Oranjeteams beide een knap gelijkspel
Nadat zowel het herenteam als de damesploeg in de eerste drie ronden het maximaal aantal matchpunten hadden behaald in de Schaakolympiade wachtte hen vandaag een nieuwe vuurproef. De mannen kregen het sterke Israël te bestrijden, de vrouwen moesten het bepaald niet zwakke Georgië in bedwang zien te houden. Dat beide matches in een 2-2-gelijkspel eindigden, was niet alleen een prestatie van formaat: gezien het wedstrijdverloop in beide wedstrijden had er zelfs nog meer in gezeten.
De mannenploeg liet topscorer Erwin l’Ami buiten de ploeg. Wellicht om de kleurverdeling een beetje op orde te brengen, maar ook om hem rust te gunnen aangezien Erwin bekend staat om zijn lange partijen. Aan het topbord mocht onze kopman Anish Giri het opnemen tegen de welbekende Boris Gelfand, een voormalige Wit-Rus. In een Grünfeld-Indiër leverde Giri twee lopers voor twee paarden in om een machtig pionnencentrum in handen te nemen. Toen Gelfand zich enkele verzwakkende pionzetten permitteerde, slaagde Giri erin af te wikkelen naar een eindspel waarin zijn paard superieur bleek te zijn aan de zwarte loper. De winst was nog verre van eenvoudig, maar een dergelijk technisch is wel toevertrouwd aan onze wereldtopper. Hij maakte het op knappe wijze af.
Helaas ging Sergey Tiviakov aan het tweede bord ten onder tegen Maxim Rodshstein. Dat was niet nodig, bleek achteraf. De opening was geen probleem, maar door een wat onnodige pionzet kreeg wit de stelling in zijn greep. Niettemin verdedigde Sergey zich heel nauwkeurig. Toen hij echter vlak voor de tijdcontrole zichzelf kon belonen met een eeuwig schaaktruc, miste hij deze opgelegde kans. Rodshstein liet toen niet meer los. In een eindspel met zware stukken joeg hij de zwarte koning helemaal over de kling. Ondertussen had Loek van Wely op bord drie na een wat moeizame opening in het late middenspel voordeel verworven. Maar net bij het scheiden van de markt liet hij zich de kaas van het brood eten. Hij liep met open ogen in de val die tegenstander Emil Sutovsky had gezet. Het was meteen remise.
Dat werd het ook in de partij tussen Evgeny Postny en Robin van Kampen. Daar kabbelde de strijd – zoals grootmeesters dat soms zo mooi kunnen zeggen – rond het =-teken. Toen er eindelijk leven in de brouwerij kwam, wikkelde Van Kampen bekwaam af naar remise, voordat hij in moeilijkheden zou kunnen geraken.
Het damesteam boekte een keurig gelijkspel tegen het sterke Georgië dat op papier veel en veel sterker was. Zhaoqin Peng moet nog op stoom komen, want zij liet zich relatief eenvoudig naar de slachtbank leiden door Bela Khotenashvili. Het was niet echt nodig, want vlak voordat zij een lelijke fout maakte, kon zij de stelling in evenwicht houden.
Gelukkig liet Anne Haast zich aan bord met zwart van haar beste kant zien. Zij klopte Lela Javakhishvili in een lange partij van 66 zetten. De pion die de witspeelster in de opening had geofferd zag zij niet meer terug. Haast loodste die een toreneindspel in dat zij uiterst bekwaam omzette in een eindspel van dame tegen toren. Dat is meestal nog een hele toer om te winnen, maar Anne speelde – zo werd bevestigd via de tablebases – vrijwel alle zetten optimaal. Als Tea Lanchava tegen haar vroegere geboorteland haar gunstige eindspel iets beter behandeld had, had er zelfs nog een overwinning in het verschiet gezeten. Maar met de 2-2 kon iedereen wel leven, lijkt me zo.
Partijanalyses
Giri, Anish – Gelfand, Boris
1. d4 Pf6 2. c4 g6 3. f3
De nieuwste mode tegen het Grünfeld-Indisch.
3…d5 4. cxd5 Pxd5 5. e4 Pb6 6. Pc3 Lg7 7. Le3 O-O 8. Dd2 Pc6 9. O-O-O
9…Dd6
maar nu Aronian, Caruana, Svidler, Mamedyarov en ook Giri zelf opteren voor deze voortzetting, is duidelijk dat dit de kritieke zet is. 9…e5 was eerder populair.
10. Pb5 Dd7 11. Kb1
Het grappige is dat Gelfand met wit ook koos voor deze zet in zijn partij tegen Caruana uit 2013.
