Donchenko ongenaakbaar; Bok gedeeld tweede

De 16-jarige Duitse meester, Alexander Donchenko heeft op onnavolgbare wijze het Groninger schaakfestival op zijn naam geschreven. In de ronden 6 en 7 nam hij even gas terug met remises tegen Erwin l’Ami en Alexander Ipatov, om vervolgens weer de draad op te pakken waar hij in de eerste vijf ronden mee begonnen was: winnen! Hij versloeg eerst de Israëlische IM Danny Raznikov om de laatste ronde met zwart op voorbeeldige wijze een toreneindspel met pluspion tegen GM Daniel Alsina Leal in winst om te zetten. Met een TPR van 2803 heeft hij een wel heel ruime GM-norm behaald. Van hem gaan we nog veel horen vermoed ik.

De winnaars in Groningen (foto Zhaoqin Peng)

Er was ook verheugend nieuws aan het Nederlandse front. Benjamin Bok, die in ronde vijf van de latere winnaar had verloren, zette een geweldige serie neer aan het eind. Hij score 3½ uit 4 waarbij zijn knappe overwinning in de laatste ronde tegen Sergey Tiviakov gezien mocht worden. Daarmee eindigde de Brabander op 7 uit 9 op een gedeelde tweede/derde plaats met de Turk Ipatov. Weer een halfje minder treffen we Erwin l’Ami aan die zich in de voorlaatste ronde nog verslikt had in Ipatov, maar zich met een slotzege goed herstelde. Voor Tiviakov zal het slot van het toernooi ronduit teleurstellend zijn geweest, want als eerste geplaatste speler eindigde hij op ‘slechts’ 6 punten. Maar wel verheugend was de IM-norm van de Turkse Nederlander Demre Kerigan die ook op dit aantal eindigde. Zijn TPR van 2523 was ruim voldoende.

In het analyseblok treft u partijen aan van de winnaar, Donchenko, in de laatste ronde. En natuurlijk de overwinning van Bok op Tiviakov. Verder een bijzonder interessant lopereindspel dat diezelfde Tiviakov in de voorlaatste ronde van Mher Hovhannisyan had weten te winnen, alsmede de slotoverwinning van Erwin l’Ami die hem toch bij de prijswinnaars bracht.

De eindstand aan kop is:

Matches

We wisten al dat de tweekampen tussen Dimitri Reinderman en Jorden van Foreest en die van Elisabeth Paehtz tegen Anne Haast voortijdig in het voordeel van eerstgenoemden waren beslist. Maar beide verliezers konden met een opgeheven hoofd de arena verlaten door in de slotpartij met prachtig en gedurfd aanvalsspel hun overmeesteraars zelf in het zand te laten bijten. Misschien was het allemaal niet helemaal correct, maar feit is wel dat zowel Jorden als Anne erin slaagden om hun tegenstanders de weg kwijt te laten raken in een moeras van varianten. En toen de kansen zich voordeden, kwamen zij allebei met een paar mooie, originele wendingen tevoorschijn. Zo konden alle matchspelers tevreden terugkijken op een geslaagd treffen dat in elk geval zeer leerzaam was geweest. De laatste partijen uit de tweekampen heb ik voor u in het partijenblok geanalyseerd.

Benjamin Bok en Erwin l’Ami kunnen allebei tevreden terugkijken op dit toernooi.

ANALYSES

Omdat blijkbaar veel bezoekers van Schaaksite niet weten dat alle partijen ook via onze viewer kunnen worden nagespeeld, hierbij de geanalyseerde fragmenten via deze viewer:

Bok, Benjamin – Tiviakov, Sergey

1. e4 c5

De zwartspeler maakt op zet 1 duidelijk wat zijn bedoelingen zijn. Geen 1…d5 waarmee Tiviakov de meeste topspelers te lijf gaat. Het is echter niet de meest ideale opening om tegen een lagere ratinghouder mee op winst te kunnen spelen.

2. Pf3 Pc6 3. Lb5

Speelt Tiviakov dit zelf niet met wit?

3…d6 4. O-O Ld7

Een populair systeem.

5. Te1 Pf6

6. c3 Hier is ook 6. h3 een optie om de penning op Pf3 te verhinderen. 6…a6 7. Lf1 e5

6…a6 7. Lf1 Lg4

De meest gespeelde aanpak. Zwart geeft zijn mooie loper op om de actie d2-d4 te vertragen.

