Analyses uit Helsingor
In het Deense Helsingor stond de afgelopen week het toernooi om de Politiken Cup op het programma. Indertijd werd het in de Deense hoofdstad Kopenhagen gehouden, nu vond het evenement onderdak in het pittoreske Helsingor.
Zelf bewaar ik goede herinneringen aan Denemarken (zie de columns Checky baby en Krankzinnige nachten in Kopenhagen , maar Helsingor zei me niet zoveel. Vandaar dat ik mijn clubgenoot Nick Bijlsma, die deelnam aan dat dit toernooi, vroeg om wat impressies van het toernooi te geven. Om te beginnen deden er nog wat meer landgenoten mee, waarvan Jan Timman natuurlijk de belangrijkste ijzer in het vuur was.
Bijlsma was daar met zijn schaakvriend Thijmen Smith (zie foto).
Helsingor is een plaats dichtbij Zweden en Zweden valt al zien vanaf de speellocatie. Dat bleek een mooi conferentieoord te zijn met prachtig uitzicht op de rivier en een rustgevende omgeving. Het weer was er niet altijd even mooi, maar dus prima weer om in te schaken, laat Bijlsma ons weten. Daar voegde hij aan toe dat het ging om een bijzonder sterk bezet open toernooi met vele topgrootmeesters.
“De sfeer was erg goed, prima speelzalen en ruimte op de tafels, veel liveborden (ongeveer 70!) en een snelle indeling. In het gebouw waren er vele kleine zaaltjes waar je dan speelde. Het had wel iets om steeds in een andere ruimte te spelen. Drinken (koffie, thee en ijswater) waren gratis. We mochten een gratis boek uitkiezen bij Quality Chess (sponsor), wat wel een mooie verrassing was.”
Nick was een tijdje op weg naar IM-norm en toen stond in de negende ronde plotseling het treffen met Jan Timman op het programma. Dat werd een zenuwslopende partij die in het verre eindspel uiteindelijk door de grootmeester werd gewonnen. Nick was zo vriendelijk om deze partij en nog twee andere interessante zeer intensief te analyseren voor Schaaksite (waarvoor dank!). Dat ging om:
- De partij in de tweede ronde tegen Henrik Oie Lobersli: dit werd een interessant dame-eindspel met hier en daar fouten, maar zeer de moeite waard om te bekijken!
- De partij in de zevende ronde die door Bijlsma werd gewonnen tegen Jonathan Carlstedt. Dit was een interessant middenspel, goede voorbereiding en een goede winstpartij tegen IM
Deze partijen via de viewer:
Timman, Jan H – Bijlsma, Nick
1. d4 d5 2. c4 dxc4 3. e4 Pf6 4. e5 Pd5 5. Lxc4 Pb6 6. Ld3 Pc6 7. Pe2 7. Le3 Is het meest nog gespeeld door Timman.
7…Lg4 8. f3 Le6 9. Pbc3 Dd7 10. Pe4 Ld5 11. Pc5 Dc8 12. a3 e6 13. Dc2
Nog allemaal theorie…
13…Lxc5
Die ook, maar zwart moet nu wel weten hoe hij verder moet spelen na 14.dxc5 en dat wist ik niet. Dit leidde tot een slechte stelling.
14. dxc5 14. Dxc5 Is by far het meest gespeeld bij andere GM’s. 14…Dd7 15. O-O a6 16. Dc3 Met een speelstelling.
14…Pd7 15. f4
15…Pe7?
Het begin van een passief plan.
15…Dd8!! Echt een mooie zet! Ik vergeef mijzelf dat ik dit heb gemist. Waarschijnlijk had Timman dit zelfs niet aan zien komen. Laat ik het zo zeggen: o.a. Nakamura en Salov en nog twee topspelers hebben het gemist. 16. O-O Lb3! 17. Dc3 [17. Dxb3 Pxc5 <groot voordeel voor zwart>] 17…Pxc5=+ En zwart wint gewoon een pion.
