Schaakrubrieken weekend 26 april 2014
Wekelijks publiceren of verwijzen wij naar deze schaakrubrieken. Wij streven naar publicatie op de woensdag na het voorgaande weekend.
| Hans Ree | Gert Ligterink | Hans Böhm | Bab Wilders | Johan Hut | Rini Kuijf | Henk Prins |
Het graf van Vugar
Vorige week vrijdag, een dag voor de opening van het Vugar Gashimov Memorial, bezochten de deelnemers het graf van Gashimov in Baku. Het is nog niet helemaal af, maar je kunt al zien dat het een grafmonument voor een koning is. De vloer is een enorm schaakbord met velden van grijs en rood marmer. Op een muur is een lijst van Gashimovs schaaksuccessen te zien. Daarnaast is er een metershoog diagram met een stelling uit de partij tussen Gashimov en Daniel Stellwagen uit het Europese landenkampioenschap van 2009 in Novi Sad.
Het is de stelling, vlak voor het eind, nadat Stellwagen in een toreneindspel de verliezende zet heeft gedaan waardoor Gashimov won en Azerbajdzjan kampioen van Europa werd. Zo is Nederland, het land waar Gashimov in 2012 zijn laatste toernooi speelde, ook bij zijn graf vertegenwoordigd.
Wereldkampioen Magnus Carlsen begon het toernooi met twee overwinningen die de indruk wekten dat hij met kinderen speelde, eerst tegen Sjachriar Mamedyarov en daarna tegen Hikaru Nakamura. In de derde ronde liet hij Sergei Karjakin net met remise ontsnappen. Ook Homerus slaapt wel eens.
Maar daarna verloor Carlsen van Fabiano Caruana, die een dag eerder had gezegd: „Carlsen maakt minder fouten dan de anderen. Maar ook hij maakt fouten, dus er valt tegen hem te spelen.” Hij kreeg gelijk.
In de vijfde ronde verloor Carlsen een scherpe en ingewikkelde partij van Teimoer Radjabov, waardoor die nu halverwege het toernooi, nadat de zes spelers één keer tegen elkaar hebben gespeeld, bovenaan staat.
Wat me bij die partij tussen Carlsen en Mamedyarov opviel, was hoe faliekant de computer Houdini van de officiële website de plank missloeg. Toen Carlsen voor het menselijk oog al vrijwel gewonnen stond, zag Houdini nog gelijk spel of een minimaal voordeeltje voor Carlsen. Dat geeft de schakende mens weer wat zelfvertrouwen.
Magnus Carlsen – Sjachriar Mamedyarov, Vugar Gashimov Memorial 2014
1. d4 d5 2. c4 c6 3. Pf3 Pf6 4. Pc3 e6 5. Lg5 Pbd7 6. e3 Da5 7. cxd5 Pxd5 8. Tc1 Pxc3 9. bxc3 La3 10. Tc2 b6 Dit deed Carlsen zelf in Gelfand – Carlsen, kandidatentoernooi 2013. Gelfand speelde toen 11. Ld3. 11. Le2 La6 12. 0-0 Lxe2 13. Dxe2 0-0 14. e4 Tac8 15. e5 Da4 16. c4 Tfe8 17. Td1 c5 Een zeer slechte zet waardoor zwarts La3 van de koningsvleugel wordt afgesloten. Houdini zag er niets kwaads in. 18. d5 exd5 19. Txd5 Wit hoeft niet in te gaan op de complicaties na 19. cxd5 Pxe5, hij staat mooi genoeg. 19…Pf8 20. h4 h6 21. Le3 Merkwaardig genoeg vond Houdini dat het hier nog gelijk stond. 21…Pg6 22. Dd3 Te6 23. h5 Pe7
De computerzet is hier 24. Td8+, wat na 24…Txd8 25. Dxd8+ Kh7 26. Td2 Lc1 27. Td7 Lxe3 28. fxe3 Dxa2 29. Txe7 een stuk wint, maar tot een chaotische stelling leidt. 24. Td6 De menselijke zet. Wit staat gewonnen, al zag Houdini slechts een voordeel van een kwart pion. 24…Lb4 25. Tc1 Te8 26. Txe6 fxe6 27. Ph4 Dc6 28. a3 La5 29. Td1 Dc7 30. Pg6 Pxg6 31. Dxg6 Df7 32. Td3 Houdt zwarts loper gevangen. Zwart kan bijna geen vin verroeren en het eindspel na 32…Dxg6 33. hxg6 is hopeloos voor hem. 32…a6 33. a4 Tf8 34. g4 De8 35. Td6 Dxa4 36. Dxe6+ Kh8 37. Lxh6 Da1+ 38. Kg2 Txf2+ Hij hoopt op eeuwig schaak, maar het zit er niet in. 39. Kxf2 De1+ 40. Kg2 De4+ 41. Kh3 Dh1+ 42. Kg3 De1+ 43. Kf4 Ld2+ 44. Txd2 Dxd2+ 45. Kf5 gxh6 46. De8+ Kg7 47. De7+ Zwart gaf op.
