Ciao Captain Cor!

Het was alweer de laatste ronde van de KNSB competitie: Stukkenjagers – ASV. Zowel voor ons als ook voor onze Arnhemse tegenstanders was er geen teambelang meer. Het ging dus vooral om de eer en in een enkel geval nog om het verzilveren van een normkans.

Het traditionele SJ ontbijt vond net zoals vorige wedstrijd plaats bij De Burgerij, een gezellige Tilburgse brasserie met “buitengewone” broodjes en met vooral lekkere verse jus d’orange.

Ook Winifred was erbij om haar man te supporteren bij zijn laatste actieve dag als teamleider. Zijn contract loopt aan het einde van dit seizoen af en de directie heeft hem niet kunnen verleiden tot een vervolg. Jammer, we zullen zijn betrokken leiderschap missen. Maar gelukkig, er staat al wel een jonge ambitieuze opvolgster klaar om het stokje over te nemen.

Na het ontbijt vertrokken we naar de speelzaal waar we een relatief lege zaal aantroffen. Normaal gezien spelen we thuis met 6 teams. Maar SJ 3 en 4 hadden hun beladen onderlinge duel al vooruit gespeeld en de andere NBSB teams waren al klaar met de competitie. Dit keer bleven er dus maar 2 SJ teams over.

De openingsspeech van spreekstalmeester César kon nu dus ook een stukje korter, maar was even sprankelend als altijd. Onder de deskundige leiding van arbiter Jos Pots kon de match beginnen.

IM norm

Zelf was ik als eerste klaar. Mijn sympathieke tegenstander was zo vriendelijk om op een vroeg remiseaanbod in te gaan. Dat halfje had ik nog nodig om mijn eerste IM norm veilig te stellen. Met een score van 6 uit 9 bleef de TPR juist boven de vereiste grens van 2450. En gedurende het seizoen had ik al voldoende titelhoudende tegenstanders gehad.

Dit vlotte persoonlijke succes had ook een minpuntje: ik kreeg hierdoor automatisch de ruimte en dus ook de plicht om het verslag te schrijven…

Ook Mart, normaal toch iemand die doorgaat tot het gaatje, had kennelijk een vredelievende bui. Nadat de meeste muziek al snel uit de stelling was verdwenen werd ook hier al snel de vrede getekend. Een niemendalletje aan het eerste bord.

CTRL

Niet veel later – en dus al relatief vroeg in de wedstrijd – kwamen we op achterstand. Wellicht getriggerd door de tekst op het shirt van Bram “Don’t CTRL me” bleef z’n tegenstander de stelling hinderlijk onder controle houden, terwijl Bram in een dappere poging tot complicatie het spoor ergens bijster raakte: CTRL/ALT/DEL en 1-2 voor de Gelderse gasten.

Intussen was Tijmen aan het tiende bord bezig met een puike partij. Hij kreeg een gewonnen stelling met twee verbonden vrijpionnen. Maar door te weinig gevoel voor gevaar zette hij zijn dame buitenspel en kreeg de tegenstander een sterke aanval, die Tijmen in tijdnood niet wist te pareren. Dit zette zijn trend van dit seizoen voort: prachtige kansrijke partijen met uiteindelijk niet Tijmen, maar het publiek als grote winnaar.

Gelukkig voor Tijmen kan er een streep onder dit seizoen. Aan moed in elk geval geen gebrek, want hij heeft nu al weddenschappen lopen dat hij volgend jaar minstens 50% gaat scoren.

Captain

Zoals eerder gezegd was dit de laatste keer dat Cor de teamleider was van ons team. Met een mooie overwinning op Jaap Vogel bracht hij als playing captain het team weer terug op het goede spoor.

Dat was meteen een waardige afsluiter van zijn 3-jarige carrière als kapitein van ons vlaggenschip.

Cor kan tevreden terugkijken op een succesvolle periode.

In het eerste seizoen werd een memorabele 3e plek bereikt in de Meesterklasse, gevolgd door een al even gedenkwaardig Europacup avontuur in Eilat. En er waren ook individuele successen: twee meester-normen voor Mart en Mark. En dit seizoen was het dus wederom raak, nu was Stefan de gelukkige.

