Nederlanders moeten even passen bij het WK jeugd
Het WK jeugd t/m 20 jaar is inmiddels tot en met de negende ronde gevorderd. Na het goede nieuws van de eerste zes ronden, kwamen er helaas wat mindere berichten uit Khanty-Mansiysk. Jorden van Foreest moest na zijn geweldige start in de zevende ronde tegen de nummer één op rating, de Pool Jan-Krzysztof Duda. Die speelde een voorbeeldige partij die hij in het late eindspel in zijn voordeel besliste. Jorden had toen de pech dat hij de ronde erna een geniaal spelende Antipov tegenover zich zag. Die kwam met een fantastische combinatie, die eindigde in een prachtig matbeeld. Onze landgenoot was zo sportief om hem dat mat ook te gunnen. Vandaag nam hij met wit snel afstand van de partij door – in reeds bedenkelijke stelling – een vlot remise-aanbod te accepteren.
Dat deze drie partijen in de opening niet helemaal crescendo verliepen, mag hun coach, Loek van Wely, proberen op te lossen voor het vervolg in het toernooi
Benjamin Bok voegde in drie ronden slechts twee halfjes aan zijn totaal toe. Gezegd moet worden dat hij tegen de Duitser Bluebaum met zwart een comfortabel halfje behaalde, maar een ronde later mocht hij in zijn handen knijpen dat zijn tegenstander Rambaldi uit Italië een levensgrote kans op de overwinning niet benutte. Vandaag dacht Benjamin dat hij tegen Abasov uit Azerbeidzjan een dubbeltoreneindspel, dat potremise was, naar zijn hand kon zetten. Helaas pakte dat verkeerd uit. De complicaties die Benjamin had opgezocht groeiden hem en later ook zijn tegenstander boven het hoofd. Er werden aan weerszijden een paar keer wat halfjes over de tafel gesmeten. Dat was niet zo raar, want het was zo’n razend moeilijk eindspel dat ik me kan voorstellen dat er links en rechts wat foutjes gemaakt werden. Uiteindelijk ging de witspeler aan het slot met een mooi röntgenmotief er met het volle punt vandoor. Daarmee is Benjamin zijn ongeslagen status kwijt en staan hij en Jorden gebroederlijk op 5½ uit 9. Het toernooi is nog lang, ze gaan nog vier ronden door, dus alles is nog mogelijk. De Pool Duda staat aan de leiding met 7 punten, gevolgd door drie spelers met een halfje minder.
ANALYSEBLOK
|
|
|
Van Foreest, Jorden – Duda, Jan-Krzysztof
1. e4 c5 2. Pc3 d6 3. Pge2 Pf6 4. g3 g6 5. Lg2 Lg7 6. d4 cxd4 7. Pxd4 Ld7 8. h3 Pc6 9. Pde2 h5 10. Lg5 b5 11. O-O Dc8 12. Pd5 Pxd5 13. exd5 Pe5 14. h4 O-O 15. Pd4 Te8 16. Te1 b4 17. a3 Tb8 18. axb4 Txb4 19. Pc6 Lxc6 20. dxc6 Txb2
20…Pxc6 21. Dd5 Tb6 22. c3=
21. Txa7?!
Met deze ruil komt wit danig in de problemen. Hij had misschien beter zijn kaarten kunnen zetten op zijn sterke pion op c6. Na 21. Dd5!? Txc2 22. Tac1 Txc1 23. Txc1 Dc7 24. Db5 lijkt wit zich prima te kunnen handhaven. Nu kan hij zelfs na 24…Tb8?! (zie analysediagram)
met het prachtige 25. Db7! antwoorden, waarna wit ineens duidelijk beter staat!
21…Pxc6! 22. Lxc6 22. Ta4 Pe5 is ook heel voordelig voor zwart.
22…Dxc6 23. Taxe7 Txe7 24. Lxe7 Lc3
25. Dc1?
Jorden probeert zich op een originele manier te verdedigen maar dit pakt verkeerd uit. 25. Te3
25…Tb7! 26. Dh6
Dit was het idee, maar Duda weert zich voortreffelijk. Na een zet als 26. Te2 wint 26…Ta7 onmiddellijk.
