Popquizzen (en schaken) in Dieren (1)
Ruim een half jaar geleden vroeg Peter Boel mij of ik een popquiz wilde doen bij het Open Nederlands Kampioenschap in Dieren, en als ik er dan toch was, ik ook mee wilde doen aan het ONK. Dat wilde ik wel. Zodoende presenteerde ik donderdagavond 23 juli voor veertien teams een popquiz met als thema Dieren. Maar wat houdt zo’n quiz nou in? In dit geval ging het om vier ronden van twintig nummers waarbij de deelnemende teams de artiesten en titels moesten opschrijven. In elke ronde zaten ook een paar bonusvragen: een vraag over het gedraaide nummer. De gedraaide nummers hadden te maken met het thema van de ronde. Ik zal hier een voorbeeld geven uit de ronde mens en dier (human, people, animal etc).
Vraag: wat is de artiest en titel horend bij dit nummer?
Bonusvraag: dit nummer is gebaseerd op het refrein van een nummer (met bijna dezelfde titel) dat in 1975 nummer 1 stond in Amerika. Van welke zangeres/actrice was dat nummer?
Antwoorden onderin!
Ondertussen deed ik dus ook mee aan het toernooi. Meteen in de eerste ronde mocht ik al tegen een IM, al was het er een met een lage rating. Nico Schouten, winnaar van het Open Nederlands Kampioenschap in 1966, was vroeger bekend als woordvoerder van Stop de neutronenbom en als lid van het bestuur van de CPN. Ook op het NK van 1975 deed hij het verdienstelijk met een vijfde plek, maar zijn grootste succes behaalde hij vorig jaar door Europees kampioen 65+ te worden. Dat leverde hem de meestertitel op (en een felicitatie van Kasparov).
Het werd een vrij makkelijke overwinning, zie diagram:
Maar erg scherp was ik niet. Na het gespeelde 35.a4 had ik namelijk 35…Ld3+ helemaal niet overwogen… slordig. Het was evengoed 0-1 na 35…Lxa4 36.b5 La3.
Na de oudste deelnemer gehad te hebben, begon ik aan een serie van jonge tegenstanders. De eerste ervan zou een goed toernooi spelen en in de laatste ronde zelfs nog invloed op de dikte van mijn portemonnee hebben. Ik won de partij, maar had wel een blinde vlek voor een bepaalde zet.
Reinderman,Dimitri (2584) – Maris,Ivo (2262)
1.c4 g6 2.Pc3 Lg7 3.d4 Pf6 4.e4 d6 5.Ld3 0-0 6.Pge2 c5 7.d5 e6 8.0-0 exd5 9.exd5 Pg4 10.b3 Te8
Zwart dreigt op e2 te slaan en ik moet ook rekening houden met offers op h3:11.Lb2 Dh4 12.h3 Pe5 13.Lc2 Lxh3 zou bijvoorbeeld al winnen voor zwart. Daarom deed ik maar een veilige zet. Het agressieve antwoord van mijn tegenstander had ik niet verwacht.
11.Lf4 g5 12.Ld2 f5
Het was wel een welkome verrassing: met een onontwikkelde damevleugel kan het niet goed zijn de koningsstelling zo open te gooien. Maar schaken gaat niet om dit soort algemeenheden maar om concrete zetten. f5 lijkt in ieder geval een logisch aanvalsdoel.
13.Dc2 Df6
14.f4
14.Pg3 f4 15.Lxh7+ Kh8 16.Ph5 Dh6 had ik gezien en leek me niet zo duidelijk, maar 17.Dg6! is erg sterk.