Afijn, deze anschlusstreffer van Cor bracht ons terug in de wedstrijd: 2-3.

Op bord 9 had Marc C. met de zwarte stukken al snel gelijkspel bereikt en had daarna naar mijn gevoel zelfs een plusje. Vlak voor het einde had hij nog een winstkans met 33… e5, maar na het gespeelde 33… h5 ontstond een eindspel met ongelijke lopers en werd remise overeengekomen.

Knuiman, Jan – Clijsen, Marc

33…h5

Zwart had hier met 33…e5! groot voordeel kunnen bereiken. 34. Lxe5

[34. Ld2 Tf1+ 35. Le1 e3 <groot voordeel voor zwart>]

[34. Le3 Tf3 35. Kd2 Txg3 <groot voordeel voor zwart>]

34…Tf1+ 35. Kd2 Tf2+ 36. Kc1 e3 37. c4 Tf1+ 38. Kc2 e2 39. Lc3 La4+ 40. Kd3 Tf3+ 41. Kd4 (zie analysediagram)

41…Txc3! 42. Txe2 [42. Kxc3 e1=D+] 42…Txc4+ 43. Kxc4 Lb5+-+

34. Tf2 Td8+ Ook hier was 34…e5! een goede poging. Bijvoorbeeld: 35. Le3 Tf3 <groot voordeel voor zwart>

35. Td2 Ld3 36. Le3 Kg6 37. Ke1 Tf8 38. Tf2 Txf2 1/2-1/2

Mark H. had na een lange theoretische variant in de Panov een remiseachtig eindspel op het bord. Mark moest secuur spelen om niet serieus in het nadeel te komen. Aan weerszijden kon een vrijpion worden gecreëerd. In deze fase kantelde de partij langzaam maar zeker in het voordeel van Mark. Met deze overwinning eindigt Mark met een mooie plusscore van 6 uit 9.

Nestor

Onze nestor Herman kwam op het derde bord tegenover Bob Beeke te zitten. Zij troffen elkaar vorig jaar ook al tijdens een bekerwedstrijd. Herman won destijds na een meer dan dramatische partij. Ook nu trok Herman aan het langste eind. Na een goed seizoen is hij de topscorer van Stukkenjagers 1 met 6,5 uit 9.

Als eerbetoon hierbij zijn volledige partij, voorzien van commentaar van de maestro zelf:

Beeke, Bob – Grooten, Herman

Deze partij heeft een merkwaardige voorgeschiedenis. In het vorige seizoen speelden we met Stukkenjagers in Arnhem voor de beker tegen ASV. Daar trof ik Bob, die net terug was van een zeer succesvol optreden in Reykjavik, ook al. Om een lang verhaal kort te maken: ik kwam met interessant aanvankelijk gewonnen te staan, miste diverse winsten. Omdat wij met 2-1 achterstonden moest ik daarna remise uit de weg te gaan vanuit inmiddels al verloren stelling en die werd nog veel hopelozer. Alleen het feit dat mijn tegenstander steeds slechts 5 seconden per zet had, heeft hem uiteindelijk genekt. En dat was dermate dramatisch dat hij eerst verzuimde een makkelijke winst te pakken en daarna zich in een remise eindspel pardoes mat liet zetten. Ik heb deze afschuwelijke partij (met globale reconstructie van de uitvlugger) toegevoegd in de viewer. Alle ins en outs van deze dramatische partij is na te lezen in ons clubblad van maart 2013). Mijn tegenstander was ongetwijfeld belust op een revanche!

1. Pf3 Pf6 2. c4 c5 3. g3 b6 4. Lg2 Lb7 5. O-O e6 6. Pc3 a6 7. d4 cxd4 8. Dxd4 d6

De Egel (in het Engels Hedgehog) ofwel het zogenaamde Drierijensysteem. Zwart laat zich ‘zakken’ op de onderste drie rijen en wacht af hoe wit zijn ruimtevoordeel probeert te gaan benutten. Als iemand denkt dat zwart alleen maar op remise uit is, heeft hij het grondig mis. Witspelers moeten vrijwel elke zet rekening houden met uitbraken zoals … b6-b5 en … d6-d5 die soms gunstig voor zwart kunnen uitpakken.

