Giri blijft keurig overeind met zwart
In de Fide Grand Prix in Khanty-Mansiysk heeft Neerlands hoop in bange dagen Anish Giri twee remises aan zijn totaal toegevoegd.
In beide partijen speelde hij met zwart en er kan hem niet verweten worden dat hij er niet het beste van gemaakt heeft. In zijn partij van de derde ronde probeerde de Amerikaanse ster Hikaru Nakamura hem te verrassen met het Grecogambiet. Nakamura offerde twee pionnen en het zag er zorgelijk voor zwart uit. Maar Giri bevrijdde zijn spel door de twee pluspionnen zo snel mogelijk te retourneren, waarna hij zelfs een tikje beter kwam te staan in een eindspel met een symmetrische pionnenstructuur, ieder een toren, hij de loper en zijn tegenstander het paard. Dat er in feite niets meer te zien viel, bleek al spoedig toen beide heren tot de conclusie waren gekomen dat er inderdaad weinig meer te zien was.
In de vierde ronde trad Giri, opnieuw met zwart, aan tegen Boris Gelfand. Onze landgenoot bracht in het in beginsel scherpe Ragozinvariant van het Damegambiet op het bord. Gelfand speelde dat niet op zijn meest agressieve wijze tegen, maar hij leek toch een soort drukstelling te kunnen krijgen. Dat liet Giri niet toe. Met een opvallende uitbraak, waarin hij tijdelijk een pion moest geven, lukte het hem om alle intenties van zijn tegenstander teniet te doen. Bijna onoverkomelijk was dat Gelfand niet in een van de grapjes trapte die Giri in de stelling had gevlochten (zo kon hij de mist in gaan door zijn toren te laten insluiten) maar snel aan de handrem greep. Er werden aan weerszijden stukken geruild waardoor er een dubbel toreneindspel ontstond, waarin onze landgenoot nog altijd een minuspion had, maar waarin hij zelfs een tikje beter stond. Toch viel ook hier niet te ontkomen aan een puntendeling. Al met al wacht Giri nog altijd op zijn eerste overwinning en wellicht kan hij in de tweede helft van het toernooi, waarin zijn eerstvolgende partij met wit gespeeld mag worden aan een ommekeer werken.
In het toernooi zelf is het Fabiano Caruana die de leiding greep met twee opeenvolgende overwinningen. Eerst versloeg hij in een indrukwekkende partij de Rus Evgeny Thomashevsky. Daarna ging ook de Fransman Maxime Vachier-Lagrave er onderdoor. Ook deze partij mocht er wezen. Caruana heeft nu 3 uit 4. Hij wordt op een halfje gevolgd door de Cubaan Leinier Dominguez Perez en de Rus Peter Svidler.
De tussenstand na 4 ronden:
Analyses
|
|
|
Nakamura, Hi – Giri, A.
1. e4 e5 2. Pf3 Pc6 3. Lc4 Lc5 4. c3
De aloude Grecovariant.
4…Pf6 5. d4 exd4 6. cxd4 Lb4+
7. Pbd2 Destijds was het pionoffer met 7. Pc3 het meest populair, maar inmiddels weet men hoe het verdedigd moet worden met zwart.
7…Pxe4 8. d5 Pxd2 8…Pe7 is hier de hoofdvariant en die kwam onder andere voor in een partij Ponkratov-Aleksandrov, 2011 en Hector-Hracek, 2012. Met een zetverwisseling komen we in dezelfde stelling terecht.
9. Lxd2 Lxd2+ 10. Dxd2 Pe7 11. d6
Hier heeft Nakamura zijn zinnen op gezet. In de stijl van de oude meesters moet hij gedacht hebben.
11…cxd6 12. O-O
Wit heeft twee pionnen gegeven en daar heeft hij een fikse ontwikkelingsvoorsprong voor teruggekregen. Vooral het lot van de loper op c8 baart zwart zorgen.
12…d5!?
Een verstandige beslissing van Giri. Hij geeft de voorste van zijn pluspionnen meteen weg. Zo zou zwart na bijvoorbeeld 12…O-O 13. Pg5 d5 14. Dd3 in de problemen kunnen raken na 14…Pg6 15. Dxd5 en wit heeft ondanks de minuspion flinke druk.