8. h3 Lxf3 9. Dxf3 g6 10. d3

Bok kiest voor een rustige opbouw waarin hij zo snel mogelijk zijn ontwikkeling voltooit en waarin hij – zodra het mogelijk is – toch weer het centrum in handen kan nemen met d3-d4. Daarbij kan hij als ruggensteun bogen op het loperpaar.

10…Lg7 11. Le3 O-O 12. Pd2 Pd7 13. Dd1 b5 14. Pf3

14…b4

Lijkt de meest directe aanpak, maar het verhindert niet wits plan om het pionnencentrum in handen te nemen. 14…Pb6 In een partij Ponomariov-Caruana, 2004 (die door wit werd gewonnen), volgde

15. d4

Het meest consequent.

15…bxc3 16. bxc3 Da5 17. Dd3

Bok volgt een partij tussen Rosanov en Kochetkov uit 1997, maar dat zal meer toeval zijn geweest. Andriasian speelde in zijn blitzpartij tegen Kononenko in 2009 17. Tc1 bereikte wat voordeel, maar later kwam hij van een koude kermis thuis.

17…Tfc8 18. Teb1

Een veel normalere zet, hoewel wit hiermee weldra een pion in de aanbieding doet. Bovengenoemde partij ging verder met 18. Tec1 Da3 19. Dc4

18…Da3 19. Tb3 Da4

20. Tab1!

Een logische zet. Wit bezet de enige open lijn en probeert daarna met zijn sterke centrumpositie en de controle over de witte velden vuist te maken.

20…Dxa2

Het is bekend dat sterke schakers graag materiaal in ontvangst nemen om vervolgens de verdediging uiterst taai te gaan voeren en er zo een onevenwichtige strijd van te maken, die hen aan het eind moet laten bovendrijven. Het is scorebordjournalistiek, zoals voetbaltrainer Co Adriaanse ooit zei: ditmaal komt Tiviakov niet weg met deze ‘catenaccio-aanpak’.

21. Tb7 cxd4 22. cxd4

22…Pcb8

Een afschuwelijke zet, waarna de zwarte stukken op de damevleugel in een ‘verdomhoekje’ komen te zitten. Maar de zet valt te verklaren uit het feit dat de zwarte dame graag naar e6 wil ontsnappen uit haar netelige situatie. Op 22…Pf8 is het zeer verrassende 23. Dd1!! ijzersterk. De dame zwart heeft daarna slechts veld e6 tot haar beschikking; en dan zit de vork d4-d5 in de stelling. Wit kan ook bijvoorbeeld direct werken met deze pionzet en dan ‘domweg’ pion e7 terugwinnen met groot voordeel. 23…h6 24. Ta1 De6 25. d5 Df6 26. Ta4

23. Tc1!

Niet de eerste zet, waar ik aan dacht, maar Bok heeft uitstekend gezien dat dit nog meer zwaktes in het zwarte kamp blootlegt.

23…Td8

Als dit moet valt de zwarte stelling niet meer te verdedigen. Na torenruil met 23…Txc1 24. Lxc1 kan zwart niet verhinderen dat wit ook met de dame de vrijgekomen c-lijn tot haar beschikking krijgt. 24…Da4 25. Dc3 en zwart zit zwaar in de problemen. Zelfs op tactische wijze kan hij nauwelijks het hoofd boven water houden: 25…Pc5 26. e5! Dc6 27. Tb1 Pcd7 28. Db3 e6 29. La3 en dreigingen zoals Lxd6 (exd6), Tc1 of Db7 groeien hem snel boven het hoofd.

24. Dc3!

Uiteraard pakt wit de c-lijn nu definitief in handen.

24…De6

Het beoogde vluchtveld, maar op dit moment zal Sergey er ook niet vrolijk van geworden zijn. Ook een zet als 24…Da4 loopt faliekant uit de hand. 25. Lc4 Pf6 26. Pg5 d5 27. exd5 Tc8 28. d6!

25. Lc4 Dxe4

26. Lxf7+!

Een logisch gevolg van de totale disharmonie tussen de zwarte stukken.

Zelfs het torenoffer met 26. Pg5!? Dxb7 27. Pxf7 was al mogelijk. Na bijvoorbeeld 27…Db6 [27…d5 28. Pxd8] 28. Pxd8+ Kh8 29. Pf7+ Kg8 30. Ld5 Ta7 31. Dc8+ Pf8 32. Ph6+ Kh8 33. Le6 wordt zwart volkomen klem gezet.

