Timman mist unieke kans op toppositie

Op de rustdag van de hoofdgroep moesten de spelers van de Challengers bij Tata Steel flink aan de bak voor hun elfde ronde. Reikhalzend werd uitgekeken naar het topduel tussen een van de twee koplopers, de Georgiër Jobava en de nummer drie op de ranglijst, onze landgenoot Jan Timman.

Timman kwam met knap spel huizenhoog gewonnen te staan, maar hij liet helaas diverse mogelijkheden op de overwinning onbenut. Op de 80ste zet moest hij berusten in remise en daarmee kreeg hij een halfje te weinig voor zijn voortreffelijk opgebouwde partij. De leiding in het toernooi werd overgenomen door Saric die Zhao Xue kansloos liet. Timman blijft derde staan.

In de duels waarin vier Nederlanders elkaar naar het leven stonden, kwamen Dimitri Reinderman en Benjamin Bok bovendrijven. Eerstgenoemde deed dat ten koste van Etienne Goudriaan, terwijl Bok Merijn van Delft wist te verslaan.

De spelers hadden gisteren een rustdag om zich voor te bereiden. In de partij Timman-Jobava moesten zij al na een paar zetten op eigen kracht verder. Vanuit een vreemde variant van de Benoni ontstonden er direct diverse tactische schermutselingen die leidden tot een afwikkeling waarin wit twee stukken voor een toren moest inleveren, maar daar wel twee pionnen voor terugkreeg. Omdat Timman ook de dames nog wist te ruilen, werd duidelijk dat hij degene was die op voordeel mocht hopen. En na een paar onnauwkeurige zetten van de zwartspeler, gelukte het Timman inderdaad om twee torens op de zevende rij te krijgen. Het leverde hem voldoende pionnen op om beslissend voordeel te verwerven. Maar het verzilveren van het punt bleek een groot probleem te zijn. Jobava restte niets anders dan met zijn stukken te proberen onrust te stoken. En daardoor ontstond een volkomen onoverzichtelijke situatie waarin Timman steeds aan het zoeken was hoe hij zijn torens moest verplaatsen om de h-pion naar voren te krijgen. Hij deed daar heel lang over en vermoedelijk moet het hem ook veel energie gekost hebben. Hoewel de tegenstander ook nog het gevecht met de klok aan moest gaan, liet Timmans techniek hem aan het eind in de steek. Hij verzuimde een paar keer een manier te vinden die hem de overwinning zou hebben gebracht.

Een eventuele overwinning op Jobava had hem niet bovenaan het klassement gebracht. Want ruim daarvoor had Saric zijn tegenstander Zhao totaal overspeeld. Met kleine, subtiele middelen kreeg hij haar op de knieën.

Uiteraard hielden wij onze ogen gericht op de twee Nederlandse onderonsjes. Reinderman strafte een iets te voortvarende strijdwijze van Goudriaan netjes af. Hij veroverde het loperpaar en toen zijn paard ook nog het halve bord afstruinde, op zoek naar mooie veldjes, leverde dat pionwinst op. Daar bleef het niet bij, want de zwarte stukken raakten verstrikt in elkaar en toen daar ook nog de zwakte van de onderste rij bijkwam, was het gedaan.

Een veel langer gevecht werd geleverd tussen Bok en Van Delft. In een Siciliaanse Scheveninger maakte wit een pionnetje buit, maar daarmee had hij nog niet bepaald alles voor elkaar. Zwart had goede compensatie, vooral omdat zijn stukken prima stonden. Het liep mis voor zwart, toen Bok er in slaagde de samenwerking tussen die stukken te ontregelen. Tegelijkertijd had hij nieuwe aanvalsdoelen weten bloot te leggen op de damevleugel. Er was nog een moment dat Van Delft het zijn tegenstander moeilijk had kunnen maken, maar toen hij die kans niet greep, liet de jonge grootmeester niet meer los. Hij wikkelde af naar een dame-eindspel met twee pionnen meer en maakte dat feilloos af.