15…Lxg2 Is nog viermaal gespeeld. Ik dacht dat wit pion g7 en h7 ging winnen en verwierp daarom deze zet. Ik heb echter de manoeuvre …Dc8-d8-h4 gemist. 16. Tg1 Lf3 17. Txg7 [17. Le3 g6 18. O-O-O Pe7 19. Le4 Lxe4 20. Dxe4 b6 21. Pc3 O-O 22. c6 Pb8 En zwart staat beter, indien hij niet mat gaat, in 0-1 Morozevich,A (2769)-Nakamura,H (2775)/ Moscow RUS 2012 (47)] 17…Dd8 18. Le3 Dh4+ 19. Tg3 O-O-O Gaf zwart prima spel, in 1/ 2-1/2 Dreev,A (2630)-Salov,V (2680)/Elista 1998/CBM 065 (71)
16. O-O g6
Tsja, mijn plan was nu heel simpel: bouw een ondoordringbaar fort. 16…f5 Had waarschijnlijk mij een tempo bespaard als ik het vergelijk met de partij, maar om zo snel …f7-f5 te spelen geeft wit meer mogelijkheden. 17. exf6 Pxf6+=
17. Le3 c6 18. b4 a6
Het grappige is dat de zwarte gaten in principe erg zwak zijn, maar wit er (nog) geen gebruik van kan maken. Dus het zijn nu nog geen echte zwaktes. Het witte paard zal graag op deze velden komen, maar daar zal hij niet komen: Een paard op c4 of e4 wordt direct door zwart geslagen met de loper en er volgt daarna meteen een … Ne7-d5, zodat de d-lijn dicht blijft. Wit kan ook niet eerste de witveldige loper op d5 ruilen, want dan slaat zwart terug met een pion. Zo houdt zwart de boel wat bij elkaar.
19. a4 O-O
Het juiste plan in een al moeilijke stelling. 19…Pf5 Was het alternatief. 20. Lf2 h5 Ook al is dit thematisch, ik wist niet zeker hoe goed het in deze stelling was. Ik raak nu in ieder geval mijn flexibiliteit kwijt op de koningsvleugel en een break met …f7-f6 is nu van de baan. 21. Pc3 Pe7 22. Tab1 h4 23. h3 Dc7 <groot voordeel voor wit> Is een typische stelling waarin zwart wacht totdat wit de genadeklap uitdeelt.
20. h3 20. Ld4 Lijkt mij een beter plan. Wit anticipeert een break op beide vleugels en blijft hierdoor controle houden over het hele bord. Wit zal een keer snel b4-b5 moeten spelen om verder te komen.
20…f5 21. exf6
De enige manier voor wit om voordeel te krijgen.
21…Pxf6 22. Pc3 Tf7 23. Tae1 Dd7
De zwarte zetten spelen vanzelf. Eerst de toren van a8 naar een beter veld brengen, daarna pas verder kijken.
24. Td1?!
Wit lijkt wat planloos te spelen. Zwart daarintegen lost zijn probleempjes op. 24. g4 Is waarschijnlijk het beste plan. Ruimte winnen en de loper naar d4 spelen. 24…Taf8 25. Tf2 Dc8 26. Dd2 Dc7 27. Ld4 <groot voordeel voor wit>
24…Taf8 25. Le2 Dc8
Een beetje profylaxe en afwachtend.
26. Kh2?!
Zet de koning op een kwetsbaar veld.
26…Db8
Tsja, zo’n zet kan geen nadelen hebben.
27. g3 Pf5 28. Lc1
Ineens zijn de witte stukken niet optimaal geplaatst en zijn de zwarte stukken goed gecoördineerd. In deze stelling keek ik allereerst naar 28. ..e5. Dit opent de stelling wat normaal gezien niet handig is omdat wit het loperpaar heeft. Verder krijg ik minder controle over het veld d5. Maar toch staan de zwarte stukken goed, dus deze bevrijdende zet is niet slecht.
28…b5!
Ik ben zeer tevreden over deze zet. Ik krijg controle over c4 en sluit de damevleugel, waardoor alle aandacht naar de koningsvleugel gaat. Wit kan en passant slaan zoals het in de partij ging, maar dan krijgt zwart tegenspel doordat de zwarte velden zwak zijn, plus pion b4 een target is geworden.
28…e5 Ik zag al snel dat wit hier Nxd5 en Bc4 als vervolg had. Ik vond de loper op c4 daar erg vervelend staan, dus in de partij anticipeerde ik hierop door 28…b5 te spelen. 29. Pxd5 [29. fxe5? Pxg3! 30. Kxg3 Dxe5+ 31. Kh4 Ph5-+] 29…Pxd5 [29…cxd5 30. Tfe1+=] 30. Lc4 Pfe3 31. Lxe3 Pxe3 32. Lxf7+ Txf7 33. Db3 Pxf1+ 34. Txf1 Kg7=
29. cxb6 29. g4 Ph4 30. axb5 axb5 31. Kg1 g5 Geeft zwart prima tegenspel.
29…Dxb6 30. Db2 Tb8 31. Tde1 Dd4
Zwart neemt het initiatief over.
