Schaakrubrieken weekend 8 augustus 2015
Wekelijks publiceren of verwijzen wij naar deze schaakrubrieken. Wij streven naar publicatie op de woensdag na het voorgaande weekend.
| Hans Ree | Gert Ligterink | Hans Böhm | Bab Wilders | Johan Hut | Rini Kuijf | Henk Prins |
Kasparov en zijn tirade op de snelweg
De rondes van het Hogeschool Zeeland toernooi in Vlissingen beginnen om 17.30 uur, zodat de honderden amateurs overdag van het strand en de zee kunnen genieten. Maar voor de profs die naar Vlissingen komen om geld te verdienen is gebakken worden op het strand de allerslechtste voorbereiding op een zware schaakpartij. Wat doen die dan de hele dag?
Zo dacht ik, tot ik in het laatste nummer van New in Chess een citaat van Vladimir Kramnik zag: „Ik ga naar bed om 4 uur ’s nachts, zoals bijna alle schakers.” Ze gaven geen bronvermelding en ik geloof dat het uit een schaakroman komt, (Los Voraces van Andy Soltis) maar ik denk dat de echte Kramnik het ook had kunnen zeggen. Karpov, Fischer, Tal, Larsen en Timman gingen ook zelden voor vier uur naar bed. Voor de schaker die laat in de middag zijn ontbijt neemt, is het aanvangsuur in Vlissingen waarschijnlijk een zegen.
Toen ik op Google zocht of Kramnik die uitspraak over zijn bedtijd niet alleen als romanfiguur had gedaan maar ook in het echt, kwam ik ergens anders, waar hij vertelde dat Kasparov en hij na een toernooi in Linares in 1998 ternauwernood aan de dood ontsnapt waren. Ze gingen om zes uur ’s ochtends met een auto van Linares naar het vliegveld van Madrid. De weg was nog stil, de chauffeur reed 120 kilometer per uur. De schakers doezelden.
Toen kwam opeens een tegenligger op hen af. Kasparov en Kramnik sprongen op in hun stoel, waardoor de chauffeur, die in slaap bleek te zijn gevallen, weer wakker werd en een paar meter voor de crash kon uitwijken. De heetgebakerde Kasparov gaf de chauffeur zijn ongezouten mening. Die schonk met trillende handen een beker koffie uit een thermosfles. Ze kwamen veilig in Madrid, maar in die paar seconden op de snelweg had de schaakhistorie een spectaculaire wending kunnen nemen.
Mark Timmermans – Vyacheslav Ikonnikov, Hogeschool Zeeland Open 2015
1. e4 c5 2. Pf3 a6 3. Pc3 b5 4. d4 cxd4 5. Pxd4 Lb7 6. Ld3 e6 7. 0-0 Pc6 8. Pxc6 Lxc6 9. De2 Pf6 10. e5 Pd5 11. Pe4 Pb4 12. Lf4 Pxd3 13. cxd3 Le7 14. Dg4 Kf8 Ook na 14…g6 15. Lh6 zou zwart erg ongemakkelijk staan. 15. Tfc1 h5 16. De2 g6 17. Pf6 Lxf6 18. exf6 Kg8 19. De5 h4 20. h3 Th5 21. Lg5 Ld5 22. Tc2 Zwart heeft zijn koningstoren weten te activeren, maar na 22. d4, wat een later e6-e5 verhindert, had hij nog steeds lelijk in de klem gezeten. 22…d6 23. De3 e5 24. b3 Dd7 Zwart dreigt met 25…Df5 pion f6 te winnen. 25. Lh6 Df5 26. Lg7 Een vreemde plaats voor de loper, alleen te rechtvaardigen als wit met Tc8 op mat kan spelen. 26…Dg5 Dit helpt wit doordat een verdediger van c8 verdwijnt. 27. Dxg5 Txg5 28. f3 Lxf3 29. g4 Een mooie zet. Na 29…hxg3 komt sterk 30. Tac1. 29…Kh729…e4 was een betere kans. 30. Tac1 Tg8 31. Tc8 Veel sterker was 31. Tc7 en pas na 31…Ld5 wel 32. Tc8.