Gasjimov krijgt alle eer bij herdenkingstoernooi
Drie maanden na zijn dood op 27jarige leeftijd is in zijn geboorteland een prachtig monument opgericht voor Vugar Gasjimov. De provinciestad Sjamkir in het noordwesten van Azerbeidzjan is deze weken gastheer van een tot in de puntjes verzorgd herdenkingstoernooi.
Wereldkampioen Magnus Carlsen is eregast in een dubbelrondige zeskamp van de hoogste categorie. Bij het begin van de eerste ronde van het Tata -toernooi in Wijk aan Zee ging een schok door de speelzaal, toen bekend werd gemaakt dat Gasjimov de voorafgaande nacht in een ziekenhuis in Heidelberg was overleden. We wisten dat hij al lang worstelde met medische problemen, maar we vertrouwden erop dat hij ze opnieuw zou overwinnen. Wie ondanks groot fysiek ongemak de zesde plaats op de wereldranglijst weet te bereiken, lijkt onkwetsbaar. Na Gasjimovs dood is onmiddellijk begonnen met de voorbereidingen van een herdenkingstoernooi.
Carlsen, die tussen 2008 en 2012 vele partijen tegen Gasjimov speelde, bleek graag bereid mee te doen om, zoals hij het zelf uitdrukte, ‘de nagedachtenis te eren van een van de origineelste en meest getalenteerde spelers die ik ken’.
Carlsen begon uitstekend aan het toernooi met zeges (met wit) tegen Mamedjarov en Nakamura en een plusremise (met zwart) tegen Karjakin. Maar in de vierde ronde gebeurde iets dat ook voor een wereldkampioen onvermijdelijk is:
voor het eerst sinds lange tijd verloor hij een partij. De gelukkige was de Italiaan Fabiano Caruana, die Carlsen wist
te raken op zijn favoriete terrein. Wat Anand niet lukte tijdens de WK-match, lukte Caruana wel: hij kraakte de Berlijnse verdediging, die de witspelers de laatste jaren zo veel hoofdpijn heeft bezorgd.
Caruana – Carlsen Sjamkir 2014
1. e4 e5 2. Pf3 Pc6 3. Lb5 Pf6 4. 0-0 Pxe4 5. d4 Pd6 6. Lxc6 dxc6 7.dxe5 Pf5 8. Dxd8+ Kxd8 9. h3 h6 10. Td1+ Ke8 11. Pc3
Volgens Kasparov is de bestrijding van de Berlijnse verdediging zo moeilijk, omdat zwart zich op vele verschillende manieren kan opstellen. Carlsens volgende zet is een van de vele die op topniveau is getest. Het populairst is 11 …Pe7.
11 … Ld7 12. Lf4 Td8 13. Pe4
Een onschuldig nieuwtje, waarvan de zwartspelers niet wakker zullen liggen.
13 … Le7 14. g4 Ph4 15. Pxh4 Lxh4 16. Kg2 Le6 17. f3 b6 18. b3 c5 19. c4 Td7 20. Lg3 Le7 21. Txd7 Lxd7
Na 21 … Kxd7 moet zwart rekening houden met 22. f4 g6 23. Tf1.
22. Pc3 Kd8
Nu krijgt wit een aanknopingspunt dankzij de kwetsbare positie van zwarte koning. Na 22 … h5 23. Pd5 Ld8 lijkt zwarts verdediging op orde.
