Van Foreest speelt de sterren van de hemel in Moskou

De kranten staan tegenwoordig vol over vliegtuigen, meer nog over de rampen met vliegtuigen. Dan is het goed als de vliegtuigindustrie weer wat positief in het nieuws komt.

Het Aeroflottoernooi lijkt daarvoor een uitgelezen kans. Het was een prestigieus opgezet evenement dat op een gegeven moment door financiële problemen enigszins in het slop geraakte. Maar inmiddels is het toernooi weer opgetuigd en is er een vreselijk sterk deelnemersveld bijeen geraapt.

Drie Nederlanders geven acte de présence. De grootmeesters Sipke Ernst, Benjamin Bok en internationaal meester Jorden van Foreest hebben het gewaagd zich in het hol van de leeuw te begeven. De eerste twee spelen verdienstelijk, hoewel ze zelf misschien niet tevreden zullen zijn. De jongste, Jorden van Foreest, doet het tot dusver geweldig. Hij heeft al eerder laten zien tegen hoger geklasseerde aardig uit de voeten te kunnen, maar het resultaat na vijf ronden overtrof zelfs de stoutste verwachtingen.

Mede door een reglementaire overwinning (waar hij ongetwijfeld niet blij mee zal zijn geweest omdat een eventuele GM-norm in gevaar komt), kwam Jorden gedeeld aan kop met de sterke Indiase GM Sasikiran. Die offerde een stuk tegen drie pionnen en bereikte daarmee voordeel. Maar Van Foreest bleek heel taai en hij hield keurig stand. In de zesde ronde wachtte hem een nieuwe vuurproef: met zwart tegen de Russische ster Nepomniachtchi. Die bleek helaas een maatje te groot. Nadat de Rus hem op de damevleugel had klem gezet, viel de klap uiteindelijk aan de andere kant van het bord. Maar met 4 uit 6 doet hij nog altijd fantastisch.

Benjamin Bok
Sipke Ernst

De heren Bok en Ernst staan op 50% maar gezien de sterke tegenstand, doen zij het ook niet slecht. Ik heb van onze drie musketiers het nodige partijmateriaal eens onder een vergrootglas gelegd. Al hun partijen tot dusver staan in de viewer, inclusief de analyses hieronder weergegeven.

De resultaten van onze landgenoten tref je aan bij de uitslagen en standen van dit toernooi.

ANALYSES

Sethuraman, S.P. – Van Foreest, Jorden

1. e4 c5 2. Pf3 e6 3. d4 cxd4 4. Pxd4 Pc6 5. Pc3 Dc7 6. Le3 a6 7. Dd2 Pf6 8. O-O-O Lb4 9. f3 O-O 10. g4 b5 11. g5 Ph5 12. Pxc6 Dxc6 13. Lh3 d6 14. Lg4 g6 15. Dd3 Td8 16. Pe2 e5 17. a3 La5 18. Lxh5 gxh5 19. Ld2 Lb6 20. Pc3 Le6 21. f4 Tac8 22. Le3 Lxe3+ 23. Dxe3 exf4 24. Dxf4 a5

Zwart heeft de opening prima doorstaan.

25. e5?!

En dat verleidt wit kennelijk tot een misrekening. Noodzakelijk was 25. Td2

25…dxe5 26. Dxe5 Txd1+ 27. Txd1 b4 28. De4 Dc5 29. axb4 axb4 30. Pd5

Zwart is duidelijk aan het roer gekomen in deze partij.

30…Lxd5 30…b3!? was ook een idee.

31. Txd5 Dg1+ 32. Td1

Zwart heeft nu diverse aantrekkelijke voortzettingen en de keuze daaruit is bepaald niet simpel. Maar de jonge Groninger toont dat hij uitstekend in vorm is.

32…Da7!

Knap gezien! Dit is inderdaad verreweg de sterkste voortzetting.

Het snabbelen van pionnetjes zoals met 32…Dxg5+?! levert weinig op na 33. Kb1 Dg6=+

Iets meer viel er te zeggen voor 32…Dxh2 33. Kb1 Df2 <groot voordeel voor zwart> maar wit blijft tegenspel houden.

