 15… Th6!?

16. e6

Ook een thematische zet in het Berlijns. De pion op e5 staat de witte stukken vaak in de weg (op e4 zou hij veel beter staan), anderzijds wordt nu ook de stelling geopend voor de zwarte lopers.

16… Td8

16… fxe6 17. Pc5 b6 18. Pxe6 Kf7 19. Pd4 Lf6 20. Pxf5 Lxb2 is volkomen gelijk volgens de computer, maar wit heeft wel een halve pion meer.

17. Le5 Lxe6 18. Lxc7 Td7 19. Lb8 b6 20. Tad1 Le7

Zwart heeft het langetermijnvoordeel (twee lopers), wit het kortetermijninitiatief. Dat heft elkaar op.

21. Ld6 Lxd6 22. Pxd6+ Ke7 23. Pf5+ Kf6 24. Txd7 Lxd7 25. Pg3 h4 26. Pe4+ Kg6 27. Pd6

Nog steeds heeft zwart een soort van materieel voorsprong (TL > TP) maar compenseert wit dat met het initiatief.

27… Le6 28. f4 Td8 29. f5+ Lxf5 30. Pxf5 Kxf5 31. Te7

Wit wint de geofferde pion terug waarna het toreneindspel gelijk staat.

31… Kf6 32. Txa7 Td1+ 33. Kh2 c5 34. a4 1/2-1/2

Partij 4: Karpov – Timman

1. d4 Pf6 2. c4 e6 3. Pf3 b6 4. g3 La6 5. b3 b5

Deze zet heeft Karpov vorige maand zelf nog gespeeld tegen Bacrot, maar ook Timman heeft ‘m een paar keer eerder gespeeld. Beide spelers hebben sowieso behoorlijk wat ervaring met deze stelling met wit en met zwart.

6. cxb5 Lxb5 7. Lg2 Lb4+ 8. Ld2 a5 9. a3 Lxd2+ 10. Dxd2 Lc6 11. O-O Dc8 12. Dc2 Db7

Zwart heeft een mooie batterij op de lange diagonaal en wat druk op de b-lijn. Hij moet wel oppassen voor witte druk op de c-lijn, zeker als hij zijn paard naar d7 wil ontwikkelen.

13. Pbd2 O-O 14. Tfc1 Ta7 15. Ta2 Ld5 16. Tb2 d6

Het paard heeft ook niet echt een ander goed veld dan d7: op a6 heeft het geen toekomst en Pc6 zou hier een stuk kosten. 17. Pe1 Lxg2 18. Pxg2 Pbd7 19. Dc6 Tb8 20. Tbc2

17…h6?

Dit moet een hallucinatie zijn, want het is raar om c7 zo maar weg te geven, maar wat Jan dan precies gemist had? Zwart kan de pion dekken met 20… Dxc6 21. Txc6 Tbb7 waarna wit iets prettiger staat, maar veel is het niet.

21. Dxc7 Da6 22. Dc4 Dxc4 23. Txc4

Wit staat nu een gezonde pion voor. Het is nog niet meteen einde partij, om het te winnen is best lastig, maar Karpov is daar goed in.

23… Pb6 24. Tc6 Pe8 25. e4 Kf8 26. Pe3 Ke7 27. d5 Kd7

Zwart kan de pion niet slaan wegens Txb6 en paardvork.

28. dxe6+ fxe6 29. e5 d5 30. T6c5 Kd8

Ondanks dat zwart materiaal achter staat had hij beter hier torens kunnen proberen te ruilen met Tc8 of Tc7. Dan krijg je een paardeindspel wat waarschijnlijk wel verloren is: maar met de actieve witte torens is de stelling zeker verloren voor zwart.

31. f4 Pd7 32. Tc6 Pc7 33. a4 Tb6

Nu toch maar, anders gaat het witte paard van e3 via c2 naar d4 om e6 op te halen.

34. Txb6 Pxb6 35. Tc6 Pd7 36. Pf3

Ook nu gaat er een paard naar d4.

36… Pb8

Zonder torens op het bord kon zwart hier nog wel vechten, maar ruilen gaat niet meer zo makkelijk: 36… Ta6 37. Pd4! Pb8 38. Tc5 en dan b.v. 38… Pd7 39. Txa5!

37. Pd4 Kd7 38. Tb6 Pba6 39. f5 Pc5

Na 39… exf5 40. Tg6 gaat de hele koningsvleugel eraan.

40. fxe6+ P5xe6 41. Td6+ 1-0

Zwart verliest een stuk, of een toren na 41….Ke7 42.Pc6+

2 Reacties

  1. Avatar
    Avdg 29 december 2013

    ”Jammer, de Arnhemmer had vast goede hoop om eindelijk eens een match van Karpov te winnen, maar de (hopelijk) toekomstige Fide-president bleek toch te sterk.”

    Heb je een nieuwtje dat hij zich opnieuw kandidaat steld voor Fide-President?

    BIj mijn weten was alleen Kasparov kandidaat, niet Karpov.

Alleen geregistreerde gebruikers kunnen een reactie achterlaten.