11…Td8 12. d5 a6 13. Pc3
13…Pa5
kwam voor in de partijen Mamedyarov-Volokitin, 2012 en pikant genoeg in onderonsje tussen twee Israëliërs, de partij Rodshtein-Sutovsky, 2012. Die werd overigens door wit gewonnen. Caruana koos hier voor 13…De8 in zijn partij tegen Aronian, 2013.
14. Dc1 Dd6 15. h4
Een nieuwtje. Dat overigens wel voor de hand ligt. Het is een bekend gegeven dat de zwarte koningsstelling in de Grünfeld snel onder vuur genomen kan worden, vooral omdat het verdedigende paard van f6 elders op het bord vertoeft. Rodshtein, die een bord verder zat te spelen, zal wel opgekeken hebben dat Giri hier van zijn partij afweek. Daarin had hij 15. Pge2 gespeeld.
15…Db4 Ook in aanmerking komt 15…Pbc4 hoewel wit ook dan na 16. Ld4 Lxd4 17. Txd4 Db4 18. Td1 kans op aanval heeft, terwijl zwart het moeilijk heeft om een vuist te maken aan de andere kant van het bord.
16. h5 Pac4 17. hxg6 hxg6 18. Lxc4 Pxc4 19. Pge2
Het is opmerkelijk dat Giri zijn sterke loper op e3 laat ruilen. Maar een zet als 19. Lh6? zou falen op 19…Pxb2!
19…Pxe3 20. Dxe3
Zwart heeft twee lopers tegen twee paarden, hetgeen een niet te onderschatten factor kan zijn. Wit kan daartegen in brengen dat hij een fors ruimteoverwicht heeft. Kansen tegen de zwarte koning kan hij echter op zijn buik schrijven, nu de grootmacht op g7 niet geruild kan worden.
20…Db6 21. Dg5 Df6 22. Dg3
Wit wil per se geen dames ruilen. In het eindspel kunnen de twee lopers wel eens oppermachtig worden tegen het paardenpaar.
22…b5
Een begrijpelijke reactie. Zwart wil zijn mooie loper op g7 proberen te benutten. Maar als we later de partij bekijken en we zien dat wit weet te profiteren van de verzwakte velden over de c-lijn, dan rijst de vraag of zwart niet anders had kunnen spelen. Een zet als 22…Ld7 komt ook in aanmerking. Als wit zich inlaat op het pionoffer met 23. Dxc7 dan krijgt zwart gevaarlijk tegenspel met 23…b5 Nu dan wel…
23. Pd4 b4
Het witte paard hopt even later via c5 naar binnen. Ook nu kwam 23…Ld7 weer in aanmerking.
24. Pa4 Ld7 25. Pc5
25…Db6
Bittere noodzaak, maar daarmee verdwijnt in elk geval het machtige zwarte loperpaar van het bord.
Zwart kan niet rigide spelen op het behoud van het loperpaar met 25…Le8? want dan zou hij danig in de problemen raken na 26. Dh3! (zie analysediagram)
Plotseling dreigt de dame wel op h7 binnen te vallen omdat de koning geen veilig onderkomen heeft op f8 vanwege een paardschaak op e6.
Mogelijk lijkt 25…c6 om het centrum aan te tasten, maar na 26. f4! [Niet 26. Pxd7 Txd7 en wit kan niet nemen op c6.] 26…cxd5 27. Pxd7 Txd7 28. e5 Db6 29. e6! trekt wit de koningsstelling aan flarden.
26. Pxd7 Txd7 27. Pc6
Het witte paard is inmiddels zelfs beter dan de toch ook niet al te slechte zwarte loper. Dat komt omdat wit op veld c6 een prachtig sterk veld heeft gecreëerd.
27…b3 28. a3 Dc5
Ik denk dat elk Grünfeldspeler telkens kijkt of hij het witte centrum kan aantasten. Maar Giri heeft prima ingeschat dat bijvoorbeeld 28…e6 netjes beantwoord kan worden met een zet als 29. Td3 exd5 30. Tc1! [30. exd5?! Db5!? is onduidelijk.] 30…Db5 31. f4 (zie analysediagram)
en hoewel zwart een pion heeft buitgemaakt, kan hij op geen enkele wijze de witte heerschappij aantasten. Een opmerkelijk staaltje!
29. Tc1
Niets mis mee. Mijn engine vindt ook 29. Pe5!? erg goed voor wit.
29…De3 30. De1
Giri speelt het op de menselijke manier. Als hij alle zware stukken kan ruilen, rest hem een bijzonder gunstig eindspel omdat zwart met forse pionzwaktes is komen te zitten.
30…Dd3+ 31. Ka1 e6
Zwart moest iets, maar hij komt hiermee van de regen in de drup. De pionformatie raakt nu helemaal versplinterd.