31…Dxb4 Was hier wel de juiste! 32. Dxb4 Txb4 33. Lxa6 Tb3 34. Ld2 [34. Pxd5 exd5 <groot voordeel voor zwart> Deze pionnenstructuur is een stuk voordeliger dan in de partij.] 34…Pd4=+ En zwart heeft de actievere stukken.
32. g4
32…Ph4?
Het paard staat niet goed aan de rand. 32…Txb4 33. Dd2 Pg3!! Ik had deze zet helemaal gemist! 34. Kxg3 Dxc3+ 35. Dxc3 Pe4+=+ En zwart wint een pion.
33. Td1
En nu neemt wit weer alles over.
33…Dxb4 34. Dxb4 Txb4 35. Pxd5 Pxd5 35…exd5 36. Kg3 <groot voordeel voor wit> En het paard op h4 is ingesloten.
36. Kg3 g5 37. fxg5
37…Txf1?
Niet zo handig. Want nu houd wit controle over de f-lijn wat best cruciaal is. 37…Pg6 38. Txf7 Kxf7 39. Tf1+ Ke8 En zwart heeft hier grotere remisekansen dan in de partij.
38. Txf1 Pg6 39. Lxa6!?
39. a5 Was de andere optie. 39…Ta4 40. Ld2 Ta3+ 41. Kf2 Ta2 42. Td1 Pion a5 behouden kan tactisch net niet. 42…Pe5 43. Lxa6? Pc3 44. Ta1!? Weer een grappige zet van de computer. Nu echter, is het voordelig voor zwart. 44…Txa1 45. Lxc3 Ta3 46. Lb4 [46. Lxe5 Txa5-+] 46…Ta4 47. Le1
39…Txa4
40. Lc8!
De enige winstpoging.
40…Pf8? 40…Te4 Was toch het betere alternatief. 41. h4 Pb6 42. Lb7 Tc4 43. Lb2 Pd5 44. Lc8 Te4 45. h5 Pgf4 En zwart kan met nauwkeurig spel de boel wat dichthouden. Cruciaal is hier dat wit niet zo heel makkelijk twee verbonden vrijpionnen kan maken.
41. g6!
Hierna staat wit gewonnen. De witte lopers zijn te sterk.
41…Te4
41…hxg6 42. Lh6 Ph7 43. Lxe6+ Kh8 44. Tf7 Leek mij ook hopeloos. 44…Te4 45. Lxd5 cxd5 46. Td7 Te8 47. Kh4+-
41…Pxg6? 42. Lxe6+ Kg7 43. Lb2+ Kh6 44. Tf7+-
42. gxh7+ Pxh7 43. Ld7 c5 44. Kf3 Te5 45. h4
45…Pf8? 45…Phf6! 46. Lb5 Te4 Geeft de computer aan. Nu is het lastig voor wit om verder te komen. Ik zie zo even niet hoe.
46. Lb5 Pb6 47. Le8
47. Kg3 c4 Ik dacht dat dit mij nog wat tegenspel zou geven, maar wit blijft gewonnen staan. 48. Le8 c3 49. h5 [49. Lh6 Pbd7 (49…Ph7 50. Lg6 Pd7 51. Lf7+ Kh8 52. g5+-) 50. g5 Tf5 51. Tc1 Tc5 52. g6+-] 49…Pbd7 50. Lf7+ Kg7 51. h6+ Kh7 52. Le8 Kg8 53. g5 Pc5 54. g6+- De witte pionnen blijven gewoon doorlopen.
47…Pc4 48. Kg3 Pd6 49. Lh6 Ph7 50. Lg6
50…Td5
50…c4 51. Tb1 [51. Ta1 Pc8 52. Ta8 Tc5 53. Le3 Tc7 54. h5+-] 51…Tc5 52. Tb8+ Tc8 Ik dacht hier eerst nog een leuke verdediging te hebben, maar het mag niet baten. 53. Tb6+-
51. h5 c4 52. Ta1 Pc8 53. Ta8 Td8 53…Tc5 54. Le3 Tc7 55. h6 c3 56. Lc2 Pf8 57. g5+- En de witte pionnen zijn niet te stoppen.
54. Le4
Mooie executie. Het loperpaar is oppermachtig.