26…Kh8 27. Db3

Bok speelt het ijzig kalm. Hij dekt rustig Tb7, brengt ondertussen de dreigingen Ld5 en Pg5 in de stelling en is met de dame uit de penning van Lg7 gegaan zodat een zet als … Pc5 ook niet meer mogelijk is.

27…Df5 28. Le6 Df6 29. Pg5

Hier vond de zwartspeler het genoeg. Er valt inderdaad geen zinnig idee te bedenken om grote materiële verliezen te vermijden.

Voor degenen die nog niet overtuigd zijn een voorbeeldje: 29. Pg5 Tf8 30. Pf7+ Kg8 [30…Txf7 31. Lxf7 Pf8 32. Tc8 met winst.] 31. Pxd6+ Kh8 32. Pf7+ Kg8 33. Pe5+ Kh8 34. Lxd7 Pxd7 35. Pxd7 Df7 36. Pxf8 en nu is helemaal duidelijk.

1-0

Alsina Leal, Daniel – Donchenko, Alexander

1. e4 c5 2. Pf3 d6 3. Lb5+ Ld7 4. Lxd7+ Dxd7 5. c4 Pf6 6. Pc3 g6 7. d4 cxd4 8. Pxd4 Lg7 9. b3 Pc6 10. Lb2 O-O 11. O-O a6 12. Pxc6

12…bxc6 Twee sterke schakers (Giri en Areschenko) kozen met zwart voor 12…Dxc6 maar het resultaat was niet om over naar huis te schrijven. Giri verloor van Bacrot in 2013 en Areschenko had het moeilijk tegen Adams, ook in 2013.

13. Pa4!?

Een interessant idee. 13. De2 kwam nog voor een partij Spiller-Lim, 2008.

13…Dc7 14. De2

Wit staat nu klaar voor c4-c5.

14…Pd7 15. Lxg7 Kxg7 16. f4 Da5 17. De3 Tad8 18. Tad1 Tfe8

19. Tf2

Wit kiest voor een logisch plan, maar hij wordt even later verrast. Na het profylactische 19. h3 moet wit een tikje beter staan, veel zal het niet zijn.

19…Pf6 20. Tfd2?!

20. h3 was beter.

20…e5!

Deze zal hij niet direct verwacht hebben.

21. Dc3?

Een lelijke fout. Noodzakelijk was 21. f5 en daarom antwoordt zwart met 21…d5! waarna wit zijn best zal moeten doen om het ongeveer gelijk te houden.

21…Dc7!

Er dreigt om te beginnen … Pxe4.

22. Df3?!

Een tweede onnauwkeurigheid. Na 22. Te1 exf4 wint zwart een pionnetje maar na 23. Tf2 kan wit de schade beperkt houden.

22…exf4

Zwart wint gewoon een pion omdat e4 nu ook hangt.

23. Pc3 Da5

Daar staat de dame weer! Zwart verhindert Dxf4 (omdat het paard hangt en tegelijkertijd kan wit geen Txd6 spelen vanwege … Dc5+.

24. h3 Ook na 24. Td3 De5 moet wit maar zien hoe hij compensatie krijgt voor de verloren gegane pion.

24…Te6 25. Td3 De5 26. Td4 Tde8 27. T4d3 g5

Donchenko heeft in elk geval zijn pluspion geconsolideerd. En nu moet hij die naar het eindspel zien te loodsen.

28. Df2 h6 29. Dd4 Dxd4+ 30. Txd4 Pxe4 31. Pxe4 Txe4 32. Txe4 Txe4 33. Txd6 Te6

Zwart heeft een toreneindspel met een pionnetje meer, maar de techniek is nog verre van eenvoudig, niet in het minst omdat wit over een meerderheid op de damevleugel beschikt.

34. Td1 Kg6 35. Kf2

35…f5

Hij wil zijn pionnenmeerderheid graag gaan gebruiken, maar de eigen koning kan nu belaagd worden. Daar blijkt de jonge Duitser een mooie oplossing voor gevonden te hebben. Misschien had hij eerst moeten proberen een zwakte op te lossen. 35…a5

36. Td8 Eerst 36. b4 was wellicht handiger.

36…g4 37. Tg8+ Kh5

De koning houdt zich schuil tussen zijn eigen pionnen.