23. Pd5 Te8 24. Td1 Kc8
Dit kost een pion, maar ook 24 …c6 25. Pxe7 Txe7 26. f4 is geen pretje voor zwart. Met een pion op c6 is zwarts loper een veredelde pion.
25. Pxc7! Td8
Niet 25 … Kxc7 26. e6+ Kb7 37.Td7+.
26. Pd5 Te8 27. Le1 Ld8 28. Lc3 g6 29. Kg3 b5 30. cxb5 Lxb5 31. Pe3 Te6 32. f4 Ta6 33. Td2 h5
Taaier is 33 … Le7.
34. gxh5 gxh5 35. Pf5 Tg6+ 36. Kh2 Lc6 37. Pd6+ Kb8 38. f5!
Niet 38. Pxf7? Lh4.
38 … Tg8 39. f6 Lb6 40. Pc4
In tijdnood was Caruana niet zeker van de gevolgen van 40. Pxf7 c4. Hij krijgt een herkansing.
40 … Te8
Hij hoopte op een zetherhaling.
41. Pd6 Tg8
42. Pxf7!
Maar nu had Caruana voldoende tijd om de consequenties door te rekenen. De dreigingen tegen de witte koning zijn eenvoudig te pareren.
42 … c4 43. h4! Tg4 44. e6 Le3 45. Le5+ Ka8 46. Td8+
Misschien wint 46. Te2 nog sneller, maar de door Caruana gekozen weg is overzichtelijk en veilig.
46 … Kb7 47. Lg3 c3 48. Tb8+ Ka6 49. Tc8 Ld5 50. Txc3 Ld4 51. Td3 Te4 52. Td2 Txe6 53. Pg5
Zwart geeft op.
Imponerende wereldkampioenen
Wat is er mooier dan een gretige wereldkampioen? Niet eentje die, heel begrijpelijk, op zijn lauweren gaat rusten of andere dingen gaat doen, nee, een kampioen die de ambitie heeft om nóg beter te worden. De motivatie kan dan niet meer komen van collega’s, want hij is tenslotte de eerste onder zijns gelijken, maar er zijn andere collega’s uit andere tijden, uit het verleden en in de toekomst, die als inspiratie dienen. In de fysieke sporten zijn dat de bijzondere records, die soms decennialang stand houden. In de schaaksport hebben we de Elo-rating, waarmee kampioenen aller tijden kunnen worden vergeleken.
Hou Yifan uit China telt twintig lentes en is wereldkampioene. Zij won het Grand Prix toernooi in Khanty Mansiysk dat deze week afliep met overmacht, haar Elo zal daarmee rond de 2635 komen. Op de ranglijst aller tijden staat alleen de Hongaarse Judit Polgar met Elo 2735, boven haar. Een gat van honderd punten is groot op dat hoge niveau maar Yifan heeft daardoor wel een doel.
Na acht ronden was de stand aan kop 1.Hou 6,5 2.Girya 5,5 en in de negende ronde stond Hou Yifan – Olga Girya(Rus) op het programma.
1.e4 c5 2.Pf3 e6 3.Pc3 Pc6 4.d4 cxd4 5.Pxd4 Dc7 6.Le3 a6 7.Le2 Pf6 8.0-0 Le7 9.f4 d6 10.Kh1 0-0 11.De1
Een interessante uitgangsstelling uit de klassieke Siciliaanse opening. Wit zal acties starten op de koningsvleugel, zwart speelt op de damevleugel (b5) en/of in het centrum (d5).
11…Pxd4 12.Lxd4 b5 13.Dg3 Lb7 14.a3 Lc6 15.Ta-e1 Db7 16.Ld3 b4?!
Zwart had alle tijd om alvast te anticiperen op de komende aanval, met bijvoorbeeld 16…g6 of 16…Tf-d8.