33. Dd4

Geen oplossing voor het probleem. Na 33. Dxb4? is het meteen uit: 33…Da1+ 34. Kd2 Td8+

33…Da1+ 34. Kd2

34…Da5!?

Ziet er logisch uit. Zwart dekt pion b4 en dreigt onmiddellijk … Td8. Nog beter is vermoedelijk 34…Da8! Vanuit de onderste rij kan de dame de witte koning veel beter bestoken.

35. De3 Een ontsnappingsclausule met 35. Ke1 blijkt ook niet voor handen. Zwart wint na 35…Txc2 36. Df6 b3+ 37. Kf1 Db5+ 38. Kg1 Dc5+ 39. Td4 Txb2-+

35…Dc7

Bepaald niet gek, maar opnieuw was er de stereotiepe zet uit de andere variant. Grappig genoeg zou 35…Da8! nu wel een enorme killer zijn geweest. De dreiging … Td8 eventueel gevolgd door … Te8 verovert materiaal.

36. De4 Dd8+ Nu had hij wel wat materialistischer mogen worden met 36…Dxh2+

37. Ke2 Dxg5 38. b3 Dg6 39. Dxg6+ hxg6 40. Td2

Twee tegen een pion biedt goede kansen in deze stelling, maar er is goede techniek nodig.

40…Tc3 41. Kf1 Kg7 42. Kg1 Kh6 43. Tf2 f5 44. Tf4 Kg5 45. Txb4 h4 46. Tb6 h3 47. Td6

47…Txc2

Het is opmerkelijk hoe ingetogen Jorden dit eindspel behandelt. Maar hij kiest het juiste moment voor het slaan van pion c2.

48. Td3 Tg2+ 49. Kh1 Kh4 50. Td4+ Tg4 50…Kh5 51. Td3 Kg4 52. Td4+ f4 wint ook gemakkelijk.

51. Td6 f4 52. b4 Tg2 53. b5 g5 54. b6 Tb2 55. Kg1 Kg4 56. Td1 Txb6

Zwart staat op winst, maar hij moet nog een paar klippen omzeilen.

57. Ta1 Tb2 58. Tf1 Td2 59. Kh1 Kf5 60. Kg1 Ke4 61. Te1+ Kf3 62. Tf1+ Ke2 63. Tf2+ Ke3 64. Tf1 g4 65. Te1+ Kd3 66. Kh1

Wit hoopt op pat, maar dat is ijdele hoop.

66…Kc2

Torenruil valt niet te vermijden en daarom gaf de witspeler eindelijk maar eens op.

0-1

Van Foreest, Jorden – Kobalia, Mikhail

1. c4 e5 2. Pc3 Lb4 3. Pd5 Lc5 4. e3 Pc6 5. Pe2 Pf6 6. d4 exd4 7. exd4 Le7 8. Pec3 O-O 9. Le2 Pxd5 10. Pxd5 Te8 11. Pxe7+ Dxe7 12. Le3 d5 13. b3 Dh4 14. Dd2 Lg4 15. cxd5 Lxe2 16. dxc6 La6 17. O-O-O bxc6 18. Kb2 Lc8 19. Tc1 Ld7 20. Da5 Tec8 21. Tc5 De4 22. Thc1 Dxg2 23. Tg5 De4 24. Tcg1 g6 25. Te5 Dh4 26. Dd2 Te8 27. Lg5 Dxh2 28. Tg3

Een belangrijk moment in de partij. De stelling is heel scherp door de aanwezigheid van ongelijke lopers en zware stukken. Zwart lijkt inmiddels de overhand te hebben gekregen, maar hij gaat opzichtig de fout in.

28…f6?

Hij heeft iets gepland, maar dat blijkt niet te deugen. Een sterke zet is 28…a5!? om na 29. Txe8+ Txe8 30. Lf4 verder te gaan met 30…Dh5 waarna zwart de lakens uitdeelt.