32. dxe6 fxe6
33. e5
Giri pakt de zaken heel positioneel aan. Hij zet zwarts loper op non-actief en contineert daarna zijn hoofdplan.
Het lijkt ook mogelijk dat er een overval op klaarlichte dag mogelijk was met 33. Dg3! Nu zou 33…Kf7?? direct verliezen na
[De enige zet is dan 33…Dd6 34. e5! (Niet 34. Dxg6?? Dxa3+ en zwart wint!) 34…Dd3 35. Dg4 Te8 36. f4 en wit staat heel riant.]
34. Pe5+ Lxe5 35. Dxe5 en de witte zware stukken grijpen beslissend in.
33…g5
Gelfand wil de vorming van een sterk wit pionnencentrum met f3-f4 tegengaan. Maar ook dit verzwakt teveel.
34. Td1!
De thematische voortzetting. Zelf hou ik wel van een dergelijk consequent opgezet spelverloop. De engine ziet echter nog iets dat hij sterker acht. Nu zou wit na 34. Tc3 Dd2 35. Db1 Dxg2 36. Txb3 vrijwel beslissend voordeel hebben kunnen verwerven. De zwarte koning staat danig op de tocht en elk spoor van tegenspel ontbreekt.
34…Dxd1+ 35. Dxd1 Txd1+ 36. Txd1 a5 37. Td8+ Txd8 38. Pxd8
Alle zware stukken zijn geruild en daarmee heeft wit zijn favoriete speltype kunnen bereiken. Pion e5 wordt geruild tegen die van e6, maar vervolgens blijft zwart met nog veel meer zwaktes zitten. Ik denk dat Giri misschien al gedacht heeft dat de stelling gewonnen voor hem moet zijn. Engines hebben daar grote moeite mee, omdat de varianten lang en moeilijk zijn.
38…a4 39. Pxe6 Lxe5 40. Pxg5
De eerste pion op zak. Nu op jacht naar de belangrijke damevleugelpionnen omdat daarna wits koning bevrijd kan worden.
40…Ld4
41. f4
Opmerkelijk gespeeld, maar weer heel juist. Wit zet de pionnen op de kleur van de loper om een mooie paardmanoeuvre mogelijk te maken.
41…Le3 42. g3
42…Kg7
Dit versimpelt wits taak.
Het is heel lastig om aan te geven hoe het spelverloop zou gaan, als zwart zich anders had verdedigd. Ik geef een mogelijke spelvoering. 42…Lf2 43. g4
[Minder duidelijk is 43. Pe4 Ld4 (43…Le1?? 44. Kb1!) 44. g4 Kg7 45. Kb1 c6]
43…Lb6 44. f5 Kg7 45. Kb1 c6 46. Pe4 Ld4 47. g5 Le3 48. g6 Ld4 49. Ka1 Kh6 50. Pd6 Kg5 51. Pe8 Kh6 52. Pc7 Lf6 53. Pe6 (zie analysediagram)
Na veel gedraal is het paard op e6 gekomen waar het naar c5 gespeeld kan worden. Als zwart dat verhindert met … Le7, dan kan wit zijn koning activeren omdat de loper b2 niet meer onder schot houdt. 53…Le5 54. Kb1 Lf6 55. Pc5 en wit wint.
43. Pe6+ Kf6 44. Pxc7 Kf5
Wit staat inmiddels twee pionnen voor, maar het is nog allerminst triviaal.
45. Pd5 Lf2 46. Pc3 Lxg3 47. Pxa4 Lf2
Verhindert Pc5.
48. Pc3 Kxf4
49. Pe2+! Ke4 50. Pc1
En zo verdwijnt ook de laatste zwarte pion van het bord. Dat Gelfand dit nog doorspeelt, wordt ingegeven omdat het een teamwedstrijd betreft. Maar hoewel Giri geen moeite heeft met de technische afhandeling, laat hij ook zien dat hij voorzichtig moet manoeuvreren om de winst ook daadwerkelijk af te dwingen. De slotfase beveel ik alle clubschakers aan om aandachtig na te spelen. Een mooie technische les van onze kopman voor iedereen!
50…Kd4 51. Pxb3+ Kc4 52. Pc1 Lc5 53. Kb1 Kb5 54. Pe2 Le7 55. Pc3+ Kc4 56. Kc2 Lf8 57. Pb1 Le7 58. Pd2+ Kb5 59. Kb3 Lf8 60. Pe4 Lg7 61. Pc3+ Kc5 62. Kc2 Kc4 63. b3+ Kd4 64. b4 Kc4 65. Pd1 Lf6 66. Pb2+ Kd5 67. Kb3 Ld4 68. a4 Kc6 69. Pd1 Lg1 70. Kc4 Kb6 71. Pc3 Lf2 72. Pe4 Lh4 73. Pc5 Lg5 74. Pe6 Lh4 75. a5+ Ka6 76. Pc5+ Ka7 77. b5 Ld8 78. Kb4 Lc7 79. Ka4 Ld8 80. Pe6!
