Bok en Van Foreest redelijk begonnen bij WKjeugd

In het inmiddels bekende Khanty-Mansiysk in Rusland vindt het WK jeugd t/m 20 jaar plaats. In de voormalige Sovjet-Unie werd een schaker naar een strafkamp in Siberië gestuurd als je een slechte zet uit je vingers had laten komen, tegenwoordig gaan ze daar voor hun plezier naar toe! Nederland wordt vertegenwoordigd door twee enorme talenten, Benjamin Bok en Jorden van Foreest. Niemand minder dan Loek van Wely, die het klappen van de zweep wel kent, is hun begeleider.

Dat deze plaats pittoreske plaatjes kan opleveren laat bovengenoemde foto (genomen van de toernooiwebsite) zien. In het verleden was dit toernooi loodzwaar bezet en vele talenten hebben hier hun sporen verdiend. Spelers die jeugdwereldkampioen werden, bleken later vaak ook een goede kans te hebben om in de mondiale Top 10 terecht te komen.

Dit jaar is het toernooi misschien relatief een tikje minder sterk, hoewel met de Pool Duda (2645), de Peruviaan Cori (2637) en Armeniër Grigoryan (2609) toch een paar gerenommeerde grootmeesters op het appèl verschenen zijn. Vierde op de ratinglijst is zowaar onze landgenoot Benjamin Bok met 2586. En Jorden van Foreest neemt achter de Duitser Bluebaum (2850) de zesde plaats in met de mooie rating van 2541. En daarmee is hij de eerste IM onder de GM’s.

Opmerkelijk is dat bij de jeugd een jongedame zich in het strijdgewoel heeft begeven: de Russin Goryachkina (2497) vond dit toernooi meer uitdaging bieden dan het meisjeskampioenschap.

Onze ‘boys’ hebben er inmiddels drie ronden opzitten en ze zijn voorlopig nog ongeslagen. Benjamin moest helaas al twee remises toestaan, Jorden gaf alleen in de eerste ronde een halfje af en won zijn partijen in de tweede en derde ronde.

Daarvan was de aanvalspartij in de tweede een werkelijke beauty. Van Foreest offerde zijn centrumpion op e4 en toen de tegenstander dit ‘zoenoffer’ aannam kreeg hij een ware wervelwind over zich heen. Van Foreest deelde de ene na de andere rake klap uit en toen de rookwolken waren opgetrokken stond daar een zwarte koning in zijn nakie die bestookt werd door een paar zware witte stukken. Dat hield de zwartspeler al snel voor gezien. De gewonnen partij van vandaag, in de derde ronde, had Jorden ook zomaar kunnen verliezen. Maar de pas 16-jarige bijna-grootmeester weet met zijn onbevangen stijl altijd de nodige complicaties op te roepen dat ook sterke tegenstanders ergens de weg kwijt raken. Tijd voor een paar analyses.

ANALYSEBLOK

Johansson Linus (SWE) – Bok Benjamin (NED)

1. d4 d5 2. c4 e6 3. Pc3 c6 4. Pf3 Pf6 5. Lg5 h6 6. Lh4 dxc4 7. e4 g5 8. Lg3 b5 9. Le2 Lb7 10. h4 g4 11. Pe5 Pbd7 12. O-O Pxe5 13. Lxe5 Tg8 14. Dc2 Ph5

15. g3?

Was ooit al eens eerder gespeeld, maar is in feite een enorme fout.

15. d5 was hier ook nog bekend, maar dat liep goed af voor zwart in een partij Nguyen – Khairul, 2006.

Aangewezen lijkt 15. a4 maar ook dan heeft zwart volgens mij niet zoveel te vrezen na 15…a6

15…f6!

Zwart bedreigt de loper op e5 en die heeft geen goed vluchtveld meer.

16. Lxg4

Wit zoekt zijn heil maar in dit offertje. 16. Lf4 Pxf4 17. gxf4 De7 gevolgd door 0-0-0 en een aanval op de koningsvleugel kan wit nauwelijks meer pareren.

16…Txg4 17. De2

17…f5!

Bok dekt heel koelbloedig zijn toren en behoudt zo zijn stuk voorsprong.

