Anand doet goede zaken in spectaculaire ronde (9)
In het Siberische Khanty-Mansiysk vindt momenteel het kandidatentoernooi van de Fide plaats. Er zijn acht spelers die mogen bepalen wie de uitdager wordt van wereldkampioen Magnus Carlsen.
Na de negende ronde is het klassement weer flink door elkaar gehusseld. Anand is opnieuw de fiere koploper na een knappe overwinning op Topalov, die daardoor nu zelfs op de onderste plek terecht is gekomen. Tot zijn verbazing zag Anand zijn naaste concurrenten Aronian en Kramnik allebei onderuitgaan. Aronian overspeelde zijn hand tegen Mamedyarov terwijl Karjakin zijn tweede opeenvolgende overwinning boekte op Kramnik. Anand heeft plotseling een punt voorsprong op Aronian en anderhalf punt op het achtervolgende trio Kramnik, Karkjakin en Mamedyarov. De laatste partij, die tussen Andreikin en Svidler, eindigde in remise.
De partijen van vandaag waren vrijwel allemaal nogal ondoorgrondelijk. Het openingsspel afkomstig uit de Najdorfvariant van het Siciliaans tussen Anand en Topalov wierp veel vragen op. Wel werd in het vroege middenspel duidelijk dat Topalov met … d6-d5 een belangrijk veld op e5 had prijsgegeven en omdat Anand meer ruimte, de goede loper en de betere pionnenstructuur had, ging hij er eens goed voor zitten. Hij bouwde secuur aan het uitbouwen van deze voordeeltjes die tot in het verre eindspel bleven bestaan. Topalov zag zich genoodzaakt een pion te geven, maar zelfs het resterende dame-eindspel bracht geen verlichting. Gezegd moet worden dat Anand dit eindspel vreselijk sterk behandelde en als hij zo speelt als in de tweede helft van deze partij, zou hij zowaar een kans maken in een nieuwe tweekamp tegen Carlsen!
Het lijkt er namelijk op dat Anand in een zetel naar de kwalificatie wordt gebracht door de concurrentie.
Aronian had de opening tegen Mamedyarov met zwart weer eens hyperscherp aangepakt. Hij liet zijn koningsvleugel-pionnen vrijwel allemaal wegslaan in ruil voor een lastige penning over de e-lijn. Mamedyarov was niet te beroerd om er een kwaliteit tegenaan te gooien en toen hij zijn ten dode opgeschreven g-pion plotseling had weten te behouden, ging het snel bergafwaarts. Hij miste nog wel een snelle winst, maar het resterende eindspel van ongelijke lopers liet Aronian zich niet eens meer bewijzen.
Tot ieders verbazing tekende zich al vroegtijdig een andere nederlaag af van een grootheid in het mondiale schaak. Kramnik had ook al op het scherp van de snede gespeeld met zwart en daar moest hij dan ook al spoedig de tol voor betalen. De twee pionnen die hij in het avontuur had gestoken zag hij niet meer terug en Karjakin bleek ook over voldoende techniek te beschikken om dit surplus in winst om te zetten. Het duurde nog lang, maar de winst kwam niet in gevaar.
Resultaten ronde 9
| Andreikin | – | Svidler | ½ – ½ |
| Karjakin | – | Kramnik | 1-0 |
| Mamedyarov | – | Aronian | 1- 0 |
| Anand | – | Topalov | 1-0 |
Stand na 9 ronden
Viswanathan Anand – Veselin Topalov
1. e4 c5 2. Pf3 d6 3. d4 cxd4 4. Pxd4 Pf6 5. Pc3 a6 6. h3 e6 7. g4
7…Pfd7
Topalov heeft zo zijn eigen voorkeuren, maar deze merkwaardige paardzet is onder andere eerder al door Ivanchuk gespeeld. 7…d5 is hier een van de kritieke varianten.
8. Lg2 Le7 9. Le3 Pc6 10. h4 Pde5 Het nemen van de pion is natuurlijk niet goed. 10…Lxh4 11. Pxc6 bxc6 12. Dxd6 met voordeel voor wit.