9. Td1 Le7 10. Le3

Vanaf nu was ik op onbekend terrein. Wit stelt een standaardzet als e2-e4 uit om dit veld te kunnen benutten voor een stuk. Een van de belangrijkste bestrijdingswijzen is 10. b3 om de zwakke pion op d6 onder schot te kunnen nemen.

10…Pbd7 11. Pg5

Dit was dus zijn idee. Het is inderdaad ook een manier om pion d6 op de korrel te kunnen nemen.

11…Lxg2 12. Kxg2 O-O In een partij Beliavsky-Gritsak werd 12…Tc8 gespeeld om pion d6 extra dekking te geven.

13. Tac1

Een normale zet.

Op 13. Pge4 wilde ik 13…Pe8 spelen met het idee om dan met … f7-f5 het paard te verjagen. Maar ik had ook al gezien dat wit hier [De Roemeense GM Marin geeft in zijn analyse van bovengenoemde partij aan dat de grote ‘Egelspecialist’ Suba hier wel eens 13…Dc7 had gespeeld om na 14. Pxd6 verder te gaan met 14…Tad8! en dat leidt volgens hem tot gelijkspel.] 14. g4 moet spelen om … f5 heel onaantrekkelijk te maken.

13…Tc8 14. b3 Tc6

Tijd voor wit om een plan te formeren.

15. Tc2?!

Hier zal het niet van komen. De witspeler komt er een paar zetten later achter dat die toren weer terug moet. Mijn engine komt met 15. f3 maar of dat nou de oplossing voor het stellingsprobleem is?

15…Da8 16. Kg1 Tfc8

Er dreigt nu … b6-b5 of … d6-d5.

17. Tcc1

Ik besloot niets te overhaasten.

17…Pe8 18. Dd3 Pf8 19. Pf3

Brengt het lastige Pd4 in de stelling en pion b6 gaat onder omstandigheden hangen.

19…Pd7 20. Pg5

Een verkapt remise-aanbod.

20…Pef6

Een belangrijk moment. Wit moet een plan formeren. Ik keek een tijdje naar 20…Lxg5 21. Lxg5 Pe5 22. Dd2 Db7 maar het beviel me toch niet helemaal om die loper voor een paard te geven in dit stadium.

21. f3?!

Een lelijke verzwakking van de koningsstelling en vooral van de diagonaal g1-a7. Waarschijnlijk was het ingegeven door een variant waarin er twee paarden op e4 geruild zouden worden, waarna zwart met een doorbraak (… d6-d5 en … b6-b5) kan werken vanwege een aftrekaanval.

Ik had nu 21. Pce4 verwacht waarna ik verder kan gaan met 21…Pxe4 [Een alternatief is 21…b5 22. Pxf6+ Pxf6 23. cxb5 Txc1 24. Txc1 Txc1+ 25. Lxc1 axb5 26. Dxb5 h6 27. Pf3 Dxa2 maar in dit eindspel kan wits b-pion eerder sterk dan zwak worden.] 22. Pxe4 [22. Dxe4 Lxg5 23. Lxg5 b5 24. Lf4 d5 25. cxd5 Pf6 26. Dd4 Txc1 27. Txc1 Txc1+ 28. Lxc1 Dxd5 en dit leek me aanvankelijk totaal gelijk. Maar bij nader inzien zou de loper toch sterker kunnen zijn dan het paard.] 22…f5 23. Pg5 Pe5 24. Dd2 Lxg5 25. Lxg5 b5 (zie analysediagram)

21…Pc5

Nog steeds wilde ik niets forceren. Nu zou 21…b5! al vrij sterk zijn geweest. De afwikkeling met 22. cxb5 axb5 23. Pxb5 Txc1 24. Txc1 Txc1+ 25. Lxc1 Dxa2 26. Pd4 d5 levert groot voordeel op omdat wit problemen ondervindt met zijn koning. Hij zou er heel wat voor over hebben om de pion terug op f2 te mogen zetten.