1-0
Rodshtein, Maxim – Tiviakov, Sergei
1. e4 c5 2. Pf3 Pc6 3. Lb5 d6 4. O-O Ld7 5. Te1 Pf6 6. h3 e6 7. c3 Pe5
Zo speelde Tiviakov al eerder.
8. Lf1 Pxf3+ 9. Dxf3 Db6 In een partij Rombaldoni-Kotronias, 2013 volgde hier 9…Lc6
10. Pa3 Lc6 11. d3 Le7 12. Tb1 O-O 13. b4 cxb4 14. Pc4 Da6
De dame staat hier wel aardig.
15. cxb4
15…d5 Zwart mag zich uiteraard niet vergrijpen aan de witte a-pion: na 15…Dxa2 16. La3 zit de dame in de knip.
16. Pa5
16…Lb5
Zwart had zijn goede openingsspel kunnen bekronen met 16…Lxb4! 17. Txb4 [17. Pxc6 Lxe1] 17…Dxa5 18. a3 dxe4 19. dxe4 en ik zie geen enkel probleem voor zwart.
17. Lg5 dxe4 18. dxe4 Lxf1 19. Txf1
19…e5?!
Dit verhindert e4-e5, maar zwart verzwakt hiermee de witte velden in het centrum en gezien het partijverloop komt hem dat later duur te staan. Heel geschikt voor gelijkspel lijkt mij 19…Db5! en ook hier heeft wit niet veel bereikt.
20. Df5 Tae8 21. Tfc1 Ld8
22. Lxf6!
Zeer sterk gespeeld: wit krijgt in het vervolg een sterk paard tegen een niet al te beste zwarte loper.
22…Lxf6 23. Dd7 Te7 24. Dd5 h5 25. Tc2 Lg5 26. Td1 Db6 27. a3 a6 28. Td3
In de stijl van zijn tegenstander voert Rodshtein de druk langzaam op. Wit heeft een ijzersterke centrumpositie en het valt zwart niet mee om daar iets tegenin te brengen.
28…h4 Wellicht kon 28…Tc7 29. Txc7 Dxc7 omdat 30. Pxb7 nog nauwelijks iets oplevert vanwege 30…Dc1+ 31. Kh2 Df4+ met herhaling van zetten.
29. Tc4 Da7 30. Dd6 Da8 31. Db6 Kh7 32. Td6 Tc8 33. Tc5
Zwart is steeds verder teruggedrongen, maar desondanks is het voor wit nog niet eenvoudig om vorderingen te maken.
33…Txc5
Deze ruil komt zwart niet ten gunste. Tiviakov had misschien rustig moeten blijven met een zet als 33…Db8 Na bijvoorbeeld 34. Pb3 Tec7 35. Txc7 Dxc7 36. Dxc7 Txc7 37. Pc5 lijkt hij te kunnen ontsnappen uit de omklemming met 37…Lc1 38. a4 La3
34. bxc5 Dc8 35. Pc4 Tc7 36. Td5 Tc6 37. Db4 Le7
Nog altijd is zwart op de been gebleven.
38. Pb6?! Hier had 38. Pd6 gemoeten. Maar dan komt zwart met remise door herhaling van zetten weg: 38…Txd6! 39. cxd6 Dc1+ 40. Kh2 Df4+ en is voor de bakker!
38…De6?! En vlak voor de tijdcontrole krijgt hij een grote kans om met in elk geval een half punt naar huis te gaan. 38…Txc5! 39. Pxc8 Tc1+ 40. Kh2 Lxb4 41. axb4 Txc8 42. Txe5 (zie analysediagram)
is zelfs iets beter voor zwart. Maar remise zou ook een goed resultaat zijn geweest!
39. Pd7 b6?!
Nog eentje die niet al te handig is. Zwart moet steeds op dat mechanisme tegen de witte koning spelen en dat kon nu met 39…Dh6!
40. Dd2!
Sterk gespeeld van de witspeler.
40…bxc5 41. Txe5 Dd6 42. Dd5!
Deze ‘supergecentraliseerde’ stukkenformatie komt zwart niet meer te boven.
42…Lf6?
Na deze blunder komt het niet meer goed.
Op een zet als 42…c4? volgt 43. Txe7! met materiaal winst.