De uitslagen van de elfde ronde in deze groep:

De tussenstand na 11 ronden in de Challengersgroep is nu:

Analyses

Timman, Jan H – Jobava, Baadur

1. d4 Pf6 2. c4 c5 3. d5 g6 4. Pc3 Lg7 5. e4 O-O 6. Ld3 e6

Een provocatie.

7. e5

Timman neemt de handschoen op.

7…Pe8 8. Pf3 d6

Inderdaad kunnen de witte pionnen zwak worden maar Timman heeft ingeschat dat de zwarte stukken wat krom komen te staan.

9. Lg5 Dc7 9…Db6 10. Le7

10. Pb5 Dd7 11. dxe6 Dxe6 12. Le3 dxe5

12…Lxe5? 13. Pxe5 Dxe5 14. O-O en wit heeft geweldige compensatie voor de pion.

13. Lxc5 e4 14. Pg5 De5 15. Pxe4 f5

Zo wint zwart twee stukken voor een toren, maar wit krijgt daar de nodige pionnen voor terug.

16. Lxf8 Kxf8 17. O-O fxe4 18. Te1 Lf5 19. Lxe4 Lxe4 20. Pc3 Pf6 21. Pxe4 Pxe4

22. Df3+

Een interessante mogelijkheid bestond in 22. Dd8+ Kf7 [22…De8 23. Dxe8+ Kxe8 24. Txe4+ is gunstiger dan in de partij.] 23. Tad1

22…Df5 23. Dxe4 Dxe4 24. Txe4 Pa6

Wit heeft twee pionnen voor de kleine kwaliteit en omdat hij iets beter ontwikkeld is, is hij degene die op winst kan spelen.

25. Te2 Met 25. Tb1 Pc5 26. Tf4+ Kg8 27. b4 had wit zijn meerderheid snel naar voren kunnen spelen. De zwarte stukken coördineren nog niet.

25…Tc8

Volkomen logisch, maar Timman heeft hier een gepointeerd antwoord op voorbereid. Vermoedelijk had zwart zich moeten verdedigen met 25…Td8 waarna de stelling in evenwicht is.

26. Td1! Txc4 27. Td8+ Kf7 28. Td7+ Kf6 29. g3

Wit heeft een pion teruggeven om zijn toren naar de zevende rij te kunnen spelen en ook om de samenhang tussen de zwarte stukken ernstig te verstoren.

29…Tc7

Ruil van de torens is in principe niet gunstig voor zwart met pionnen op twee vleugels, maar na Ook na het plausibele verloop 29…Pc5 30. Tc7 Lf8 31. Txh7 is het wit die de winstkansen heeft.

30. Tee7! 30. Txc7 Pxc7 kan de witte toren nergens binnenkomen.

30…Tc1+

Jobava gaat voor wat onduidelijk tegenspel met alle stukken die hij nog heeft. Hij moet nu wel een scheepsvracht aan pionnen inleveren. Nu zou zwarts situatie na 30…Txd7 31. Txd7 Pc5 32. Tc7 Lf8 33. b4 Pa6 34. Txb7 Pxb4 35. Txa7 uiterst precair worden.

31. Kg2 Lf8 32. Txh7 Lc5 33. Txb7 Tc2 34. Thf7+ Ke5

35. a3!

Een fijn zetje. De activiteit van de zwarte stukken wordt zo ernstig ingedamd.

35…Lb6 36. b4 Pc7 37. Tb8

Timman wil zo snel mogelijk beide torens actief houden. Omdat zwart toch niets actiefs kon ondernemen, had wit ook alvast een paar nuttige zetten aan de andere kan kunnen doen. Bijvoorbeeld 37. h4 lijkt me zeer in aanmerking komen.

37…Pd5 38. Te8+ Kd6

39. Tf3!

Uitstekend gespeeld! Niet alleen wordt veld e3 extra gedekt, pion a3 blijft onder controle en de toren kan de koning aan de andere kant bestoken.

39…g5 40. h3 Ta2

41. Te4

Timman blijft het heel profylactisch spelen. Het ligt meer voor de hand om pion g5 op te ruimen omdat die de opmars van de witte pionnen hindert. Ik kan me herinneren dat in een heel oude analyse een van de Sovjet grootmeesters wel eens beweerde dat Timmans sterkste punt in het eindspel was dat hij recht op zijn doel afging. Hij voegde eraan toe, dat het tevens een zwak punt in zijn spel was!

