Van Kampen bij koplopers Challengers

Tata Steel Chess Toernooi 13 januari 2015 21:22 Dimitri Reinderman 2

De vierde ronde bracht wisselend succes voor de Nederlanders in de grootmeestergroepen. Harde nederlagen waren er voor Loek van Wely en David Klein, daarentegen wist Erwin l’Ami zijn eerste overwinning te boeken. Robin van Kampen versloeg landgenote Anne Haast en staat nu met 3 uit 4 gedeeld bovenaan in de Challengers. Jan Timman en Anish Giri speelden remise.

Masters

Hou Yifan (of Yifan Hou, spreek uit: Ivan ho, eventueel voorafgegaan door trompetgeschal) is een beetje een angstgegner voor Anish Giri. Twee keer versloeg ze onze wereldtopper al zonder ooit een partij van hem te verliezen. Toch deed Giri vandaag wel een poging om op meer dan remise te spelen. In een Italiaanse partij stelde hij zich creatief op met Kh8 en Pg8 en kwam met f5. Hij schrok echter terug van de mogelijkheid de partij echt interessant te maken:

Hou Yifan (2673) – Giri,A (2784) [C55]

1.e4 e5 2.Pf3 Pc6 3.Lc4 Pf6 4.d3 Le7 5.0-0 0-0 6.Te1 d6 7.a4 Kh8 8.h3 Pg8 9.d4 f5 10.dxe5 fxe4 11.Txe4

11…Lf5

Hier had zwart namelijk een interessante mogelijkheid: 11…Txf3 12.Dxf3 (12.gxf3 Pxe5 had Giri wel willen spelen) 12…d5 13.Lxd5 Dxd5 14.Pc3 maar dit beviel Giri niet zo. Ik vind de stelling moeilijk te beoordelen: materieel is het ongeveer gelijk, zwart heeft wel een soort blokkade op de witte velden en als hij dat kan handhaven zou hij op winst kunnen spelen. Wit staat wel iets voor in ontwikkeling en Giri zag bijv. dat na 14…Dd8 er snel een witte toren op d1 zou komen. De partijzet is in ieder geval veiliger.

12.Te1 dxe5 13.Dxd8 Taxd8 14.Pc3 Pb4 15.Txe5 Pxc2 16.Ta2 Ld6 17.Te2 Pb4 18.Ta1 Pc2[19.Ta2 Pb4

Als zwart zetherhaling vermijdt komt wit met b3 om de toren weer in het spel te brengen. Wit heeft ook diverse mogelijk vervelende paardzetten, Pb5, Pd4, Ph4, Pg5, dus het is wel terecht dat zwart hier de remise pakt.

20.Ta1 Pc2 ½-½

Magnus Carlsen is niet in vorm, zo wordt door diverse mensen verkondigd. Inderdaad is zijn spel in Wijk aan Zee nog niet indrukwekkend, maar je moet natuurlijk niet gratis een pion geven. Dat is wat Loek van Wely wel deed vandaag, en dus verloor hij.

Van Wely,L (2667) – Carlsen,M (2862)

1.d4 Pf6 2.c4 g6 3.Pf3 Lg7 4.g3 d5 5.cxd5 Pxd5 6.Lg2 Pb6 7.Pc3 Pc6 8.0-0 0-0 9.d5 Pa5 10.Dc2 c6 11.dxc6 Pxc6 12.Td1 Ld7 13.Lf4 Dc8 14.Tac1 Lf5 15.e4 Lg4

Wit moet hier beter staan, hij heeft beide open lijnen in bezit. Hier ligt 16.Pd5 voor de hand, er dreigt dan 17.Dxc6! en pakken op d5 ziet er toch ook niet zo fijn uit voor zwart. Ik denk dat Van Wely eerst de paardzet wilde voorbereiden, maar het antwoord van zwart had onderschat.

16.Db3 De6! 17.Dxe6

Nu krijgen we een Carlsen-stelling. 17.Da3 had gekund, Carlsen had dan 17…Pc4 18.Db3 Pb6 vast niet gedaan.