22. Db1 h6 23. Ph3

Nog niet zo’n gekke beslissing. Het paard kan via f4 of f2 weer naar het centrum gespeeld worden. De stelling na 23. Pge4 Pcxe4 24. Pxe4 b5 25. Pxf6+ Lxf6 26. cxb5 axb5 is wat gunstiger voor zwart. Met zijn betere pionnenstructuur heeft hij goede winstkansen.

23…Pcd7

Zwart lijkt nog altijd ‘niets’ te doen. Hij blijft echter speldenprikjes uitdelen. Opnieuw staat het paard op c3 indirect in. De dreigingen … b6-b5 en … d6-d5 zetten weer terug op de ketel.

24. Ld2?!

En geplaagd door de klok verliest de witspeler de voorzichtigheid uit het oog. 24. Db2 was noodzakelijk waarop ik 24…Pe5 gepland had.

24…Da7

Nog steeds blijf ik een wat afwachtende houding met ‘speldenprikjes’ innemen.

Misschien was de stelling al rijp voor 24…d5 25. cxd5 om dan nu met het verrassende 25…exd5! (zie analysediagram)

terug te slaan! De dreiging … d5-d4 is lastig vooor wit. Deze dynamische zet had ik niet gezien. Ook 26. Pa4 geeft geen verlichting na

[Helemaal verschrikkelijk is 26. Le1 Lc5+ 27. Kg2 Le3]

[26. Pf2 La3 27. Tc2 d4 met winst.]

[26. Db2 d4 27. Pb1 d3 28. Txc6 Dxc6 29. Lc3

(29. e4 Dc2)

(29. Tc1 Lc5+ 30. Kg2 Te8 31. e4 Pxe4 32. fxe4 Dxe4+ 33. Kf1 De2#)

29…dxe2 30. Dxe2 Lc5+]

26…La3 27. Pb2 Lc5+ 28. Kg2 Te8 29. Te1 Tce6 30. Dd3 Pe5 en wit heeft gigantische problemen.

25. Kg2 Db7 26. Pf4

Dit speelt zwart in de kaart. Ik wist nog niet wat ik zou gaan doen na 26. a4 en misschien had wit dat ook moeten spelen.

26…b5!

Het komt dan nu eindelijk van deze opmars.

27. cxb5 axb5 28. e4?

Dit gooit de eigen koning open en het geeft zwart aanknopingspunten.

28…b4 29. Pce2 g5!

De witte koningsstelling wordt hiermee uit zijn voegen getild.

30. Txc6 Txc6 31. Pd3

31…g4

De pointe van de hele operatie.

32. fxg4 Pxe4 33. Kf1 Pdf6

Allemaal prima voor zwart. Ook 33…Tc8 lijkt aardig.

34. h3

Op een of andere manier wilde ik de toren met tempowinst van de lange diagonaal halen.

34…Tc5!?

Ik heb een tijd zitten kijken naar 34…Pxd2+ 35. Txd2 Pe4 [35…Tc8 36. Pf2] 36. Td1 [36. Tb2 Db6 37. De1 De3 38. Pef4 Df3+ 39. Kg1 Tc3-+] 36…Db6 en op een of andere manier zijn de zwarte dreigingen te groot voor wit geworden. Het belangrijkste is dat … De3 niet gepareerd kan worden en daarmee dringt de dame vernietigend naar binnen. 37. Kg2 De3 38. Te1 (zie analysediagram)

en met zoveel activiteit ligt een combinatie in het verschiet. 38…Tc3! 39. Pxc3 Dxg3+ 40. Kh1 Dxh3+ 41. Kg1 Dg3+ 42. Kh1 Pd2 43. Dc2 Pf3-+

35. Pxc5 Pxd2+ 36. Txd2 Df3+ 37. Kg1 Natuurlijk faalt 37. Ke1 op 37…Dh1+ 38. Kf2 Dxb1

37…De3+ 38. Kf1 Dxd2

Zo wint zwart de toren weer terug.