Het was niet eenvoudig in te zien dat na 41. Tg8! acties van zwart slechts een storm in een glas water zijn: 41…Pe3+ 42. Kg1 Pc4 lijkt een mogelijkheid, maar de stelling na

[42…Ta1+ 43. Kh2 Pd1 (Na 43…Pf1+ volgt 44. Kg2 en zwart is uitgepraat.) 44. Kg2 Pxf2 45. Txf2 Lxf2 46. Kxf2 Ta2+ 47. Ke1 Txa3 48. Txg5 en dit eindspel is uiteraard volkomen kansloos voor zwart.]

43. Tg6+ Ke7 44. Txg5 Pxa3 45. h4 moet toch volledig kansloos voor zwart zijn.

41…Pc3 42. Te1

Ook nu heeft wit geen zin in het toelaten van het tegenspel.

Vooral niet 42. Txc3? wegens 42…Txf2+ 43. Kh1 Tf1+ 44. Kg2 Tf2+ hetgeen een remise door herhaling van zetten opleveren.

Hier lijkt mij dat wit met de ‘stoorzet’ 42. Td3+ Pd5 en dan het activeren van de koning met [42…Kc6?? 43. Txc3+] 43. Kf3! Txf2+ 44. Kg4 een simpel gewonnen stelling bereikt.

42…Pd5 43. h4

43…g4

Jobava wil graag zijn g-pion behouden op het gevaar af dat die later verloren gaat.

Na 43…gxh4 moet wit met het niet zo fraaie 44. gxh4 antwoorden. Ik vermoed dat Timman dat wel gespeeld zou hebben.

[Zelf dacht ik even aan 44. g4 maar daar is iets onaangenaams mee aan de hand+/- 44…Td2! en wit moet oppassen voor grappen met … h4-h3+. (44…Lxf2 werkt niet vanwege 45. Txf2 Pf4+ 46. Kf3 Txf2+ 47. Kxf2 Pd3+ 48. Ke2 Pxe1 49. Kxe1 en het pionneneindspel is natuurlijk gewonnen.) 45. Te4]

44. Tf8 Pe3+ 45. Kg1 Pc4

46. Tf6+

Weer een aarzeling, die overigens niets verpest.

Dit was een uitgelezen moment om de vrijpion te gaan benutten. 46. h5 Veld h8 is al onder controle van de toren en zwart lijkt niet in staat om tegenspel te ontwikkelen. Een mogelijke variant: 46…Txa3

[Was Timman bevreesd voor ‘rottigheid’ op veld f3, dan had hij nu 46…Pd2 47. h6 moeten berekenen. Na 47…Pf3+ 48. Txf3 gxf3 49. Td1+! Inderdaad de enige zet! (Niet 49. h7?? wegens 49…Lxf2+ 50. Kf1 Ld4 51. Td1 Tf2+ met remise.) 49…Ke7 50. h7 Lxf2+ 51. Kh1 haalt wit ongehinderd dame.]

47. Kg2 Pe5 48. Tf6+ Kd5 49. h6 een ook nu gaat zwart de h-pion niet stoppen. 49…Tf3 Er moet dan wel even gekeken worden of het resterende eindspel na 50. h7 Txf6 51. h8=D gewonnen is voor wit. Dat is het inderdaad na 51…Txf2+ 52. Kh1 Pf3 Ik geef nu een mogelijke variant: 53. Dg8+ Kd4 54. Td1+ Kc3 55. Dc8+ Kxb4 56. Dxg4+ Kc3 57. Dc8+ Kb4 58. Tb1+ Ka5 59. Dc3+ Ka6 60. Dd3+ Kb7 61. Tb2 Txb2 62. Dxf3+ Kb8 63. Df8+ Kb7 64. Dg7+

46…Kd5 47. Tf5+ Kd6 48. Te4 Pb2 49. Tf6+

Hij blijft tussenschaakjes geven. Was dit niet een mooi moment om g4 onschadelijk te maken? Het lijkt me dat zwart – ondanks wat rommelkansen – geen verweer heeft tegen de witte pionnenfalanx. 49. Txg4

49…Kd5 50. Txg4

De belangrijke zwarte pion is gesneuveld en daarmee staat wit op winst. Nu is het zaak om het tegenspel te onderdrukken en dan de pionnen hun werk te laten doen.