54…Pf6 55. Lb7 Kh7 56. Lg5 Td3+ 57. Kh4 Pd6 58. Lxf6 Pxb7 59. Th8# 1-0
Bijlsma, Nick – Lobersli, Henrik Oie
1. e4 e5 2. Pf3 Pc6 3. Lb5 f5 4. d3 fxe4 5. dxe4 Pf6 6. O-O Lc5 7. Dd3 d6 8. Dc4 De7 9. Pc3 Ld7 10. Pd5 Pxd5 11. exd5 Pd4 12. Lxd7+ Dxd7
13. Pxd4 13. Pxe5 Heb ik aan gedacht, maar ik dacht dat ik na: 13…Df5 14. Pd3 b5 Mijn dame verloor, maar ik miste de tussenzet Re1+! 15. Te1+ Kf7 16. Dc3 Dxd5 17. Le3+= En wit heeft een veiligere koningsstelling. Deze stelling is overigens nog enkele malen gespeeld.
13…Lxd4 14. Le3
Ik wist dat dit het juiste plan was voor wit in deze stelling. Wit ruilt zwart’s actieve loper en krijgt de f-lijn in handen. Dit minieme voordeel geeft wit winstkansen met nagenoeg geen risico op verlies.
14. c3 Lb6 15. a4 a6 16. a5 La7 17. Le3 Lxe3 18. fxe3 (zie analysediagram)
Heeft hetzelfde idee als mijn gespeelde zet, maar nu heeft wit zijn pionnen al op c3 en a5 staan. Enerzijds nemen deze pionnen ruimte op de damevleugel en voorkomen daardoor waarschijnlijk een pionnenstorm van zwart op de damevleugel. Toch vond ik deze optie niet flexibel, omdat ik niet wist welke pionnenformatie ik op moest zetten op de damevleugel. Pion a5 redelijk zwak is na een …Db5 van zwart en ik vond de pionnenformatie a4-b3-c2 ook een goed alternatief. Uit de praktijk moet maar blijken wat de beste pionnenstructuur is voor wit op de damevleugel.
14. a4! Is hier een interessante optie. Wit dreigt nu de zwarte loper in te sluiten, dus zwart moet veld a7 vrijmaken voor zijn loper. Nu wint wit een tempo en waarschijnlijk staat de pion op a4 daar wel goed. Maar belangrijker is dat wit zijn flexibiliteit behoudt op de damevleugel. 14…a6 15. Le3 Lxe3 16. fxe3 O-O-O 17. Tf3+= Met een miniem verbeterde versie van mijn partij.
14…Lxe3 15. fxe3 O-O-O 16. Tf3+=
Dit is de stelling die ik een tijdje geleden nog had voorbereid. Wit heeft de f-lijn, verdubbelt zijn torens daar en speelt zijn dame naar een vleugel naar keuze. Wit staat iets beter hier.
16…Tdf8 17. Taf1 De7
Zwart wil de f-lijn ten koste van een vervelend schaakje niet afstaan.
18. Dg4+
Een uiterst vervelende zet voor zwart omdat hij nu een belangrijke keuze moet maken: de koning van of naar het centrum brengen. Weggaan van het centrum laat 19.De6 toe, waarin wit kans maakt om een vrijpion te creeën of om binnen te komen op de 7e rij. Naar het centrum heeft weer als nadeel dat de koning een target wordt (plus dat het een pion verliest).
18…Kd8!?
Nu wint wit weliswaar een pion, maar zwart krijgt wat tegenspel.
18…Kb8 19. De6 Is de kritieke variant. [19. Dh4 Is ook interessant. 19…Dxh4 20. Txf8+ Dd8 21. Txd8+ Txd8 22. Tf7 Tg8 23. Kf2+= En wit heeft een heel goed eindspel.] 19…Dxe6 [19…Dd8 20. Tf7 Ziet er ook erg goed uit voor wit. Zwart zal bijna in zetdwang komen terwijl wit alle mogelijkheden heeft om zijn stelling te verbeteren.] 20. dxe6 <groot voordeel voor wit> En wit krijgt zeer gunstige toreneindspelen. [20. Txf8+?! Txf8 (20…Dc8 21. Txc8+ Txc8 22. Tf7+=) 21. Txf8+ Dc8 22. Txc8+ Kxc8=] 20…Te8 [20…Txf3 21. Txf3 Te8 22. Tf7 (22. e7? Kc8 23. Tf7 Kd7 24. Txg7 Txe7=) 22…g6 23. Txh7 Kc8 24. e7 Kd7 25. Tg7 <groot voordeel voor wit>] 21. Tf7 [21. e7? Txe7 22. Tf8+ Te8=] 21…Txe6 22. Txg7 <groot voordeel voor wit>
19. Txf8+ Txf8 20. Txf8+ Dxf8 21. Dh4+ Df6 22. Dxh7
En wit heeft een pion gewonnen.
22…e4!
De enige kans op tegenspel.
