Ponomariov jaagt koning van Vallejo Pons het hele bord over

Na drie ronden in deMasters Final tijdens het Bilbao Chess Festival heeft ex-wereldkampioen Viswanathan Anand nog altijd de leiding in handen. Zelf kwam hij vandaag remise overeen met zijn belangrijkste rivaal, Levon Aronian, die zijn naaste achtervolger blijkt te zijn. Ondertussen zag hij dat een andere ex-wereldkampioen (weliswaar ‘Fidewereldkampioen’) Ruslan Ponomariov een fraaie aanvalspartij afleverde tegen de lokale held, Paco Vallejo Pons.

Nadat Anand al in ronde een goed uit de startblokken was geschoten, ging het gisteren ook weer crescendo. Hij versloeg zelf in – na een hyperscherpe opening – met zwart de Spaanse deelnemer Vallejo Pons. Die moest ergens een kwaliteit inboeten, waarvoor hij enige compensatie bezat. Maar met goede eindspeltechniek maakte Anand snel een einde aan de illusies van zijn opponent.

Ondertussen had Aronian, ook al in een technische partij, zijn tegenstander Ponomariov weggemanoeuvreerd. Dat mag een prestatie heten, want dat is toevallig ook het terrein waarop de Oekraïner zijn mannetje pleegt te staan.

Omdat in dit toernooi niet de gewone puntentelling maar die uit het voetbal wordt gehanteerd, geef ik voor de volledigheid alle uitslagen en de stand tot dusver:

De uitslagen uit de eerste drie ronden:

De stand na drie ronden:

De partij van de dag was zonder twijfel de volgende.

Ponomariov, Ruslan – Vallejo Pons, Francisco

1. e4 c5 2. Pf3 d6 3. d4 cxd4 4. Pxd4 Pf6 5. Pc3 a6

De Najdorfvariant van het Siciliaans, nog altijd springlevend. Ondanks alle aanslagen die men decennia lang heeft geprobeerd te plegen op het systeem.

6. h3

Dit onschuldig ogende zetje is de nieuwste mode. Eigenlijk maakt het een nieuwe revival mee, sinds Fischer het toepaste begin jaren ’60.

6…e6

Een kwestie van smaak. 6…e5 is ook veel gespeeld.

7. g4 Le7

Vallejo Pons gaat voor de ‘normale’ Scheveninger opbouw. 7…d5 /De principiële voortzetting, dat aanvankelijk als een ‘weerleggingspoging’ op het bord kwam, is een volwaardig alternatief.

8. Lg2 Pfd7

Allemaal nog gespeeld door de ‘grote jongens’ (o.a. Carlsen, Anand, Topalov)

9. Pce2!?

Ponomariov trekt nu al een nieuwtje uit de kast. Een van de bedoelingen komt op de volgende zet tot uiting. Het is nu de populairste voortzetting. 9. Le3

9…Pc6 10. c3

Hij wil graag het paard op d4 handhaven en na deze pionzet is de ruil op d4 in elk geval onaantrekkelijk geworden. Tegelijkertijd kan het e2-paard omspeeld worden naar g3 waar het wel aardig staat.

10…h5

Als hij het nu niet speelt, kan het niet meer. Toch is het de vraag of dit verstandig was. Vallejo ziet af van de korte rokade waarna zijn koning niet direct een veilig onderkomen meer heeft.

11. gxh5 Txh5

Na dit argeloze terugnemen van de pion, zal de zwarte toren op een zijspoor geraken. Meer voor de hand ligt 11…Da5 hoewel wit ook dan na 12. Pg3 Pxd4 13. Dxd4 Pf6 14. Le3 de betere papieren in handen heeft.

12. Pxc6! bxc6 13. Pd4 Tc5

Anders is Pxc6 en Pxe7 wel erg vervelend.

14. b4!

Ponomariov laat er geen gras over groeien: de toren wordt flink aan de tand gevoeld.

14…Txc3 15. Lb2

Ondertussen heeft wit een groot deel van zijn legermacht kunnen mobiliseren, terwijl veel stukken van zwart werkeloos moeten toekijken. Daarbij blijft de zwarte toren een doelwit.

15…Tc4

16. Pxe6!

Dat kon niet uitblijven.

16…Db6 De rechtvaardiging van dit schijnoffer zit hem in de volgende matvariant: 16…fxe6 17. Dh5+ Kf8 18. Dh8+ Kf7 19. Dxg7+ Ke8 20. Dg6+ Kf8 21. Lg7+ Kg8 22. Lh6+ Kh8 23. Dg7#

17. Pxg7+ Kf8

Wit heeft een mooie pion buit kunnen maken, terwijl de stukken van de tegenstander nog altijd niet optimaal samenwerken.

18. O-O Wit kon ook gewoon op zijn materiële plus spelen met 18. a3 Na 18…Pf6 kan 19. Tc1! Txc1 20. Dxc1 vanwege 20…Kxg7 21. Dg5+ Kf8 22. Lxf6 met beslissend voordeel voor wit.

18…Pe5

Zwart vecht terug, maar het wordt hem niet gemakkelijk gemaakt.

19. Ph5 Dxb4 20. Tb1 Dc5

21. Kh1!

Met simpele middelen heeft Ponomariov een dijk van een aanvalsstelling in handen gekregen. De zwarte koning staat slecht, wit heeft een paar actieve stukken (Lb2, Ph5) en met f2-f4 staat hij klaar om het belangrijke zwarte paard te verdrijven en tevens nog meer van zijn stukken in het spel te betrekken.

21…Pg6?!