50…Pd3 51. Tg5+ Ke4

52. Tgf5!

Wit heeft nu een mooie opstelling voor zijn torens gevonden.

52…Txa3 53. Kg2

Ook goed om uit de penning van de loper te gaan

53…Ta2 54. h5

Eindelijk een opmars. De h-pion is wits meest gevaarlijke vrijpion.

54…Le3

Dat is niet meer dan spartelen. Wit heeft nu een grappige methode om de h-pion weer een veldje verder te krijgen.

55. Tf7

Niets mis mee. Met 55. Ta5!? Tb2 56. h6 Lxf2 57. Te6+ Kd4 58. h7 zou het doet waarschijnlijk gevallen zijn, zelfs na 58…Kc4 59. Kh3 Ld4 vanwege 60. Tc6+ Kb3 61. Td5

55…Tb2 56. b5

Timman blijft op de kleintjes letten.

56…Tc2 57. T5f6

Wit wil zijn f- en g-pion op hun plaats laten. Dat lijkt verstandig omdat er anders velden rondom de witte koning verzwakt worden. Het oprukken van de h-pion moet dus steeds met wat torenzetten en tussenschaakjes voorbereid worden. Dat proces maakt het naar voren loodsen wel heel onoverzichtelijk.

57…Ld4 58. Te7+

Ook hier was de bovengenoemde methode een goede: 58. Tc6 Tb2 59. h6 en wat zwart ook probeert op f2, de pion is al te ver. 59…Pxf2 60. h7 Pd1+ [60…Pg4+ 61. Kh3] 61. Kh3 Pf2+ 62. Kh4 Maar ik geef toe dat het niet voor de hand ligt om f2 weg te geven.

58…Kd5 59. Tf5+ Kd6 60. Tef7

Timman blijft volharden in het indammen van de tegenkansen op de achilleshiel in zijn stelling, pion f2.

60…Pe5 61. T7f6+ Ke7 62. Tf4 Le3 63. T4f5 Ld4 64. Tf8

Na een zetherhaling vervolgt hij zijn winstplan.

64…Pg4 65. T5f7+ 65. Tf4 ziet er sterker uit, hoewel dan 65…Td2 weer voor de nodige ‘ruis’ zorgt.

65…Ke6 66. Tf4 Lc5 67. T8f7 Ld6 68. Tf3 Tb2

69. h6!

Timman vindt dat hij nu optimaal staat voor een nieuwe opmars. 69. Kh3 Pe5 70. T3f6+ Kd5 71. Tg7 Lc5 72. h6 Lxf2 73. h7 Lg1 74. g4

69…Txb5 70. Tg7

Heel juist!

70…Pf6

Het is wit gelukt om zijn gevaarlijkste pion in de strijd te werpen en de aanval op f2 is definitief afgeweerd. De stukken van zwart lijken redelijk goed te verdedigen, maar dat blijkt uiterlijke schijn te zijn. Er zijn op dit moment diverse manieren om het punt te verzilveren.

71. g4

Volkomen logisch en het wint ook.

Mijn engine vindt 71. Te3+! de allersterkste. Het dwingt min of meer torenruil af en daarna is het niet moeilijk meer. 71…Te5

[Hier verliest 71…Kf5 materiaal, maar dat viel inderdaad niet zo eenvoudig te ontdekken. 72. g4+ Pxg4 73. Tf3+ en wit wint het paard.]

[71…Kd5 ruilt ook de toren: 72. Tg5+ Kc4 73. Txb5 Kxb5 en het wint zelfs nog meer: 74. Te6!]

72. Txe5+ Lxe5 73. Txa7 (zie analysediagram)

Dit eindspel is natuurlijk geen enkel probleem meer.