17.Pd1 bxa3 18.bxa3 Ta-c8 19.Pf2 Ph5 20.Dg4 g6 21.Dh3
Wit heeft al zijn stukken naar de koningsvleugel gedirigeerd en zwart moet dus op zijn hoede zijn. Goed speelbaar is 21…Pxf4 22.Pg4 e5 23.Txf4 exd4 24.Ph6+ Kg7 25.Te-f1 Le8 en ook het meer positionele 21…f5 22.Tb1 Da8 23.Lc4 d5 en de witte aanval is afgeslagen en de kansen zijn in evenwicht. Zwart doet een vreemde zet en dan gaat het snel:
21…Ld7? 22.Pg4 e5 23.fxe5 Lxg4 24.Dxg4 dxe5 25.Lxe5 Lxa3 26.Te3 Tc6
Er dreigde 27.Dxh5
27.Th3 Dc8 28.Df3 Te6 29.Txh5 gxh5 30.Lf6 Txf6 31.Dxf6 De6 32.Dg5+ Dg6 33.Dd5 Te8 34.e5 Dg7 35.Db3 Lf8 36.Txf7! Dxf7 37.Lc4 Dxc4 38.Dxc4+ Kg7 39.Dd5 Le7 40.Dd7 Kf8 41.Df5+ Kg7 42.Dxh5 Tb8 43.g3 Tb5 44.Dg4+ Kf8 45.Df4+ Kg7 46.e6 en zwart gaf op. Yifan is een meer dan waardig kampioene.
Slotstand aan kop Grand Prix 2014, 12 deelnemers
1.Hou 8,5 2.Girya 7 3.Kosteniuk (Rus) 6,5
Op dit moment loopt een bijzondere krachtmeting in het Gashimov-memorial. Vugar Gashimov was een Azerbeidzjaanse schaker die op zijn hoogtepunt op de zesde plaats van de wereldranglijst stond in 2009. Hij had een zwakke gezondheid en reisde niet veel. Zijn laatste grote toernooi was TataSteel 2012. Begin dit jaar overleed hij op 27-jarige leeftijd aan een hersentumor. Ter ere van hem zijn zes toppers uitgenodigd met een gemiddelde Elo-rating van 2780. Dat komt vooral door de deelname van wereldkampioen Magnus Carlsen (Noo), die met Elo 2880 al een historisch record heeft en desondanks probeert dat nog verder op te krikken. De andere deelnemers zijn Caruana Fabiano (Ita), Sergei Karjakin (Rus), Hikaru Nakamura (VS), Shakriyar Mamedyarov en Teimoer Radjabov (Aze).
Na twee ronden stond Carlsen al een punt los, door twee overtuigende overwinningen op Mamedyarov en Nakamura.
M. Carlsen – S. Mamedyarov
1.d4 d5 2.c4 c6 3.Pf3 Pf6 4.Pc3 e6 5.Lg5 Pb-d7 6.e3 Da5 7.cxd5
De moderne aanpak in de Cambridge-Springs variant van het geweigerd dame-gambiet.
7…Pxd5 8.Tc1! Pxc3 9.bxc3 La3
Inderdaad is 9…Dxa2 10.Ld3 Ld6 11.0-0 gevaarlijk: 11…0-0? 12.Ta1 Db2 13.Lxh7+ Kxh7 14.Dd3+ Kg8 15.Tf-b1 met damevangst.
10.Tc2 b6 11.Le2 La6 12.0-0 Lxe2 13.Dxe2 0-0 14.e4 Ta-c8 15.e5 Da4 16.c4 Tf-e8 17.Td1 c5 18.d5 exd5 19.Txd5 Pf8
Logisch vanwege dat mooie veld e6 maar wellicht was juist 19…Pb8 en 20…Pc6 beter geweest. Vanaf hier wordt zwart, met zijn loperprobleem, langzaam over de rand gedrukt.
20.h4 h6 21.Le3 Pg6 22.Dd3 Te6 23.h5 Pe7 24.Td6 Lb4 25.Tc1 Te8 26.Txe6 fxe6 27.Ph4! Dc6 28.a3 La5 29.Td1
Het verschil in activiteit van alle stukken is zichtbaar. Zwart moet afwachten.