Anticipeert op de dreiging, maar daarmee laat hij wel wits volgende sterke zet toe. Misschien ging 21…Tb8!? nog.

22. Pf6! Tb8

23. Dd2

Je kunt het ‘Pono’ niet verwijten dat hij deze aantrekkelijke voortzetting speelde. Maar er was beter!

Soms zit een ongeluk in een klein hoekje. Met 23. Lc1!! kon de partij eigenlijk al meteen beslist worden: 23…Txb1

[23…Lxf6 24. Txb8 Pe7 25. Lf4 is ook kansloos.]

[23…Txc1 24. Pd7+! Ke8 25. Txc1 Db5 26. Pxb8 Dxb8 27. Txc6 is natuurlijk ook kansloos.]

24. Lh6# (zie analysediagram)

is een wonderschoon matbeeld en

23…Lxf6 24. Lxf6 Tb5 25. Tbd1 d5

Nu de zwarte stukken wat verstopt staan op de damevleugel, begint wit een klopjacht op de andere kant van het bord.

26. Dh6+ Ke8 27. exd5

Natuurlijk moet ook de e-lijn geopend worden tegen de zwarte koning.

27…cxd5 28. Tfe1+ Kd7

29. Dg7 Hij versmaadt zelfs 29. Txd5+ Dxd5 30. Lxd5 Txd5 31. Dg7 dat ook helemaal uit is.

29…Df8 30. Lxd5

Dit is ook niet misselijk wat wit hier op de tafel smijt.

30…Txd5 31. Txd5+ Kc7 32. Le5+ Kc6

Dit verliest nog meer materiaal.

Relatief beter was 32…Kb7 maar dat verliest na 33. Tb1+ Tb4 [33…Ka8 34. Tb8+ Ka7 35. Df6] 34. Txb4+ Dxb4 35. Dxf7+ Pe7 36. Kh2

33. Dxf8

Wint er nog een stuk bij. Na 33. Dxf8 Pxf8 34. Td8 gaat er ook nog een stuk bij zwart de mist in.

1-0

Anand, Viswanathan – Aronian, Levon

1. e4 e5 2. Pf3 Pc6 3. Lb5 a6 4. La4 Pf6 5. O-O Le7 6. d3

Deze timide voortzetting wordt ingezet op het Marshallgambiet, waar Aronian een groot kenner van is, te bestrijden. Het is ook een beetje de invloed van wereldkampioen Carlsen die ‘gewoon wil gaan schaken’.

6…b5 7. Lb3 O-O 8. Pc3

Deze zet is waarschijnlijk de meest ‘slappe’ voortzetting waar wit voor kan kiezen. 8. a4 werd ooit door Kasparov, maar ook door Carlsen gespeeld.

8…d6 9. a3 Pa5 10. La2 Le6

11. b4

Het nieuwtje. 11. Lxe6 kwam voor in de partijen Topalov-Kasimdzhanov, 2013 en Dominguez-Karjakin, 2013.

11…Lxa2 12. Txa2 Pc6 13. Lg5

Anand heeft een duidelijk strategisch idee voor ogen: hij wil graag zijn loper voor een paard geven, waarna hij twee paarden tegen een slechte loper en een paard overhoudt in een tamelijk gesloten stelling.

13…Dd7 14. Lxf6 Lxf6 15. Pd5 Ld8 16. a4

16…Pe7

Hoewel hij nog een paard ruilt, beseft Aronian dat dit de manier is om onder de druk uit te komen.

17. Pe3 Uiteraard niet 17. axb5 vanwege 17…Pxd5 18. exd5 Dxb5 en er hangen twee pionnen bij wit.

17…Tb8 18. axb5 axb5 19. c3 Misschien viel in deze stelling 19. Ta6 nog te proberen. Zwart moet dan nog even nauwkeurig verdedigen om het lichte witte voordeel te neutraliseren. Dat kan met 19…Dc8 20. Da1 c6 gevolgd door … Lb6 met gelijkspel.

19…De6 20. Db1

20…d5!?

Zijn stijl getrouw pakt Aronian weer eens voortvarend aan.

21. exd5

Een alternatief voor deze afwikkeling valt nauwelijks te geven.

Een profylactische zet als 21. Te1 levert ook niets op na bijvoorbeeld 21…c6 . [21…dxe4 22. dxe4 c6]

21…Pxd5 22. Pxd5 Dxd5 23. Te1 Lf6 24. Tae2

Na de volgende zet slaagt Aronian erin zich onder de druk uit te worstelen.

24…c5!

Uiteraard. Hij gaat natuurlijk pion e5 niet passief verdedigen.

25. Pxe5 cxb4 26. Dxb4

Na deze zet verdwijnt alle muziek uit de stelling. Maar ook na 26. cxb4 g6 valt er voor wit geen eer te behalen.

26…Lxe5 27. Txe5 Dxd3 28. h3 h6 29. T1e3 Dd1+ 30. Te1 Da4 31. Tb1 Dxb4 32. Txb4 Tfc8 33. Tbxb5 Txb5 34. Txb5 Txc3

1/2-1/2

De analyses uit ronde 3 via de viewer:

Over Herman Grooten

Herman is ruim 40 jaar schaaktrainer. Hij verzorgde lange tijd de schaakrubrieken in Trouw en het ED. Daarnaast was hij Topsportcoördinator bij de KNSB en is hij auteur van diverse schaakboeken en werkt hij voor Schaaksite. Klik hier voor series die hij op Schaaksite heeft gezet.

Alleen geregistreerde gebruikers kunnen een reactie achterlaten.