Ook 71. h7 levert een winststelling op. Dan kan bijvoorbeeld met 71…Th5 72. Tg6 De menselijke oplossing. [72. Te3+ Kf5 73. g4+ Pxg4 74. Th3] 72…Le5 73. Te3 Txh7 74. Tg5! Pd7 75. f4 en het is klaar.

71…Le5 72. h7 Tb8

Ik denk dat Timman heeft gedacht dat het karwei al af was.

73. Th3 73. Ta3 was iets nauwkeuriger. 73…Ld4 74. Ta6+ Kd5 75. g5 maakt aan alles een einde.

73…Th8

Ook nu zijn er veel methodes om het punt veilig te stellen.

74. g5?

Was ongelooflijk jammer en ook misschien onnodig. Zwart kan nu een halfje binnenhalen.

Met bijvoorbeeld 74. Th6 Lf4 [Of 74…Kd5 75. g5 Pg4 76. Td7+ Kc5 77. Ta6 Lb2] 75. g5

74…Pd5?!

Maar Jobava profiteert niet helemaal. Via 74…Ph5! met de dubbele dreiging … Pf4+ en … Lxg7 dwingt zwart remise af. 75. Txa7 Pf4+ 76. Kh2 Pxh3+ 77. Kxh3 Kf5

75. Th6+

Een klein verschilletje, hoewel het voor de uitslag van de partij niet veel uitmaakt.

75…Kf5 76. Tg8 Als hij nog iets had willen proberen, was 76. Txa7 een mogelijkheid. Maar ook nu behaalt zwart een zwaar bevochten halfje met 76…Kxg5 77. Th1 Lc7

76…Pe7 77. Txh8 Lxh8 78. f4 78. Ta6 Kxg5 79. Txa7 Pg6 is ook remise.

78…Kxf4 79. Te6 Pf5 80. g6 Kg5

Daarmee heeft de zwartspeler een halfje teveel gekregen.

1/2-1/2

Saric, Ivan – Zhao, Xue

In deze stelling staat wit duidelijk beter. We sommen een paar kenmerken op:

– Wit heeft voorlopig de enige open lijn in bezit;

– Wit heeft het centrumveld d5 stevig in handen, zwart mist controle over het corresponderende centrumveld d4;

– Op de damevleugel zijn de zwarte pionnen een voor een heel kwetsbaar;

– De pion op a5 isoleert de zwarte pionnen op a6, b7 en c5;

– De zwarte stukken staan niet bijster goed opgesteld.

Er valt vooral geen onderlinge samenhang te ontdekken. Een belangrijk thema is dat de loper op g6 voorlopig niet kan deelnemen aan acties op de andere kant van het bord.

23. Dg4!

Dit is een fraai vervolg. Niet alleen dekt wit pion e4, tegelijkertijd valt wit de loper op g6 aan en brengt hij een dameruil in de stelling die gunstig voor hem is. Tevens behoort het binnendringen op de zevende rij (via veld d7) tot de mogelijkheden.

23…Dxg4 24. hxg4 Pf6 25. f3

De witte pionnenstructuur oogt mooi.

25…Tc8?!

Na deze zet maakt wit snel vorderingen. Het lijkt me dat zwart hier onvoorwaardelijk 25…Td8 had moeten spelen. Hoewel wit dan ook groot voordeel behoudt, moet hij hier toch meer zijn best doen om dat om te zetten in iets concreets. Een mogelijk vervolg: 26. Txd8+ Lxd8 27. Lxc5 Lxa5 28. b4 Lc7 29. Pe3 Vooral het gemis van Lg6 op de damevleugel lijkt zich hier te wreken.

26. Pd2

Bijzonder goed gezien van Saric. Niet alleen snelt het paard naar b3 om a5 gedekt te houden, ook kan het vanaf dat veld pion c5 extra onder schot nemen. Een belangrijke bijkomstigheid is dat het paard nog liever naar c4 wil.

26…Kf8 Veel hardnekkiger is 26…Td8

27. Lb3!

Wit maakt veld c4 vrij voor het paard.

27…Ph7

Dit bespoedigt het einde maar er was geen uitweg meer.

Na 27…Td8 28. Pc4 Txd1+ 29. Lxd1 Ke8 30. La4+ Kd8 31. Pxe5 is het einde ook nabij.