26…De8! 27. Te3 Txe7 28. Txc3 Te1+
29. Kg2
Relatief beter, maar ook verliezend was 29. Kh2 vanwege 29…Da8 30. f3 De8 31. Kh3 De6+ 32. g4 [32. Kg2 De2+ 33. Kh3 Th1#] 32…hxg4+ 33. fxg4 Tg1 34. Tg3 Th1+ 35. Kg2 De1 en wit gaat mat.
29…De4+
Er volgt nu een ware klopjacht op de witte koning.
30. Tf3 De2 31. Te3 Df1+ 32. Kf3 Dh1+ 33. Kf4
33…Dg2?!
Zwart blijft alle kansen aan zijn zijde houden, maar hij kon het fraai afmaken als hij de schitterende stille zet in de volgende variant gevonden had.
Met 33…Txe3! kon zwart de kroon op zijn werkt zetten. Wit kan niet fatsoenlijk terugnemen wegens grote materiële verliezen. 34. fxe3 [34. Kxe3 Dc1+ met damewinst.] 34…Df1+ 35. Ke4 (zie analysediagram)
Maar dan moest hij wel een probleemzet vinden. 35…Dd1!! De hoofddreiging is … f7-f5+, Kf4 Dg4#. En daar helpt geen moedertje lief meer tegen. 36. g4 [36. Dg5 f5+ 37. Kf4 Df1#] 36…hxg4 verhindert nog even het mat, maar zwart wikkelt af naar een gewonnen pionneneindspel. 37. h5 f5+ 38. Kf4 Df3+ 39. Kg5 Dxe3+ 40. Kxg6 Dxh6+ 41. Kxh6 g3
34. Txe1 Dxf2+ 35. Ke4 Dxe1+
36. De3
Jorden probeert zich te redden in een pionneneindspel. Maar in de regel wint elk pionneneindspel met een pion meer. Zo ook hier. Het dame-eindspel na bijvoorbeeld 36. Kd4 De5+ 37. Kc4 Dxg3 is ook compleet kansloos.
36…Dxe3+ 37. Kxe3 f6!
Zo kan de koning naar het centrum en bereidt zwart ondertussen … g6-g5 voor om de meerderheid in beweging te zetten.
38. Ke4 Kf7 39. Kd5 Ke7 40. c4 g5 41. Kd4 Ke6 42. Ke4 f5+ 43. Kd4
43…g4
Opgegeven. Maar er moest nog het nodige uitgerekend worden.
Na 43…g4 44. Kd3 hebben beide spelers gezien dat zwart dan [44. Ke3 Ke5 45. Kd3 f4] 44…Ke5 45. Ke3 (zie analysediagram)
45…f4+! moet spelen. Na 46. gxf4+ Kf5 is wit in tempodwang.
0-1
Bok, Benjamin – Rambaldi, Francesco
1. e4 c6 2. d4 d5 3. e5 Lf5 4. Pf3 e6 5. Le2 Pd7 6. O-O h6 7. c3 a6 8. Pbd2 Pe7 9. b4 Pc8 10. Pb3 Le7 11. Ld3 Lxd3 12. Dxd3 b6 13. Le3 Dc7 14. Tfc1 O-O 15. a4 Db7 16. Tab1 a5 17. bxa5 bxa5 18. Pxa5 Dc7 19. Pb3 Pcb6 20. a5 Pc4 21. Pfd2 Pxa5 22. c4 Pxb3 23. Txb3 Da7 24. c5 Tfb8 25. Tcb1 Txb3 26. Txb3 f5 27. exf6 Lxf6 28. Pf3 e5 29. dxe5 Pxe5 30. Pxe5 Da1+ 31. Tb1 Dxe5 32. g3 d4 33. Dc4+ Kh7 34. Ld2 Df5 35. Tb3 Ta1+ 36. Kg2 Td1 37. Tf3 De4 38. Dd3 Dxd3 39. Txd3 Lg5 40. f4 Le7 41. Kf3 Lxc5 42. Ke4
De zwartspeler heeft met goed spel Benjamin danig in het nauw gedreven.
42…Lb6?!
Iets te slap. Na 42…Th1 43. h4 Kg6 zou wit een zware pijp te roken hebben gekregen.
43. f5 c5 44. Lf4 Th1 44…Txd3 In het eindspel na torenruil heeft wit niets te vrezen vanwege de pionnen die op de voor zwart verkeerde kleur zijn vastgelegd. 45. Kxd3
45. Tb3 Ld8
46. Le5?
Deze ogenschijnlijk slimme zet, blijkt een vreselijke blunder. Na 46. Kd5= zou de remise bijna vastliggen.