29. Lxf6 Tf8 30. Df4 Txf6 31. Dxf6

31…Dh6

Dat was uiteraard niet de bedoeling. En de compensatie verdwijnt na wits volgende sterke zet ook als sneeuw voor de zon.

Vermoedelijk was 31…Tf8 (zie analysediagram)

zijn idee om na het wegzetten van de witte dame f2 te veroveren met en meteen een aanval tegen de witte koning in te zetten. Ziet u de weerlegging? 32. Txg6+! hxg6 33. Dxg6+ Kh8 34. Te7! Nog veel sterker dan het winnen van de vijandelijke dame. De tegen aanval over de tweede rij stelt niets voor. [Ook winnend is natuurlijk 34. Th5+] 34…Txf2+ 35. Kc3! omdat veld c2 extra gedekt is! 35…Tf3+ 36. Kc4! waarna de schaakjes op zijn!

32. Teg5! Le8

Jorden heeft hierna weinig moeite meer om het punt binnen te hengelen.

33. De6+ Lf7 34. Dxc6 Te8 35. Dxc7 Te2+ 36. Ka3 Txf2 37. Tg2 Txg2 38. Txg2 De3 39. d5 Dd4 40. d6 a5 41. Dc8+ Kg7 42. d7 Op 42. d7 Db4+ 43. Kb2 Dd4+ heeft wit nu 44. Dc3 waarmee hij dameruil afdwingt.

1-0

Sasikiran, Krishnan – Van Foreest, Jorden

1. d4 d5 2. c4 c6 3. Pf3 Pf6 4. e3 Lg4 5. h3 Lh5 6. Pc3 e6 7. Db3 Db6 8. Pe5 Pfd7 9. Pd3 Lg6 10. Dd1 h6 11. Pf4 Lh7 12. Ph5 Dd8 13. Ld3 Lxd3 14. Dxd3 g6 15. Pf4 Lg7

Dit provoceert wit tot een stukoffer.

16. Pxe6!? fxe6 17. Dxg6+ Kf8 18. Dxe6

Hij heeft er drie pionnen voor terug. Een eventuele aanval kan alleen als er stukken in het spel gebracht kunnen worden.

18…Pf6 In aanmerking komt nu ook 18…dxc4

19. e4!?

Zo hoopt hij zijn loper en eventueel ook zijn paard te kunnen activeren.

19…dxe4

Voor de hand ligt ook om te proberen dames te ruilen. Ik heb een wilde variant gevonden, waarin zwart vermoedelijk makkelijk stand houdt. 19…Dd7 20. cxd5 cxd5 21. Dxd7 en nu het verrassende 21…Pfxd7! [Na 21…Pbxd7?! krijgt wit goed spel: 22. e5 Pg8 23. Pxd5 en zwart is in de problemen. Wit heeft inmiddels vier pionnen voor het stuk en een sterk centrum.] 22. Pxd5 Pc6 Het damepaard kan via het centrum zijn opwachting maken. 23. Pc7 Pxd4!? 24. Pxa8 Pc2+ 25. Ke2 Pxa1 en ik denk dat zwart voldoende tegenspel heeft.

20. Lf4 Pe8 21. O-O-O De7

Nu kan zwart ook met een gerust hart de dames ruilen.

22. Dxe4 22. Dxe7+ Kxe7 23. Pxe4 Pd7

22…Dxe4 23. Pxe4 Pd7 24. The1 Td8 25. b3 Kf7 26. Pg3?!

Na deze tamme zet, heeft zwart geen centje pijn (meer). Als hij er nog iets van had willen maken, had hij nu 26. d5!? moeten proberen.

26…Pf8! 27. Pf5 Pe6 28. Le3 Lf8 29. g4

Zwart staat zeker niet minder.