18. exf5 exf5

Hij heeft uitstekend gezien dat het aftrekschaak onschuldig is.

19. a4

19. Lf6+ Le7 is oké voor zwart.

19. Lc7+ De7 gaat ook gewoon.

19…Kf7

Toch maar even uit de e-lijn is inderdaad niet onverstandig.

20. Pd1 Dxh4

En nu neemt zwart het initiatief gewoon over. Hier kwam 20…c5 met de bedoeling … Dd5 zelfs nog meer in aanmerking.

21. Pe3 Tg5 Een killer was ook 21…c5 hetgeen mat dreigt.

22. Df3

22…De4

Maar dit is natuurlijk ook prima. Wit blijft een stuk achter en zijn stelling is verder ook een ruïne.

0-1

Van Foreest, Jorden – Menezes, Christoph

1. e4 c5 2. Pf3 e6 3. d4 cxd4 4. Pxd4 Pc6 5. Pc3 Dc7 6. Le2 a6 7. O-O Pf6 8. Le3 Le7 9. f4 d6 10. Kh1 O-O 11. De1 Pxd4 12. Lxd4 b5 13. Dg3 Lb7 14. a3 Lc6 15. Tae1 Db7 16. Ld3 a5 17. Pd1 Tad8 18. Pe3

18…Lxe4

Zwart accepteert het pionoffer.

19. Pg4 Ph5?!

Zo had zwart voor ogen om zich te verdedigen. Maar hiermee heeft hij flink buiten de waard gerekend. 19…Lxd3 20. Pxf6+ Lxf6 21. Lxf6 Lg6 22. Lxd8 Txd8 is natuurlijk beter voor wit hoewel het niet gemakkelijk zal zijn om deze stelling in winst om te zetten.

20. Ph6+ Kh8

21. Lxg7+!

Dit moet de zwartspeler gemist hebben. Zo wordt de aanval op de witte dame gepareerd en neemt wit het meteen over.

21…Pxg7 22. Lxe4 d5

En nu heeft wit nu nog een surprise voor zijn tegenstander klaarliggen.

23. Lxh7!

Allemaal schitterend gezien door de jonge Groninger.

23…Kxh7 24. Dh3!

Eigenlijk de pointe. Hiermee wordt de zwarte koning aardig in het nauw gedrongen. Hij moet een ‘Zwickmühle’ toelaten.

24…d4 25. Pxf7+ Kg8 26. Ph6+ Kh7 27. Pf5+ Kg8 28. Pxg7

Het paard heeft een aardig ommetje gemaakt, pion f7 en passant meegenomen en nu wordt de laatste verdediger van de zwarte koning opgeruimd.

28…Kxg7

29. Dg4+!

En na deze nauwkeurige zet vond de zwartspeler het welletjes.

29. Dg4+! en zowel na 29…Kf7 [als na 29…Kh8 30. Dh5+ Kg7 31. Tf3] 30. Dh5+! Kg7 31. Tf3 is uit omdat de toren beslissend ingrijpt. 31…Tf6 32. Tg3+ Kf8 33. Dh8+ Kf7 34. Tg7#

1-0

Barbot, Pierre – Van Foreest, Jorden

1. d4 Pf6 2. c4 g6 3. Pc3 Lg7 4. e4 d6 5. Pf3 O-O 6. h3 e5 7. d5 Ph5

8. g3 Ook 8. Ph2 is hier een zet. Ooit gespeeld door Nakamura (zelf een groot aanhanger van het Konings-Indisch) tegen Grischuk in 2011.

8…Pa6 9. Le2 f5 10. exf5 gxf5 11. Lg5 11. Pg5 is hier het alternatief, maar daar ondervindt zwart niet zoveel problemen.

11…Pf6

Dit blijkt een nieuwtje te zijn en misschien helemaal niet zo gek. Bekend is hier 11…De8

12. Dc2 h6 13. Le3 c6 14. O-O-O cxd5 15. cxd5 Ld7 16. Ph4

Wit valt domweg pion f5 aan.

16…Tc8

Ik zat de partij live te volgen en tijdens de partij was ik even bang dat het nogal uit de hand dreigde te lopen na deze zet. Maar Jorden blijkt het allemaal wel redelijk ingeschat te hebben.