17…fxe6 18.e5 Pd5

18…Lxf3 19.Lxf3 g5 wint geen stuk wegens 20.Lxc6

19.Pxd5 exd5 20.Pg5

20.Txd5 Lxf3 21.Lxf3 g5 wint nu wel een stuk. Nu kan zwart op d1 slaan, maar dat is na 21.Lxd5+ niet zo duidelijk. Carlsen houdt het liever simpel.

20…e6 21.f3 h6 22.fxg4 hxg5 23.Lxg5 Pxe5 24.Lf4 Pc6

Tot hier had Van Wely het (afgezien van zet 16) goed gespeeld, maar het had hem wel veel tijd gekost en hij had minder dan tien minuten hier. Daarom deed hij snel een zet hier, maar wel een zet waarmee hij de hele partij verpest… had hij gemist dat b2 hing of dat zwart daarna zijn pluspion houdt?

25.g5?? Lxb2 26.Tc2 Ld4+ 27.Kh1 Tad8!

27…Lb6 behoudt ook de pluspion, maar dit is nog beter.

28.Tb1

28.Txc6 bxc6 29.Txd4 e5! 30.Lxe5 Tde8 en wit verliest een van zijn lopers.

28…Tf7 29.Lh3 Te8 30.Te2 e5

Een pion achter tegen de wereldkampioen en ook nog tijdnood, dat viel helaas niet meer te repareren door de Nederlands kampioen.

31.Tb5 Tef8 32.Le6 exf4 33.Txb7 f3 34.Td2 Kg7 35.Lxf7 Txf7 36.Txf7+ Kxf7 37.Td3 f2 38.Kg2 Ke6 39.h4 Lb6 40.Tf3 Pe5 41.Tf6+ Ke7 42.a4 Ld4 43.g4 Pxg4 44.Tf4 Ph2 0-1

Ondertussen is Ivanchuk als een raket van start gegaan (ik verwacht niet dat hij het volhoudt, maar het zou leuk zijn). Ook Liren Ding en natuurlijk Caruana doen het goed. Maar Wijk aan Zee is nog ver (150 à 200 kilometer van Rotterdam volgens Seirawan, die de grootte van ons land overschat blijkbaar).

Stand na ronde 4:

1 Ivanchuk 3.5 punten

2-3 Caruana, Ding Liren 3 punten

4 So, Wojtaszek 2.5 punten

6-9 Giri, Carlsen, Vachier-Lagrave, Saric, Ivan 2 punten

10-11 Aronian, Radjabov 1.5 punten

12-13 Hou Yifan, Van Wely 1 punt

14 Jobava 0.5 punt

Challengers

De beide Nederlandse 2600plus-spelers in de Challengers zijn goed van start gegaan. Robin van Kampen had in de eerste ronde een goede overwinning geboekt en won nu weer, door Anne Haast slim aan te pakken.

Haast,A (2352) – Van Kampen,R (2615)

1.e4 e6!

Volgens mij de eerste keer dat Robin Frans speelt. Anne rook een rat en dacht hier tien minuten na, want ze begreep dat Van Kampen haar partijen tegen Paehtz bestudeerd had. Toch ging ze ervoor. Het is wellicht wijsheid achteraf, maar ik denk dat ze beter iets anders had kunnen spelen. De ruilvariant had Robin vast niet leuk gevonden…

2.Pf3 d5 3.Pc3 Pf6 4.e5 Pfd7 5.d4 c5 6.dxc5 Pc6 7.Lf4 Pxc5 8.Ld3 Le7 9.0-0 g5

Paehtz deed dit pas na 9…a6 10.Te1, maar het kan ook meteen.

10.Lg3 h5 11.h3 Db6

Deze stelling was vast de reden dat Van Kampen Frans speelde: zwart staat al prettig.

12.Tb1 Ld7 13.b4

Optimistisch. Als zwart een keer op b4 slaat zit er misschien wel wat in vanwege de penning? Maar nee.

13…Pxd3 14.Dxd3 g4 15.hxg4 hxg4 16.Ph2 Th5!? 17.Tfe1

De pointe is dat na 17.Pxg4 0-0-0 het paard snel terug moet naar h2 om mat op h1 te voorkomen, en dan kan zwart op e5 of b4 slaan.