1/2-1/2

Nepomniachtchi, Ian – Van Foreest, Jorden

1. e4 e5 2. Pf3 Pc6 3. Lb5 Pf6 4. d3 Lc5 5. O-O d6 6. Pc3 O-O 7. Pa4 Pd4 8. Pxc5 Pxb5 9. a4 dxc5 10. axb5 Lg4 11. h3 Lh5 12. Lg5 Dd6 13. Ta3 Pd7 14. Le3 f6 15. g4 Lf7 16. Da1 Db6 17. Ta5 h5 18. Ph4 hxg4 19. hxg4 De6 20. f3 c4 21. Td1 Pb6

Zwart ondervindt problemen met de a-lijn en ook het witte paard komt weldra hinderlijk naar binnen.

22. d4 Mogelijk lijkt mij ook 22. Txa7 Tab8 23. Pf5 met een aanzienlijke plus voor wit.

22…exd4 23. Lxd4 Pc8 24. Pf5 b6 25. Ta6 Le8 Gezien het vervolg is misschien 25…Td8 een betere optie.

26. Da4

26…Dd7?

Laat ‘zomaar’ pion c4 in de steek. Zo simpel is het natuurlijk niet. Jorden gaat ervan uit dat hij b5 terugwint en dat het dan in orde moet zijn voor zwart. Maar dat blijkt tegen te vallen. Het was hoog tijd om het sterke paard van f5 te verdrijven. Na 26…g6 27. Pe3 Pd6 kan zwart pion a7 ruilen tegen die van b5. Een mogelijke variant is 28. Pd5 Tf7 29. Txa7 Txa7 30. Dxa7 Pxb5 en ik denk dat zwart gelijkspel heeft behaald.

27. Dxc4+ Tf7 28. Da2 Dxb5

De pion is terug, maar de stelling is aanzienlijk verslechterd

29. Td2!?

Met deze zet onderstreept wit de machteloosheid van de zwarte stukken. Ta8 doet niets, het paard van c8 heeft nauwelijks een toekomst en ook zijn loper en andere toren staat niet florissant.

29…c5 Taaier is 29…Ld7 om na bijvoorbeeld 30. Lf2 verder te gaan met 30…Dc6 Zwart kan dan iets doen tegen de onaangename penning van de dame op a2. Hij moet dan wel Td8 toelaten; de problemen worden nog steeds nauwelijks opgelost.

30. Le3 c4 31. Td8 Kh7

32. Kg2!

Zo bereidt wit een invasie via de h-lijn voor. Met twee grote stappen verschijnt de witte dame ten tonele…

32…Ld7 33. Da1 Le8 34. Dh1+ Kg8 35. Ta1

Het is grappig dat wit de druk over de a-lijn heeft verruild voor de hegemonie over de h-lijn. Tegen de verrassende hoofddreiging Pf5-d4, waarna de dame de dekking van e8 moet loslaten, valt geen zinnig idee te bedenken.

35…Dc6 36. Pd4 1-0

Khismatullin, Denis – Ernst, Sipke

1. Pf3 d5 2. g3 c6 3. Lg2 Lg4 4. c4 Pf6 5. Pe5 Le6 6. cxd5 Lxd5 7. Pf3 c5 8. O-O e6 9. Pc3 Lc6 10. d3 Le7 11. e4 Pbd7 12. De2 Db6 13. Td1 Da6 14. Lf4 O-O 15. a3 Tad8 16. b4 b6 17. Tab1 La8 18. Tdc1 Tfe8 19. b5 Dc8 20. Pd2 e5 21. Le3 Pf8 22. Pc4 Dc7 23. Lh3 h6 24. a4 Ld6 25. a5 Pe6 26. a6 Pd4 27. Df1 Pe6 28. f3 Lf8 29. Td1 g6 30. Pe2 Lg7 31. Lc1 Te7 32. Lb2 Pe8 33. Lc3 Pg5 34. Lg2 Pd6 35. Pa3 Pe6 36. Lh3 f5 37. Df2 Tf8 38. De3 Pd4 39. Lg2 g5 40. Tf1 Dd7 41. Lxd4 exd4 42. Dd2 fxe4 43. fxe4 Txf1+ 44. Txf1 Pxb5 45. Pxb5 Dxb5 46. h4 c4 47. hxg5 Dxg5 48. Da2 b5 49. Tf5 De3+ 50. Kh2 Te5 51. Pf4 Txf5 52. exf5 Lxg2 53. Dxg2 cxd3 54. Dd5+ Kh8 55. f6 Lxf6 56. Da8+ Kh7 57. Dxa7+ Lg7 58. Dd7 Df2+ 59. Kh3 Df1+ 60. Kh2 Df2+ 61. Kh3 Df1+

Na harde strijd is deze stelling ontstaan. De partij had nu in remise moeten eindigen, maar de witspeler permitteert zich een fikse blunder.