11. g5
11…Ld7 Gezien het vervolg kan men zich afvragen of 11…Pc4 niet een belangrijke kandidaatzet is. Wit antwoordt met 12. Pxc6 bxc6 13. Lc1 gevolgd door b2-b3 en Lb2.
12. Pxc6 Lxc6 13. b3
Dit oogt niet fraai. Anand verzwakt vrijwillig velden op de c-lijn maar kennelijk vond hij inmiddels … Pc4 wel vervelend worden. Op 13. De2 zou dan 13…b5 volgen.
13…f5
Topalov maakt gebruik van de omstandigheid dat Lg2 ongedekt staat. Daarmee heeft hij in elk geval wits vroegtijdige actie op de koningsvleugel ter discussie gesteld.
14. f4 Pg4 15. De2
Het wordt steeds merkwaardiger. Wit verzwakt vrijwillig de zwarte velden op de damevleugel (nota bene de kant waar hij zo dadelijk gaat rokeren. Nu lokt hij … Pg4 uit en vervolgens laat hij dan toch zijn zwartveldige loper ruilen door het paard.
15…Pxe3 16. Dxe3
16…fxe4?!
lijkt me een beetje vroeg. Mijn eerste reactie in deze stelling was 16…Tc8 en dat lijkt me eigenlijk ook vrij redelijk voor zwart. Natuurlijk kan wit gaan werken met ooit e4xf5, maar zolang Lg2 ongedekt staat, is dat nog even niet aan de orde.
17. O-O-O Anand vond waarschijnlijk 17. Lxe4 Lxe4 18. Dxe4 Dc8 19. Pe2 Dc6 wat vervlakkend.
17…d5?
Het is de vraag of zwart deze pionzet moet spelen. Sterker nog: in de partij blijft hij met het verzwakte veld e5 zitten en dat zal hem later flink bezuren.
18. Pxe4 La3+ Na 18…O-O 19. Kb1 Ld7 20. Pf2 Tc8 21. Pd3 denk ik dat wit prima staat.
19. Kb1 De7
Topalov wil het probleem van zijn structuur zo oplossen.
20. Pf2
20…Lc5
Als hij zijn mooie loper niet geeft voor het paard, komt het via d3 op het mooie veld e5 waar het heel sterk zou staan.
21. Dg3 Lxf2 22. Dxf2 O-O 23. Dd4
Maar nu zit zwart met verzwakte zwarte velden en een slechte loper. Daar staat tegenover dat wit een kwetsbare pion op f4 heeft. Dat blijkt echter niet voldoende compensatie te zijn voor de strategische tekortkomingen.
23…Tf5 24. Tde1 Na 24. Thf1 Taf8 25. Lh3 zou zwart in elk geval van een zwakte afkomen met 25…e5 26. fxe5 Txe5 27. Txf8+ Kxf8 28. Tf1+ Kg8 maar ook dit eindspel lijkt mij problematisch voor hem.
24…Taf8 25. Thf1 Dd6
Nu staat f4 heel wat keren aangevallen en moet wit veld e5 prijsgeven. Maar zolang hij de goede loper heeft, zal hij daar niet om treuren.
26. Te5 Txe5 27. fxe5 Txf1+ 28. Lxf1 De7 29. a4
Anand wil wat strategische voordeeltjes op de damevleugel vergaren. Met zijn dominante dame op d4 en zoveel ruimte kan hij doen wat hij wil. Wit kon ook meteen druk zetten op e6 bijvoorbeeld met 29. Lh3 Le8 30. Db6 waarna 30…Lc6 min of meer gedwongen is.
29…Le8 30. Kb2 Lg6 31. Lh3
31…h6
Zwart doet zijn best om de sterke witte pionnenstructuur te slopen.
32. gxh6 gxh6 33. Dg4 Kf7
Maar daarmee komt hij van de regen in de drup.
34. h5
34…Le4 34…Lf5? zou meteen misgaan vanwege 35. Df4 Dg5 36. Dxg5 hxg5 37. Lxf5 exf5 (zie analysediagram)
en dit pionneneindspel is gewonnen voor wit na 38. h6! g4 39. h7 Kg7 40. e6
35. a5
Weer twee pionnen van zwart op de verkeerde kleur vastgelegd.