13. Lxd5 O-O 14. Tad1 Pxd5 15. Dxd5 d6!?
Tja, daar sta je dan als gambietspeler. Ik had het gezicht van Nakamura wel willen zien, toen deze zet ook nog kwam. Toen hij twee pionnen in de aanbieding deed, had Nakamura zich vermoedelijk de zaken heel anders voorgesteld. Haalt hij een gambiet dat al helemaal in de vergetelheid was geraakt, van stal, geeft de tegenstander gewoon al het materiaal terug om gelijk spel te maken. Maar geef Giri eens ongelijk. Zonder deze zet kan hij zijn spel niet bevrijden, hij moet wel.
16. Dxd6
Er is geen alternatief, anders zou hij gewoon een pion achterblijven.
16…Dxd6 17. Txd6 Le6 18. a3 Tfd8 19. Td4 Txd4 20. Pxd4 Td8
Giri heeft absoluut geen zin om deze partij te verliezen.
21. Td1 21. Pxe6 fxe6 is, ondanks de ‘lelijke’ pion op e6, geen enkel probleem voor zwart vanwege zijn actieve toren.
21…f6 22. f3 Kf7 23. Kf2 Td5 24. Ke3 Te5+ 25. Kd3 Tc5 26. Te1 Ld7
En in dit type stelling valt nauwelijks eer te behalen. De loper is (marginaal) beter dan het paard omdat er pionnen op twee vleugels op het bord staan en er geen pionnen (op de voor de loper verkeerde kleur) zijn vastgelegd. Ik kan me een eindspel herinneren waarin Fischer dat met zwart wist te winnen, maar dat was zonder torens.
27. Kd2 Td5 28. Kc3 Tc5+ 29. Kd2 Td5 30. Kc3 Tc5+ 31. Kd2
Hier werd de vrede getekend.
½ – ½
Gelfand, B. – Giri, A.
1. d4 Pf6 2. c4 e6 3. Pf3 d5 4. Pc3 Lb4
Momenteel is de Ragozinvariant in het Damegambiet populair aan het worden. Ooit had Genna Sosonko hem op zijn repertoire staan.
5. Lg5 h6 6. Lxf6 Dxf6 7. e3 O-O 8. Tc1 dxc4 9. Lxc4 c5 10. O-O
Ook 10. dxc5 is vaak gespeeld.
10…cxd4
Hiermee wijkt Gelfand zelf af van zijn een eerder gespeelde partij.
11. Pe4 Met 11. exd4 accepteert wit vrijwillig een geïsoleerde pion met 11…Pc6 12. Pe4 De7 13. De2 kwam nog voor in een partij Gelfand-Rahman, 2013 die door wit werd gewonnen.
11…De7 11…Dg6 kan beantwoord worden met 12. Dxd4 Pc6 13. Pe5! zoals voorkwam in Popov-Karpesov, 2001.
12. Pxd4
Het is meteen ook een nieuwtje. Met 12. exd4 kon Gelfand alsnog in zijn eerder genoemde partij komen, maar tegen een strateeg als Giri heeft hij geen zin in een geïsoleerde pion.
12…Ld7 13. Ld3 Het terugjagen van de loper met 13. a3 La5 14. b4 levert wit niet bijster veel op na 14…Lb6
13…Pc6
14. Pb3 Het opzetten van een batterij met 14. Lb1 is niet bepaald een geweldig idee omdat zwart materiaal wint met 14…Pxd4 15. Dxd4 Lb5! 16. Tfd1 Le2
14…Pa5!
Dit heeft Giri goed aangevoeld. Lb4 is een beetje in de problemen omdat nu a2-a3 actueel begon te worden. Het loperpaar inleveren in zo’n symmetrische stelling kan een probleem worden. Na 14…Tfd8 15. a3 La5 kan wit met 16. Pd6! het initiatief verwerven.
15. Tc7
Dit moest de zwartspeler goed berekenen. Want wit dreigt nu plotseling 16. Txd7 Dxd7 17. Pf6+ gxf6 18. Lh7+ met winst.
15…Tfd8 16. a3
Gelfand kiest het zekere voor het onzekere.
Kritiek is 16. Pxa5 Lxa5 17. Txb7 en nu moet zwart zijn kaarten op tafel te leggen. Aangewezen lijkt 17…Df8! Hiermee gaat de dame uit de lastige penning over de zevende rij en hij dreigt nu zowel … Lc6 als … Lb6. [Direct 17…Lb6 brengt wit in het voordeel na 18. La6]
16…Pxb3
17. Dxb3
Niet 17. axb4 want na 17…Dxb4 18. Lb1 Lc6 moet wit zich in allerlei bochten wringen om niet flink in het nadeel te raken. Hij lijkt zich overigens ook te kunnen redden met 19. Dg4 Lxe4 20. Df4! (zie analysediagram)
Een verrassende zet. 20…Kh8 [20…f5?! 21. De5!] 21. Lxe4 Pd2 22. Dxf7 Dxb2 23. Txb7 Df6 24. Dxf6 gxf6 25. Th7+ Kg8 26. Lxa8 Kxh7 27. Td1 en remise ligt in het verschiet.