De enige zet is 27…Pd7 hoewel zwart dan ook na 28. Pc4 Pb8 29. Pxe5 het zal moeten afleggen.

28. Pc4 f6 29. Td7 Tb8 30. Pb6 Le8

Het is zwart gelukt om de loper op de damevleugel te laten meedoen. Het is echter al te laat vanwege wits volgende uitgekiende antwoord.

31. Ld5!

Vanwege het paardvorkje op d7 wordt de tegenstand gebroken.

31…Pg5 32. Txb7 Txb7 33. Lxb7 Pe6 Op 33…Lb5 is 34. c4 uit.

34. Lxa6 Pc7 35. Lb7 Lb5 36. Pd5

Opnieuw de allersterkste, waarna zwart het opgaf.

1-0

Reinderman, D. – Goudriaan, E.

1. e4

Deze openingszet heeft Reinderman bij mijn weten een tijdje niet meer gespeeld.

1… c5 2. Pf3 d6 3. d4 cxd4 4. Pxd4 Pf6 5. f3

Een van de varianten tegen het Siciliaans, niet van gevaar ontbloot voor zwart.

5…a6

Een uitnodiging tot een Maroczy-opbouw. Een van de principiële varianten is 5…e5 6. Pb3 Le6 7. c4 Pbd7 8. Le3 Tc8 9. Pa3 a6

6. c4 e6 7. Pc3 Pbd7 8. Le2 d5

Nu al een nieuwtje. Het type zet is uiteraard wel bekend, het lijkt weliswaar wat vroeg, maar speelde Kasparov ook niet ooit een dergelijk pionoffer tegen Karpov in een WK-tweekamp. 8…b6 9. O-O Lb7 10. Le3 leidt tot een echte ‘Egel’.

9. exd5 exd5 10. O-O Lc5 11. cxd5 Pb6?!

Hij wil de pion toch meteen gaan terughalen, maar dat stuit op enkele bezwaren. 11…O-O 12. Kh1 Pb6 was iets adequater.

12. Pe4!

Een sterk antwoord: wit gaat proberen het zwarte loperpaar te veroveren.

12…Le7 13. d6

De pointe.

13…Lxd6 14. Pxd6+ Dxd6 15. Le3

Alle centrumpionnen zijn verdwenen, maar in deze open stelling is het witte loperpaar een macht geworden.

15…O-O

16. Lf2 In het eindspel komt het loperpaar zelfs nog beter tot zijn recht. Na 16. Pb3! Td8 17. Dxd6 Txd6 18. Tfd1 lijkt mij wits voordeel al bijna beslissend.

16…Pbd5 17. Te1 Te8 18. Db3 b5

Dit geeft wit een aanknopingspunt. Vooral de zwakte van veld c5 kan hem parten gaan spelen. Misschien kon zwart beter ontwikkelen, maar het blijft geen prettige stelling voor hem na bijvoorbeeld 18…Ld7 19. a4

19. Lf1 Ld7 20. Dd3

En daar wil wit onmiddellijk gebruik van zien te maken.

20…Tad8 21. Pb3 Lc6

22. Pc5

Daar is het paard. Ook sterk is volgens mij 22. Txe8+ Lxe8 23. Td1 omdat zwart problemen blijft ondervinden om zijn stukken emplooi te geven.

22…a5 23. Txe8+ Txe8 24. Pb3 De tweede keer dat wit 24. Pe4! kan spelen en opnieuw zou hij wat mij betreft een uitroepteken hebben gekregen. Na bijvoorbeeld 24…Dd7 25. Pxf6+ Pxf6 26. Dxd7 Lxd7 27. Tc1 heeft wit dames kunnen ruilen en kan hij zijn toren over de belangrijke open c-lijn in het spel brengen. Een tweede torenruil overleeft zwart niet. De lopers zijn dan oppermachtig.

24…a4

Dit is precies wat wit wil. Niet aanlokkelijk was overigens 24…Ta8 omdat zwart na 25. Pd4 b4 26. Pxc6 Dxc6 ook nog zijn tweede loper moet inleveren. Het loperpaar tegen het paardenpaar, met een open centrum zonder steunpunten voor de paarden, lijkt evenwel ook geen optie voor zwart.