39. Pe4 Pxe4 40. Dxe4 d5 41. Df3

En met zijn machtige pionnencentrum staat zwart er riant voor. Maar het is allemaal niet zo eenvoudig als het lijkt.

41…e5 42. Df2 Dxa2

Dat is wat hebberig maar het leek me toch een belangrijke pion. Ik heb een tijdlang zitten turen of ik hem in de greep kon houden met 42…Dd1+ 43. De1 Dd3 44. Df2 Lg5 en ook dat komt in aanmerking.

43. De3 Da1+ De computer geeft de voorkeur aan 43…e4 maar dat vond ik allemaal wat vaag. Bijvoorbeeld: 44. h4 Db1+ 45. Kg2 Dc2 En dan?

44. Kg2 Lg5 45. Dd3 De1 46. h4 Ld2

Een wat laffe zet die overigens wel het voordeel vasthoudt. Ik was hier eigenlijk 46…e4! van plan. Ik zag de mogelijke eeuwig schaak kansen met 47. Db5 Le3 48. De8+ en ik had nota bene ook gezien hoe ik eruit kon lopen. Toch vertrouwde ik mijn eigen rekenkunsten niet… 48…Kg7 49. De5+ Kh7 50. Df5+ Kg8 51. Df1 Dd2-+ en het is vrijwel voor de bakker.

47. Pg1 Le3 48. Ph3

48…Dd2+

Omdat wit tegenkansen dreigt te ontwikkelen besloot ik voor een overzichtelijk loper-paardeindspel te gaan. Dat leek me gewonnen en dat is het ook, hoewel er nauwkeurig gespeeld dient te worden. Ik keek heel even naar 48…d4 49. g5 en besloot dit maar te laten voor wat het was. De computer vindt 49…Dc3 50. Df5 Dxb3 51. g6 Dd5+ 52. Kh2 fxg6 53. Dxg6+ Kf8-+ winnend voor zwart. Tja, wat moet je daarop zeggen?

49. Dxd2 Lxd2 50. Kf2 f6

Dit legt in elk geval de witte pionnen aan banden en maakt de koningsmars naar e6 mogelijk.

51. Ke2 Lc3 52. Pf2 e4

om Pd3 uit de stelling te halen.

53. Ph3 Le5

Zo en klaar dacht ik. Wit mag namelijk geen pionneneindspel in.

54. Pf4

En toen speelde hij deze zet, hetgeen toch als een enorme verrassing kwam.

54…d4

Omdat ik niet meteen zag hoe het pionneneindspel zou winnen en ik ook geen zin had om plotseling verrast te worden door een merkwaardige uitzondering, en ik bovendien ook de tijd zag doortikken, besloot ik gewoon voor het loper-paard-eindspel te gaan. En dat wint eigenlijk veel simpeler dan je zou denken.

Oorspronkelijk dacht ik dat hij zich niet op dit pionneneindspel kon inlaten. En toen ik 54…Lxf4 ging uitrekenen, zag ik ineens spoken: 55. gxf4 d4 56. Kd2 Kf7 (zie analysediagram)

De bedoeling is natuurlijk om met de koning naar d5 te lopen en dan met de centrumpionnen iets voor elkaar te krijgen. 57. h5 En toen zag ik ineens dat hij deze zet kon spelen. En daardoor raakte ik nu in de veronderstelling dat ik met de koning niet naar d5 kon lopen vanwege de doorbraak met g4-g5. Maar ik kan natuurlijk zijn pionnenstructuur slopen met

[De kritieke variant is natuurlijk als wit blijft staan met 57. Ke2 Ke6 58. Kd2 Kd5 59. Ke2 Wederom een kritiek moment. Zwart moet nu toch zijn kaarten op tafel leggen. (Uiteraard komt 59. h5 weer op hetzelfde neer. Eerst moet zwart de doorbraak eruit halen. 59…Ke6 60. Ke2 en dan weer 60…f5! 61. g5 hxg5 62. fxg5 f4 63. h6 Kf7 64. h7 Kg7 65. g6 f3+ 66. Kf2 d3 67. Ke3 Kh8 (zie analysediagram)