De enige mogelijkheid om nog te kunnen vechten bestond in 42…Tc7 Na 43. Th5+ Kg8 44. Da8+ Lf8 45. Td5 Txd7 [45…De7 46. Pxf8 Dxf8 47. Td8] 46. Txd6 Txd6 (zie analysediagram)
en misschien heeft zwart een vesting, hoewel ik dat betwijfel.
43. Pxf6+ Dxf6 44. Th5+
Er is plotseling een jacht op de zwarte koning geopend. De witte zware stukken storten zich op de zwarte monarch.
44…Kg6
Op 44…Kg8 volgt 45. e5 met onmiddellijke winst.
45. Th8!
De witte stukken werken mooi samen.
45…De6 46. Dh5+ Kf6 47. Dxh4+ Ke5 47…g5 48. Th6+ kost de zwarte dame met schaak! 48…Ke7 49. Txe6+
48. Dg3+ Ook 48. Td8 was een goede.
48…Kf6
48…Kxe4 49. Th4+ Kd5 50. Dd3+ Ke5 51. Te4+ opnieuw met damewinst.
49. e5+!
Een mooi besluit van een uitstekend gespeelde slotfase.
49…Ke7 Na 49…Dxe5 volgt een dubbele aanval. 50. Df3+
50. Dg5+
Opgegeven.
50. Dg5+ f6 [50…Kd7 51. Dd8#] 51. Dxg7+ Df7 52. exf6+ Txf6 53. Dg5 en met twee pionnen meer en een onverminderd sterke aanval, valt er inderdaad geen eer meer aan te behalen voor zwart.
1-0
Van Wely, Loek – Sutovsky, Emil
1. d4 Pf6 2. c4 g6 3. g3 Lg7 4. Lg2 d5 5. cxd5 Pxd5 6. Pf3 Pb6 7. Pc3 Pc6 8. e3 O-O 9. O-O Te8 10. Te1 a5 11. h3 a4 12. Tb1 e5 13. d5 Pe7 14. e4 Ld7 15. b3 axb3 16. axb3 c6 17. dxc6 bxc6 18. Le3 Pec8 19. Lf1 Lf8 20. Pa4 Pxa4 21. bxa4 Pd6 22. Lb6 Dc8 23. Kh2 c5 24. a5 c4 25. Tc1 Dc6 26. Tc2 Tac8 27. Da1 c3 28. Ld3 f5
Er is een bijzonder scherpe stelling ontstaan. Zwart moet het hebben van zijn ver opgerukte c-pion, wit van zijn verre a-pion. De situatie in het centrum lijkt na zwarts hyperscherpe laatste zet in zijn voordeel uit te vallen, maar het opengooien van de koning geeft misschien wit juist weer wat tactische kansen.
29. Tec1
Van Wely wil die lelijkerd op c3 onschadelijk maken en hij heeft goed gerekend dat hij geen materiaal verliest met deze zet. Wit kon een kwaliteit winnen met 29. La6 maar na 29…Pxe4 30. Lxc8 Lxc8 lijkt zwart genoeg compensatie te hebben.
29…fxe4 30. Txc3 Met de ‘omdraairegel’ (het omdraaien van de volgorde van de zetten) had wit een stuk ingeleverd, maar vermoedelijk had dat echter toch goed uitgepakt. Na 30. Pxe5 Txe5 31. Txc3 Da4! 32. Dxa4 Lxa4 33. Lb1! Txc3 34. Txc3 Lb5 35. La2+ Pf7 36. Tc8 staan de witte stukken zo goed dat hij geen enkel verliesgevaar loopt, ook gezien zijn sterke a-pion.
30…Da8
31. Pxe5
Begrijpelijkerwijs heeft wit geen zin in stukverlies. Ook nu kon wit er een stukoffer van maken: 31. Txc8!? Lxc8 32. Lc2! exf3 33. La4 en opnieuw staan de zwarte stukken uiterst ongelukkig.
31…Txc3 32. Dxc3
32…Lg7?
Zwart helpt een handje mee. De verwikkelingen groeien hem duidelijk boven het hoofd. Van Wely lag misschien niet wakker van 32…Txe5!? 33. Dxe5 exd3 vanwege 34. Tc5 maar na 34…Lf5! heeft zwart toch de betere papieren.
33. Lc4+ Pxc4 34. Dxc4+ Le6 35. Db5!
Uitstekend gezien. Wit staat nu een pion voor en hij heeft een machtige a-pion. Een kolfje naar de hand van Van Wely zou je zeggen.
35…e3!?
Hij moet er iets van maken… Vlak voor de tijdcontrole kan zoiets effect hebben.