46…Lf6?
Gelukkig is nu het gevaar geweken.
Zwart kon plotseling winnen met 46…Te1+! 47. Kd5 c4! 48. Tb7 [Het eindspel na 48. Tf3 c3 49. Kxd4 c2 50. Lf4 Lg5 51. Kd3 Lxf4 52. Kxc2 Le5 is technisch verloren.] 48…Txe5+! 49. Kxe5 c3 en de pionnen zijn niet meer af te stoppen.
47. Lxf6 gxf6 48. Kd5 Te1 Na 48…Tc1 49. Ke6 moet zwart zelfs nog een beetje oppassen.
1/2-1/2
Antipov, Mikhail Al – Van Foreest, Jorden
1. e4 e5 2. Pf3 Pc6 3. Lc4 Pf6 4. d3 Lc5 5. O-O O-O 6. c3 d5 7. exd5 Pxd5 8. b4 Le7 9. b5 Pa5 10. Lxd5 Dxd5 11. c4
11…Dd7
Hier staat de dame de ontwikkeling van Lc8 enigszins in de weg. Maar Jorden heeft hier uiteraard een idee mee. Na een spoedig Pd5 van wit, wil hij graag Ld8 kunnen spelen om zich het loperpaar niet afhandig te laten maken. Of dit allemaal gezond is…? De logische zet is eigenlijk 11…Dd8 hetgeen in redelijk wat partijen eerder gespeeld is.
12. Pc3 f6 Ik zat zelf te kijken naar 12…c6 hetgeen mij wel een mogelijkheid lijkt. 13. Pxe5?! kan nog steeds niet zo goed vanwege 13…Dd4
13. Pd5 Ld8 14. La3 Te8
Wit is nu vol ontwikkeld, zwart moet zijn damevleugel ‘aan de praat’ zien te krijgen.
15. Tc1 a6
Misschien was tijd om de witveldige loper te bevrijden met 15…b6 Het lijkt me dat er dan niet zoveel aan de hand is voor zwart.
16. b6!?
Een interessant pionoffer. Hij hoopt dat de kluwen zwarte stukken niet zo gemakkelijk te ontwarren is.
16…cxb6 Op 16…c6 17. Pc3 Lxb6 18. c5 Lc7 is het paard op a5 een zorgenkindje geworden. Ik kan me voorstellen dat zwart zich hier niet op inliet. Toch heb ik geen concrete manier voor wit kunnen vinden om daar gebruik van te maken.
17. Pd2 f5
Uiteraard mag hij Pe4 niet toelaten.
18. f4
Met zoveel stukken in het spel, gooit wit de tent open.
18…e4
Allemaal nog wel oké, maar wit begint een lastig initiatief te krijgen. Het aantasten van het sterke paard op d5 had misschien hier zijn aanvang moeten krijgen. 18…b5!?
19. Te1 b5
Nu aarzelt hij niet meer.
20. dxe4
20…fxe4?
Dit is te optimistisch. De witte stukken beheersen vanaf nu het centrum. Misschien kon hij op de been blijven met 20…Df7 om de bliksemactie, die de witspeler aan het voorbereiden is, tegen te gaan. Vermoedelijk houdt zwart hier stand.
21. Pxe4 Pxc4
Het is zwart gelukt zijn slechte paard op een prachtig veld te krijgen. En ook heeft het paard op d5 geen steunpunten meer. Echter, het surplus aan activiteit van wit neemt inmiddels groteske vormen aan. Toch
22. Dh5!
Een prachtige zet, waarmee alle tactiek in zijn voordeel laat werken. Met deze scherpe zet brengt hij veel trucs in de stelling.
22…Te6
Op het oog nog een aardige poging om alles bij elkaar te houden. Helaas voor Jorden tovert wit weer wat uit de hoge hoed.