29…Dc7 30.Pg6 Pxg6 31.Dxg6 Df7 32.Td3 a6 33.a4 Tf8 34.g4 De8 35.Td6 Dxa4 36.Dxe6+ Kh8 37.Lxh6 Da1+ 38.Kg2 Txf2+
39.Kxf2 De1+ 40.Kg2 De4+ 41.Kh3 Dh1+ 42.Kg3 De1+ 43.Kf4 Ld2+ 44.Txd2 Dxd2+ 45.Kf5 gxh6 46.De8+ Kg7 47.De7+
en zwart gaf op.
Het zal de oplettende lezertjes van deze rubriek niet zijn ontgaan dat in de bijna 35 jaar waarin uw dienstwillige dienaar dit onderdeel van het ND verzorgt nogal wat boeken door de deur op het Koning Nobelpad zijn binnengekomen. Zeker 95% daarvan heeft dezelfde weg retour genomen met talloze bestemmingen. Maar niet de boeken die Maren Rheinländer van Humboldt mij aanreikt (www.humboldt.de). Boeken als Schachsammelsurium en Alles über Schach kijk ik haast wekelijks in en nu weer een nieuwe voltreffer van de heren Ehn en Kastner: Schicksalsmomente der Schachgeschichte, terecht een “einzigartiges” boek. Met een tekst die leest als de TGV en leuke illustraties gaat men door duizend jaar schaakgeschiedenis langs bekende en onbekende momenten en figuren als Fischer en Tal en, up to date, Carlsen.
Het boek is ook als E-boek verkrijgbaar, daarover laat ik me niet meer uit. Beide auteurs zijn gerenommeerd in dit soort spannende schaakverhalen, geen liefhebber mag zich dit boek laten ontglippen (isbn 978-3-86910-206-1). Ik haal er iets uit wat ik zelf boeiend vond,ook omdat het voor mij totaal onbekend was. De auteurs voeren ons naar het Wenen van kort na de Eerste Wereldoorlog waar Lise Meitner wereldberoemd wordt met haar verklaring van de kernsplitsing. Dat heeft uiteraard niets met schaken te maken wel dat zij de dochter is van Philipp Meitner, jurist, amateurschaker, goede vriend en schaakpartner van Steinitz, de wereldkampioen, maar ook speler van één van de opmerkelijkste partijen uit de schaakhistorie. Zie hier “de onsterfelijke remisepartij”: Hamppe (gerenommeerd schaker, theoreticus van het Weens en Koningsgambiet) – Meitner (liefhebber) 1.e4 e5 2. Pc3 (Weens dus) Lc5 gericht tegen f4 !Hamppe ,wellicht geïrriteerd omdat hij denkt nu geen f4 te kunnen spelen (het kan bleek later, gewoon 3. f4 Lxg1 4. Txg1 Dh4+ 5. g3 Dxh2 6. Tg2 en zwart beleeft weinig vreugde aan zijn stelling) doet 3. Pa4 maar krijgt de grootste verrassing uit zijn carrière: 3..Lxf2+ 4. Kxf2 Dh4+ 5. Ke3 (g3 ? Dxe4 6.Pf3 Dxa4 enz.) d5 opent de stelling 7. Kc3 (Dd1 helpt niet: dxe+ 8.Dxe4 Lf5!!) Dxe4 8. Kb3 (d4) Pa6 9. a3 (Nu moest toch echt d4 exd 10.a3 Pf6 11. Lxa6). Hoe nu verder? 9..Dxa4+!! anders moet zwart op een nederlaag rekenen maar vind zoiets maar eens… 10. Kxa4 Pc5+ 11. Kb4? de koning had naar b5 gemoeten: 11.Pe7 12.c4 d4 13. Kxc5 a5 14. Da4+ Kf8 15. Dxa5 Txa5 16. Kb4 Pc6+ 17. Kb3 en wit wint. Maar nu komt 11..a5+ 12. Kxc5 (12. Kc3 d4+ 13. Kc4 b6 met remise via Le6+ en Ld7+) Pe7 dreigt mat. 13. Lb5+ Kd8 14. Lc6 b6+ 15. Kb5 Pxc6 16. Kxc6 gaat zwart nu toch nog ten onder? Lb7+! als wit deze loper neemt komt Kd7 met ondekbaar mat ondanks de enorme materiaalvoorsprong van wit! dus 17. Kb5 La6+ en eeuwig schaak. Na een zo uitzonderlijk wonderlijke partij moet het probleem ook maar iets uitzonderlijks zijn: lezer Dick Kleyer stuurde het in: mat in 1 zet!