17…Pxb4

Ook nu kan dit comfortabel. De pion krijgt wit wellicht wel een keer terug op g4, maar de pionnenstructuur op de damevleugel is verwoest.

18.Dd2 Da5 19.Pe2 Pc6 20.Dxa5 Pxa5 21.Pxg4 Tc8

Zwart kan zich nu richten op de zwakke pionnen op c2 en a2.

22.c3 Tc4 23.f3 Th8 24.Lf2 b6 25.Ld4 Pc6 26.Kf2 Kd8 27.Tec1 La3 28.Pe3 Ta4 29.Tc2 Ke7 30.g4

30…Tc8

Hier ergens speelt Van Kampen het niet optimaal. De loper omspelen naar a6 ziet er wel goed uit, waarna zwart dreigt een pion te winnen (pakken op e2 en twee keer op d4).

31.f4 Pxd4 32.cxd4 Kf8 33.Txc8+ Lxc8 34.f5

Wit heeft tegenspel gekregen.

34…La6

35.Tb3?

Maar hier verpest Haast het. 35.fxe6! fxe6 36.Pf4 Kf7 lijkt een pion te verliezen, maar na 37.g5! Txd4 38.g6+ moet zwart zelfs oppassen: 38…Ke7? 39.Kf3 en wit wint!

35…Le7 36.Pc3? Txd4 Een pion achter met slechte stelling, Haast geloofde het wel. 0-1

Erwin l’Ami stond de hele partij beter tegen Bart Michiels. Ergens in een stelling met dames, torens, ongelijke lopers en weinig pionnen had hij waarschijnlijk in de aanval kunnen winnen, maar in plaats daarvan ruilde de Woerdenaar dames om een gunstig eindspel te krijgen. Zijn pionnen waren inderdaad gevaarlijker dan die van zwart en de Belg moest zijn loper geven, waarna het beruchte eindspel toren-loper tegen toren ontstond. Dat is remise, en als je het bestudeerd hebt (de tweederijverdediging vooral) is dat ook in de praktijk goed te verdedigen. Michiels had dat niet, of raakte in de war door de extra pionnen. Als je niet de tweederijverdediging hanteert is het een stuk moeilijker, voor beide partijen eigenlijk wel, zo bleek, maar de Belg maakte de laatste fout, en zo wist L’Ami op een plusscore te komen.

De stelling is zowel met als zonder de pionnen theoretisch remise, maar de extra pionnen maken de verdediging eigenlijk lastiger, omdat een pattruc uit de tweederijverdediging niet werkt.

78…h5 79.Ta6 Kf8

Vrijwillig naar de rand gaan lijkt me niet het beste. Zwart kan het beste zo snel mogelijk zijn pionnen dumpen door er mee te gaan lopen, zodat wit ze wel moet slaan. Dus 79…h4, of eventueel beginnen met 79…Tg7. Wit kan dan zwart even naar de rand dwingen met 80.Ta7+ Kf8 maar op de volgende zet kan zwart weer terug omdat zijn toren de witte toren aanvalt (wat een andere pointe van de tweederijverdediging is).

80.Lg6 Td7

De pattruc waar ik het over had is 80…Tg7 81.Kf6 Tf7+ en als zwart geen pionnen had zou het na 82.Lxf7 reglementair remise zijn.

81.Lf5 Td8?

Weer speelt zwart het materialistisch. De toren had beter op de zevende rij kunnen blijven, zoals de tweederijverdediging voorschrijft.

82.Th6! Kg7 83.Th7+ Kg8 84.Txh5 Kg7

85.Tg5+?

Na 85.Th7+! Kg8 86.Te7 zit de zwarte koning in een matnet, bijvoorbeeld 86…d3 87.Le6+ Kh8 88.Kf6 d2 89.Kg6

85…Kh6 86.Tg6+ Kh5 87.Kf4 d3 88.Tg7 Th8?

88…Td6

89.Tg5+?

89.Td7! Kh6 90.Lxd3 Tf8+ 91.Lf5

89…Kh6 90.Tg6+ Kh7! 91.Td6+ Kg7 92.Kg5 Tf8 93.Lg6 Tf2 94.Td7+ Kf8

95.Lf5 d2?