De truc na 35…Lxe5 36. Dxe5 Lxh3 werkt niet voor zwart vanwege 37. Db2! Ld7 [37…Lf5 38. Tc7!] 38. Dd4 En wit staat op winst.
36. Lxe3?
En ja hoor, Van Wely tuint er in… Met 36. Pc6! exf2 37. Lxf2 zou wit de winst in handen hebben gekregen. Het zwarte loperpaar kan eenvoudig onschadelijk gemaakt worden en dan beslist de a-pion.
36…Lxe5 37. Dxe5 Lxh3 38. Dxe8+ Dxe8 39. Kxh3
Met toren plus loper en pion voor de dame loopt wit geen enkel verliesgevaar, maar de winstkansen zijn ook verkeken.
39…Da4 40. Tc5 h5 41. Kh2 h4 42. g4 Dd1 43. a6 Dd6+ 44. Kh3 Dxa6 45. Kxh4 Df6+ 46. Kg3 Dd6+ 47. Kh3 Df6 48. Kg3 Dd6+ 49. Kh3 Df6 50. Kg3 De6 1/2-1/2
Postny, Evgeny – Van Kampen, Robin
1. d4 d6 2. Pf3 Pf6 3. c4 g6 4. Pc3 Lg7 5. e4 O-O 6. Le2 e5 7. Le3 exd4 8. Pxd4 Te8 9. f3 c6
10. Lf2
Zo vermijdt wit de belangrijkste tactiek in deze stelling. 10. Dd2 d5 11. exd5 cxd5 12. O-O Pc6 13. c5 (zie analysediagram)
13…Txe3!? Een destijds met ongeloof aanschouwd kwaliteitsoffer! 14. Dxe3 Df8 leverde een legendarische partij Karpov-Kasparov uit de WK-match van 1990 op.
10…d5 11. exd5
De bedoeling van het witte concept. Hij zal weldra met c4-c5 proberen te gaan werken met de pionnenmeerderheid op de damevleugel.
11…cxd5 12. O-O Pc6 13. c5 Lf8
Niet vaak eerder gespeeld. 13…Ph5 14. Dd2 Le5 15. g3 Pg7 16. Tfd1 Le6 is ook vele malen gespeeld.
14. Lb5 14. Pxc6 bxc6 15. a3 was bekend uit een partij Morozevich-Grischuk, 2012.
14…Ld7 15. Lxc6 bxc6 16. b4 a5 17. a3 Ph5
Eindelijk dan een nieuwtje. 17…Dc7 is nog een partij Al Sayed-Gallagher, 2012.
18. Dd2 Df6 19. Pce2 Pg7 20. Tae1 Tab8 21. Pc1 axb4 22. axb4 Ta8 23. Txe8 Txe8 24. Pcb3
Wit heeft het punt d4 grondig onder controle, maar zwart doet zijn best om het aan te tasten.
24…Pe6 25. Pxe6 fxe6 26. f4 e5 27. fxe5 Dxe5 28. Pd4
28…Lg7?!
Misschien had zwart hierdoor in de problemen kunnen raken. Vermoedelijk had zwart heel profylactisch moeten antwoorden met 28…Dc7 waarna ik weinig problemen voor hem zie.
29. Te1
Postny merkt de kans niet op. Als wit wat had willen doen, had hij nu zijn kans moeten grijpen met 29. b5!? cxb5 30. c6 Le6 31. Te1 en het lijkt er toch op dat hij iets heeft.
29…Db8 30. Txe8+ Dxe8 31. h3 De4 32. b5
Nu gaat hij dan wel voor deze mogelijkheid maar het mooie is er al vanaf.
32…cxb5 33. c6
33…Lxd4!
Van Kampen heeft goed gezien dat hij hiermee naar remise afwikkelt. 33…Lf5
34. cxd7 Lxf2+ 35. Dxf2 De7 36. Da7 De1+ 37. Kh2 De5+ 38. Kh1 De1+ 39. Dg1 De7 40. Da7 De1+ 41. Kh2 De5+ 42. g3 De2+ 43. Kg1 De1+ 44. Kg2 De2+ 45. Df2 De7 46. Da7 De2+
en nu vonden de heren het toch wel genoeg.
1/2-1/2
Peng, Zhaoqin – Khotenashvili, Bela
1. d4 d5 2. c4 e6 3. Pf3 Pf6 4. Pc3 Lb4 5. cxd5 exd5 6. Da4+ Pc6 7. Lg5 h6 8. Lxf6 Dxf6 9. e3 O-O 10. Le2 a6 11. O-O Le6 12. Tfc1 Ld6 13. Dd1 Pe7 14. Pa4 b6 15. Df1 Lg4
16. Pc3 16. a3 gevolg door b2-b4 verdient m.i. de voorkeur.
16…c5 17. Dd1 c4 18. a4 Tab8 19. b3 b5 20. axb5 axb5 21. bxc4
21…dxc4!?