31…Txg7 Beter was 31…Lxg4 32. hxg4 Txg4+ 33. Kf2 g5 en met drie pionnen tegen een verdwaalde loper staat zwart zeker niet slecht. 32. fxg7 Kxg7 33. Kf2 e4 34. Te8 f5 35. Ke3 fxg4 36. dxe4 Te5 Wit dreigde 33. Tc7+ Kf6 34. Tf8+ Ke6 35. Tff7. Zwart kon nog wat verzet bieden met 36…Kf7 37. Th8 en dan pas 37…Te5. 37.Txe5 dxe5 Zwart hoopt 38…Lg2 te kunnen doen. 38. Tg1 Maar nu gaat zwarts loper verloren. Hij had op kunnen geven. 38…Lxe4 39. Kxe4 gxh3 40. Tg4 g5 41. Txg5+ Kh6 42. Tg1 Kh5 43. Kxe5 h2 44. Th1 Kg4 45 .Txh2 Kg3 46. Tc2 h3 47. Kd5 Zwart gaf op.
Openingskeus Reinderman altijd een tikkie onvoorspelbaar
De eretitel open Nederlands kampioenschap doet vermoeden dat het toernooi in Dieren het hoogtepunt van het nationale zomercircuit is.In het verleden is het dat misschien geweest, maar de laatste jaren trekt het open NK minder sterke buitenlandse grootmeesters dan de toernooien in Leiden en Vlissingen. Omdat het door de concurrentie geboden prijzenfonds nauwelijks verschilt van dat in Dieren, zal het aan de secundaire voorwaarden voor de deelnemers liggen.
Een topspeler van de nabije toekomst ondervond de nadelen van het tekort aan sterke buitenlandse oppositie. De 16 jarige Jorden van Foreest lag na een uitstekend toernooi op koers voor een grootmeesterresultaat, maar kreeg geen kans dat te behalen omdat hij te veel Nederlandse tegenstanders had ontmoet. Nu moest hij het doen met een verdienstelijke derde plaats en een ratingwinst van vijftien punten. Voor de nationale top blijft Dieren een belangrijk toernooi, omdat voor de hoogst eindigende een toegangsbewijs klaarligt voor het volgende NK. Niet altijd komt dat terecht bij de gedroomde kandidaat. Ditmaal kunnen de organisatoren tevreden zijn. Dimitri Reinderman won en keert volgend jaar terug in het toernooi waarin de kampioen van 2012 thuishoort.
Reinderman speelde het aantrekkelijke schaak dat we van hem kennen. Zijn openingskeus is onvoorspelbaar – elke beginzet van 1. c4 tot 1. f4 is mogelijk – en hij gaat geen complicatie uit de weg. In de tweede ronde rekende hij af met de jonge Ivo Maris, die met 5,5 uit 9 een respectabel resultaat behaalde.
Reinderman – MarisDieren 1015
1. c4 g6 2. Pc3 Lg7 3. d4 Pf6 4. e4 d6 5. Ld3 0-0 6. Pge2 c5 7. d5 e6 8. 0-0 exd5 9. exd5 Pg4 10. b3 Te8Dreigt 11 … Txe2. 11. Lf4 g5 Met deze en de volgende zet vraagt zwart te veel van zijn onontwikkelde stelling. Wit kan kiezen uit twee methodes om de door zwart eigenhandig aangerichte verzwakkingen op de korrel te nemen. 12. Ld2 f5 13. Dc2 Df6 14. f4 Logisch en sterk, al ontdekte Reinderman later dat wit na 14.Pg3 f4 15. Lxh7+ Kh8 16. Ph5 Dh6 beschikt over het sterke 17. Dg6!.14 … gxf4 15. Txf4 Lh6
16. Taf1 Op schaaksite.nl schrijft Reinderman dat hij 16. Txg4 van plan was, maar terugschrok voor de consequenties van 16 … fxg4 17. Lxh7+ Kh8 18. Tf1 Dg7. Net als in de variant bij de 14de zet zag hij de krachtzet 19. Dg6! over het hoofd. Na 19 … Dxg6 20. Lxg6 Tg8 21. Lxh6 Txg6 heeft wit 22. Pe4 Txh6 23. Tf8+ Kg7 24. Txc8, waarna zwart machteloos is. 16 … Lxf4 17. Txf4 Tf8 18. Pg3 Ph6 19. h3 Pd7 Merkwaardig. Eerst verdedigt zwart f5 met hand en tand en nu geeft hij de pion alsnog prijs. Voor de hand ligt 19 … Pa6. 20. Pxf5 Pxf5 21. Lxf5 De7 22.Tg4+ Wit heeft ruime keus. Het overtuigendst is 22. De4 Dxe4 23.Pxe4, waarna pion d6 en de rest van zwarts stelling valt. 22 … Kh8 23. Lh6 De1+ Taaier is 23 … Tf7. 24. Kh2 De5+ 25. g3 Tg8 26.Txg8+ Kxg8 27. Lxh7+ Kh8
In deze stelling kan wit mat in drie geven, te beginnen met 28. Dg6. Reindermans blinde vlek voor die zet was nog niet verdwenen. 28. Lf4 Nu moet wit nog even werken, al komt de overwinning niet in gevaar. Met twee pionnen voor de kwaliteit en een onbeschermde vijandelijke koning zijn er geen noemenswaardige problemen. 28 … Dg7 29. Le4 Pe5 30. Pb5 Ld7 31. Pxd6 Tf8 32. De2 Pg4+ 33. hxg4 Lxg4 34. Dd2 Df6 35. Lg2 Kg7 36. Pe4 Th8+ 37. Kg1 Da1+ 38. Dc1 Dd4+ 39. Le3 De5 40.Lxc5 Lf5 41. Dg5+ Kf7 42. Pd6+ Zwart geeft op.
