Schaakrubrieken weekend 28 december 2013
Schaaksite.nl is een site voor iedere geïnteresseerde in het schaken. Daarom mag aandacht voor de schaakrubrieken in de landelijke bladen niet ontbreken. Wekelijks publiceren of verwijzen wij naar deze schaakrubrieken. Wij streven naar publicatie op de woensdag na het verschijnen van de veelal zaterdagse schaakrubrieken.
| Hans Ree | Gert Ligterink | Hans Böhm | Bab Wilders | Johan Hut | Rini Kuijf | Henk Prins |
Toen Anatoli Karpov twaalf jaar was, werd hij toegelaten tot het legendarische schaakklasje van Michail Botwinnik, die, nadat hij een aantal partijen van Karpov had gezien, tegen een assistent zei: „Die jongen heeft niet het flauwste benul van het schaakspel en voor hem is er in dit beroep geen enkele toekomst.”
Door vergeetachtigheid ging ik denken dat die uitspraak door een fantast verzonnen was, maar nee, Karpov schrijft het zelf in zijn boek Karpov over Karpov , uit 1991. Hij schrijft daarin ook dat Botwinnik, die zich volgens hem als God gedroeg, de leerlingen de stuipen op het lijf joeg door te vertellen dat hij bezig was met een schaakcomputerprogramma dat iedereen zou verslaan.
Jongens, er zullen voor jullie nog best baantjes in de schakerij zijn als hulpkrachten bij het programmeren van mijn computer, zei Botwinnik geruststellend. Karpov besefte dat Botwinnik, nu hij geen wereldkampioen meer was, een zielloze schaakmoordenaar wilde ontwikkelen die hem zou wreken door al zijn opvolgers te verslaan.
Ik las die dingen weer eens omdat Karpov en Jan Timman, beiden 62 jaar, op het ogenblik een korte match, van vier partijen, spelen in het Groninger Museum. De eerste partij was donderdag (het werd remise) en de laatste is deze zondag. De match wordt gepresenteerd als een afsluiting van het Russisch-Nederlandse Vriendschapsjaar. Oei, oei, als dat maar goed gaat.
Maar in ernst. In mijn database staan 103 eerdere partijen tussen Karpov en Timman. Nooit was er een incident en dat zal ook nu niet gebeuren. Hun eerste twee partijen waren ook in Groningen, bij het Europese jeugdkampioenschap van 1967/1968, dat door Karpov werd gewonnen. In de voorronde maakten ze remise en in de finale won Karpov.
In de volgende jaren speelden ze een aantal remises, Karpov won nog een keer en in 1978 won Timman voor het eerst. Dat was een mooie partij.
Jan Timman – Anatoli Karpov, Bugojno 1978
1. c4 e6 2. Pc3 d5 3. d4 Le7 4. cxd5 exd5 5. Lf4 Pf6 6. e3 0-0 7. Dc2 c6 8. Ld3 Te8 9. Pf3 Pbd7 10. 0-0-0 Pf8 11. h3 Le6 12. Kb1 Tc8 13. Pg5 b5 14. Le5 h6 15. Pxe6 Pxe6 16. g4 Pd7 17. h4 Zwart heeft de opening wat nonchalant gespeeld en met dit pionoffer begint wit een gevaarlijke aanval. Timman schreef later: „Terwijl Karpov zo lang zat te denken, begon mijn hart sneller te kloppen en mijn zelfvertrouwen te groeien.” 17…b4 18. Pe2 Lxh4 19. f4 c5 Hij offert een kwaliteit om wits aanval te temperen. 20. La6 Le7 21. Lxc8 Dxc8 22. Pg3 f6 23. Txh6 Dit torenoffer kan niet worden aangenomen, want na 23…gxh6 24. Dg6+ heeft wit een mataanval. 23…Pef8 Er blijven twee witte stukken instaan. 24. Th3 c4 Een betere kans was meteen 24…fxe5, al heeft wit groot voordeel. 25. Pf5 fxe5 26. fxe5 Dc6 27. Tdh1 Pg6
28. Pd6 Dit is goed genoeg, maar er waren veel snellere manieren om te winnen. Timman zelf geeft 28. Pxg7 of 28. Th7 en de computer vindt het elegante 28. Th8+ Pxh8 29. Pxe7+ Txe7 30. Dh7+ nog sterker. 28…Pdf8 29. Pxe8 Dxe8 30. Th5 Dc6 31. Df5 a5 32. e6 Het is tijd om af te wikkelen naar een gewonnen eindspel. 32…Dxe6 33. Dxd5 a4 34. Tc1 c3 35. bxc3 bxc3 36. Txc3 Dxd5 37. Txd5 Pe6 38. Kc2 Kf7 39. Ta5 Pg5 40. Tc6 Pe4 41. Txa4 Pf6 42. Ta7 Pd5 43. Txg6 Kxg6 44. e4 Pb4+ 45. Kb3 Lf8 46. Tb7 Zwart gaf op.
