Anand begint met overwinning in Bilbao
In Bilbao is gisteren de Chess Masters final (of Grand Slam Final) begonnen. Dit toernooi was ooit opgezet als een toernooi tussen de winnaars van de Grand Slam toernooien (Pearl Spring, Wijk aan Zee, Bazna Kings, Linares en Mtel Masters) maar van die opzet lijkt men dit jaar afgeweken. Waarom Anand, Aronian, Ponomariov en Vallejo Pons zijn uitgenodigd is onduidelijk, ook op de homepage is het niet te vinden, maar dat is sowieso geen betrouwbare bron van informatie voorlopig. Als de bezoeker de pagina al wist te bereiken vond ie bij de livepartijen van de gelijktijdig gehouden europacup uitslagen die later op de resultatenpagina heel anders bleken… hopelijk blijken het opstartproblemen te zijn die snel opgelost worden. Evengoed is het met de kandidaat-wereldkampioen en de nummer drie van de wereld een interessant toernooi. Ik ben gevraagd voor de toernooiwebsite een aantal partijen te analyseren, die ik ook hier (in het Nederlands) zal publiceren.
In de eerste ronde hield thuisspeler Vallejo Pons met wit remise tegen Aronian. Probleemloos ging dat echter niet.
Vallejo Pons – Aronian
1. d4 Pf6 2. c4 e6 3. Pc3 Lb4 4. Pf3 b6 5. Lg5 h6 6. Lh4 g5 7. Lg3 Pe4 8. Dd3
Hier is 8.Dc2 gebruikelijk, om d3 vrij te houden voor de loper.
8… f5
Het idee van 8.Dd3 is dat wit met de dame terug kan nemen op g3 na (8… Lb7 9. Pd2 Lxc3 10. bxc3 Pxg3)
9. h4
En zo bereiken we na negen zetten in een best veel gespeelde variant al een nooit gespeelde stelling! Eerder speelde wit in drie partijen 9.Le5, maar zwart won steeds…
9… Lxc3+ 10. bxc3 Pxg3 11. fxg3
De regel dat je naar het centrum moet terugslaan is door Carlsen afgeschaft toen hij 14.fxg3 speelde tegen Caruana. Of misschien niet, maar hier is dynamisch spel belangrijker dan structuur.
11… g4 12. Pd2 d5 13. e4!?
Een slechte zet volgens de engines, en die hebben vast wel gelijk, maar het is wel een logische: wit wil graag lijnen openen richting de zwarte koning.
13… dxe4 14. Pxe4 Lb7
14… fxe4 15. Dxe4 c6 16. Dg6+ zou geen goed idee zijn voor zwart.
15. Pd2 Pd7 16. De3 Df6 17. Ld3 Lxg2
Wint een pion, maar ook positioneel belangrijk: anders zou wit kort rokeren en op h2 veilig staan met zijn koning.
18. Th2 Lb7 19. Te2
19…O-O-O Er was geen direct bezwaar om pion e6 te dekken met 19… Pf8. Wellicht wilde Aronian niet passief spelen en zag hij dat het eindspel in de partij kansen voor hem zou bieden.
20. Dxe6 Dxe6 21. Txe6 Pc5 22. Te3 Pxd3+ 23. Txd3 f4 24. gxf4 Tdf8
Zwart heeft de betere pionnenstructuur en bovendien zijn lopers normaalgesproken beter dan paarden met torens op het bord, wit zal moeten werken om remise te maken.
25. Kf2 g3+!? 26. Txg3 Txf4+ 27. Ke3 Txh4
Zo’n h-pion ondersteunt door de loper kan erg sterk worden. Wit staat echter behoorlijk actief en kan zo de schade beperkt houden.
28. Tag1 Te8+ 29. Kd3 Lc6
30. Pf3!?
30. Tg8 Th3+ 31. T1g3 Txg3+ 32. Txg3 h5 33. Th3 Th8 34. Pf3 Lxf3 35. Txf3 is wat mijn computer geeft als voorkeursvariant. Dat zou volgens hem remise zijn, maar ik zou er niet graag voor kiezen dat te moeten verdedigen met wit. In de partij verliest wit wel een pion, maar houdt wel tegenspel.