Vakantiepuzzels
Het is vakantietijd en dat is een goed moment voor wat aardige hersenkrakertjes. Dit keer valt er niets te winnen, zoals bij de traditionele Kerstpuzzels van De Telegraaf, u krijgt ze puur voor het plezier van oplossen. Volgende week komen de oplossingen dus dan kunt u controleren of het allemaal klopte.
Wit speelt en geeft mat in 2 zetten.
Bij mat-problemen wordt de oplossing van de opgave bereikt tegen iedere verdediging. Er zijn ook help-matproblemen, dan werkt de tegenstander juist mee maar die problemen hebben we vandaag niet.
Wit speelt en geeft mat in 3 zetten.
Het ziet er makkelijk uit want de zwarte koning staat al behoorlijk ingesloten maar wit moet tempi verliezen om te promoveren. En dan zijn drie zetten niet veel.
Wit speelt en geeft mat in 4 zetten.
Wit krijgt alsmaar meer zetten maar dat wil niet zeggen dat deze opgave eenvoudig is. Bij de meeste pogingen lukt het net niet. Wit moet niet gaan voor de directe aanval.
Wit speelt en maakt remise.
Dit is een gewone opgave, een normale stelling. De dreiging is de promotie op a1 en 1.Th1 Pc3+ 2.Kxa5 Pb1 werkt niet. Hoe kan wit overleven?
Wit speelt en geeft mat op de tweede zet. Dat kan niet en dus komt er een belangrijke regel bij: wit mag tot alles promoveren wat hij wil! Nu kan het wel.
Zet zelf een zwarte koning ergens op het bord en geef dan mat in 3 zetten.
Veel plezier en tot volgende week!
Wanneer een schaakleerboek wordt aangekondigd met A Grandmaster Guide, zal de gemiddelde clubschaker wellicht denken: dat is dus niets voor mij! Maar dat is zeker niet het geval met het boek Chess Structures van de briljante Chileense grootmeester Mauricio Flores Rios, verschenen bij Quality Chess (www.qualitychess.co.uk, isbn 978-1-78483-000-7). Waar eeuwen geleden Philidor een lans brak voor de kleinste onder de schaakstukken heeft nu Mauricio de meeste uit openingen voorkomende pionnenstructuren op een rij gezet en uitgelegd wat de gevolgen zijn van een bepaalde structuur voor het verdere verloop van de partij. Veel gemiddelde schakers zullen hier een flauwe notie van hebben maar kunnen met behulp van dit helder geschreven boek en de vijftig positionele oefendiagrammen vele verrassingen en ahaerlebnissen ontdekken. De uitgave is weer keurig verzorgd zoals we van de boeken van Quality Chess gewend zijn. De deelnemers aan het toernooi van het Nederlands Dagblad (11 juni 2016) zullen er op de prijzentafel weer van kunnen genieten. Het probleem van vandaag is een tweezet van Bartolovic:
En uiteraard is er ook weer een oplossing: 2539:1. Lxe5!