Karpov eigent zich titel toe
In het ter ere van zijn match met Jan Timman verschenen boek A history of Russian Chess in Groningen schrijft Anatoli Karpov dat hij goede herinneringen bewaart aan het noorden van Nederland: ‘Daar immers werd ik rond de jaarwisseling 1967/68 Europees juniorenkampioen in een toernooi waarin ik voor het eerst tegen Timman speelde.’
Het is opmerkelijk, om niet te zeggen typerend dat Karpov nog een extra titel aan zijn erelijst heeft toegevoegd. Zeker, bij zijn debuut in Groningen won hij de eerste prijs voor onder anderen Timman en Adorjan, maar Europees kampioen werd hij niet. In het door Niemeyer en later door de Gasunie gesponsorde toernooi werd pas vanaf de editie 1971/72 om de officiële Europese jeugdtitel gespeeld.
Omdat ik zelf figureerde tijdens Karpovs eerste optreden in Nederland, is de verleiding groot te beweren dat zijn uitzonderlijke talent mij onmiddellijk opviel. Maar zo was het niet. Karpov maakte op mij veel minder indruk dan Viktor Koepreitsjik en Michail Steinberg, twee eerdere vertegenwoordigers van de Sovjet-Unie in het Groningse jeugdtoernooi.
Karpov koos tamme openingsvarianten, hij nam vaak genoegen met korte remises en alleen als hij onder druk werd gezet, liet hij zien dat hij een formidabele vechtjas was. Pas anderhalf jaar later, tijdens het door Karpov met overmacht gewonnen toernooi om het jeugdwereldkampioenschap in Stockholm, drong het tot mij door hoe sterk hij was.
In de finale van het Niemeyertoernooi 1967/68 stal Timman aanvankelijk de show met drie overwinningen op rij. In de vierde ronde volgde de partij die beslissend zou blijken voor de afloop van het toernooi
Karpov – Timman Groningen 1968
1. c4 e6 2. Pc3 Pf6 3. Pf3 Lb4 4.Db3 c5 5. a3 La5
Vaak gespeeld, maar afgekeurd door Karpov in zijn biografie Chess is My Life. Volgens hem staat de loper niet goed op dit veld.
6. e3 0-0 7. Le2 d5 8. 0-0 Pc6 9. Pa4!
Omdat de loper op a5 buitenspel zou staan na 9 … b6, heeft zwart problemen met de dekking van pion c5.
9 … De7 10. Dc2 Pd7
Na 10 … d4 11. Pxc5 dxe3 12. fxe3 Dxc5 13. b4 Pxb4 14. axb4 Lxb4 15. d4 heeft wit prachtig spel voor de geofferde pion.
11. d4 dxc4
Dit kost een pion. Na 11 … cxd4 12. exd4 dxc4 13. Lxc4 is wits voordeel beperkt.