30… Le4+ 31. Kd2 Lxf3
31… Th5 32. Pe5 Th2+ 33. Ke3 Lf5 34. T1g2 geeft zwart geen voordeel.
32. Txf3 Th2+ 33. Kd3 Txa2 34. Tg7 Kb8 35. Th7 Tee2
Dreigt mat! Wit kan het net voorkomen.
36. c5 b5 37. Te3 Txe3+
37… Tad2+ 38. Ke4 Kb7 39. Txh6 a5 was een poging waard geweest. Wit zal dan een paar nauwkeurige zetten moeten doen om remise te maken.
38. Kxe3 Ta3 39. Kd2 Ta6 40. c4 bxc4 41. Kc3
Nu is wit actief genoeg om de minuspion te compenseren.
41… c6
41… Tf6 42. d5 a5 43. Kxc4 a4 44. Kb4 is ook remise.
42. Txh6 Kb7 43. Th7+ Kc8 44. Th8+ Kb7 45. Th7+ Kb8 46. Th8+ Kb7 1/2-1/2
Foto door Lennart Ootes.
Los van de resultaten zal de meeste aandacht in dit toernooi gaan naar ex-wereldkampioen Anand. Anderhalf maand na dit toernooi begint de WK-match tussen hem en Carlsen in Sochi. Zal hij de vorm al te pakken hebben of verschuilt hij zich? Zijn eerste partij is in ieder geval veelbelovend, Ponomariov (ook een ex-wereldkampioen overigens) werd regelmatig weggetikt.
Anand – Ponomariov
1. d4 d6 2. Pf3 g6 3. c4 Lg7 4. Pc3 Pf6 5. e4 O-O 6. h3 e5 7. d5 a5 8. Le3 Pa6 9. g4
Een zet die wit vaak doet in de Krasenkow-variant. Het maakt f5 voor zwart minder aantrekkelijk, omdat de g-lijn wordt geopend en e4 beschikbaar komt voor wit. Wit voorkomt zo ook Ph5.
9… Pc5 10. Pd2 c6
De witte koning gaat wellicht naar de damevleugel, in dat geval wil zwart graag de c-lijn openen.
11. Le2 Ld7 12. g5
Ook gebruikelijk is 12. h4 cxd5 13. cxd5 a4 14. a3 Da5 15. Kf1 b5 en het gaat hard tegen hard.
12… Pe8
13. h4 f6
Blijkbaar beviel 13… f5 14. h5 Ponomariov niet (hier moet zwart vooral 14… f4? 15. Lxc5 dxc5 16. Lg4! vermijden, een typisch idee in deze variant.) Na de tekstzet verliest 14.h4 een pion. Maar het lijkt me handiger om eerst op d5 te ruilen: 13… cxd5 14. Pxd5 Pc7 geeft zwart tegenspel, en 14.cxd5 f6 geeft zwart een verbeterde versie van de partij (zie zet 17/18).)
14. Pb3 b6
Ik denk niet dat Ponomariov naar 14… Pxe4!? 15. Pxe4 f5 heeft gekeken maar het is best interessant. 16. Pc3 a4 17. Pc1 f4 18. Ld2 e4 geeft zwart behoorlijke compensatie voor het stuk. Wit heeft beter: 16.h5 fxe4 17.h6 of 16. c5 fxe4 17.Bc4 zien er goed uit voor hem.
15. Pxc5 bxc5 16. Dd2 fxg5
Hier ben ik ook geen fan van. Wit speelt vaak h5 en hxg6 in deze variant, met f6 en fxg5 krijg je dezelfde pionnenstelling maar het kost zwart een extra tempo om te bereiken.
17. hxg5 cxd5?!
Slecht getimed.
18. Pxd5?!
18. cxd5 zou wel ok voor zwart zijn (zie ook mijn opmerking op zet 13), maar 18. Dxd5+! is sterk. Na 18….Kh8 19.0-0-0 zit Txh7 in de stelling, na 18….Rf7 zou wit dat al meteen kunnen spelen.
18… Tf7 19. O-O-O Tb8
Wit heeft nog steeds voordeel. Beide partijen hebben een halfopen lijn naar de koning, maar de witte stukken zijn actiever. De loper op g7 doet weinig, net als het paard op e8. Dat zou wel mooi omgespeeld kunnen worden naar d4 via c7 en e6, maar het is lastig dat te doen zonder d6 kwijt te raken.