Om te beginnen faalt 22…Pxa3 op 23. Pef6+ gxf6 24. Txe8+ Kg7 en nu is 25. Tc3 meteen afgelopen.
om aftrekschaaks op f6 uit de stelling zou 22…Kh8 een idee kunnen zijn, maar dat wordt weerlegd met 23. Pg5 Txe1+ 24. Txe1 g6 25. Te8+ Kg7 [25…Dxe8 26. Dxh7#] 26. Dxh7#
Iets teruggeven met 22…Txe4 23. Txe4 g6 loopt weer niet goed af: 24. Dh6 Df7 (zie analysediagram)
en nu 25. Te7! Lxe7 26. Pxe7+ Kh8 27. Txc4 bxc4 28. Lb2+
23. f5 Dxd5
Jorden heeft vermoedelijk ook alles doorgerekend en hij gunt zijn tegenstander een schitterend slot.
Nu komt op 23…Th6 het mooie 24. Pef6+! Txf6 25. Te8+ met winst.
Niet zo eenvoudig te zien, wat wit kan doen na 23…Te5 Hier is 24. Pd6!! de killer. 24…Pxd6 25. Txe5 en zwart staat voor een onmogelijke taak. Zo verliest 25…Pf7 na 26. Tce1! Pxe5 27. Txe5 en de dreiging Te8+ valt niet met normale middelen te voorkomen.
24. Pg5! Lxg5
Het is prachtig allemaal. 24…h6 25. Df7+ Kh8 26. Df8#
25. De8+!! Txe8 26. Txe8+ Kf7 27. Tf8#
Dit wonderschone matbeeld is de bekroning van een scherp berekende koningsaanval. Als je zo verliest, is dat bepaald geen schande.
1-0
Abasov, Nijat – Bok, Benjamin
1. d4 d5 2. c4 e6 3. Pc3 c6 4. e4 dxe4 5. Pxe4 Lb4+ 6. Pc3 c5 7. a3 La5 8. Pge2 Lxc3+ 9. bxc3 Pf6 10. g3 Ld7 11. d5 exd5 12. cxd5 O-O 13. Lg2 Te8 14. c4 Da5+ 15. Dd2 Da6 16. O-O Dxc4 17. Pf4 Lf5 18. Lb2 Pbd7 19. Tfe1 Dc2 20. Dxc2 Lxc2 21. d6
Na een interessante opening, waarin zwart een pionnetje heeft buitgemaakt, moet hij toch op zijn tellen passen. Wit heeft een lastige vrijpion op d6 en een sterk loperpaar. Daarbij hangt pion b7 onder omstandigheden.
21…Le4
Hiermee levert zwart weliswaar een pion in, maar hij maakt het witte loperpaar onschadelijk. Misschien was 21…Txe1+ 22. Txe1 Te8 23. Tc1 Le4 een iets betere versie ten opzichte van wat er in de partij gebeurt.
22. Lxf6 Lxg2 Onmogelijk is 22…Pxf6 23. d7! en na 23…Te7 zit zwart in een penning. 24. f3
23. Lxg7
Een tussenzet.
23…Kxg7 24. Kxg2 Pf6 25. Ted1 Tad8
Zwart heeft het weer onder controle.
26. Tab1 Td7 27. Pd5 Pxd5 28. Txd5 b6
In dit eindspel zou je op het eerste gezicht denken dat zwart geen problemen heeft. De ver opgerukte vrijpion kan eerder zwak worden dan dat hij sterk is.
29. a4 Te6 Na 29…Ted8 30. Tbd1 Kf6 kan zwart in elk geval nooit meer verliezen. Als hij de pion op d6 met de koning aanvalt, jaagt wit hem weer weg maar moet de pion daarna weer dekken. Bijvoorbeeld: 31. f4 Ke6 32. Te5+ Kf6 33. Ted5 Ke6 34. Te5+ Kf6 enzovoort.
30. Tbd1 Kf6 31. f4 Te2+
Benjamin gaat het proberen dus…
32. Kf3 Txh2 33. a5 Tb2 34. axb6 axb6 35. Th5 Kg7?!
Dit lijkt me niet de aangewezen weg; sterker nog: zwart komt ineens in de problemen nu. 35…Ke6 36. Te5+ Kf6 is nog steeds remise.
36. Ke4!
Nu de koning naar binnen marcheert moet zwart echter gaan oppassen.
36…c4 37. Tg5+ Kf8 38. Kd5
De witte koning staat hier zo dominant dat dat de minuspion ruimschoots compenseert.
38…Ta2?
Maar na deze zet zijn ook alle tegenkansen van zwart van de baan.