Weer materialistisch! 95…Tc2 96.Kf6 Tc6+ 97.Le6 Ke8 maakt nog net remise.

96.Kf6! Ke8

Nu laat wit niet meer los. Eerst een tempozet om de pion op d2 te winnen:

97.Td3! Tf3 98.Txd2 Tf1

De zwarte toren moet op de f-lijn blijven omdat anders Lg6+ en Td8 mat volgt. Maar nu gaat wit naar de andere kant. 99.Th2! Kd8

De enige manier om (zonder materiaalverlies) het mat op h8 te voorkomen.

100.Tc2!

En nu valt Tc8 mat alleen te voorkomen door de zwarte toren te offeren. 1-0

David Klein raakte zijn plusscore juist kwijt tegen de Arabische grootmeester Saleh. De Aerdenhouter had na de opening een mooi centrum en hoopte dat met een pionoffer om te kunnen zetten in een koningsaanval. Daar kwam echter niets van terecht en het resultaat was dat zwart opeens een mooi pionnencentrum had, naast het loperpaar en een pion meer. Kortom, 0-1.

Jan Timman speelde met zwart remise tegen de Amerikaan Shankland. Saai was het niet:

Als wit kan consolideren staat hij beter, omdat zijn slechte loper sterk is geworden. Daarom speelt zwart het dynamisch. 26…e5! 27.Dd2 Lf5!? 28.g4!?

Wit is niet bang voor schaakjes op h2 en probeert een stuk te winnen. Timman offert graag een stuk voor zijn aanval, al had hij dat beter meteen kunnen doen:

28… Lxc2! 28…Le4 29.f3! exd4

Het ziet er gevaarlijk uit, er dreigt bijvoorbeeld mat in twee nu. Maar de Amerikaanse grootmeester verdedigt goed. 30.Lf4! De7 31.cxd4! Lxc2 32.Dxc2 g5 33.Lg3 De3+ 34.Lf2 Df4 35.Df5! Pxd4

36.Dd7+?

Er zat een winst in, maar wel een erg moeilijke, zeker met weinig tijd: 36.Dxd5! Pxe2+ 37.Kf1 Pg3+ 38.Kg2 Pe2 39.Te1! en wit haalt het paard op omdat de zwarte schaakjes niet gevaarlijk zijn, bijvoorbeeld 39…Dxg4+!? 40.Kf1!

36…Kg6 37.Ld1 Dh2+ 38.Kf1 Dh3+ 39.Ke1 Dh1+ 40.Kd2 Dh2 41.Lc2+ Kf6 42.Tf1

en na nog wat verwikkelingen eindigde de partij in eeuwig schaak.

42…De5 43.Ld1 Th2 44.Dd8+ Kf7 45.Dd7+ Kf6 46.Dd8+ Kg7 47.Da5 Df4+ 48.Ke1 De5+ 49.Kd2 Dg3 50.Kc3 Txf2 51.Txf2 Dxf2 52.Dxd5 De3+ 53.Kxc4 Pc6 54.Dd7+ Kf6 55.Dd6+ Kg7 ½-½

Stand na ronde 4:

1-3 Van Kampen, Navara en Yi Wei 3 punten

4 L’Ami 2.5 punten

5-7 Shankland, Klein, Saleh 2 punten

8-14 Timman, Dale, Gunina, Haast, Potkin, Michiels, Sevian 1.5 punten

Foto’s van Facebook gemaakt door Alina l’Ami.

2 Reacties

  1. Avatar
    Klaas Schaak 14 januari 2015

    Een mooi verslag weer van dit prachtige schaaktoernooi. Het wordt spannend:

    Anish Giri heeft nu met de beide wereldkampioenen (m/v), de nr. 2 en de ex nr. 2

    van de wereldranglijst na 4 ronden de sterkste tegenstand al gehad en kan nu hopelijk in de resterende 9 ronden een mooie plusscore gaan neerzetten. Al blijft het in dit veld tegen iedereen oppassen natuurlijk..

    Overigens zou ik het, met Dimitri, prachtig vinden als Ivanchuk zijn grootse vorm wel volhoudt en Wijk aan Zee 2015 op zijn naam schrijft. :)

Alleen geregistreerde gebruikers kunnen een reactie achterlaten.