62. Kg4? 62. Kh2

62…Dd1+ 63. Kh4 Dh1+ 64. Kg4 Dd1+ Nu had zwart met het centraliserende 64…De4! vrijwel zeker op winst gestaan. De dreiging … d3-d2-d1D valt nauwelijks op te vangen. Een mogelijk vervolg is 65. Db7 Dxb7 66. axb7 d2 67. b8=D d1=D+ 68. Kh4 Dh1+ 69. Kg4 Dc6 en opnieuw kan zwart hopen om een van zijn vrijpionnen tot gelding te kunnen brengen. Met twee pionnen meer, moet hij hier op winst staan.

65. Kh4 Dh1+ 66. Kg4 Dd1+ 1/2-1/2

Abdumalik, Zhansaya – Bok, Benjamin

1. e4 e5 2. Pf3 Pc6 3. Lb5 a6 4. La4 Pf6 5. O-O Le7 6. Te1 b5 7. Lb3 d6 8. c3 O-O 9. h3 Pa5 10. Lc2 c5 11. d4 Pd7 12. Pbd2 exd4 13. cxd4 Pc6 14. d5 Pce5 15. Pxe5 Pxe5 16. f4 Pg6 17. Pf3 f5 18. e5 Lb7 19. e6

Op het oog staat wit goed, maar zijn pion op d5 is een potentieel aanvalsdoel.

19…Ta7

Dit bereidt … Da8 voor, waarna pion d5 nogmaals aangevallen kan worden.

20. Le3 Om de pion te behouden zou 20. Dd2 moeten om op 20…Da8 21. Td1 te kunnen spelen. Het lijkt me dat zwart ook deze stelling kan spelen, bijvoorbeeld met 21…Ld8!

20…Da8 21. Lb3

21…c4!

Een goed getaxeerd kwaliteitsoffer.

22. Dd4 cxb3 23. axb3?! 23. Dxa7 Dxa7 24. Lxa7 bxa2 25. Txa2 Pxf4 verdient toch de voorkeur voor wit, maar ik kan me voorstellen dat hij hier niet blij mee was.

23…Lxd5 24. Dxa7 Lxf3 25. Dxa8

Zo komt zwart zelfs twee stukken voor een toren voor. 25. gxf3 Dxf3 is erg link voor wit. Na 26. Kh2 Pxf4 valt het al in elkaar.

25…Lxa8 26. Txa6 Tb8 27. g3 Ld5 28. b4 h5 29. Ta7 Tc8 30. Tc1 Te8 31. Ta5 Tb8 32. Te1 Tb7 33. Ta7 Txa7 34. Lxa7 Pf8 Ook 34…h4 lijkt heel sterk.

35. Tc1 Pxe6

Nu deze pion eraf is, staat zwart op winst. Bok wikkelt prima af.

36. Tc8+ Kf7 37. Tb8 Lc6 38. Le3 d5 39. Tb6 Le8 40. Tb7 Kf8 41. Ld2 Lf6 42. Lc1 Lc6 43. Tb8+ Ke7 44. Kf1 Ld4 45. g4 hxg4 46. hxg4 fxg4 47. f5 Pd8 48. b3 Kd7 49. Lg5 Lf6 50. Lf4 d4 51. Ke2 Pf7 52. Tb6 Pd6 53. Ta6 Pxf5 54. Ta7+ Ke6 0-1

Zvjaginsev, Vadim – Bok, Benjamin

De witspeler staat bekend om zijn geweldige creativiteit. Met zijn volgende zet initieert hij een mooie combinatie.

21. Pc4!

21…Le7?