12. dxc5 e5 13. e4 Pd4 14. Pxd4 exd4 15. Lxc4 Pe5 16. b4
Sterker is onmiddellijk 16. Ld5. 16 … Lc7 17. Ld5
17 … d3
Hier mist zwart een goede kans. Na 17 … Pf3+! 18. gxf3 Dh4 19. Td1
Td8! (dreigt 20 … Dxh2+ 21. Kf1 Txd5 22. exd5 Lh3+ en wint) 20. Txd4 Lh3 21. Dd3 Le5 heeft zwart voldoende tegenspel.
18. Dd1 Lg4
De aanvalskansen zijn verdwenen. Na 18 … Pg4 19. f4 Lg4 20. De1
moet zwart een kansloos eindspel ingaan.
19. f3 Lh5 20. Ta2 Kh8 21. g4 Lg6
22. f4
Nu krijgt zwart de kans met een stukoffer in troebel water te vissen. Na eerst 22. Tg2 en pas een zet later f3-f4 zou dat niet mogelijk zijn geweest.
22 … Pxg4 23. Dxg4 f5 24. exf5 Lxf5 25. Df3 Tad8 26. Pc3 Df6 27. Tg2 Dd4+ 28. Kh1 Tf6
Niet 28 … Dxc3? 30. Lb2.
29. Ld2
In tijdnood besluit wit de d-pion te blokkeren. Sterker is volgens Karpov 29. Lb2.
29 … Th6
30. Df2?
Een blunder Wit mag van geluk spreken dat hij niet al zijn voordeel verliest.
30 … Txd5 31. Te1! Te6 32. Pxd5 Dxd5 33. Txe6 Lxe6 34. Kg1 Db3
Na 34 … Ld7 zou wit nog heel wat moeten bewijzen.
35. De1 Kg8
Ook na 35 … g6 is 36. f5! (36 … Lf7 37. Da1+ Kg8 38. Lh6) beslissend.
36. f5 Lf7 37. Lh6 g6 38. Da1 Le5 39. Dxe5 Dd1+ 40. Kf2 Dc2+ 41. Kg3
Zwart geeft op.
Timman verloor hierna nog twee partijen, waarna de weg naar de toernooizege voor Karpov open lag.
Volle decembermaand
In deze tijd van het jaar willen de gedachten nog wel eens een mijmerende wending nemen. Op mijn twintigste verliet ik het ouderlijk huis en trok de wereld in. De schaaksport bracht me in verre en vreemde streken en hield me niet alleen overeind maar bleek een bron voor veel wat zou komen. In mijn middenspelfase was ik met hele andere dingen bezig. Maar als ik de agenda van deze laatste maand van het jaar overzie, staat het weer vol met schaakafspraken. Een kleine greep: een dag met Jan Timman, genieten van studies en vooruitblikken naar zijn tweekamp met Anatoli Karpov, die momenteel verspeeld wordt in Groningen. Een afspraak met de organisatie van het komende Tatatoernooi, waarvan een ronde wordt gehouden in het Rijksmuseum (15 januari) en een ronde op het Brainpark in Eindhoven (23 januari). Er zijn wel meer spectaculaire aanpassingen op de traditie van 76 jaar! Twee schaakdagen op Middelbare Scholen, in het kader van het SLIM.nl jeugdschaakproject van de KNSB: een in Helmond en een in Groningen. Zo’n 250 kinderen leren schaken of leren nog beter te schaken. Vooral de prijsuitreiking via tombola is altijd een chaotische ervaring. Een inspiratiesessie met voorzitters en penningmeesters van verenigingen, met als onderwerp: hoe overleeft een vereniging in een tijd waarin de overheid en het bedrijfsleven de hand op de knip houdt en onze maatschappij individualiseert? De jaarlijkse Max Euwe Borrel in het Holland Casino, waar toute schakend Nederland bij elkaar komt en het boek De loper (van Yochanan Afek en ondergetekende) ten doop werd gehouden. Een simultaan voor mijn allereerste club Overschie, waar ik bekenden van vijftig jaar geleden tegenkwam. Van de 30 partijen verloor ik een partij van Henri Krop en dat went nog steeds niet. De remise tegen Aad Everwijn was een moeizame ontsnapping voor mij en dat voelt goed, net zoals de andere 28 partijen. Simultaan spelen blijft een mooie propagandistische voorstelling. Een snelschaakdag met Tim Krabbé, we wisselen traditioneel ons laatste boek uit met opdracht. Een lunch met Jaap de Groot, chef Sport bij De Telegraaf, over de schaakagenda van 2014. De opening van het Groningse schaakfestival in het gebouw van GasTerra, met de burgemeester en de cultureel attaché van Rusland. De korte tweekamp tussen Karpov en Timman is het slotakkoord van het Nederland-Rusland jaar, met economische, culturele en maatschappelijke activiteiten. In Groningen is het altijd de moeite waard om een bezoek te brengen aan schaakcafé Atlantis en aan het atelier van klassieke schaakkunstschilderes Henryette Weimar Schultz. Kortom, de schaaksport neemt weer een belangrijke plaats in: de cirkel begint rond te komen.