35…Lh7 36. c3 Le4
Zwart kan niets meer doen.
37. c4!
En nu wordt hij daarom zo te grazen genomen.
37…Lf5
Een kansloze missie maar er was geen verdediging meer voor zwart. Ook na 37…Lh7 38. cxd5 exd5 39. Df3+ gevolgd door Dxd5 heeft zwart weinig te hopen.
38. Df4 dxc4 39. Lxf5 exf5 40. Dxf5+
Anand heeft afgewikkeld naar een dame-eindspel dat vrijwel gewonnen is voor hem.
40…Ke8
Na 40…Kg7 41. Dg6+ vliegt de h-pion met schaak van het bord.
41. Dc8+ Kf7 42. Dxc4+ Kg7 43. Dd5 Kf8 44. Kc3 Ke8 45. b4 Dc7+ 46. Kd4 De7 47. Dg8+ Kd7 48. Kd5!
De zwarte stukken worden volkomen gedomineerd.
48…Kc7 Wit wikkelt af naar een gewonnen pionneneindspel als zwart pion b4 slaat. 48…Dxb4 49. De6+ Kc7 50. Dd6+ Dxd6+ 51. exd6+ Kd7 52. Ke5 Kd8 53. Ke6 Ke8 54. d7+ Kd8 55. Kd6 b5 56. axb6
49. Dg6
Nu dreigt wit Dd6+.
49…Dh4 50. Dd6+ Kc8 51. Kc5
De koning dreigt via b6 binnen te komen.
51…Df2+ 52. Dd4 Df7
53. Dc4!
Zo kan wit een aftrekschaakje met de koning geven.
53…Dg7 54. Kb6+ Kb8 55. Dc5!
Anand speelt dit eindspel werkelijk voortreffelijk.
55…Df7 56. Dd6+ Kc8 57. e6
Opgegeven. Op 57. e6 Df2+ volgt natuurlijk 58. Dc5+
1-0
Shakhriyar Mamedyarov – Levon Aronian
1. d4 Pf6 2. c4 e6 3. Pc3 Lb4 4. f3 O-O 5. e4 d5 6. e5 Pfd7 7. cxd5 exd5 8. a3 Lxc3+ 9. bxc3
9…f6!
Een uitstekende zet waarmee wits mooie centrum wordt aangetast.
10. exf6 De8+ 11. De2 Df7!?
Zoals gewoonlijk vergt Aronian weer erg veel van zijn stelling.
12. fxg7
Dit is vreselijk riskant van Mamedyarov, maar hij heeft goed gerekend.
12…Te8 13. Le3 Pc6!
De penning over de e-lijn is bijzonder onaangenaam voor wit.
14. Dd2 Pa5 15. Tb1 Pb6
Allemaal met tempowinst.
16. Tb4
Wit moet een kwaliteit geven.
16…Pac4 17. Lxc4 dxc4
Nu dreigt er … Pd5. Het kwaliteitsoffer gaat nog wel na 17…Pxc4 18. Txc4 dxc4 19. Pe2 en wit heeft met zijn mooie pionnenformatie en verzwakte zwarte koningsstelling genoeg compensatie.
18. Tb5
18…Lf5?!
Aronian versmaadt de kwaliteitswinst opnieuw. Aronian had de kwaliteit ook op d5 kunnen winnen. 18…Pd5 19. Txd5 Dxd5
19. Kf2 Pd5 20. Txd5?!
Het is mij niet duidelijk waarom wit opnieuw de kwaliteit geeft. Met 20. Lf4 c6 21. Tb2 lijkt mij volledig speelbaar voor wit. Sterker nog: ik denk dat hij groot voordeel heeft.
20…Dxd5 21. Pe2
Een lastig te beoordelen stelling. De zwarte koningsvleugel is uit elkaar geslagen. Pion g7 zal hij daarom niet graag terug willen slaan omdat dan de witte stukken op bezoek komen. De witte lichte stukken kunnen snel geactiveerd worden. Daar staat tegenover dat zwart een een pionnenmeerderheid op de damevleugel heeft.