38. Tf8 Kg5 39. Tg8+ Kh4

40. Tg7

Donchenko moet gezien hebben dat hij nu op 40. Tf8 (zie analysediagram)

het schitterende 40…f3!! bij de hand had. 41. gxf3 [41. hxg4 fxg4 42. gxf3 g3+ 43. Kf1 Kh3 met winst. Bijvoorbeeld: 44. Tg8 h5 45. b4 h4 46. a4 Kh2 47. b5 axb5 48. axb5 cxb5 49. cxb5 h3] 41…g3+ 42. Kf1 Kxh3 43. Txf5 g2+ en zwart promoveert.

40…Td6 41. Ke1 Kg3

De zwarte koning dringt nu de witte stelling binnen. Hij gebruikt zijn pionnen als paraplu tegen de schaakjes.

42. c5 Td5 43. b4 h5 44. hxg4

44…hxg4!

Opmerkelijk genoeg beter dan het oplossen van de dubbelpion. Hoewel 44…fxg4 ook winnend was voor zwart.

45. Kf1 Td1+ 46. Ke2 Ta1 47. Tf7 Kxg2 48. Txf5 f3+ 49. Ke3 Te1+

En hier zal wit wel opgegeven hebben. Een prachtig gevoerd eindspel, een toernooiwinnaar waardig!

50. Kd4 0-1

Klekowski, Maciej – L’Ami, Erwin

1. c4 e5 2. Pc3 Pc6 3. Pf3 f5 4. d4 e4 5. Pe5 Lb4 6. Pxc6 bxc6 7. Db3

De partij is al op onbekend terrein.

7…a5 8. a3 Le7

9. g4

Van dik hout zaagt men planken.

9…d6 10. gxf5 Lxf5 11. Lg2 Pf6 12. Da4 O-O 13. Dxc6

Dit soort pionnetje, wie maalt daar om?

13…Ld7 14. Db7 Tb8 15. Da6 c6 16. Pxe4?

En deze pion dan? Mag dat zomaar wat zwart hier doet?

16…Pxe4 17. Lxe4

Jazeker want zwart heeft nu een killer!

17…Dc7?!

Maar wat is dit voor aarzeling? Er dreigt natuurlijk een damevangst met … Ta8.

Met 17…Lh4! kon l’Ami de partij al naar zich toetrekken. 18. Kd1

[Hier faalt 18. Le3 (zie analysediagram)

op het elegante 18…De8! 19. Lg2 Dxe3]

[Ook op 18. O-O ligt er een combinatie klaar: 18…Lxf2+! 19. Txf2 Txf2 20. Kxf2 Dh4+ 21. Ke3 Te8 22. Kd2 Dxe4 en deze koningsjacht zal wit niet overleven.]

18…Lxf2 19. e3 Dh4 20. Ld3 Dg4+ 21. Kc2 Dg2 verliest onmiddellijk voor wit.

18. c5 d5 19. Lg2 De voorkeur verdiende 19. Lf3 hoewel zwart ook nu fantastische compensatie heeft. 19…Lh3!

19…Lh4 20. O-O Lxf2+!

En zo komt alles nog op zijn pootjes terecht voor zwart.

21. Kh1?

Nu krijgt zwart ‘vrije doortocht’. Wit krijgt een nieuwe koningsjacht over zich heen na 21. Txf2 Txf2 22. Kxf2 Dxh2 maar toch had wit zich hier op in moeten laten. Na 23. Le3 Tf8+ 24. Ke1 Dxg2 25. Kd2 lijkt de witte koning toch een betrekkelijk veilig onderkomen gevonden te hebben.

21…Lxd4 22. Ld2 Lxb2 23. Tab1 Lxa3 24. Lxa5 Dc8 25. Dd3 Lxc5

De zwarte loper heeft zich heerlijk door de witte pionnenstelling heen ‘gegeten’ en met twee pionnen meer kan wit het verder wel schudden. L’Ami maakt het verder soeverein af.

26. e4 Txb1 27. Txb1 De8 28. Lc7 Dg6 29. Tc1 Le7 30. Tg1 Lc5 31. Tc1 Lf2 32. Db3 Dg5 33. Tf1 Lc5 34. Td1 Le6 35. Lg3 Td8 36. Lc7 Td7 37. Db8+ Lf8 38. Tf1 Tf7 39. Lf4 De7 40. Tc1 Dd7 0-1