Nog even terug naar Stavanger 2015, de clash Anand–Carlsen, die beiden overigens de winst in het toernooi moesten laten aan een andere wereldkampioen, Topalov. 1.e4 e5 2. Pf3 Pc6 3. Lb5 a6 4. La4 Pf6 5. 0-0 Le7 6.d3 d6 7.c3 0-0 8. Pbd2 Te8 9.Te1 b5 10. Lc2 Lf8 11.Pf1 g6 12. h3 Lb7 13. Pg3 Pb8 14. d4 Pbd7 15.a4 c5 16. d5 c4 17. Lg5 mogelijk omdat zwart geen h6 heeft gespeeld Lg7 na veel gemanoeuvreer is de zgn. Breyervariant ontstaan van het Spaans, volgens de liefhebbers is dit pas echt schaken. 18. Dd2 Tb8 toch nog een nieuwtje om tegenspel op de damevleugel te beginnen maar het zal een verkeerde keus blijken. 19. Ph2 wil via g4 profiteren van de zwakte van de zwarte velden Lc8 20. Pg4 Pc5 21. Ph6† Lxh6 22. Lxh6 bxa het tegenspel op de damevleugel stelt echt niets voor 23. Ta2 a3 24. bxa Pfd7
25.f4 a5 zie zet 22 26. Tf1 f6 27.f5 Pd3 28.Lxd3 cxd 29. Dxd1 Te7 30. Taf2 Tf7 31. Dxd3 voordat je het vergeet maar direct h4 was ook sterk Pc5 32. Df3 een indrukwekkende batterij op de f-lijn La6 33. Dg4! wit zet de aanval door, de kwaliteit doet er niet toe g5 34. h4 Lxf1 35. Txf1 Dd7 redt dit zwart nog? De machines vinden van niet. 36. hxg fxg 37. Dh5 Kh8 38. f6 Tg8 39. Lg7† Tfxg7 40. fxg7 Dxg7 een hopeloze stelling voor zwart die nog doorspeelt om aan het idee te wennen. 41. Pf5 Dg6 42. Dxg6 Txg6 43. Pe7 Kg7 44. Pxg6 Kxg6 45. Tf8 op dit niveau voor wit gewonnen maar voor de clubspeler nog geen reden op te geven … 45..a4 (45..Pxe4 46. Ta8 Pxc3 47. Txa5) 46. c4 h5 47. Kf2 en Carlsen gaf op want na 47..Pxe4† 48. Ke3 Pc5 49. Td8 is een stelling ontstaan die een grootmeester wel tot winst voert met een kwaliteit voor. Zo kan het paard moeilijk voorkomen dat de eigen a-pion wordt veroverd en de witte gaat promoveren en ook op de rest van het bord kan de toren snel arriveren wanneer het paard nog aan de andere kant is. Maar wel leerzaam voor de amateur om deze stelling eens een keer uit te spelen. Zowel met zwart als met wit!
Reindermans erelijst bijna compleet
Dimitri Reinderman heeft met het open kampioenschap van Nederland in Dieren een mooie toernooizege toegevoegd aan zijn toch al enorme erelijst. In 1998 won hij de B-groep van het Hoogovenstoernooi en het open toernooi in Hoogeveen. In 2007 won hij het Cultural Village Toernooi in Wijk aan Zee. Dat daar een tijd tussen zat, had er mede mee te maken dat hij tijdelijk een goede baan had buiten het schaken. In 2012 won Reinderman het Hogeschool Zeeland Toernooi in Vlissingen en een jaar later behaalde hij zijn grootste succes, hij werd Nederlands kampioen. Tussendoor won hij ook vele weekendtoernooien. Dit jaar won hij het Batavia-toernooi in Amsterdam en nu hij Dieren gewonnen heeft, heeft hij bijna alle belangrijke toernooien in Nederland gewonnen. Dat gegeven is belangrijker dan dat hij met dit resultaat zijn achtste plaats op de Nederlandse ranglijst versterkt. Maar ook dat is leuk.
Reinderman begon in Dieren met 5,5 uit 6, maar het werd nog spannend toen hij in de zevende ronde verloor van Erwin l’Ami, op papier de sterkste speler. Daarna ging hij weer door met scoren. De enorm belangrijke partij tegen l’Ami was er een waarbij het lange tijd onduidelijk was wie er nou eigenlijk beter stond.
L’Ami-Reinderman
1.d4 d6 2.e4 Pf6 3.Pc3 e5 4.dxe5 dxe5 5.Dxd8+ Kxd8 6.Lc4 Lb4 7.Ld2 Ke7 8.a3 Ld6 9.Lg5 Le6 10.Pd5+ Lxd5 11.Lxd5 c6 12.La2 h6 13.Lxf6+ Kxf6 14.h4
Reinderman is, gezien de toernooistand en zijn sterke tegenstander, op remise uit. L’Ami is een eindspelkunstenaar en ging daarom vrijwillig op de dameruil in. De zwarte koningsstelling biedt nu toch aanknopingspunten voor een witte aanval.