Een fout, die een opmerkelijke weerlegging kent. De minste van alle kwaden is 21…Pa6

22. Pb6!!

Een schitterend motief.

22…axb6 23. axb6 Pa6

De enige zet, die zwart overigens niet uit de sores redt. Na 23…Txa1 beslist 24. bxc7 en de promotie valt niet tegen te houden.

24. dxc6!

Nog sterker dan het aantrekkelijke alternatief. De toren op c7 staat bijzonder ongelukkig in al deze varianten. Na 24. bxc7 Pxc7 25. Txa8+ Pxa8 26. Tb1 is het natuurlijk ook gedaan.

24…bxc6 24…Tcc8 faalt natuurlijk op 25. cxb7

25. Txa6!

En nou die ook nog eens eventjes erbij…

Wit beslist de partij met 25. Txa6 Txa6 26. bxc7 want op 26…Ta8 wint 27. Tb1 en opnieuw gaat er een witte pion naar de achterlijn. [waarbij 27. Lh3 ook niet misselijk is.]

1-0

Bok, Benjamin – Gundavaa, Bayarsaikhan

1. e4 c5 2. Pf3 d6 3. d4 cxd4 4. Pxd4 Pf6 5. Pc3 a6 6. Le3 e6 7. Le2 Dc7 8. f3 b5 9. Dd2 Pbd7 10. g4 b4 11. Pa4 h6 12. c3 Pc5 13. Pxc5 dxc5 14. Pc2 Tb8 15. cxb4 cxb4 16. Tc1 Db7 17. Lf4 Ld7 18. Pe3 b3 19. a3 Le7 20. Lxa6 Da7 21. Lxb8 Dxb8 22. O-O O-O 23. Tfd1 Db6 24. Lf1 Lc5 25. Tc3 e5 26. Kg2 Ld4 27. Td3 Le6 28. Txd4 exd4 29. Dxd4 Dc7 30. Lc4 Da5 31. e5 Ph7 32. h4 Tc8 33. Lxe6 fxe6 34. Dd7 Da6 35. Dd3 Db6 36. Dd6 Tc6 37. Dd8+ Pf8 38. Dxb6 Txb6 39. Kg3 g5 40. Td8 Tb5 41. Pc4 Kg7 42. h5 Tc5 43. Td4 Kf7

Na een voortreffelijke partij heeft Bok twee pionnen buitgemaakt. De belangrijkste is natuurlijk zijn vrije a-pion. Het is mooi om te zien hoe hij die nu bijna ‘linea recta’ naar voren laat stomen om dan met een elegant trucje de partij laat beslissen.

44. a4! Ke7 45. a5 Pd7 46. a6 Tc7 47. Pd6

Dreigt a7 vanwege de paardvork op c8.

47…Tc5 Na 47…Kd8 48. Pb5 Tc8 49. Td6 Ke7 50. Pd4 zou het ook helemaal gedaan zijn.

48. a7 Ta5 49. Pc8+!

Zwart zag in dat hij nergens meer op kan hopen na 49. Pc8+ Kd8 50. Txd7+ Kxd7 51. a8=D Txa8 52. Pb6+ Kc6 53. Pxa8 Kb7 54. f4 en er loopt een witte pion door.

1-0

(De foto’s zijn van Harry Gielen)

Over Herman Grooten

Herman is ruim 40 jaar schaaktrainer. Hij verzorgde lange tijd de schaakrubrieken in Trouw en het ED. Daarnaast was hij Topsportcoördinator bij de KNSB en is hij auteur van diverse schaakboeken en werkt hij voor Schaaksite. Klik hier voor series die hij op Schaaksite heeft gezet.

2 Reacties

  1. Avatar
    Hondekop 03 april 2015

    Leuk verslag! Vraagje: hoe kan iemand tot een misrekening verleid worden?

  2. Avatar
    HermanGrooten 03 april 2015

    @Hondekop: ik ben heel goed in het verhaspelen van spreekwoorden en gezegden :)

Alleen geregistreerde gebruikers kunnen een reactie achterlaten.