Tiviakov, Sergey – Hovhannisyan, Mher

1. e4 e6 2. d4 d5 3. Pd2 h6 4. Pgf3 Pf6 5. Ld3 c5 6. exd5 exd5 7. dxc5 Lxc5 8. Pb3 Ld6 9. De2+ Le7 10. O-O O-O 11. Pfd4 Te8 12. Df3 Lg4 13. Dg3 Pc6 14. Lf4 Dc8 15. f3 Ld7 16. Df2 Ph5 17. Pxc6 bxc6 18. Le3 Dc7 19. Lc5 Pf4 20. Lxe7 Txe7 21. Tfe1 Tae8 22. Txe7 Txe7 23. Lf1 Lf5 24. Pc5 Db6 25. c3 Db8 26. Td1 De5 27. Dd2 h5 28. g3 Pe6 29. Pb3 Lg6 30. Pd4 Pxd4 31. Dxd4 Db8 32. b4 Db6 33. Kf2 Kf8 34. a4 Dc7 35. c4 Lc2 36. cxd5 Lxd1 37. d6 Db6 38. dxe7+ Kxe7 39. Dxb6 axb6

Na een zwaar manoeuvreerduel heeft wit een substantieel voordeeltje behaald in een eindspel met gelijke lopers. Hij beschikt over een verre vrijpion en tegelijkertijd staat er op de andere kant van het bord een zwarte pion op de voor hem verkeerde kleur.

40. a5 bxa5 41. bxa5 Kd6 42. Lc4 f6

43. h4!

Die pion op h5 is nu definitief vastgelegd.

43…Kc5

Het is begrijpelijk dat zwart de koning via het centrum wil spelen, maar hij geraakt zo dadelijk in een soort tempodwang. Ik zie echter geen fatsoenlijk alternatief.

44. Ke3! La4

Nu dreigt … Kxc4 wel. 44…Kxc4 kan natuurlijk niet omdat de witte a-pion niet valt af te stoppen. 45. a6

45. Ld3

45…Lb3

Hier vroeg ik me af of zwart zich niet beter kon verdedigen met 45…Lb5 Een mogelijk vervolg is dan: 46. g4 [46. Lg6 Kb4=] 46…hxg4 47. fxg4 La4 maar het is de vraag hoe wit hier verder denkt te komen. Bijvoorbeeld: [47…Kb4?? 48. a6] 48. Kf4 Lb5 49. Ke4 La4 50. Kf5 Lb5 51. Le4 Le2 52. g5 fxg5 53. hxg5 Lh5 54. Ke6 Kb5 55. Kd6 c5 56. a6 Kxa6 57. Kxc5 Ka5 58. Lf5 (zie analysediagram)

maar is het gewonnen? Ik betwijfel het. En een blik in de tablebases levert op dat de stelling inderdaad remise is.

46. Kf4 Le6 47. Le2 Lc8 48. Ke4 Le6 49. Ke3 Lc8

Na een paar ‘driehoekjes’ komt hij nu met zijn winstplan.

50. f4! Le6

De meest hardnekkige verdediging.

Pionnen op de verkeerde kleur laten vastleggen met 50…g6 is bijna nooit een goed idee. Inderdaad baant wit zich een weg er doorheen na 51. Ld3 f5 [51…Lf5 52. Lxf5 gxf5 53. Kd3 Kb5 54. Kd4 c5+ 55. Kd5 c4 56. a6 Kxa6 57. Kxc4 Kb6 58. Kd5 met winst.] 52. Le2 Le6 53. a6 Kb6 54. Kd4 c5+ 55. Ke5 Lb3 56. Kf6 met winst.

51. Lxh5 Kb5 52. g4 52. Le8 lag iets meer voor de hand.

52…Kxa5 53. g5 fxg5 54. fxg5 c5

Dit lijkt te kunnen. Het lag ook voor de hand om de koning zo snel mogelijk terug te brengen. 54…Kb6 Ik zie daarna nog niet of wit inderdaad de winst kan afdwingen.

55. Lg6

Tot hier heeft Mher zich aardig staande gehouden. Er waren nu diverse methoden om de stelling te houden.

55…c4??

Een vreselijke misser. 55…Kb6 56. h5 Kc6 57. h6 gxh6 58. gxh6 Lg8 59. Lf7 Lh7 60. Kf4 Kd6 61. Kg5 Ke5 en zo komt de witte koning nooit op g7.

56. h5 Kb4 57. h6 gxh6 58. gxh6 Lg8 59. Kd4

De witte koning komt nu snel door het centrum en zijn ultieme doel is veld g7. Omdat de diagonaal g8-h7 te kort is voor Lg8, zal zwart het loodje moeten leggen.