A. Karpov – J. Timman, Groningen 1968
Iedereen die wel eens heeft meegespeeld in het Europees jeugdkampioenschap in Groningen (van 1962 tot 1987) herinnert zich het bakje met sigaretten op iedere speeltafel. De sponsor was niet voor niets de tabaksgigant Niemeijer. In de finale kruisten voor de eerste keer de wegen van de twee grootste beloftes in de schaaksport van die tijd. Karpov werd in 1975 wereldkampioen, Timman was enige jaren de nummer twee en in 1993, vijfentwintig jaar later, zouden ze een tweekamp on de wereldtitel spelen. Deze partij zou beslissend zijn voor de jeugdtitel: Timman leidde met 3/3 en Karpov zat er direct achter met 2,5 punt.
1.c4 e6 2.Pc3 Pf6 3.Pf3 Lb4 4.Db3 c5 5.a3 La5 6.e3 0-0 7.Le2 d5 8.0-0 Pc6 9.Pa4 De7 10.Dc2 Pd7
Een andere aanpak is 10…d4 waarna wit rustig verder kan gaan of met 11.Pxc5!?
11.d4 dxc4?
Beter 11…cxd4 12.exd4 Pf6 13.b4 Lc7 14.c5 e5 en het kan nog alle kanten op. Nu neemt wit het initiatief.
12.dxc5! e5 13.e4
Hier geeft de jonge Karpov al zijn visitekaartje af. Hij staat al goed dus hij voorkomt op voorhand tactische mogelijkheden: 13.Lxc4 e4 14.Pd2 Pf6 15.b4 Lc7 16.Lb2 Lxh2+. Later zou Karpov uitgroeien tot ‘de meester van de profylaxe’.
13…Pd4 14.Pxd4 exd4 15.Lxc4 Pe5 16.b4 Lc7 17.Ld5 d3
Even ziet 17…Pf3+? er leuk uit maar na het nuchtere 18.gxf3 Dh4 19.Td1 kan zwart opgeven. Timman probeert nog wat roet in het eten te gooien maar het witte kamp is goed beveiligd.
18.Dd1 Lg4 19.f3 Lh5 20.Ta2
Weer die profylaxe, dit keer in de vorm van een Überdeckung van de punten op de tweede rij die eventueel zwak zouden kunnen worden. Het gaat Karpov niet om betere zetten (20.g4!), hij ontneemt iedere hoop op zelfs de kleinste overlevingskans.
20…Kh8 21.g4 Lg6 22.f4 Pxg4
Zwart zal toch een stuk verliezen, dan maar zo.
23.Dxg4 f5 24.exf5 Lxf5 25.Df3 Ta-d8 26.Pc3 Df6 27.Tg2 Dd4+ 28.Kh1 Tf6 29.Ld2 Th6
Zwart heeft het maximale uit zijn mogelijkheden gehaald. Later zou Timman dat vindingrijke vervolmaken en werd hij juist daarom geliefd bij organisaties en publiek.
