Teleurstelling in Teplice
In Tsjechië hebben ze een voorwaarde verbonden aan stadsrechten: je moet als stad minstens een keer per jaar een groot schaaktoernooi organiseren. Van de vele open toernooien die in dit land gehouden werden koos ik om deze maand in Teplice te spelen, een plaats met ongeveer 50.000 inwoners bij de Duitse grens, zo’n 60km van Dresden. Twan Burg had vorig jaar 6 uit 9 gehaald. Ik hoopte die score te verbeteren, maar helaas, de vorm was er niet en het zat ook al niet mee, dus dat lukte niet. Maar als het op een of twee momenten wel mee had gezeten was het misschien wel een goed toernooi geworden…
In Teplice is overigens niet veel te doen, of ik vond het niet (maar ik was er ook niet naar zoek). Wel een best mooi stadje, veel parkjes, ook veel moslims (en kebabzaakjes trouwens), opmerkelijk veel vrouwen in nikab of boerka; ik liep op een avond door een parkje en zag er meer dan twintig in een minuut, zoveel zie ik er niet in een jaar in Nederland. Ik vermoed dat het er mee te maken heeft dat veel Arabieren Teplice bezoeken voor de Spa (net als Beethoven in het verleden). Enfin, ik concentreerde me op het schaken, en op voetbal kijken natuurlijk.
Mijn start was naar behoren, 3.5 uit 4, maar helemaal tevreden was ik niet. Zo kwam ik in de tweede ronde goed weg tegen een ervaren Duitse speler.
Reinderman – Hess
Zwart heeft goede compensatie voor het stuk, sterker nog, het lijkt erop dat hij ergens het stuk terug zou moeten kunnen winnen. En inderdaad, dat kan: 32… Dd7+! 33. Dd3 Td6 34. Pd4 Dg4! 35. Df1 c5 36. Lf3 Dxf3 37. Dxf3 Lxf3 38. Txg3 cxd4 39. exd4 Lh5 en zwart heeft een pion meer. De partijzet lijkt nog sterker, maar er is nog een redding voor wit.
32… Txf3 33. Lxf3 Dd7+ 34. Kc1! Lxf3 35. Dxf3 Dxh3 36. Pe2
Zo blijft wit een stuk voor, maar zwart kan ondertussen wel een derde pion pakken.
36… De6 37. Pxg3 Dc4+?!
Hij dacht zo eeuwig schaak te kunnen houden. 37…Dxa2 pakt niet alleen een pion mee, maar de kansen op eeuwig schaak worden ook een stuk groter.
38. Kb1 Dd3+ 39. Ka1 Dd2 40. a3 Dc1+ 41. Ka2 Dc4+ 42. Kb1 Dd3+ 43. Ka1 g6 44. e5
Zwart heeft geen schaakjes en wit dreigt met paard en dame in de aanval te gaan. Vandaar dat de Duitser dameruil aanbiedt. Het eindspel daarna is inderdaad ook remise, maar niet zo makkelijk.
44… Dd5 45. Dxd5 cxd5 46. Kb1 h5 47. Kc2
47…Kf8?!
Ik denk dat zwart zag dat als hij meteen met zijn koningsvleugelpionnen zou rennen, die geblokkeerd worden door mijn paard en de witte koning vervolgens d5 ophaalt. Maar zwart moet de plannen ‘rennen’ en ‘koning naar e6’ combineren: 47… h4! 48. Ph1 Kf8 49. Kd3 Ke7 50. Kd4 Ke6 51. e4 dxe4 52. Kxe4 h3 53. Pf2 h2 en zwart maakt makkelijk remise.
48. Kd3 Ke7 49. Kd4 Ke6 50. e4! dxe4 51. Pxe4
Dit is het verschil: het witte paard is actief in het centrum terwijl de zwarte pionnen nog niet ver opgerukt zijn.
51… h4 52. Pg5+ Ke7
52… Kf5 53. Pxf7 h3 54. Pd6+ Kf4 55. Pe4 h2 56. Pf2 Kf3 57. Ph1 Kg2 58. Ke3! Kxh1 59. Kf2 g5 60. e6 g4 61. e7 g3+ 62. Kxg3 Kg1 63. e8D h1D 64. De1 mat
53. Ke4
53. Ke3 f6 54. exf6+ Kxf6 55. Pe4+ Ke5 56. Pc5 h3 57. Kf3 Kd4 58. Pxb7 Kc4 =
53… f6 54. exf6+ Kxf6 55. Kf4 b6 56. b4
56…Kg7?
56… a5! lijkt nog remise te maken, b.v. 57. b5 a4 58. Ph3 Ke6 59. Ke4 Kd6 60. Kd4 Ke6
57. Pe6+ Kf6 58. Pc7
Er volgt nu een strijd van wit paard tegen zwarte koning, terwijl de witte koning op de zwarte pionnen op de koningsvleugel let.
58… g5+ 59. Kg4 Ke5
59… a5 60. b5 Ke5 61. Pa8 Kd4 62. a4 Kc5 63. Kh3! met zetdwang, vergelijkbaar met wat in de partij gebeurt.