39. Kc6
Hij negeert de zwarte pion op c4. Het is inderdaad een logische zet, maar het blijkt mee te vallen voor zwart. Na 39. Kxc4! lijkt zwart in grote problemen.
39…Taa7?!
Nu staan de torens nogal passief.
Gek genoeg was 39…Td8! het juiste antwoord. Daarna is er niet zoveel aan de hand. Een voorbeeld: 40. Kc7 [40. d7 Ta7] 40…Tda8 41. d7 T2a7+ 42. Kc6 Td8 en zwart blijft ‘plakken’ aan pion d7. Ik zie niet hoe wit zijn stelling zou moeten versterken.
40. Kxb6 Sterk in aanmerking kwam eerst 40. Th5 f6 en dan pas 41. Kxb6 Ta8 42. Tc5 hetgeen wit riante winstkansen biedt.
40…c3
Zwart gebruikt zijn eigen pion als afleider.
41. Tc5 Ta8 42. Txc3 Tb8+
Het is gelukt: wit heeft dan weliswaar pion c3 gearresteerd, maar zwart heeft nu weer tegenspel.
43. Ka6
43…Ke8?!
Zo speelt hij met vuur, maar vooralsnog lijkt het me binnen de remisemarge.
Het is mij een raadsel waarom hij niet blijft volharden in het geven van schaakjes . Want hoe moet wit daar uitlopen? 43…Ta8+ 44. Kb5 Tb8+ 45. Kc6 (zie analysediagram)
Zo zou dat dus moeten gaan, maar dan heeft zwart het uiterst venijnige 45…Txd6+! met een afwikkeling naar een totaal remise-eindspel. 46. Kxd6 [46. Txd6 Tc8+] 46…Td8+
44. Tc6! Tdb7 45. Tc7 Tb3 46. Ka7
46…Kd8?!
Het is inderdaad gebruikelijk om een koning voor een pion te zetten, maar die vlieger gaat hier niet op. Opnieuw voor die vrijpion met de toren lijkt hier toch wel het aangewezen plan. 46…Td8 47. Te7+ Kf8 48. Tb7 Txg3 en hoewel wit praktische kansen blijft houden, kan ik me niet voorstellen dat hij het zou kunnen winnen.
47. Txf7 T8b4
Zwart dreigt zowaar mat in een!
48. Ta1 h5
Dit eindspel is inderdaad razend moeilijk. 48…Tb6 zou beantwoord worden met 49. Ta6! waarna wit vermoedelijk gewonnen staat: 49…Txa6+ 50. Kxa6 Txg3 51. Kb5 Td3 52. Kc5 h5 53. Th7 Dat komt omdat na 53…Tf3 niet gaat vanwege 54. f5! Txf5+ 55. Kc6 met winst.
49. Tg7?!
Verpest misschien een grote winstkans. Met 49. Ta6! Txg3 50. f5 h4 51. f6 h3 52. Th7 ziet het er naar uit dat de witte pionnen het gaan winnen van die ene zwarte.
49…Td3?
Na deze zet komt het niet meer goed voor zwart. Met 49…Tb5 50. Ta6 Kc8 kon zwart zich misschien redden. Hij dreigt eeuwig schaak, te beginnen met … Tb7+. En na 51. Tc7+ Kd8 heeft wit geen winstplan.
50. Ta6! Tbb3 51. f5 Txg3 52. f6 Txg7+ 53. fxg7 Tg3
Twee zo ver opgerukte pionnen winnen meestal. Hier lijkt g7 eerder zwak, maar de witspeler heeft goed gekeken.
54. Kb6!
Met 54. Kb6! maakt hij mooi gebruik van het röntgenmotief: 54…Txg7 [Ook 54…h4 faalt op 55. g8=D+ Txg8 56. Ta8+] 55. Ta8+ Kd7 56. Ta7+ wint de toren.
1-0
Ik heb het laatste deel van de partij tussen Jorden en Antipov Live gevolgd.
Antipov had natuurlijk al veel ruimte-overwicht, maar de drie computer-programma’s die de partij analyseerden, misten na 22…Te6 allemaal het toch redelijk voor de hand liggende 23. f5. De computers zagen pas een zet of wat later dat het mat liep. Wel een opsteker voor de schaker, die soms meer blijkt te kunnen zien dan zo’n computer. Hopelijk stelt Jorden wel nog zijn derde grootmeesterresultaat veilig.