Misschien kon hij hier de witspeler stevig aanpakken met 16…b5!? 17. Lxb5

[Op 17. Pxf5 kan hij dan 17…Pb4 spelen. 18. Db1 Pxa2+!? 19. Dxa2 (19. Pxa2 Dc8+) 19…Lxf5 en zwart staat volkomen oké.]

17…Lxb5 18. Pxb5 Tc8 19. Pc3 Pb4 met mooie compensatie voor de geofferde pion.

Als zwart f5 wil dekken, moet hij 16…Ph7 spelen maar van dit soort passieve zetten, houdt Jorden volgens mij helemaal niet.

17. Lxa6 bxa6 18. Pxf5

18…Lxf5

Dit kost zwart wel zijn beste stuk.

In aanmerking komt 18…Pe4!? met als idee 19. Pxg7 [19. Dxe4 Lxf5 20. Da4] 19…Pxc3 20. bxc3 Kxg7 21. Dd2 Tf6 en vanwege de ongelijke lopers en de verzwakte witte koningsstelling lijkt mij dat zwart goede compensatie heeft voor de pion die hij heeft moeten inboeten.

19. Dxf5 Da5 20. Kd2?!

Zo heeft zwart zeker voldoende. Ook na het betere 20. Dc2 Tc4 21. Kb1 Pe4 22. Td3 Tfc8 23. Tc1 Pxc3+ 24. Txc3 Txc3 25. bxc3 e4! heeft zwart voldoende tegenspel.

20…Db4 21. Tc1 Tc4

Zwart voert de druk over de c-lijn verder op. 21…Dxb2+ 22. Tc2 Db4 kon ook.

22. Ke2

De witspeler vlucht met de koning naar veiliger oorden.

22…Dxb2+ 23. Tc2 Db7 24. Thc1 Tfc8

Maar hij heeft niet kunnen voorkomen dat de penning over de c-lijn toch voor hem onaangename vormen heeft aangenomen.

25. De6+ Om uit de penning komen zou 25. Pd1 kunnen, maar na 25…Dxd5 is het zwart die aan de touwtje trekt.

25…Kh8 26. Kf1 Dc7 27. Kg2 Tf8 28. g4

28…Kh7?

Vreemd genoeg is deze natuurlijke zet een flinke misrekening die door beide spelers niet werd opgemerkt. Met 28…Pg8! zou zwart nog altijd zeker niet minder hebben gestaan.

29. Df5+

Zo kan het ook, maar de witspeler heeft het idee helemaal niet opgemerkt. Wit heeft zeer onverwachts 29. Pe4! tot zijn beschikking en daarmee zou hij ineens bijna gewonnen staan. Bijvoorbeeld: 29…Txc2 30. Df5+ Kh8 31. Pxf6 Lxf6 32. Txc2

29…Kh8 30. Dd3?

Gelukkig, zwart kan weer opgelucht ademhalen. Opnieuw had 30. Pe4! vrijwel beslissend voordeel opgeleverd. 30…Txc2 31. Pxf6 Lxf6 32. Txc2 en zwart staat virtueel gewoon een pion achter, met een verzwakte pionnenstructuur is komen te zitten, terwijl zijn stukken niets doen.

30…Tc8 31. Dg6 Ph7?!

Dit is wederom de goden verzoeken. Hier had hij toch weer beter 31…Pg8 kunnen spelen.

32. Lxh6 Lxh6 33. Dxh6 De7 34. Dd2

34…Dg5?

Van Foreest denk zo van de penning te kunnen profiteren en hij krijgt nog gelijk ook met zijn actie. Maar het had wederom verkeerd met hem kunnen aflopen.

35. Dd3! 35. Dxg5 Pxg5 dreigt … Pe4. 36. f3 Ph7! en wit kan de manoeuvre … Ph7-f6xd5 niet verhinderen.

35…Td4 36. Pe4?

Net op het moment dat hij hem niet moet spelen, laat Barbot hem wel uit zijn vingers komen.