60. Pxa6 Kd5 61. b5 Kc4 62. a4 Kd5
Een paard aan de rand brengt uw partij tot schand, en dan is met een paard in de hoek vast het einde zoek of zoiets. Maar er zijn altijd uitzonderingen: het ideale veld voor het witte paard in deze stelling is op a8! Het paard moet namelijk pion b6 aanvallen, maar niet vanaf een veld waar de zwarte koning het paard aanvalt. a8 dus.
63. Pc7+ Kc5 64. Pa8! 1-0
Maar op plus drie komen is in zo’n toernooi meestal niet zo moeilijk. De stap naar plus vier is iets moeilijker, maar normaalgesproken ook goed te doen. En het leek in de vijfde ronde al te gebeuren: ik kreeg een stelling waarbij winst een kwestie van techniek was. Maar mijn techniek was slecht…
Haub – Reinderman
35… De7
Ik zag varianten met 35…Da1 waarin ik de loper op f1 zou winnen maar de witte koning probeert te vluchten en mijn paard dan op f1 onhandig zou staan op de witte d-pion tegen te houden. Als ik ervoor gegaan was, was het een gok geweest, maar wel een goede gok: 35… Da1 36. Dxb7 e3 37. fxe3 Pxe3 38. Kf2 Pxf1 39. d6 Df6+ 40. Ke1 Pe3 41. d7 Dd4 42. Dc8 Dd1+ 43. Kf2 Pg4+ 44. Kg3 Dg1+ 45. Kf3 De3+ 46. Kg2 Df2+ 47. Kh1 Dh2 mat. Maar de tekstzet leek me wel zo veilig.
36. Lg2 e3?!
Ik deed geen 36….Pxh4 wegens 37.Dd4+, maar 36… Kg8 was praktisch geweest om dat schaakje eruit te halen. Bovendien zou na 37. c5 of 37.Kf1 de zet 37…e3 veel sterker zijn.
37. fxe3 Dxe3+?
Dit is echt dom. Na 37… Dxh4 38. Dxb7?! De1+ 39. Kh2 Pxe3 40. d6?! Pg4+ 41. Kh3 De5! is het mat. Wel kan wit met 38.Db2 nog behoorlijk tegenstand bieden, maar het moet te winnen zijn voor zwart.
38. Dxe3 Pxe3 39. c5 Kf6 40. Lh1
Op een of andere manier had ik gemist dat wit zowel zijn loper als pionnen op het bord kon houden. Ik had nog mazzel dat we inmiddels bij zet 40 waren aanbeland, want een zet later overwoog ik even 41….Ke6, wat na 42.Ld5+ erg pijnlijk was geweest…
40… Pc4 41. d6 Pxd6 1/2-1/2
Ik had ook het paard naar c6 kunnen slaan, maar wit slaat en het pionneneindspel is potremise.
Geen 4.5 uit 5 op weg naar een toppositie dus. Geen nood, 5 uit 6 is ook een goede score, en de dag erop leek dat geen probleem te zijn, toen mijn tegenstander de ontwikkeling van zijn damevleugel negeerde.
Reinderman – Neuman
Een probleem voor zwart in het Slavisch met a6 is vaak veld b6, waar vaak een wit paard heen kan gaan. Dat staat er echter niet per se goed: het wil wel eens gebeuren dat op de rest van het bord een harde strijd plaatsvindt terwijl het paard op b6 zich afvraagt of het ooit iets gaat doen. Dit is niet zo’n stelling.
22. Pa4 Df4 23. Pb6
Het paard staat hier om een concrete reden goed: het valt Lc8 aan, waardoor Pe6 gepend staat. De loper kan moeilijk bewegen, de toren dus ook, kortom, als zwart hier 23…Tb8 speelt staat hij na dameruil helemaal vastgeschroefd. Dat vond hij niet aantrekkelijk, dus offerde hij maar de kwaliteit.
23… Dxg4 24. Pxa8 Kd8 25. Pe5
Niet slecht, maar achteraf gezien was 25.Pb6 een beter idee geweest.
25… Df5 26. g4? Df4! 27. Dxf4 Pxf4
Onderschat door mij, zwart krijgt tegenkansen en wit kan niet in alle rust het paard op a8 weer in het spel betrekken.
28. Pxf7+ Ke7 29. Pd6 Lxg4 30. Te1+ Kf6 31. Kd2 Kg6
32. Te8?
Ik had 32.Kc3! moeten doen om ten koste van een kwaliteit (na Pe6/Pe2) pion d4 te houden (en b7 te gaan slaan). Met twee lopers tegen twee paarden is het niet helemaal duidelijk, maar c6 gaat ook hangen, dus wit heeft toch goede winstkansen. 32… Lxd4 33. b4 Lxf2 34. Tg8+ Kh5 35. Th8+ Kg6 36. Tg8+ Kh5 37. Th8+ 1/2-1/2
Ik pakte maar de remise voordat het erger uit de hand zou lopen.
Aaarrrgghhh! Er leek een vloek op plus vier te staan en ook in de laatste drie ronden lukte het niet meer. Anderhalf punt tegen drie niet echt heel sterke spelers. Helaas, ik had gehoopt dit toernooi mijn ratingrecord (2619) te verbreken, maar in plaats daarvan verloor ik ratingpunten en zit ik niet meer in de buurt. Maar vaak speel ik in een zomer een slecht en een goed toernooi (2012, slecht NK, Vlissingen gewonnen, 2013, NK gewonnen, Vlissingen matig) dus wie weet wat er volgende week gebeurt?