21…a5 22. h4
Beide spelers brengen hun meerderheid in beweging.
22…b5 23. h5
23…b4
Typisch Aronian: hij speelt het weer allemaal heel direct. 23…Kxg7 Gezien het slot van deze partij rijst de vraag of zwart op enige moment pion g7 maar eens moest gaan slaan. Op dit moment heeft wit 24. Lf4 en bijvoorbeeld 24…c6 25. Le5+ bij de hand. 25…Txe5 faalt dan op 26. Dg5+ Kh8 27. Df6+ Kg8 28. dxe5 met winst.
24. cxb4 axb4 25. axb4 Db5 26. Te1 Ld3 27. Pf4 Ta3
Zwart lijkt daadwerkelijk iets voor elkaar te krijgen op de damevleugel maar Mamedyarov laat zich niet onbetuigd.
28. d5!
Een sterke zet waarmee wit ruimte voor zijn loper creëert.
28…Lb1?!
Te frivool.
29. Kg3
Grappig genoeg staat wits koning hier volkomen veilig. 29. Txb1 Texe3 zou nog wel gaan.
29…c3?
Hierna komt het niet meer goed, maar de mogelijkheden voor zwart waren al schaars. Na 29…Lf5 30. Ld4! staat wit ook vrijwel gewonnen.
30. Dc1 Tb3 31. Lc5
Prima zet. Wit had ook direct voor het plan dat hij in de partij speelde, kunnen gaan. Pion g7 gedekt zetten en dan met dreigingen tegen de zwarte koning werken. 31. h6! de pionnenroof met 31…Dxb4? verliest dan onmiddellijk vanwege 32. Lc5!
31…Txe1 32. Dxe1 Dd7 33. h6
Pion g7 is nu loeisterk geworden.
33…Df7 34. Ph5
Goed genoeg voor de winst maar Mamedyarov mist een heel wat simpelere weg naar de zege. Na 34. De5! c2 35. Ph5 is het mat al onvermijdelijk: 35…Dg6+ 36. Kh3 c1=D (zie analysediagram)
37. Pf6+! Dxf6 38. De8+ Df8 39. gxf8=T#
34…Lg6 35. De8+ Dxe8 36. Pf6+ Kf7 37. Pxe8 Ta3 38. Pf6
Mamedyarov heeft een manier gevonden om de winst af te dwingen. Nog iets overtuigender is 38. b5 Ta8 39. Pxc7
38…Ta8 39. g8=D+ Txg8 40. Pxg8 Kxg8
Nu is er een eindspel met ongelijke lopers ontstaan waarin wit twee pionnen meer heeft. Er zijn soms stellingen waarin dat niet genoeg voor de winst is, maar hier levert het geen enkel probleem op.
41. Kf4 Ld3 42. Ke5 Kf7 43. Le3 Lf1 44. g4
De winst is voor een sterke grootmeester niet zo moeilijk meer zodat Aronian het verder wel gelooft.
Maar wit moet het nog wel nauwkeurig doen. Een mogelijke winstvoering: 44. g4 c2 45. f4 Le2 46. g5 Lb5 47. f5 Ld7 48. Ld2 Kg8
[Wachtzetten helpen ook niet: 48…Lc8 49. g6+ Kg8 (49…hxg6 50. h7 Kg7 51. fxg6 La6 52. Lh6+ Kh8 53. Kf6 c1=D 54. Lg7#) 50. f6 hxg6 (zie analysediagram)
Nu moet de witte koning nog binnenkomen. 51. d6 cxd6+ 52. Kxd6 g5 53. Ke7 gevolgd door f7+.]
49. g6 Le8 [49…Lb5 50. gxh7+ Kxh7 51. f6 Kg8 52. Ke6 Le8 53. h7+ Kxh7 54. f7 Lxf7+ 55. Kxf7] 50. Ke6 hxg6 51. Ke7 met winst! 51…Lf7 faalt namelijk op 52. h7+
1-0
Sergey Karjakin – Vladimir Kramnik
1. d4 Pf6 2. Pf3 d5 3. Lf4 c6 4. e3 Lg4 5. c4 Pbd7 6. Pc3 e6 7. Db3
7…dxc4?