Probleem 2474:
En de sleutelzet van probleem 2472 was 1. Pa6! en nu maar zweten op het mat in 1 probleem. Ik kan wel een tip geven maar zelf nadenken is leuker, toch?
Opsteker voor Erik van den Doel
Erik van den Doel kon wel weer eens een toernooiwinst gebruiken. Vorig weekend won hij het OGD Prinsenstad Toernooi, het jaarlijkse weekendtoernooi met Pasen in Delft. Dat deed de Leidse grootmeester voor de derde keer, na 2008 en 2011. Hij zal de zege ook bijschrijven op zijn website www.erikvandendoel.nl, waarop acht toernooizeges uit 2010, acht uit 2011, vier uit 2012 en zes uit 2013 staan. Daar zitten ook ‘eenvoudige’ zaterdagtoernooien tussen, maar er zijn nogal wat topschakers die minder toernooien winnen. De lijst van 2014 was echter nog blank en het leek niet zo goed te gaan met Van den Doel. Driekwart jaar geleden verloor hij twintig Elo-punten in het Leiden Chess Tournament, wat heel veel is voor één toernooi. In het BDO-toernooi in Haarlem in augustus presteerde hij met een derde plaats ongeveer volgens zijn rating. Daarna speelde hij alleen nog maar partijen voor de clubcompetities in Nederland, Duitsland en België, waarin hij het nog slecht deed ook. Tot voor kort was Van den Doel een vaste waarde in de Nederlandse top tien, maar door het Elo-verlies en de opkomst van jonge spelers als Robin van Kampen en Benjamin Bok is hij inmiddels gezakt naar plaats veertien.
In Delft stond hij er vorige week opeens weer. Na een spectaculaire overwinning op Nederlands kampioen Dimitri Reinderman in de derde ronde eindigde hij na zes ronden op een met Igor Khenkin gedeelde eerste plaats. Het is een leuke opsteker en hopelijk aanleiding om in juli toch weer deel te nemen aan het Leiden Chess Tournament. Daar zou hij zomaar zijn teleurstellende resultaat van vorig jaar kunnen wegpoetsen en een stap zetten op de weg terug naar de top tien. Want met zijn 34 jaar is Erik van den Doel echt nog te jong om zich daar definitief uit te laten verdrijven.
Van den Doel en Khenkin streken in Delft elk 750 euro op. Reinderman werd samen met Stewart Haslinger derde, zij wonnen elk 250 euro en zullen daar niet tevreden mee zijn geweest. Het verschil tussen winnen en net niet winnen is, in geld uitgedrukt, bij een weekendtoernooi groot.
Van den Doel-Reinderman
1.e4 d6 2.d4 Pf6 3.Pc3 e5 4.Pf3 Pbd7 5.Lc4 Le7 6.0-0 0-0 7.a4 c6 8.La2 b6 9.De2 a6 10.Lg5 h6 11.Lh4 Ph5 12.Lg3 Lf6 13.d5 c5 14.Pb1 Pf4
Na een niet zo ambitieuze opening van zwart is hij er redelijk uitgekomen.
15.Dd2 b5 16.Pa3 bxa4
Achteraf had Reinderman, zo schreef hij op schaaksite.nl, liever 16…Pb6 17.axb5 axb5 18.Pxb5 La6 19.c4 Lxb5 20.cxb5 Dd7 gespeeld met volgens hem duidelijk voordeel voor zwart.
17.Pc4 Pb6 18.Lxf4 exf4 19.Dxf4
19…a3
Reinderman had 19…Pxc4 20.Lxc4 Lxb2 gepland, maar zag bij nader inzien dat het na 21.Txa4 gelijk zou staan. Met de tekstzet hoopte hij op meer.
20.Pxd6 axb2 21.Tae1 Lc3 22.Te3 g5
Een noodgreep. Hij had eigenlijk 22…Ld4 23.Pxd4 cxd4 willen spelen, maar na 24.Tg3 staat wit heel goed.