23. Dxe4 23. c3 Was het alternatief. Nu lijkt het alsof 14.c3 wel een goede zet zou zijn geweest, maar je kan van te voren niet weten dat zwart op deze manier de pion op b2 aanvalt. 23…De5 24. Dg8+ Ke7 25. h3 Kf6 En ik zag niet echt hoe wit hier verder moest komen. Ik dacht dat zwart hier een grote kans had op eeuwig schaak. De computer heeft +1 hier, maar ik vond mijn zet meer winstkansen geven.
23…Dxb2
Een zeer interessant dame-eindspel ontstaat. Wit heeft een pion meer, maar zwart heeft tegenspel op de damevleugel. Als zwart een vrijpion kan maken op damevleugel zijn de kansen gelijk. Ik schatte in dat de witte stelling gewonnen was als pion g7 van het bord zou gaan.
24. Dh4+
De dame stond mooi centraal op e4, maar wit moet iets doen om vooruitgang te boeken.
24…Kd7 25. Dg4+ Kd8 26. Dg5+ Ke8 27. Dg6+ Kd8
Zwart kiest de taaiste verdediging. Ik kan mijn dame nu moeilijker naar het veld e6 met tempo krijgen. 27…Kf8 28. Df5+ Kg8 29. De6+ Kh8 30. De8+ Kh7 31. De4+ Kg8 32. a4 En nu de zwarte koning van pion c7 weg is zal wit daarvan gebruik kunnen maken.
28. h4 a5
Zwart wil pion g7 blijven dekken maar zal ook willen gaan rennen met zijn pionnen.
29. Dg5+ Ke8 30. Df5
Deze stille zet dreigt toch het vervelende 31.Dc8+, dus zwart moet terug.
30…Kd8 31. Df8+ Kd7 32. Df7+ Kd8 33. Dg8+ Ke7
34. De6+
Dit is de plaats waar ik altijd al heen wilde gaan met tempo. De dame heeft vanaf deze plaats allerlei schaakjes die nuttig kunnen zijn.
34…Kd8 35. h5 a4 36. Dg8+
De zwarte pionnen zouden nog wel eens eerder aan de overkant kunnen komen. Dus ik moest hier weer een plan verzinnen. Eén interessant plan was om 37.Dh7 te spelen, waarin pion g7 in de penning staat (zie variant 37.Dh7 voor illustratie):
36…Ke7 37. De6+ 37. Dh7 Kd8 38. Dh8+ Ke7 39. h6 En ook nu staat pion g7 in de penning, waardoor wit h5-h6 kan spelen. Deze grappige tactische wending probeerde ik in de stelling te weven, maar wit heeft daarvoor te veel tempi nodig. Ten eerste moet wit van de 1e rij af, want zwart heeft altijd een schaakje op de onderste rij. Verder dekt zwart na een …a4-a3 zijn dame weer op b2. Dus het idee werkt nu niet.
37…Kd8
38. c4!
Een zet waar ik zeer tevreden over ben. Ik haal nu de zet …b7-b5 uit de stelling zodat zwart niet gemakkelijk een vrijpion kan maken op de damevleugel. Ik hield hiermee ook rekening dat dameruil hierna voordelig is voor wit. 38. Kh2 b5 Geeft zwart makkelijker spel.
38…a3 39. Kh2
Allemaal volgens plan. Pion g7 staat indirect aangevallen, koning staat uit schaakjes, pion staat al op h5. Nu alleen nog een koningsmars van h2 naar h7; daarvoor heeft wit de dekking nodig van de g-pion en dame.
39…Dxa2?
Zwart verliest zijn geduld. 39…Da1 Het beste plan was waarschijnlijk nietsdoen in deze stelling. Hopen op eeuwig schaak.
40. Dg8+ Ke7 41. Dxg7+ Ke8
42. h6?
Het lijkt raar dat deze logische zet niet de juiste is. Nauwkeuriger was 42.Dg8+. Ik had vooral 42…Db2 als hoofdvariant genomen, maar mijn tegenstander speelde een veel sterkere zet die eeuwig schaak dreigt. 42. Dg8+ Wint meteen. Na een lange variant die redelijke geforceerd is. 42…Ke7 43. De6+ Kf8 44. Dc8+ Kg7 45. Dxc7+ Kh6 46. Dxd6+ Kxh5 47. De5+ Vergelijkbaar met de partij, maar wit heeft nu een verbeterde versie. 47…Kg6 48. De4+ Kh6 49. d6 Dd2 50. De6+ Kh5 51. Df5+ Kh6 52. d7 a2 53. Df6+ Kh7 54. d8=D Dxd8 55. Dxd8 a1=D Zou een logisch vervolg zijn, maar technische moet dit te winnen zijn voor wit. 56. Dc7+ Kg6 57. Db6+ Kf5 58. Dxb7+- (zie analysediagram)
42…Df2!