14…gxf4 15.Txf4 Lh6
16.Taf1
Mijn plan was eigenlijk om op g4 te slaan, maar bij nader inzien zag ik geen overtuigend gevolg. Dat is er wel: 16.Txg4+ fxg4 17.Lxh7+ Kh8 18.Tf1 Dg7 en nu alweer 19.Dg6! Na het vervolg 19…Dxg6 20.Lxg6 Tg8 21.Lxh6 Txg6 22.Pe4! gevolgd door Ld2 en Pf4 wint wit de kwaliteit met groot voordeel terug. Vervolgens kwam ik erachter dat mijn toren niet weg kon: 16.Tf3 Txe2! of 16.Tff1 Le3+! en daarom offerde ik maar op een andere manier een kwaliteit. Hoe groot mijn compensatie zou zijn wist ik niet, al leek het me wat genoeg (maar de computer zegt +1.5).
16…Lxf4 17.Txf4 Tf8 18.Pg3 Ph6
Zwart geeft niet zomaar f5 op en nu moest ik weer een vervolg bedenken. 19.Pb5 a6 20.Pc7 Ta7 was ik niet zeker van (al blijkt dat te winnen). Ik zag wel dat Pg4 terug soms vervelend was (en een luchtgaatje nuttig kon zijn), vandaar mijn volgende zet.
19.h3 Pd7 20.Pxf5 Pxf5 21.Lxf5 De7 22.Tg4+
Ik vond hier een mooie voortzetting, maar 22.De4! Pe5 23.Lxh7+ Kh8 24.Th4 was simpeler geweest. Dameruil is beter maar dan gaat d6 eraf en h7 eventueel ook.
22…Kh8 23.Lh6 De1+ 24.Kh2 De5+
Lijkt op het eerste gezicht sterk, want dubbele aanval dame. Ik had iets verder gekeken:
25.g3!
Als zwart de loper slaat met toren of dame, dan wint wit met 26.Lg7+
25…Tg8 26.Txg8+ Kxg8 27.Lxh7+ Kh8
En nu kan wit mat in drie geven! Raad u al om welke zet het gaat? Jawel, 28.Dg6 met ondekbaar mat. Weer deze zet… Gelukkig maakte het voor het resultaat van de partij niet uit.
28.Lf4 Dg7 29.Le4 Pe5 30.Pb5 Ld7 31.Pxd6 Tf8 32.De2 Pg4+ 33.hxg4 Lxg4 34.Dd2 Df6 35.Lg2 Kg7 36.Pe4 Th8+ 37.Kg1 Da1+ 38.Dc1 Dd4+ 39.Le3 De5 40.Lxc5 Lf5 41.Dg5+ Kf7 42.Pd6+ 1-0
Op de dag van de popquiz moest ik met zwart tegen Zyon Kollen. Daarin een interessant strategisch moment.
Dit was een belangrijke stelling in de partij. Wit heeft zijn koningsvleugelpionnen naar voren gegooid: het voordeel daarvan is dat hij ruimte gepakt heeft, en misschien de mogelijkheid op aanval te spelen. Het nadeel is dat veld e4 verzwakt is en dat zijn eigen koning niet goed beschermd is. Voorlopig zijn er nog geen zwarte stukken in zijn buurt, maar dat kan veranderen. Een belangrijke verdediger van de witte koning is het paard op e5: dat houdt voorlopig de zwarte stukken op afstand. Een logisch plan is om het zwarte paard naar e4 om te spelen, en dat is waar ik eerst naar keek. 21…Kh8 en 22…Pg8 is een optie, maar wit zal dan 23.g5 spelen. Dan kan ik slaan, op e5 slaan en na dxe5 op blokkade van de witte velden spelen, maar dat is niet zo makkelijk en de (andere) witte stukken (loper, torens) zouden best actief kunnen worden. Dat beviel me niet helemaal. Loper wegspelen en Pc8-d6 is ook een optie, maar La3 kan dan vervelend zijn. Beviel me ook niet helemaal. Ook 21…f5 is een zet, maar dan kan ik het paard niet meer van e5 wegjagen. Het paard met de loper slaan is ook tweesnijdig. Zo kwam ik op de tekstzet, die ook heel logisch is. Nadat het paard van e5 verjaagd is zullen spoedig de zwarte stukken de witte stelling binnendringen.