14…Pa6 15.Th3 Ke7 16.Tg3 Thg8 17.0-0-0 Tad8 18.h5 Pc5 19.Te1 Pe6 20.Pf3 Lc5 21.Tf1 Pf4 22.Pxe5
Plotseling vliegt de vlam in de pan. Zwart kan nu met 22…Pe2+ een kwaliteit winnen, maar heeft daar na 23.Kb1 Pxg3 24.fxg3 geen plezier van.
22…Ld6 23.Pxf7 Pe2+ 24.Kd1
Je moet het maar durven.
24…Pxg3 25.fxg3 Tgf8
Hier had Reinderman moeten gaan voor 25…Lxg3+ 26.Pxd8 Txd8+ 27.Ke2 Tf8 en hij blijft een pion achter, maar kan vanwege de ongelijke lopers wel remise houden. Misschien speelde hij op winst, het is ook moeilijk nu al te zien hoe hij straks in de knel komt.
26.Ke2 Td7 27.e5 Lb8 28.c3 b5 29.e6 Tb7 30.g4 a5 31.Lb3 a4 32.La2 c5 33.Ld5 Tb6 34.Kd3 b4 35.Kc2 Lc7 36.Tf5 Lh2
Kennelijk oordeelt Reinderman dat het in het oog springende 36…bxa3 37.bxa3 Tfb8 hem niet genoeg oplevert. Dat is ook het verhaal van dit deel van de partij, zwarts tegenactie is onvoldoende. De bedoeling van Lh2 is niet meteen duidelijk.
37.Kd3 bxa3 38.bxa3 Tb2 39.Kc4 Te2 40.Kd3 Te1 41.Kc4 Te3 42.g5 hxg5 43.Txg5 Tg3 44.Txg3 Lxg3
45.Kb5
De a-pion is het belangrijkst. De c-pion staat zwart alleen maar in de weg.
45…Tb8+ 46.Kxa4 Lf4 47.c4 Tb6 48.Ph8 Lg5 49.Ka5 Tb3 50.a4 Tb8 51.Pg6+ Kd6 52.Ka6 Tb1 53.a5 Ta1 54.e7
Afwikkeling naar een definitief gewonnen eindspel.
54…Lxe7 55.Pxe7 Kxe7 56.Lc6 Kd8 57.Kb6
Zwart geeft het op. Wit speelt zijn a-pion naar a7 en beantwoordt een eventueel Tb1+ met Lb5. Als de zwarte koning dan op a8 komt, dan lokt wit met een vrijpion de toren naar de h-lijn (zwart moet wel), waarop wit Lc6 mat speelt.
|
Voor beginners A6779 Wit aan zet gaf het op, of niet?
|
Voor gevorderden B6779 Wit aan zet, met welke zet wint hij?
|
Schakers hebben soms zo hun eigen manier om een felicitatie over te brengen; ze schenken een schaakprobleem waarbij de schaakstukken op het bord staan in de vorm van gedenkwaardige letters of cijfers. Een bekende problemist, Haring, maakte hier veel gebruik van. Ter gelegenheid van het huwelijk van schakend theoloog Reint van der Knijff, die onlangs nog in het nieuws kwam door zijn deelname aan het Nederlands kampioenschap voor pastores te Amsterdam, en Laura Bosch te Apeldoorn 2013, maakte ik tweezet 870, zie diagram.
De witte stukken vormen rechts op het bord de R van Reint. En links vormen de zwarte stukken de L van Laura. De verrassende sleutelzet is 1. Tc1! Wit dreigt met 2. Td3 mat. Zwart kan deze dreiging tegenhouden met 1. …Ld1 , waarop 2 Te2 mat is. Door dubbelschaak zijn er soms interessante dingen te zien. Zwart valt met zijn loper het dreigveld d3 aan, doordat niet meer aan te vallen gaat het mat juist niet door, maar wordt er mat gezet op een veld dat de loper aanvalt. Na 1. …Kxc1 komt ook een dubbelschaak 2. Te1 mat. Op 1. …Lxe3 komt 2. Dxe3 mat.
Uit de partij Svidler-Carlsen tijdens het kandidatentoernooi 2013.
Na 1. Tb2 speelde de wereldkampioen 1. …Td5. De partij ging verder met 2. Te2 Db1+ 3. Kh2 en 3. …f6! en wit gaf op.
Nieuw schaakprobleem
Ook de Hongaarse probleemcomponist Pal Benko is actief met gelegenheidsproblemen. Ter ere van zichzelf maakte hij driezet 897, met op het diagram de letter B. De oplossing volgt over drie weken.