42…Db2? Was de andere variant die belangrijk was om te berekenen! 43. Dg8+ [43. Dxb2 axb2 44. h7 b1=D 45. h8=D+ <groot voordeel voor wit> Geeft wit ‘alleen’ maar een beter eindspel.] 43…Ke7 44. De6+ Dit was mijn idee. Wit wint enkele pionnen. [44. h7 Is volgens de computer sneller gewonnen. Zwart heeft geen eeuwig schaak terwijl ik eigenlijk geen risico wilde nemen daarmee. 44…De5+ 45. g3 (45. Kh3 Kan ook. 45…Dxe3+ 46. g3 Dh6+ 47. Kg4+-) 45…Dh5+ 46. Kg1 Dd1+ 47. Kf2 Dc2+ 48. Kf3 Df5+ In mijn berekeningen dacht ik dat zwart hier eeuwig schaak heeft maar dat zit er niet in na: 49. Kg2 Dc2+ 50. Kh3 Df5+ 51. Kh4 Df6+ 52. Kg4+- En zwart heeft geen schaakjes meer.] 44…Kf8 45. h7 Dh8 46. Dc8+ Kg7 47. Dxc7+ Kg6 48. Dxd6+ Kxh7 49. Dxa3+- Dit had ik gezien. Dit eindspel is makkelijk gewonnen voor wit.
43. Dg8+ Ke7 44. De6+ Kf8
45. Dc8+!?
Het meest kansrijk dacht ik. Wit wint nu de pionnen op c7 en d6, waardoor pion d5 ineens een sterke vrijpion wordt. Ik had dit van te voren natuurlijk ingeschat en dacht dat zwart geen verdediging had. Toch ziet de computer het net even wat beter en had zwart remise binnen handbereik. Praktisch gezien vind ik mijn keuze de juiste, aangezien zwart snel de fout in kan gaan. 45. Dh3 Levert wit een beter eindspel op. 45…a2 46. h7 a1=D 47. h8=D+ Dxh8 48. Dxh8+ <groot voordeel voor wit>
45…Kf7 46. Dxc7+?!
46. Dd7+? Levert wit niets op als zwart het goed speelt: 46…Kg6 47. De6+ Kh7 [47…Kh5?? 48. h7 Dh4+ 49. Dh3+- En zwart kan promotie niet voorkomen.] 48. De7+ Kxh6= 46. De6+ Kf8 47. Dh3 <groot voordeel voor wit> Was noodzakelijk met weer een beter eindspel voor wit.
46…Kg6 47. Dxd6+
47. Dg7+ Was zeker het kijken waard, maar wit heeft niets. De zwarte koning staat veilig genoeg op h5. 47…Kh5 48. Kh3?? En als wit zelf een matnet vlecht, wordt hijzelf matgezet! 48…Dh4#
47…Kh5?
Ik denk dat het heel lastig is om het verschil te zien tussen 47… Kh5 en 47. .. Kh7. De laatste zet zorgt er net voor dat zwart veld g6 kan bereiken, waardoor een … Df2-f6 mogelijk is. Dit is de enige verdedigingsmanoeuvre die zwart remise geeft. 47…Kh7!! En zo’n zet vind de computer! 48. De7+ Kxh6 49. De6+ Kg7 50. De5+ Kg6! 51. Dd4 Df6= En zwart heeft dreiging om zijn a-pion te promoveren, plus de eeuwig schaak dreiging is er nog steeds.
48. De5+
Tot nu toe heb ik alles kunnen doen met schaak, maar dat was ook nodig; de dreiging …Dh4+ en …De1+ zijn nog erg vervelend.
48…Kxh6
49. Dh8+? 49. Dd4+- Centralisatie voor alles! Zwart heeft nu geen … Df2-f6 en daarom kan wit doorlopen met zijn vrijpion.
49…Kg5?
Hier staat de koning in het schaak als wit promoveert. Niet erg handig dus. 49…Kg6= Weer is veld f6 belangrijk om te dekken.
50. Dg7+ Kh5 51. Dh7+ Kg5 52. d6
52…a2?
52…Df8 Was de taaiste verdediging. Wit heeft hier waarschijnlijk geen winst meer.
53. d7?
53. Dg7+! Ik twijfelde tussen beide zetten, maar ik dacht dat zwart hier eerder eeuwig schaak had. 53…Kh5 54. Dh8+! Kg6 55. d7 Dd2 56. d8=D Dxd8 57. Dxd8 a1=D 58. Dg8++-
53…Df6?