30.Df2 Txd5 31.Te1 Te6 32.Pxd5 Dxd5 33.Txe6 Lxe6 34.Kg1 Db3 35.De1 Kg8 36.f5 Lf7 37.Lh6 g6 38.Da1 Le5 39.Dxe5 Dd1+ 40.Kf2 Dc2+ 41.Kg3
Tijdnood voorbij en zwart gaf op. Karpov werd kampioen. Naar aanleiding van het lopende Schaakfestival in Groningen en de bijzondere tweekamp is een fraai geïllustreerd boekje uitgekomen, met een terugblik vanaf het beroemde Stauntontoernooi 1946. Voor meer informatie zie www.schaakstadgroningen.nl
In vroeger jaren had ik nog wel eens de gewoonte de trouwe lezers van deze rubriek een goede jaarwisseling te wensen maar sinds ik minder ruimte heb doe ik dat niet meer. Nog net op tijd arriveerde de Schachkalender 2014 van Edition Marco, de 31e editie al weer en dat getal roept bij de broeders toch enige herinneringen op. Iedere schaakliefhebber hoort eigenlijk met deze agenda te werken en trouwens kan ik een ieder die in Berlijn komt aanraden de winkel in de Sophie-Charlotte Strasse te bezoeken. Ook het exemplaar van 2014 beantwoordt weer aan de hoge verwachtingen die we zo langzamerhand zijn gaan stellen.
Behalve alles wat een agenda nodig heeft vele interessante artikelen, bv van niemand minder dan Hübner over St Petersburg 1914, een toernooi waar we in januari nog op terugkomen. En bv een artikel over Bogoljubov die ook in een rubriek van januari zal terugkeren. Interessant zeker ook een verhandeling over Het onbewust bij schaken, en zo kan ik nog wel even doorgaan. De hele agenda door ook leuke opgaven en korte verhaaltjes bv over de veelbelovende Amerikaan Weinstein (een 2e Fischer) die na een aantal moordaanslagen zijn leven sleet in een inrichting. Grappig dat uit een onderzoek bleek dat schakers de paarden uitdrukkelijk met de kop naar voren opstellen. Kortom, Arno Nickel c.s. hartelijk bedankt voor deze agenda in de rijke traditie van wat vroeger Bachmann deed, isbn 978-3-924833-65-7, en het is zeker de moeite waard eens te kijken op www.edition-marco-de voor verdere informatie.
In de strijd om de wereldtitel speelt hij merkwaardig genoeg nooit een grote rol maar wie voor de 7e keer kampioen van Rusland wordt is eigenlijk ook een wereldkampioen: Peter Svidler. Hier rekent hij af met grote concurrent Andreikin: Svidler –Andreikin 1.e4 e5 2. Pf3 Pc6 3. Lb5 Pf6 4.d3 d6 5. 0-0 Ld7 6.c4 een oude maar zeker niet slechte variant en zwart moet even de knop omzetten. 6..g6 7. Pc3 Lg7 8. Le3 0-0 9.h3 Pb8 10. Db3 c6 11. La4 Dc8 Met de zetten 9 en 11 probeert Andreikin kennelijk Svidler ook uit zijn voorbereiding te halen maar nu moet hij zelf ook de wijde zee van varianten op. 12.Dd1 Pa6 13.d4 wit steekt de lont in het kruitvat exd4 14. Lxd4 Le6 15. De2 Te8 16. Tad1 Pc5 17. Lc2 Pcd7 Een nogal passieve zet terwijl b5 voor de hand lag om wat leven in de brouwerij te brengen.
Wit kan nu een pion winnen (Lxf6 Lxf6 19. Txd6) maar geeft de voorkeur aan 18. Pg5 Dc7 19.f4 Da5 20.a3 h6 21. Pf3 menigeen zou Pxe6 gespeeld hebben maar kennelijk heeft wit een ander plan. Ph5 22. Lxg7 Kxg7 23. Dd2 Db6+ 24. Tf2 Lxc4 25. Pa4 Dc7 26. Dc3+ Phf6 27. Dxc4 b5 dankzij deze zet verliest zwart geen stuk maar zijn stelling wordt er niet fraaier op 28. Db4 bxa 29. Txd6 Tab8 30. Dd2 Ted8 31.e5 Pe8 32. Dc3 de witte dreigingen worden te veel Pb6 33. Txc6 Db7 34.f5 Pd5 35. Dc5 Dxb2 Een zinloze poging 36.fxg6 f6 37. Pd4 en zwart gaf op, zijn stelling stort ineen. Bij de dames zegevierde Valentina Gunina en ook daar komen we nog op terug.