23.Dg3 Lg7 24.h4 g4 25.Pd2 h5 26.e5 c4 27.Lxc4 Dc7 28.Lb3 a5 29.e6 fxe6 30.dxe6 De7
31.Te5
Nu is het uit, besefte ook Reinderman. Op het eerste gezicht is het misschien niet duidelijk, maar na 31…Lxe5 32.Dxe5 mist zwart verdedigers rond zijn koning en dreigt wit verschrikkelijk Pf7.
31…La6 32.Tfe1 a4 33.La2 Tad8 34.P2e4 Lc8 35.Pf5 Db4 36.e7+ Kh7 37.Pg5+ Kg6 38.exf8P+ Txf8 39.Pe7+ Kh6 40.Dd3
Zwart geeft het op.
|
Voor beginners A6386 Zwart aan zet, wat te doen?
|
Voor gevorderden B6386 Wit aan zet wint dit nog met?
|
Tweezet 887 van Jaap Haring (1913-1989) is een mooi voorbeeld van een batterijprobleem. In veel problemen van het puzzelblad dat in december bij de krant verscheen, maakten de componisten gebruik van een batterij. In tweezet 887 is er een batterij te zien op de diagonaal a2-e6. De loper van a2 vormt met de witte koning c4 een batterij. Wit gaat echter met zijn sleutelzet nog een batterij maken.
De sleutelzet is 1. De1! Wit heeft een tweede batterij met dame en loper op de e-lijn. De dreiging is een mat met de koning-loper batterij, 2. Kc3 mat. Zwart kan tegen de dreiging 1. …c5 spelen, zwart sluit daarmee zijn loper af van a7 en wit kan dan de tweede batterij afvuren. Wit moet veld f6 met de loper blijven dekken, dus is het mat 2. Lc3. Zwart kan ook 1. …exd6 spelen tegen de dreiging. Dan is er ook een batterijmat met dezelfde batterij: 2. Ld4 mat. Wit kan nu zonder gevolgen de toren interfereren, om loper a7 van de batterij af te snijden, omdat veld b6 geblokkeerd is door een zwarte pion. Op 1. …Ld4 komt nog een batterijmat met de koningsbatterij, 2. Kxd4 mat.
In dit probleem is 1. Te3 een verleiding, wegens 1. …Lg6! Jaap Haring maakte van dit probleem een tweeling. Door de pion van h5 te verplaatsen naar f5 gaat de sleutelzet 1. Te3! nu wel door. De dreiging is nu 2. Kd3 mat. Op 1. …exd6 is 2. Ld4 weer mat. Na 1. …c5 zien we een mooie matverandering, ook weer een batterijmat: 2. Lf4 mat. Veld f6 wordt gedekt door de dame op c3. Mooi is dat in het tweede deel van de tweeling 1. De1 een verleiding is. Deze faalt op 1. …Le3!
Het laatste probleem, een driezet, van het puzzelblad is niet moeilijk, maar de oplosser moet nauwkeurig spelen. Zwart heeft weinig zet mogelijkheden en het is daarom ook een tempo-probleem. De sleutelzet is 1. Pdf7! Zwart is in tempodwang. Op 1. …b4 komt 2. Dc4 en 2. Dd3 mat. Zwart kan nog spelen met zijn paard op de tweede zet: 2. …P willekeurig 3. d5 mat. De dame maakte een batterij met de pion en die wordt nu afgevuurd.
Als zwart 2. …Pe3 speelt kan 3. d5 niet, maar kan wel 3. d3 mat. Op 1. …P willekeurig komt 2. Kxg6 en 3. Pg5 mat. Zwart kan op de tweede zet met zijn paard op e6 komen, dan volgt 3. Da8 mat. Op 1. …Pxe3 komt 2. c3 en 3. d3 mat. Na het zwarte verweer op de tweede zet met zijn paard: 2. …P willekeurig 3. Da8 mat, of 2. …Pd5 3. Db1 mat. Op 1. …Pb4 heeft wit 2. De6, P-willekeurig 3. Dc6 mat, of 2. …Pd5 3. Dg6 mat. Op 1. …Pc3 gaat het iets anders, dan volgt 2. bxc3 en 3. Da8 mat. Het zwarte 1. …Pf4 gaat vergelijkbaar 2. gxf4 en 3. Da8 mat.