25. Pd4!

Die ook maar een uitroepteken :). Nu hij een nieuwe verzwakking heeft uitgelokt, keert het paard terug naar hetzelfde veld.

25…Pf4 26. Dc2 Ld7 27. Pxb5

De eerste oogst is binnen.

27…Db4 28. a3 Da5 29. Pd6

Het enige paard dat wit nog heeft, zorgt nu ook voor de nodige onrust in het zwarte kamp.

29…Te6?!

Dit verzwakt de onderste rij en daar zien we weldra de gevolgen van. Na 29…Tb8 30. Te1 Le6 31. Pc4 Dg5 staat wit ook riant, maar moet hij nog even zijn best doen.

30. Td1 Dg5 31. h4 Dh5 32. Pe4 Ook 32. Pf5!? is een heel prettige zet voor wit.

32…P6d5

32…Le8 33. Pxf6+ gxf6 [33…Txf6? 34. De4 en de zwakte van zijn onderste rij wordt zwart te machtig.]

33. Pc5!

Het paard is uiteindelijk toch op dit veld beland. Het is ook vrijwel meteen uit.

33…Tc6 34. De4

Nu is alles ontregeld bij zwart. Hij kon natuurlijk opgeven, maar hij gunt de witspeler de eer. Een sportief gebaar!

34…Le6 35. Dxf4 Pxf4 36. Td8# 1-0

Bok, Benjamin – Van Delft, Merijn

1. e4 c5 2. Pf3 e6 3. d4 cxd4 4. Pxd4 Pc6 5. Pc3 Dc7 6. Le2 a6 7. O-O Pf6 8. Le3 Le7 9. f4 d6 10. De1 O-O 11. Dg3 Pxd4 12. Lxd4 b5 13. a3 Lb7 14. Kh1 Tad8 15. Tae1 Td7 16. Ld3 Te8 17. Te2 Dd8 18. Dh3

18…Lf8

Een belangrijk alternatief, maar de resultaten ogen ook niet rooskleurig voor zwart. 18…g6 19. f5 levert ook de nodige problemen op voor zwart.

19. Tef2 e5 20. Le3 Le7 21. Tf3 Dc8 22. fxe5 dxe5 23. Tf5 Ld8 24. Dg3 Te6 25. Lg5 Ph5 26. Dg4 Lxg5 27. Txg5 Pf6 28. Dg3 Vooral niet 28. Txg7+? wegens 28…Kh8 en de toren op g7 gaat hangen.

28…g6 29. Txe5 Tde7 30. Txe6 Dxe6

Zwart is een pion kwijt geraakt, maar hij heeft zijn stukken op normale velden gekregen, terwijl de stukken van wit niet zoveel doen.

31. Db8+ Kg7 32. Df4 Pd7

Van Delft pakt de zaken positioneel aan: het paard nestelt zich op veld e5. Misschien kon zwart zich met 32…Pxe4 helemaal terug knokken in de partij. 33. Lxe4 Lxe4 34. Pxe4 Dxe4 35. Df6+ Kg8 36. Dxa6 want in deze stelling zijn zwarts stukken zo actief dat hij weinig verliesgevaar heeft. 36…Df5 lijkt een goede voortzetting.

33. Dh4 Pe5 34. a4

Wit doet een poging om klaarheid te krijgen. Dit was een mooi moment voor wit om van zijn passieve paard af te komen: 34. Pd5! Het gevolg lijkt gedwongen: 34…Lxd5 35. exd5 Dd6 36. Dd4 Td7 37. c4 bxc4 38. Lxc4 f6 maar nu heeft een duidelijke pluspion.

34…bxa4 Nu zou op 34…b4 wel sterk 35. Pd5! volgen.

35. Pxa4 Dd6 36. Pc3 Td7 37. Le2 Db6 38. Df4 De6 39. Pa4 De7

40. c3!

Dit pakt de jonge grootmeester mooi aan. Hij creëert velden op de damevleugel voor zijn paard.