59…c3 60. Ke5 Kb3 61. Kf6 Kb2 61…c2 62. Lxc2+ Kxc2 63. Kg7 en wit is precies op tijd!

62. Kg7 La2 63. h7 Lb1 64. h8=D Lxg6 65. Kxg6

En zwart gaf het op. Het is weliswaar de beruchte c-pion in dit eindspel van dame tegen pion, maar de pion staat pas op de zesde rij en dan zijn er geen technische problemen meer.

Een voorbeeld van een winstvoering. 65. Kxg6 Kc2 [Hier helpt 65…Kb3 nooit omdat … c2 altijd faalt op Da1!] 66. Kf5 Kd2 67. Dd4+ Kc2 68. Ke4 Kb3 69. Kd3 c2 70. Kd2 met winst.

1-0

L’Ami, Erwin – Ipatov, Alexander

1. d4 d6 2. e4 Pf6 3. f3 c5 4. c3 Pbd7 5. Le3 g6 6. Ph3 Lg7 7. Le2 O-O 8. O-O e5 9. d5 Pb6 10. g4 h5 11. Pf2 Ph7 12. Pd2 Kh8 13. c4 Lf6 14. Kh1 hxg4 15. fxg4 Lg5 16. Db3 Pd7 17. Pf3 Lf4 18. Lxf4 exf4 19. Dc3+ f6 20. g5 Pe5 21. Tg1 Pxg5 22. Txg5 fxg5 23. Pxe5 dxe5 24. Dxe5+ Df6 25. Dxf6+ Txf6 26. e5 Tf5 27. e6 Te5 28. Lg4 b5 29. Pd3 Te4 30. Pxc5 Txc4 31. b4 a5 32. Le2 Tc3 33. Lxb5 axb4

Hier zal hij zich later vervloekt hebben. Het kwaliteitsoffer gaf genoeg spel en nu had wit zijn troefkaart, pion e7 moeten uitspelen.

34. Lc6?

Nu staat wit ineens verloren. Na 34. e7 Lf5 35. Pa6 Le4+ 36. Kg1 Lxd5 37. Td1 Te3 38. Txd5 Txe7 zijn de kansen volkomen in evenwicht.

34…Ta7!

Pion e7 gaat het niet meer doen…

35. Pa4 Txc6 36. dxc6 Lxe6 37. Pb6 b3

Maar pion b3 van zwart daarentegen…

38. a4 Tc7

En wit gaf zich gewonnen.

0-1

Reinderman, Dimitri – Van Foreest, Jorden

1. d4 Pf6 2. c4 g6 3. Pc3 d5 4. Lg5 Pe4 5. h4 c6 6. e3 Lg7 7. Db3 Pxc3 8. bxc3 O-O 9. Pf3 b6 10. a4 Lg4 11. a5 dxc4 12. Da3 c5 13. axb6 Dxb6 14. Lxe7 cxd4 15. cxd4 Lxf3 16. gxf3 Pc6 17. Lc5 Pxd4 18. exd4 Tfe8+ 19. Le2 Db5

Wit is met voordeel uit de opening gekomen, maar de zwartspeler vecht als een leeuw in deze totaal onoverzichtelijke chaos.

20. Db4?! Vermoedelijk was 20. Da2! de juiste verdediging tegen al dit geweld. De dame dekt de tweede rij af en zij valt meteen pion c4 aan. 20…Tad8 21. Kf1 Lxd4 22. Lxd4 Txd4 23. h5

20…Tab8!

Zwart mag het eindspel ingaan omdat Le2 ten dode is opgeschreven.

21. Dxb5 Txb5

22. O-O

Geeft het stuk maar weer terug en daarna kan alleen zwart op winst spelen.

Ook 22. La3 om … Tb2 te verhinderen was geen lolletje: 22…Lxd4 23. Td1 toch lijkt wit de belangrijkste dreigingen bezworen te hebben. Bijvoorbeeld: 23…Lb2 24. Lxb2 Txb2 25. Td2 Tb1+ [25…c3? 26. Txb2 cxb2 27. Kd2 en wit wint.] 26. Td1 Tb2 27. Td2 met herhaling van zetten.

22…Txe2 23. Txa7 h5 24. Tc1?!

Laat f2 los en dat komt hem duur te staan. Wit kan zich waarschijnlijk nog redden met 24. Ta8+ Kh7 25. Ta7 Td2 26. Txf7 Kg8 27. Tc7

24…Lh6! 25. f4 Lxf4 26. Txc4

26…Le3!!