20. Th2 Le6
21. Pc3
Mooi dat knol op d5, maar het stond wel in de weg. Op b5 doet het dat ook, maar dan voor de toren op b8. En het valt d6 aan.
21… Db6 22. Pb5 Lf8 23. a4 Db7 24. Dc2 Le7 25. Kb1 Dc6
Zwart staat nog wel stevig, maar met weinig tegenspel. Ik wil nog steeds het paard naar d4 (of f4) spelen, loper weg en dan via g7 naar e6. Pono probeert iets anders, verdubbelen op de f-lijn.
26. Ld2 Ld8 27. Dd3 Tbb7 28. Tf1 Tf8
29. f4
Goed getimed, niet alleen omdat zwart deze zet ging voorkomen (Tbf7), maar ook omdat de loper op d8 voorlopig niet op de lange diagonaal kan komen.
29… exf4 30. Txf4 Txf4 31. Lxf4 Tf7 32. Ld2 Le7 33. Tg2
Een multifunctionele zet: g5 krijgt extra ondersteuning en Lg4 wordt voorbereid.
33… Db6 34. Lg4 Lxg4 35. Txg4
Zo heeft wit de goede loper overgehouden, en zwart de slechte. Dat is nog niet zo relevant, maar een heel concreet voordeel van de loperruil is dat d5 beschikbaar komt voor de dame.
35… Pc7 36. Tf4 Pe6?
Dit heeft een tactisch probleem.
37. Txf7 Kxf7 38. Dd5!
Een heel vervelende penning, bovendien kan wit nu de loper naar f4 spelen en zo d6 ophalen.
38… Dd8 39. Ka2 Lf8 40. Lf4 Dd7 41. b3
Wit kan nog wel een zet wachten met slaan op d6.
41… Le7 42. Pxd6+ Kf8 43. e5 Pxg5
Na 43… Lxd6 zet wit eerst zijn loper voor op d6 terug te slaan. Het lijkt me wel een betere kans voor zwart.)
44. Dxc5 Dg4 45. Lc1 h5 46. Dxa5 Dg2+ 47. Lb2 h4
In dame-eindspelen gaat het vaak niet om het aantal pionnen maar om hoe snel ze lopen. De h-pion loopt best snel en hij is zwarts hoop in bange dagen. Veel hoop is er niet: de zwarte koning staat kwetsbaar, o.a. door het sterke paard op d6, terwijl de witte koning goed beschermd staat tegen schaakjes. Extra pionnen zijn toch wel handig.
48. Db5 Da8 49. c5 h3 50. c6 Ld8
Na 50… h2 kan wit kiezen, de veiligste keuze is 51. Db7 Dxb7 52. cxb7 h1D 53. b8D+ Kg7 54. e6+
51. Dd5 Lc7 52. Lc1 Da5 53. Pb5 De1 54. La3+ Kg7 55. Pxc7 h2
Alle hoop is op de zwarte h-pion gevestigd! Kan wit ‘m nog stoppen?
56. Pe8+ Kh6 57. Pf6!
Met een dubbele dreiging: 58.Pg4+ en 58.Bf8 mat.
57… De2+ 58. Lb2 Pe4!?
Nog een laatste truc.
59. Dxe4! Dxe4 60. Pxe4 h1D
Missie geslaagd: de pion is gepromoveerd, zwart staat een dame voor. Helaas voor zwart is dat van korte duur.
61. c7 1-0 Want op 61…Dh3 komt 62.Pd6 gevolgd door promotie.
Bonus van de dag: Bosboom – Leko met mijn analyses.
Euwe waarschuwde al voor het paard op een randveld. In dit geval zeer terecht, want het Paard op a6 is ten dode opgeschreven. Een geweldig mooie partij van Bosboom. Leko die meestal voorzichtig speelt had geen antwoord op zijn aanvallende spel. Dit riep bij mij de herinnering op aan een partij tussen Botwinnik en Donner uit 1958 te Wageningen. Daarin speelde Donner met zwart het Panno-systeem uit het Konings-Indisch, maar ondervond steeds weer moeilijkheden met zijn Paard op a5. Botwinnik won daardoor die partij. Analyse van Constant Orbaan uit het Algemeen Handelsblad.