Het was mij als argeloze toeschouwer al duidelijk dat dit wel eens een lelijke misrekening zou kunnen zijn van Kramnik. Waarschijnlijk ingegeven door het idee dat hij ergens een zwartpartij extra moet winnen, wil hij nog kans op kwalificatie maken. Stellingen die op buigen of barsten gespeeld moeten worden, ligt de oud-wereldkampioen niet zo. De normale voortzetting is natuurlijk 7…Lxf3 8. gxf3 Db6 9. c5 Dxb3 10. axb3 a6 11. b4 Tc8 is zeker niet slechter voor zwart. In de partij Eljanov-Najer, 2009 kwam zwart zelfs tot winst.
8. Dxb7
Karjakin neemt de handschoen op.
8…Lxf3 9. gxf3 Pd5 10. Lg3 P5b6 Wellicht had 10…Lb4 11. Lxc4 O-O de schade nog enigszins beperkt gehouden.
11. Dxc6 Lb4 12. Db5 De7 13. a3 Lxc3+ 14. bxc3
14…O-O Het dekken van de pion met 14…Tc8 was onaantrekkelijk vanwege 15. a4
15. Lxc4 Ook nu kwam 15. a4 in aanmerking.
15…Pxc4 16. Dxc4 Tac8 17. Dd3 Pb6 18. O-O
Zwart heeft inmiddels twee pionnen moeten inboeten, maar daar kan hij voorlopig een blokkade op de witte velden tegenoverstellen.
18…Tc4 19. Tfb1 Tfc8 20. Tb3 h5 21. e4 Dg5 21…h4 is ook een idee.
22. h4 Da5 23. Tc1 Da4
Zo hoopt Kramnik nog genoeg spel te behouden.
24. Db1
24…Pd7
Het paard verlaat de damevleugel en daarmee komt wit los.
Hij had zich ook kunnen afvragen hoe wit van plan zou zijn de blokkade te breken. 24…Da6
Zwart mag zich niet laten verleiden tot deze fout: 24…Txd4 25. Txb6! met winst. [Niet 25. cxd4? Txc1+ 26. Dxc1 Dxb3 en zwart leeft weer.]
25. Kg2 Pf8 26. Db2 De8 27. Tb7 a6 28. Db6 Pg6
Er is geen houden meer aan.
29. Dxa6
Dat is nummer drie.
29…Dd8 Na 29…Txc3 30. Txc3 Txc3 wint 31. Tb8
30. Db5 e5
Paniek in de tent, maar de partij is niet meer te redden voor zwart. Na 30…Pxh4+ neemt wit de aanval over de h-lijn over met 31. Lxh4 Dxh4 32. Th1 Df6 33. Dxh5
31. Th1 Txc3 32. dxe5 Pf8 33. Dd5 De8 34. Ta1 Pe6 35. Dd7 Df8 36. De7
Zo dwingt wit dameruil af en wint hij vanwege zijn materiële overwicht. Karjakin wikkelt verder goed af naar winst.
36…Dxe7 37. Txe7 Pd4 38. a4 Pxf3 39. e6 fxe6 40. Txe6 Pd4 41. Te5 Pe2 42. Txh5 Pxg3 43. fxg3 Te3 44. a5 Txe4 45. a6 Te7 46. Tb5 Kh7 47. Kh3 Ta8 48. Tb6 Taa7 49. Ta5 Te3 50. h5 Td3 51. Kh4 Td4+ 52. g4 Te4 53. Kg5 Tf7 54. Tg6 Ta7 55. Kh4 Tb4 56. Tc6 Te4 57. Tb6 Te1 58. Ta4 Te3 59. g5 Tee7 60. Tb8 g6 61. Tb6 gxh5 62. Tab4 Te1 63. Tb7+ Kg6 64. T4b6+ 1-0
Alle analyses via de viewer:
Voor aanvullende informatie en leuke verhalen, zie de verslagen op News About Chess.
(De foto is afkomstig van de toernooiwebsite.)