17…La5 18. Txb7
Zwart staat inmiddels een pion achter, maar daar heeft hij wel wat tegenspel voor terug gekregen.
18…La4!
Dit moet Giri voorzien hebben.
19. Txe7
Min of meer gedwongen.
19. Dxa4 Dxb7 is absoluut geen probleem voor zwart. Ook niet na 20. Pc5 Dxb2 21. Dxa5 (zie analysediagram)
hoewel zwart even materiaal achtergeraakt is. Dat kan hij te niet doen met de prachtige zet 21…Db6! 22. Dxb6 [22. Db5 Td5 en nu vooral niet 23. Tc1? wegens 23…Dxb5 24. Lxb5 Tc8 en zwart wint.] 22…axb6 23. Le4 bxc5 [Misschien kan zwart het zelfs gaan proberen met 23…Txa3 omdat het witte paard naar het afzichtelijke veld b7 moet: 24. Pb7 Td7 25. Tb1 Tb3 26. Ta1 Kf8] 24. Lxa8 Txa8 met totale remisestelling.
19…Lxb3 20. Pc5
Gelfand vindt de enige verdediging om niet in de problemen te geraken.
Wit zou zelfs ernstig in de problemen raken na 20. Lb1 Lb6! De toren op e7 is ingesloten en er is geen zicht op dat die zich fatsoenlijk gered kan worden. Een mogelijke variant is dan 21. Pc3 Kf8 22. Tb7 Lc4 23. Tc1 Tac8! is zelfs nog nauwkeuriger dan het voor de hand liggende … La6. [23…La6] 24. Le4 f5 25. Lf3 La6 en zwart al bijna op winst.
20…Lb6
De meest solide mogelijkheid om niet in de problemen te raken. Op 20…Kf8 zou nu 21. Le4 een adequaat antwoord zijn. 21…Kxe7 22. Lxa8 Txa8 23. Pxb3 en nu moet zwart nog even zijn best doen.
21. Pxb3 Txd3
22. Pd4
Gelfand besluit de pion terug te geven. Wit kon de pion behouden, maar dan moest hij veel activiteit inleveren. 22. Pc1 Td2 23. b4 Tb8 gevolgd door … a5 en zwart staat zeker niet minder.
22…Lxd4 23. exd4 Tb8!
Maar Giri wacht met het terugnemen. Liever verbetert hij zijn tweede toren.
24. Txa7 Txb2
De zwarte torens staan nu uiterst actief en daarmee is elk verliesgevaar geweken.
25. Ta4
Zwart kan kiezen welke pion hij terughaalt. Bij voorkeur die witte a-pion dus!
25…Ta2 26. h4 g6
Geen haast.
27. g3 Kg7 28. Kg2 g5 29. hxg5 hxg5 30. g4 Kf6 31. Te1
Wit doet een poging ook actief te worden. Maar die poging wordt onmiddellijk in de kiem gesmoord.
31…Tdd2 32. Tf1 Td3 33. Te1 Tdxa3 Giri kon al remise forceren met 33…Tdd2
34. Txa3 Txa3 35. Td1
Zwart staat nu marginaal beter. Als zijn koning op d5 zou komen, zou hij zelfs lichten winstkansen krijgen.
35…Ke7 36. d5 e5 37. Tb1 Td3 38. Tb7+ Kf6 39. Tb6+ Ke7 40. Tb7+
½ – ½
(De foto’s zijn van Kirill Merkurev op de toernooisite)
Giri beschikt over een sterk vermogen om tegen welke tegenstander dan ook remise te maken. Dit zou in een WK match een belangrijke troef kunnen zijn.
In de toernooien echter, met name die van de Grand Prix, zien we lange series van remises afgewisseld met enkele nullen. Dat is zorgelijk.
Giri is nog jong. Het is duidelijk dat hij al enige tijd bij de absolute wereldtop behoort. Hij zal op enige manier moeten zien te ontdekken hoe hij het spel kan verscherpen, zonder daarmee al te grote risico’s over zichzelf af te roepen. Het lijkt Caruana wel te lukken om zijn tegenstanders af en toe omver te kegelen.
Ik zie het bijna uitsluitend nog misgaan met wit. Met zwart is het bijna altijd wel remise, wat een goed resultaat is ongeacht welke super-GM je tegen je hebt.