Deze zet had ik als hoofdvariant, maar een zet als 53…Df8 zag ik dan weer niet. Na een hoop remisekansen geeft zwart nu toch de partij weg. Het was trouwens een lastig eindspel, dus fouten worden snel gemaakt. 53…Df8! Helemaal gemist. Nu heeft zwart meer controle over de 8e rij.
54. Dg8+ Kh5
54…Kf5 En nu moet wit nog nauwkeurig spelen. 55. Dd5+ Kg4 56. Dd1+ Kg5 57. d8=D+-
55. g4+ Kh4 56. d8=D a1=D
57. Dh8+!
Door deze grappige kruispenning wint wit.
57…Kxg4 57…Kg5 58. Dh5#
58. Ddxf6 Da2+ 59. Db2
En zwart gaf op.
1-0
Carlstedt, Jonathan – Bijlsma, Nick
1. c4 e5 2. g3 Pc6 3. Lg2 Lc5 4. Pc3 a6 5. e3 d6 6. Pge2 La7 7. d4 h5
8. b4
Zeker de kritieke zet. En gezien het verlies van Carlstedt vorig jaar, zal hij de variant zeker nog een keer bekeken hebben. Ik hoopte maar dat mijn voorbereiding beter was. 8. h4 Deze zet had mijn tegenstander nog gespeeld tegen Nisipeanu. Die modelpartij zal ik hierbij geven: 8…Pf6 9. b3 O-O 10. O-O Lg4 11. f3 Ld7 12. Kh2 Tb8 13. a4 Te8 14. Pd5 exd4 15. e4 Pxd5 16. cxd5 Pe5 17. Pxd4 c6 18. Lg5 Da5 19. Ld2 Dc7 20. dxc6 bxc6 21. Lc3 c5 22. Pe2 c4 23. b4 Pd3 24. Dd2 d5 25. Dg5 Pe5 26. exd5 Le3 27. Pf4 f6 28. Dxh5 Lxf4 29. gxf4 Pd3 30. Dg6 Te2 31. Dg3 Dxf4 32. Tg1 Tbe8 33. Dxf4 Pxf4 34. Kg3 Ph5+ 35. Kh2 Pf4 36. Kg3 Pxd5 37. Tac1 Pe3 38. Lh3 Lxh3 39. Kxh3 Pd5 40. Kg3 Ta2 41. Tge1 Tb8 42. Te4 Txa4 43. Le1 c3 44. Td4 Pe3 45. Td3 Pf5+ 46. Kf4 Pxh4 47. Lxc3 Tc8 48. Tg1 Ta3 49. Txg7+ Kxg7 50. Lxf6+ Kxf6 51. Txa3 Tc4+ 52. Ke3 Pf5+ 53. Kd3 Tc6 54. Ta5 Pd6 55. f4 Pb5 56. Ke4 Te6+ 57. Kd5 Td6+ 58. Kc5 Ke6 59. Ta4 Kd7 60. f5 Pd4 61. Ta1 Pb3+ 0-1 Carlstedt,J (2440)-Nisipeanu,D (2665)/Bad Wiessee NED 2014
8…exd4 9. exd4 Pxb4!
Dit was nog allemaal voorbereiding en zwart heeft deze zet nodig om in de partij te blijven.
10. d5
Nu zwart een pion heeft gewonnen, moet wit op zoek naar compensatie voor de pion. Zijn troef is een veilige koning en ruimtevoordeel.
10. Da4+ Het was natuurlijk de vraag of wit hier geen stuk wint. Het antwoord is nee. Zwart krijgt alleen het initiatief. 10…Pc6 11. d5 b5 De logische follow-up. Maar het lijkt alsof 12. Nxb5 een pion wint. Dat klopt, maar zwart krijgt genoeg tegenspel. 12. Pxb5 [12. cxb5? Pe5 13. b6+ Ld7 14. De4 Lxb6 15. f4 f5-+ En zwart behoudt zijn stuk.] 12…axb5 13. Dxb5 Lb6 De computer verbeterd mijn 13…Kf8 die ik in gedachte had. [13…Kf8 Was ik van plan. 14. Dxc6 (14. dxc6 La6=+ Zwart heeft genoeg tegenspel.) 14…Ld7 15. Db7 Lb6 En wit heeft problemen met zijn dame.] 14. Ld2 Tb8 15. Da4 Lg4 16. dxc6 De7 <groot voordeel voor zwart> En wit heeft problemen.