Zwart heeft altijd een tempozet, wit raakt vanzelf in tempodwang.) 59…d3+ 60. Ke3 en nu moet hij een ‘driehoekje draaien’ met de koning. 60…Kd6 61. Kf2 Ke6 62. Ke3 Kd5 63. Kd2 Kd4 (zie analysediagram)

En nu is de stelling gewonnen. De witte koning wordt teruggedreven. 64. h5 e3+ 65. Kd1 Kc3 66. g5 fxg5 67. fxg5 e2+ 68. Ke1 Kc2 69. gxh6 d2+ 70. Kxe2 d1=D+]

57…f5! Dit had ik nota bene nog gezien ook maar snel weggegooid. Helaas ‘vergeten’ dat drie verbonden vrijpionnen natuurlijk altijd op eigen kracht doorlopen na: 58. g5 hxg5 59. fxg5 f4 60. Ke2 d3+ 61. Kd2 f3 62. Ke3 Kg7 63. g6 Kh6 Met tempodwang.

55. Pd5 Kf7 56. Pxb4 Lxg3 57. Pa6

Hier zijn er meerdere wegen die naar Rome leiden. Ik koos voor een voor mij heel overzichtelijke:

Hij zag ongetwijfeld ook dat 57. Pc6 faalt op 57…d3+ 58. Kd1 [58. Ke3 Lf4+ 59. Kf2 e3+] 58…e3 59. Pd4 Lxh4 60. Pf3 Lg3 61. Pd4 Le5 62. Pf3 Lc3 63. Pg1 Kg6 met winst.

57. h5 Ke6 58. Pc6 d3+ 59. Ke3 Lf4+ 60. Kxf4 d2

57…Ld6!

Dominantie. Het paard heeft geen velden waardoor er een soort pionneneindspel is ontstaan dat voor zwart simpel wint.

58. b4 Ke6 59. b5 Hij kan het paard eruit wurmen met 59. Pc5+ maar dat verliest natuurlijk kansloos 59…Lxc5 60. bxc5 Kd5

59…Kd7

En hij vond hij het welletjes.

Het is dan ook eenvoudig uit na 59…Kd7 60. b6 [60. h5 Kc8 gevolgd door … Kb7, … Kb6 en … Kxb5.] 60…Kc6

0-1

Apotheose

Aan onze Olympiadedames de eer om de matchpunten veilig te stellen. Dat lukte maar ten dele.

Op bord 2 miste Bianca ergens onderweg een tactisch trucje en verloor daarmee materiaal ter waarde van een kleine kwal. Ondanks dat ze de stelling kon compliceren en in de voor haar meer dan vertrouwde tijdnood kwam, kon ze toch niet genoeg tegenspel krijgen. Op grond van voorbije ervaringen bleven diverse toeschouwers hopen op een ommekeer, maar ditmaal ging ze dan toch onderuit: 4,5-4,5.

Alle druk lag nu op de schouders van Anne.

Ze speelde een mooie strategische partij en kwam al snel in het voordeel. Ze stond op een gegeven moment zo goed dat alles gewonnen leek, maar niks direct iets concreets opleverde. De tegenstander verdedigde hardnekkig en bleef op miraculeuze wijze overeind. Anne kwam zelfs minder (verloren?) te staan, maar kon in wederzijdse tijdnood toch een zetherhaling afdwingen.

Dit bracht de eindstand na een spannende ontknoping op 5-5. Waarmee we een degelijk seizoen – steeds bivakkerend in de subtop – afsluiten op een vierde plaats in de eindstand.

Cor, bedankt voor 3 mooie jaren!

De fragmenten en partijen via de viewer:

(Alle foto’s zijn van Frans Peeters)

Over Herman Grooten

Herman is ruim 40 jaar schaaktrainer. Hij verzorgde lange tijd de schaakrubrieken in Trouw en het ED. Daarnaast was hij Topsportcoördinator bij de KNSB en is hij auteur van diverse schaakboeken en werkt hij voor Schaaksite. Klik hier voor series die hij op Schaaksite heeft gezet.

Alleen geregistreerde gebruikers kunnen een reactie achterlaten.