Zwart heeft twee verbonden vrijpionnen en nu moet wit heel accuraat reageren.
22. h3 Lxf3 23. Lxf3 Tfc8 24. Pd5 24. Lg4 Beter is 24…Tc7 25. e4 waarmee wit het eigen pionnencentrum ook in beweging zet.
24…De6 25. Pxe7+ Lxe7
26. De2?
Dit ligt voor de hand, maar het houdt de opmars van de gevaarlijke pionnen niet tegen.
Beter was 26. Dc2! Tc7 [26…b4?! 27. Lg4 Dc6 28. Lxc8 Txc8 29. Tab1] 27. Lg4 Dc6 28. Le2 en zwart kan ook geen progressie boeken.
26…b4 27. e4
Het komt allemaal te laat nu. 27. d5 De5 en nu gaat Txc4 natuurlijk niet.
27…c3
De zwarte pionnen rukken nu onweerstaanbaar op.
28. d5 De5
En omdat er niets te verzinnen valt tegen de opmars van de zwarte b-pionnen, gaf Peng zich hier gewonnen.
0-1
Javakhishvili, Lela – Haast, Anne
1. d4 d5 2. c4 dxc4 3. e4 e5 4. Pf3 exd4 5. Lxc4 Lb4+ 6. Ld2 Lxd2+ 7. Pbxd2 Pc6 8. O-O Pf6 9. e5 Pd5 10. Db3 is hier de kritieke zet. 10. Pb3
10…Pa5 11. Da4+ Pc6 12. Lb5?!
Een vrij matige zet, waarna wit onvoldoende compensatie voor de geofferde pion krijgt. Laat nou 12. Db3 een partij zijn Wojtaszek-Nikolic, 2006, met als zwartspeler de coach van het Nederlandse damesteam!
12…Ld7 13. Db3 Meer kans op iets zou wit krijgen na 13. Dc4 Pb6 14. De2 hoewel de zwarte stelling ook mijn voorkeur krijgt.
13…Pf4 14. Lc4?! Ook niet fraai is 14. g3 Pe6 maar dat is misschien toch de minste van alle kwaden.
14…O-O 15. Tfe1
15…Pa5!
Sterk gespeeld van Haast.
16. Dc2 Pxc4 17. Dxc4 Lc6 18. Dxd4 Dxd4 19. Pxd4 Lxg2
Zwart blijft een pion voor en het eindspel is meteen ook heel gunstig voor zwart.
20. f3?
Een nieuwe onnauwkeurigheid, waardoor zwarts missie versimpeld wordt. 20. Pe2 Pxe2+ 21. Txe2 Lc6 22. Pb3 geeft zwart nog een zware technische taak.
20…Tad8 21. P2b3 Lh3 22. Te4
22…Pe6 Waarschijnlijk had zwart er beter aan gedaan om het sterke paard op f4 te handhaven met 22…g5! 23. Kf2 Le6 24. h4 Ld5 25. Te3 gxh4 is dan heel goed voor zwart. Niet makkelijk te vinden overigens.
23. Tc1 c6 Interessant was nu het gewelddadige 23…c5!? 24. Pxe6 fxe6 en omdat f3 hangt heeft zwart zich mooi kunnen bevrijden: 25. Kf2 b6 met vrijwel beslissend voordeel.
24. f4 Td5 25. Tc3 Pxd4 26. Txd4 Txd4 27. Pxd4
27…Td8
Er volgt een afwikkeling naar een toreneindspel dat slechts iets beter voor zwart is.
Misschien had zij geen zin in 27…Le6 maar dat verdiende toch de voorkeur: 28. f5 [28. a4 Ld5 29. b4 f6 en zwart staat uitstekend.] 28…Ld5
28. Pxc6 bxc6 29. Txh3 Td1+ 30. Kf2 Td2+
31. Kg3?
Hier staat de koning volkomen verkeerd. Maar dan wit nu wel 31. Kg1! moeten vinden. Een zet die je liever niet speelt! 31…Txb2 32. Ta3 Tb7 33. Kf2 en ondanks de pluspion is dit verre van gemakkelijk te winnen. Ik vermoed dat het zelfs binnen de remisemarge is vanwege wits actieve toren.
31…Txb2 32. Kg4 Txa2
En dan zijn het er twee, hoewel er nog iets bewezen moet worden.