40…Tc7 41. b4! Tc6

Misschien had zwart het sterke pionnenfront van wit moeten aantasten. Een voorbeeld: 41…a5 42. bxa5 [42. b5 f6] 42…Pc4 en zwart maakt het wit in elk geval lastig.

42. Pc5 Lc8 43. Ta1 h5

Ook nu had wit op zijn sterkste punt aangetast dienen te worden: 43…Pd7 44. Pxd7 [44. Pxa6 Txc3] 44…Dxd7 45. De3 maar het blijft natuurlijk problematisch.

44. Lxa6

Wit neemt toch maar de zwakke pion van het bord. Daarmee geeft hij zwart de mogelijkheid tot een counter aan de andere kant. Wit kon ook eerst aan een hergroepering werken en de oogst tot een later tijdstip uitstellen. 44. De3

44…Tf6 45. De3 Lxa6 46. Pxa6 Pg4 47. Dd4 Kh7 48. h3 Pf2+ 49. Kg1

49…Tf4?

Na deze, overigens volkomen logische zet, komt het niet meer goed met de zwarten. Met 49…Pxe4 lijkt zwart toch voldoende tegenspel gegeneerd te hebben. Ik zie in elk geval niet hoe wit op dit moment zijn afzijdig staande stukken in het spel kan brengen. Bijvoorbeeld: 50. Te1 Te6 51. Pc7 Dxc7 52. Txe4 Txe4 53. Dxe4 Dxc3 en hoewel wit nog altijd een mooie vrijpion heeft, lijkt remise het meest waarschijnlijk.

50. De3! Dg5

Zo slaagt wit erin een afwikkeling tot stand te brengen, waarin het tegenspel tot vrijwel nul gereduceerd wordt.

51. Tf1! Pxh3+ 52. Dxh3 Txf1+ 53. Kxf1 Db5+ 54. Kg1 Dxa6

Dit eindspel is niet moeilijk meer.

55. De3 Da1+ 56. Kh2 Df1 57. e5

De stelling is verloren.

57…Df5 Na 57…Dc4 moet wit nog even 58. Dd4 Db5 59. Dd6 Dc4 60. Df6 zien te vinden, waarna de klus ook geklaard lijkt.

58. b5 Db1 59. c4 Kg7 60. b6 Db4 61. c5 1-0

Alle geanalyseerde partijen via de viewer:

(De foto’s werden genomen door Zhaoqin Peng.)

Over Herman Grooten

Herman is ruim 40 jaar schaaktrainer. Hij verzorgde lange tijd de schaakrubrieken in Trouw en het ED. Daarnaast was hij Topsportcoördinator bij de KNSB en is hij auteur van diverse schaakboeken en werkt hij voor Schaaksite. Klik hier voor series die hij op Schaaksite heeft gezet.

3 Reacties

  1. Avatar
    Lucas 25 januari 2014

    Timman is slachtoffer van het moderne speeltempo. Een magistrale partij naar de knoppen, omdat er aan het eind toch altijd maar gesnelschaakt moet worden. Jammer.

  2. Avatar
    paardvanree 25 januari 2014

    inderdaad doodzonde. Deze mooie partij had zeker anders moeten aflopen. Maar aan de andere kant weet ook Timman hoelang er gespeeld wordt.

  3. Avatar
    Avdg 25 januari 2014

    @Lucas: Wat voor speeltempo stel je voor? Ergens moet je een grens trekken hoe lang een partij mag duren. Al vind ik wel dat je ook rekening ermee moet houden dat de spelers nu ook in de langere partijen tot 20:00 bezig zijn. Ik denk dat dit tempo gewoon goed de mogelijkheid geeft om te denken aan het begin van de partij en genoeg tijd geeft om een evenuteel eindspel te spelen.

    Afbreken is naar mijn idee geen optie meer vanwege de mogelijkheid om computers de juiste zetten te laten vinden, dan krijg je een veredelde wedstrijd tussen 2 computers.

    Bovendien, kansen missen is van alle tijden en alle niveau’s en dat is ook een van de aspecten die schaken zo interessant maakt.

Alleen geregistreerde gebruikers kunnen een reactie achterlaten.