Een prachtige wending, die Reinderman vermoedelijk van tevoren niet heeft zien aankomen.

27. Kg2 Het stuk kon onmogelijk genomen worden vanwege een mat: 27. fxe3 Tb1+ 28. Tc1 Txc1#

27…Txf2+ 28. Kg3 Tb1

De zwarte stukken hebben nu vrij spel tegen de arme witte monarch.

29. Ld6 Tg1+ 30. Kh3

30…Tg4!

Zo trekt zwart het matnet dicht.

31. Tc8+ Kh7 32. Tcc7 Tf3+ 33. Kh2 Lg1+ 33…Lg1+ 34. Kh1 Th3+ 35. Lh2 Txh2#

0-1

Paehtz, Elisabeth – Haast, Anne

1. Pf3 Pf6 2. c4 g6 3. Pc3 Lg7 4. d4 O-O 5. g3 d6 6. Lg2 c5 7. O-O Pc6 8. dxc5

Minder principieel dan het doorschuiven met d4-d5. 8. d5 Pa5 9. Pd2 leidt tot de zogenaamde Pannovariant, die scherp spel belooft.

8…dxc5 9. Lf4 9. Le3 Le6 10. Da4 Pd4 11. Tad1 kwam voor in diverse partijen.

9…Pd4

Ook hier is 9…Le6 analoog aan de vorige witvariant, het meest populair.

10. Tc1 10. Le5 Pc6 11. Lf4 zou een mooie zetherhaling opleveren.

10…Pd7

Lijkt een aardig alternatief voor de theoretisch bekende voortzetting. 10…Ph5 was nog bekend.

11. b3 a6 12. Pxd4?!

Dit is kleur bekennen. 12. Dd2 lijkt voordelig voor wit. Bijvoorbeeld: 12…Pxf3+ 13. exf3! met voordeel.

12…cxd4 13. Pd5 e5 14. Ld2 Te8 15. e3 Pc5 16. exd4 exd4 17. Lb4 Pe6 18. Dd2 Iets flexibeler is 18. Te1

18…a5 19. La3 Ld7 20. f4

Hier zou het wel van moeten komen voor wit, maar dat blijkt tegen te vallen.

20…Pc7 21. Pb6

21…Lg4?

Een offertje, maar dat blijkt iets te frivool te zijn. Beter is 21…Tb8 hoewel wit na 22. Pxd7 Dxd7 23. Tcd1 de beterer kansen lijkt te hebben.

22. Tce1?!

Had zij op 22. Pxa8 Dxa8 Noodzakelijk maar na [nu misschien 22…Te2 gepland, dan zou ze bedrogen zijn uitgekomen na 23. Dxa5! met winst voor wit.] 23. Tce1 heeft zwart toch echt te weinig compensatie.

22…Ta6! 23. c5?!

Berust op een misrekening. Beter is 23. Txe8+ Pxe8 24. Pd5

23…d3?!

Het goede idee in de verkeerde uitvoering. Na 23…Txe1 24. Txe1 d3 neemt zwart het initiatief over.

24. Txe8+ Pxe8 25. Lf3

25…Lc3!?

Een verrassende wending die de witspeelster vermoedelijk niet heeft zien aankomen.

26. Dxc3 Lxf3 27. Lb2 27. Txf3 lijkt niet te kunnen vanwege 27…d2 28. Lb2 d1=D+ maar na 29. Tf1 f6 30. Txd1 Dxd1+ 31. Kg2 heeft wit te veel dreigingen tegen de zwarte koning zodat zwart snel remise moet gaan maken.

27…f6 28. Tf2 Le2 29. Txe2 dxe2 30. Dc4+ Kg7 31. Dxe2

Vermoedelijk heeft Paehtz gedacht dat zij nog altijd de kansen heeft in deze stelling. Ze heeft een pion voor de kwaliteit en een sterke loper. Maar dan heeft zij toch buiten de waard (lees: Haast) gerekend…

31…Pd6! 32. Df3

32…Txb6!

Zwart geeft de kwaliteit terug om met dame plus paard tegen dame plus loper een aanval op touw te zetten tegen de witte koning. De nu volgende fase speelt Anne bijzonder sterk.