10…a5 11. O-O
11. h4 Leek mij vervelender dan de partijzet. Wit creërt een steunpunt op g5 en houdt een …h5-h4 van zwart. Toch wordt nu veld g4 ook erg zwak, dus ik snap de keuze van wit achteraf toch wel. 11…Lg4 12. O-O Pf6 13. a3 Pa6 14. Pb5 Lb6 15. Dc2 Pc5 16. Te1 O-O 17. Lg5 En de penning is op zich vervelend. Toch is een dubbelpion niet heel vervelend voor zwart, omdat wit niet direct gebruik kan maken van de zwaktes. 17…Dd7 18. Lxf6 gxf6=+
11…h4!
Zwart kan nou niet meer terug! Deze zet is erg vervelend omdat zwart bepaald wat er gaat gebeuren met de h-pion. Zwart kan op g3 slaan, doorschuiven naar h3 of het gewoon laten staan.
12. Pd4
De ontwikkelingsvoorsprong van wit is groot, maar zwart staat een pion voor. Verder is de zwarte koning best veilig op f8.
12…Kf8
Profylaxe, maar waarschijnlijk te vroeg. Het was nauwkeuriger om op een schaakje te wachten en dan pas de koning te verplaatsen.
12…hxg3! 13. hxg3 [13. fxg3 Het is gunstig voor wit om de f-lijn te openen, maar in deze stelling kan zwart wel gebruik maken van de penning op de g1-a7 diagonaal. 13…Pc2! 14. Dxc2 Lxd4+ 15. Kh1 Ph6 16. Dd3 Lf6=+] 13…Lxd4!? Typische een computerzet. Ik zou deze zet waarschijnlijk niet spelen, maar er valt wel iets voor te zeggen: het witte paard op d4 was wit’s beste stuk. [13…Kf8 14. Pcb5 Lb6 15. Te1 Ph6 16. Le3 Df6] 14. Dxd4 Kf8 15. Tb1 Df6 16. Dd2 Lf5 <groot voordeel voor zwart> Ziet er erg goed uit voor zwart.
13. Pcb5 13. Pdb5 Wit kan ook jagen op de loper op a7, maar zwart staat dan alsnog prima. 13…Lc5 14. Pa4 hxg3 15. hxg3 Pa6 16. Pxc5 Pxc5=
13…Lb6 14. a3 Pa6 15. Ta2
Interessante zet, maar het gaat wel traag bij wit. Mijn plan met zwart was om …Ld7, …Df6, …Te8, …Dg6 en …Pf6/ h6 te spelen. Dit krijg ik best makkelijk voor elkaar. 15. Lf4 Was waarschijnlijk wit’s beste kans.
15…Ld7 16. Lf4
Zwart moet even oppassen voor offers op d6.
16…Df6
16…Lxb5? Ik heb echt overwogen om mijn witveldige loper af te ruilen, maar positioneel gezien zou die een blunder zijn geweest. 17. cxb5 Pc5 18. Te2 En wit krijgt ineens wat tegenspel.
17. Td2 Te8 18. Td3
Het is allemaal wat gekunsteld wat wit allemaal doet.
18…Dg6 19. gxh4 Txh4 20. Tg3
20…Tg4
20…Dh7 Vond ik wat tricky. Zwart wint een pion op h2, maar ik wist niet of ik mijn toren ooit daar nog uit kon redden. 21. Lg5 Txh2 22. Df3 Pc5-+ Maar de computer geeft zwart gewoon winnend voordeel.
21. Kh1
21. Pe6+ Was nog de beste kans voor wit! 21…Lxe6 22. dxe6 Txg3 23. hxg3 Txe6 24. Lxb7 Pc5 25. Ld5 Te7 <groot voordeel voor zwart> Maar zwart blijft een gezonde pion voor.
21…Txg3 22. fxg3 Pf6
Wit heeft de f-lijn eindelijk open gekregen, maar verder is het zwart die de partij bepaald.
23. Pf3 Pe4
De zwarte stukken vallen de witte stelling binnen. Wit is verloren.
24. Pbd4 Dh5
25. h4?
De laatste fout in een slechte stelling.
25…g5! 26. Lxg5
26. Pxg5 Dxd1 27. Txd1 Pf2+-+
26…Pxg3+ 27. Kh2 Pxf1+ 28. Dxf1 Pc5
En de rest is simpel.
29. Pd2 Dg6 30. Pe2 Pd3 31. Pb3 Le3 32. Pg3 Lxg5 33. hxg5 Dh7+
En wit gaf op. Of wit verliest zijn dame of zwart ruilt de dames, wat ook resulteert in een gewonnen eindspel voor zwart.
0-1
(Foto’s privécollectie Nick Bijlsma)