Het probleem van vandaag, 2457 is een tweezet van Morra:
En de oplossing van probleem 2455 was – en is – 1. Lb8! Succes met de oliebollen!
Nederland bevestigt toppositie
De sterkste schakers ter wereld komen traditioneel uit de Sovjet-Unie. Sinds die unie uiteengevallen is, zijn er vanzelf meer sterke landen: Rusland, Oekraïne en Armenië staan in de landentoptien. China en India zijn relatief nieuwe landen in die ranglijst van de FIDE, toch alweer een paar decennia. Frankrijk, Hongarije, de VS en Israël staan erin en ook Nederland. Momenteel op de negende plaats. Zo’n ranglijst kun je op verschillende manieren samenstellen.
De FIDE neemt als leidraad de gemiddelde ratings van de sterkste tien spelers per land. Nederland heeft dus een sterke top, terwijl Duitsland opvallend sterk is in de breedte. Onze oosterburen hebben 80 grootmeesters (daarmee nummer drie van de wereld) en 237 meesters (nummer twee), maar met hun top tien staan ze ‘slechts’ op de dertiende plaats. Dus achter Nederland, dat ‘slechts’ 30 grootmeesters en 79 meesters heeft.
Dit jaar plaatste Nederland zich pas voor de tweede keer voor het wereldkampioenschap voor landenteams. In de sterkste opstelling (Giri, Van Wely, Tiviakov, Sokolov en l’Ami) werden onze jongens vorige maand zesde. Dus boven onze stand? Nee, want Frankrijk, Hongarije en India waren niet aanwezig. Nederland eindigde precies waar het moest eindigen, wat op zich niet slecht is als je nummer negen van de wereld bent. Nederland heeft weer eens bevestigd een groot schaakland te zijn.
Als partij kies ik deze week voor de overwinning van Dimitri Reinderman (En Passant) in de derde ronde van de KNSB-competitie op Ivo Wantola (Voerendaal). Ik begreep niets van de partij, totdat hij hem zelf uitlegde aan de jury van de schoonheidsprijs. Die prijs, voor iedere ronde uitgeloofd door uitgeverij New in Chess, liep hij net mis. De jury prees hem wel om zijn creativiteit.
Wantola-Reinderman
1.Pf3 g6 2.e4 c5 3.d4 cxd4 4.Dxd4 Pf6 5.e5 Pc6 6.Da4 Pd5 7.De4 Pc7 8.Pc3 Pe6 9.Lc4 Lg7 10.0-0 b6
Dit had Reinderman voorbereid om een keer te spelen. Het is een provocatie, want wit lijkt nu voordeel te kunnen behalen op de koningsvleugel.
11.Lxe6 fxe6 12.Pg5
Wit dreigt Pxh7 en na 12…0-0 13.Pxe6 dxe6 14.Dxc6 heeft hij een pion meer in een goede stelling.
12…Lb7 13.Df3
Voert de dreiging niet uit. Reinderman gaf na afloop de chaotische variant 13.Pxh7 Pxe5 14.Dxb7 Txh7 15.Pb5 Kf7
16.Pxa7 Th4 met bedoeling Ta4.
13…Tf8 14.Dh3 Pxe5 15.Dxh7 Lf6 16.Pce4
Volgens Reinderman zou hij na 16.Pge4 d6 17.f4 in de problemen zijn. Dat doet vermoeden dat hij hier inmiddels uit zijn voorbereide varianten was.
16…Dc7
Bedoeling: 0-0-0 en Th8, waarna zwart voortreffelijk staat. Wits volgende actie lijkt daarom noodzakelijk.