33. cxb6 Dxb6+ 34. Df2 Dc6 35. Dd4 Pf5 36. Dd3 h5

Het paard heeft zich op het mooie veld f5 genesteld. We kunnen moeilijk zeggen dat de loper op b2 een slecht stuk is, toch blijkt de samenwerking tussen dame plus paard vaak hoger aangeslagen te moeten worden dan de samenwerking tussen dame plus loper. De belangrijkste reden is dat het paard en de dame qua velden een complementaire werking hebben ten opzichte van de loper en de dame.

37. Dc3 Dd6

Geen dameruil!

38. Kg2 Ze had vermoedelijk op de zwarte velden moeten blijven met de koning. 38. Kf2

38…b5!?

Weer uitstekend gezien. Als de pion op b4 komt, wordt de witte dame van het mooie veld c3 verdreven en krijgt zwart de handen vrij om een aanval te ensceneren tegen de witte koning.

39. Kh3?!

Een onaangenaam veld voor de koning. De vraag is natuurlijk of wit de pion niet brutaal van het bord kon nemen. Na 39. Dxa5 Dd5+ 40. Kf2 Dh1 41. Da7+ Kh6 42. Lxf6 Dxh2+ 43. Ke1 Dxg3+ heeft wit nog net 44. Df2 waarna het allemaal vrij onduidelijk is.

39…b4!

Dat was de bedoeling. Het voeren van de verdediging valt de witspeelster zwaar vanaf nu.

40. Df3?

En nu gaat Elisabeth definitief door de knieën. De enige zet was 40. Dc8! om na 40…Pe7 zich te gaan verdedigen met 41. Dc2 Dd5 42. De2 maar gezegd moet worden dat zwart hier ook riante winstkansen behoudt na bijvoorbeeld 42…Kf7!

40…Dd7! 41. Df2 Nu verliest 41. Kg2 elegant na 41…Dd2+ 42. Df2 Pe3+ 43. Kf3 Dxf2+ 44. Kxf2 Pd1+ 45. Ke2 Pxb2 en het paard kan gered worden na 46. Kd2 met 46…a4! 47. Kc2 a3

41…Pxg3+!

De allersterkste! Ook 41…Ph4+ was een mogelijkheid en dan wint zwart ook na 42. f5 Pxf5

42. Kg2 Nu leidt 42. Kxg3 tot een fraai epaulettenmatje: 42…Dg4#

42…Pf5

Het paard keert terug naar het ideale veld.

Zo mogelijk nog sterker was 42…Pe4!? 43. De2 Pc3 44. Lxc3 [44. Df2 Pd1 45. De2 Pxb2 46. Dxb2 Dg4+ met winst van een tweede pion.] 44…bxc3 en met een verre vrijpion en een open koning staat zwart op winst in dit dame-eindspel.

43. De2 Dd6 44. Df2 h4

Ook weer sterk gezien.

45. Da7+

Wit gaat maar op avontuur uit maar dat is gedoemd te mislukken.

45…Kh6 46. Df2

46…Dd5+

De meest simpele winstvoering.

Voor de hand lag nu om wendingen te gaan zoeken met 46…h3+! En die blijken er ook te zijn. Na 47. Kxh3 Dd3+ 48. Kg2 [48. Kg4 Dd1+ 49. Df3 Pe3+ 50. Kg3 Dg1+ 51. Kh3 Pd1 (zie analysediagram)

is de witte koning weer het kind van de rekening: 52. Lxf6 Pf2+ 53. Kh4 Dxh2+ 54. Dh3 Dxh3#] 48…Pe3+ 49. Kg3 Pd1+ 50. Df3 Pxb2

47. Kg1 Dd1+ 48. Df1 Dg4+ 49. Dg2 Dxf4

De tweede pion zit in de pocket en daarmee is het punt vrijwel zeker binnen.

50. De2 Pd4 51. Lxd4 Dxd4+ 52. Kg2 f5 53. Db5 Dd2+ 54. Kh3

En maar meteen opgegeven. 54. Kh3 Waarschijnlijk zag ze dat zwart hier het ijzersterke 54…Df2! heeft.

0-1

(De foto’s zijn gemaakt door Zhaoqin Peng)

Over Herman Grooten

Herman is ruim 40 jaar schaaktrainer. Hij verzorgde lange tijd de schaakrubrieken in Trouw en het ED. Daarnaast was hij Topsportcoördinator bij de KNSB en is hij auteur van diverse schaakboeken en werkt hij voor Schaaksite. Klik hier voor series die hij op Schaaksite heeft gezet.

Alleen geregistreerde gebruikers kunnen een reactie achterlaten.