21…f6! 22.Pf3
22.Pg6 Pxg6 23.Dxg6 kan, omdat slaan op f4 niet goed is vanwege 24.Te7. Zyon was bang voor 23…Db4 (dekt e7 en dreigt 24…Dd2+.) Wit kan echter de pion op f4 offeren: 24.Te2 Lxf4 25.Tf1 Lc7 26.Lc1 en heeft dan best redelijke compensatie, in ieder geval actieve stukken. In de partij komen de witte stukken passief te staan.
22…Pc6 23.f5 Lb8
Nu de diagonaal open is profiteert zwart door daar een batterij op te zetten. Wit gaat nu g3 dekken, wel logisch, maar iets met Kf1 was beter.
24.Dd2 Dc7 25.Df2 Tfe8! 26.Txe8+ Txe8 27.Te1 Te4
Nu is de stelling bijna niet meer houdbaar voor wit. Ik moest nog opletten dat mijn eigen koning niet mat zou gaan (of eeuwig schaak met De8-Dg6) maar dat lukte.
28.Kf1 Pb4 29.Tc1 Dd7 30.Tc3 Pxa2 31.Tc5 b6 32.Tc2 Pb4 33.Tc3 Lf4! 34.Ph4 Pa2 35.Tc2 Db5+ 36.Kg2 Pb4 37.Tc8+ Kf7 38.Pg6 Ld6 39.Kg1 Dd3 40.Lc3 Dxh3 0-1
Leuk die informatie over Nico Schouten. Ik wist niet dat hij het ONK in 1966 had gewonnen. Hij was een paar jaar later in dezelfde antimilitaristische groepering actief al ik, o.a. tegen de oorlog in Vietnam. Zijn prijzengeld van schaaktoernooien was wel eens een welkome aanvulling voor de kas. Jammer voor hem dat het bij dit ONK zoveel minder ging.
Ja, dat vond ik ook een opmerkelijk feit. Ik neem tenminste aan dat het niet om een naamgenoot gaat. Ook in 1965 werd een nog steeds actieve schaker kampioen!
nl.wikipedia.org/wiki/Open_Nederlands_Kampioenschap_schaken
Ja, dat lijkt me wel dezelfde Nico Schouten. In 1975 werd hij volgens Wikipedia vijfde op het NK-schaken. Hij was toen echt een sterke schaker ver boven mijn bescheiden clubniveau.
Ja, deze Nico Schouten is zeker de antimilitarist. In de jaren negentig speelde hij nog voor Watergraafsmeer. Tegen HSG verloor hij van Wieb Zagema en Paul Boersma schreef een hilarisch verslag in het clubblad van HSG. Steeds als Zagema remise kon maken schrok hij daar zo van dat hij, indachtig zijn honderdprocentscore, weer verloren ging staan. (Dit is geen typefout maar een grapje van Boersma.) Uiteindelijk verloor Schouten door een verschrikkelijke blunder, waarop Boersma schreef:
"Probeer geen neutronenbom tegen te houden als je Wieb Zagema niet eens aankan."
Beetje hatelijk en Boersma is misschien geen pacifist, maar waarschijnlijk was het grappig bedoeld.
Schouten is IM geworden door een seniorentoernooi te winnen. Dat is wel raar, de FIDE zou niet dit soort cadeautjes moeten uitdelen. Maar ik heb geen zin om schande te roepen, het is een uitzondering.
Dank voor je reactie. Die demonstraties tegen de neutronenbom en de kernkoppen in Nederland waren zeer massaal. Dat was een groot succes voor de linkse partijen en vredesbewegingen als Pax Christi. Zelf ben ik geen lid geworden van een politieke partij, maar ik heb dit soort vredesdemonstraties altijd van harte ondersteund.