17.Pxf6+ exf6
18.Pxe6 Dc6 19.Pg7+
Een weg terug was er niet meer, na 19.Pf4 g5 wint zwart een stuk.
19…Kd8 20.f3 Dc4 21.Td1 Kc7 22.Lf4 Df7
De loper was onaantastbaar: 22…Dxf4 23.Pe6+ is een eenvoudig trucje.
23.Dh3 Th8 24.Lh6 De7
Direct Tag8 was ook prima, maar het witte paard kan toch niet ontsnappen.
25.Td4 Tag8 26.f4 Pc6 27.Td5 Txg7 28.Tad1 Tgh7 29.Dg4 Pb8
Wit geeft het op. Pion d7 is afdoende gedekt en nu gaat de witte loper ook verloren.
|
Voor beginners A6286 Zwart aan zet, wat is sterk?
|
Voor gevorderden B6286 Wit aan zet wint krijgt winnend voordeel met?
|
883. J. Haring, tweezet (Ke1,De5,Ta1,Tb3,Ld2,Ld5,Pa3,Ph3,d4; Kd3,Lf1,Lg1,Pb1,Ph5,a2,b5,c3,f5,g7).
Deze tweezet heeft een mooie verleiding: 1. Txa2?, met het idee dat die verborgen toren graag mee wil doen. Zwart is in tempodwang. Op 1. …Pxa3 komt dan 2. Txc3 mat en op 1. …Pxd2 2. Txd2 mat. Na 1. …Lf2 schaak is het mat met 2. Pxf2 en speelt de loper naar e3 dan is 2. Dxe3 mat en slaat de loper op d4 dan speelt wit 2. Dxf5 mat. De weerlegging is 1. …Le2!
De oplossing is 1. Lxc3! Ook nu is zwart in tempodwang. Op 1. …Lf2 schaak is het mat weer 2. Pxf2. Na 1. …Le3 zien we een mat- en paradeverandering, het mat is nu 2. Dxf5. Na 1. …Lxd4 is een nieuw mat 2. Dxd4. Een matverandering is ook te zien na 1. ….Pd2: 2. Lxd2 mat. Mooi is het penmat na 1. …Pxc3 2. Td1 mat. Het allermooist is het mat na 1. …Pxa3.
Veel oplossers zullen het mat niet ontdekt hebben en het probleem als onoplosbaar hebben bestempeld of in de verleiding 1. Txa2 zijn getrapt. Na 1. …Pxa3 is het mat met 2. 0-0-0!, de lange rokade. Daarom moest de toren niet de sleutel doen, die was nodig om o.a. de rokade te kunnen uitvoeren.
|
|
|
De rokade zagen we als een verrassing in een schaakprobleem. Ook in schaakpartijen kan de rokade als een verrassende zet voorkomen. In een rapid partij tussen Gelfand en Adams kwam de diagramstelling voor. Zwarts laatste zet was 25. …Pd7. Adams overzag 26. 0-0-0! en verloor de kwaliteit. Er staan door de rokade twee stukken in, de toren van b2 en het paard van d7. Adams speelde 26. ….Pxe5 waarop Gelfand met 27. Kxb2 de partij won op zet 57.
In de volgende partij komt een rokade voor die een dameoffer inhoudt.
Hoffmann-Petrov 1844
1.e4 e5 2.Pf3 Pc6 3.Lc4 Lc5 4.c3 Pf6 5.d4 exd4 6.e5 Pe4 7.Ld5 Pxf2 8.Kxf2 dxc3+ 9.Kg3 cxb2 10.Lxb2 Pe7 11.Pg5 Pxd5 12.Pxf7! (Zie diagram) 12…0-0!! (De verrassing!) 13.Pxd8 Lf2+ 14.Kh3 d6+ 15.e6 Pf4+ 16.Kg4 Pxe6 17.Pxe6 Lxe6+ 18.Kg5 Tf5+ 19.Kg4 h5+20.Kh3 Tf3 mat.