33. Tb3 g6 34. Tb8+ Kg7 35. Tb7 h5+ 36. Kg3
36…Kf8 De engine geeft de ongelooflijke 36…a5!? 37. e6 Kf6 38. exf7 Kg7 maar dat ga je niet voor je lol doen. Zwart wint echter wat tijd ten opzichte van de partijvoortzetting. 39. Tc7 a4
37. Tc7
Zo wint wit een pion terug, maar de zwarte a-pion gaat er als een haas(t) vandoor. Zwart komt ook verder na 37. Tb8+ Ke7 38. Tb7+ Ke6 39. Tc7 Ta6 40. Kh4 f6
37…a5 38. Txc6 a4
39. Ta6 De enige kans bestond uit 39. Tc8+ Kg7 40. Tc7 Ta3+ 41. Kg2 Kf8 42. Ta7 en nu moet zwart nog allerlei capriolen uithalen om de winst te bereiken. Een mogelijke variant is nu: 42…Ke8 43. Kf2 Ta1 44. Ke2 a3 45. Kf2 a2 46. Kg2 Kd8 47. Ta6 Kc7 48. Ta4 Kb6 49. Ta8 Kb5 50. Ta7 Kc4 (zie analysediagram)
en de zwarte koning moet aan pion f4 gaan hangen, waarna wit in tempodwang wordt gebracht. 51. h3 Kd4 52. Ta3 Ke4 53. Ta4+ Ke3 54. Kh2 Kf3 en de tempodwang is een feit.
39…a3 40. Ta8+ Ke7 41. Ta7+ Ke6 42. Ta6+ Kd5 43. Kh4 Txh2+ 44. Kg5 a2 45. Kf6 h4 46. Kxf7 h3 47. e6 Te2 48. Ta5+ Kc6 49. e7 Txe7+!
Goed gezien!
50. Kxe7 h2 51. Txa2 h1=D 52. Ta6+ Kd5 53. Txg6
Het beruchte eindspel van dame tegen toren. Maar Anne heeft daar kennelijk weinig problemen mee…
53…De4+ 54. Kf7 Dxf4+
Ik heb vanaf hier maar even de Tablebase geraadpleegd.
55. Kg7 Ke5 56. Th6 56. Tb6 is blijkbaar iets hardnekkiger (winst in 18 zetten).
56…Dg5+
Anne speelt steeds de optimale zet.
57. Tg6 De7+
58. Kg8
Gek genoeg de beste verdediging. Een belangrijke basisstelling ontstaat na 58. Kh6 Hoewel ik vind dat dit soort eindspelen niet in trainingen behandeld dienen te worden, heb ik er toch wel eens een paar minuten tijd voor vrijgemaakt om enkele basisprincipes te laten zien. Ik heb mijn pupillen wel eens duidelijk gemaakt dat de damepartij het moet hebben van dit type stelling. De dame op de vijfde rij (nu gespiegeld) en de koning op de zesde rij op paardsprong afstand van de dame. Daardoor zijn er geen pattrucjes mogelijk en moet de toren zich losmaken van de witte koning. Het is dan een kwestie van wat zigzaggen met de dame totdat de dubbele aanval zich aandient. Anne heeft het perfect onder de knie.
58…Kf5 59. Tg1
De meest hardnekkige is de zogenaamde zesde rij-verdediging. 59. Th6 Grappig genoeg is in dit geval 59…Dd7! de snelste weg naar de winst. 60. Kf8 Kg5 en nu moet de toren de zesde rij opgeven. Na 61. Th1 Dc8+ 62. Kf7 Db7+ gaat de toren verloren.
59…De3!
Dat heeft zij achter het bord bijzonder knap uitgedokterd! De Tablebase geeft ook deze zet als de meest optimale mogelijkheid. Het is een stille zet die de toren definitief in de problemen brengt.
60. Tg7 Hier is 60. Tb1 de meest taaie.
60…De8+ 61. Kh7 Kf6
En dit is precies een van de stellingen die we ooit even de revue hebben laten passeren. Koning en dame op paardsprong afstand. De toren moet nu los van de koning en dan even goed kijken met zwart…
62. Ta7 De4+ 63. Kg8 Dg4+
Volgens de Tablebase een klein schoonheidsfoutje. Maar voor de mens is het principe van groter belang. De zwartspeelster heeft het zigzaggen ontdekt: 63…Dd5+ won sneller: 64. Kh7 Dh1+ 65. Kg8 Dg1+
64. Kh7 Dh3+ 65. Kg8 Dg3+ 66. Kh7 Dh2+
En opgegeven. Een bijzonder knappe partij tegen een erg sterke tegenstander.
0-1
Alle partijen of fragmenten via de viewer:
(De foto’s zijn van Gunter Deleyn)