Na 36. Dxa6! was het waarschijnlijk over en sluiten geweest voor zwart. Een tegenaanval met 36…Tg8 37. Dxd6 Txg4+ wordt opgevangen met 38. hxg4 Dxg4+ 39. Kf1 Dg1+ 40. Ke2 Dg4+ 41. Ke1 Dg1+ (zie analysediagram)

42. Kd2! Dg5+ [42…Dxf2+ 43. Pe2 en zwart heeft geen schaakjes meer.] 43. Kd3 Df5+ 44. Kc4 Tc8+ 45. Kb3 waarna het zwarte initiatief is doodgebloed.

36…Txc2 37. Dxc2

37…Txe4!

Goed gezien. Zwart wint een stuk. Of het genoeg is voor de winst…?

38. Dc8+ Dg8 39. Df5?!

Wederom onnauwkeurig. Met 39. Dxg8+ Kxg8 40. Tc6! is het maar de vraag of zwart het resterende eindspel kan winnen. 40…Ta4 41. Txd6 Pf8 42. g5 wacht de zwartspeler nog een helse klus. Ik vraag me af of het überhaupt te winnen is.

39…Tf4

40. Tc8?

Een verschrikkelijke fout. Hij had weer op dameruil kunnen aansturen met 40. De6 maar dan onder veel slechtere omstandigheden. Na 40…Tf6 41. Dxg8+ Kxg8 42. Tc8+ Tf8 lijkt me de stelling inmiddels wel heel kansrijk voor zwart.

40…Txf5

Oorspronkelijk verscheen er nu remise op het scherm. Ik keek even vreemd op, hoewel ik deze uitslag even hiervoor prima had gevonden. Maar gelukkig werd dat snel hersteld en kon er toch de 0-1 geconstateerd worden. Jordens vechtlust heeft hem weer eens door een paar hachelijke momenten gesleept! Na 40…Txf5 41. Txg8+ Kxg8 42. gxf5 speelt zwart simpel 42…Pf6 waarna hij pion d5 verovert. Met de overgebleven verminkte witte pionnenstructuur valt er geen eer meer te behalen.

0-1

Over Herman Grooten

Herman is ruim 40 jaar schaaktrainer. Hij verzorgde lange tijd de schaakrubrieken in Trouw en het ED. Daarnaast was hij Topsportcoördinator bij de KNSB en is hij auteur van diverse schaakboeken en werkt hij voor Schaaksite. Klik hier voor series die hij op Schaaksite heeft gezet.

6 Reacties

  1. Avatar
    wimw 04 september 2015

    Jorden van Foreest toont aanvalslust en durft risico’s te nemen. Hij zou daar tegen de topgrootmeesters niet op die manier mee wegkomen, maar het is wel spannend, veelbelovend en heel leuk om LIVE te volgen. Dank voor het verslag.

  2. Avatar
    wimw 05 september 2015

    Het naspelen van de nevenvarianten gaat beter via de viewer, maar die weigert weer te verschijnen.

  3. Avatar
    HermanGrooten 05 september 2015

    Wimw: Vervelend dat de viewer het weer niet doet bij jou. Bij mij werkt het wel correct. Heb je gekeken of je de laatste versie van Flash is geïnstalleerd op je computer? Ik weet niet of je een schaakprogramma (Chessbase, Fritz?) hebt, maar als je op download klikt zou dit programma automatisch moeten opstarten en dan kun je de partij zo ook naspelen.

  4. Avatar
    wimw 05 september 2015

    Volgens mij heb ik wel de laatste versie van Flash, want dat heb ik pas gecontroleerd. Ik krijg het volgende: Error parsing: bxa6, no candidate pieces for: bxa6. Kan het zijn dat jij er iets aan kunt doen.

  5. Avatar
    HermanGrooten 05 september 2015

    Een dergelijke foutmelding doet zich inderdaad wel eens voor, maar dan werkt de viewer bij niemand. Omdat hij bij mij wel werkt, kan ik hier helaas geen chocola van maken. Ik probeer nog even wat te knoeien met het bestand en als het dan nog niet werkt, zou ik zeggen dat het via de download maar nagespeeld moet worden.

  6. Avatar
    wimw 06 september 2015

    Het is vreemd dat die viewer meestal wel goed doorkomt, maar een enkele keer ook niet. In ieder geval bedankt voor de pogingen het te verhelpen.

Alleen geregistreerde gebruikers kunnen een reactie achterlaten.