Jan Werle alleen aan kop

Grootmeester Jan Werle heeft in Hoogeveen vrij verrassend de leiding genomen met 5 uit 6. Na zijn nederlaag tegen Erwin l’Ami in de derde ronde, heeft hij alles gewonnen.

Jan Werle: alleen aan kop (foto Frans Peeters)

Vandaag wacht hem de vuurproef als hij het met zwart moet opnemen tegen de op papier sterkste speler, de Indiër Gupta. Het is overigens dringen geblazen want maar liefst negen achtervolgers met een halfje minder hebben de jacht op hem geopend. Daaronder ook drie Nederlandse grootmeesters: Erwin l’Ami, Benjamin Bok en Sipke Ernst. De twee laatstgenoemden spelen tegen elkaar.

Werle versloeg de Indiër Sengupta, die tot dan toe sterk meedraaide in de top van het klassement. Het spreekwoord ‘zonder geluk vaart niemand wel’, was een beetje van toepassing op de partij. Zwart kwam comfortabel uit de opening en na een wat onhandig damezetje van wit had zwart zomaar het initiatief naar zich toe kunnen trekken. In plaats daarvan begon de Indiër wat te aarzelen. Dat leidde ertoe dat Werle zich heel geschikt kon hergroeperen, waarna hij zelf ineens een tactisch grapje in de stelling had gevlochten. De Sengupta liep met open ogen in de val en hij moest er na een aantal zetten achter komen dat hij inderdaad vreselijk gefopt was.

Een ronde eerder had Jan Werle met zwart van zijn vriendin Iozefina Paulet gewonnen. Vanuit een Siciliaanse Scheveninger ontkrachtte hij eerst haar aanvalspogingen om vervolgens op de damevleugel zijn slag te slaan. Ondanks flink verzet, slaagde de tegenwoordig als advocaat werkzame grootmeester erin om alle angels uit de stelling te halen en ondertussen op instructieve wijze een pionnetje naar de overkant te loodsen.

Een bijzonder interessant gevecht vond plaats tussen de twee Nederlandse grootmeesters Roeland Pruijssers en Benjamin Bok. Ook hier een Siciliaanse Scheveninger waarin Pruijssers hals over kop zijn pijlen richtte op de vijandelijke koning. Daarbij schuwde hij niet om zware offers te brengen om de zwarte koning als een magneet naar voren te lokken. Maar Bok toonde zich een voorbeeldig rekenaar. Hij had uitstekend vooruitgezien dat de zwarte koning op g4 volkomen veilig stond, hoewel er nog een witte dame en toren in zijn buurt verbleven. Pruijssers, die hiervoor een toren had geofferd, zag toen het nutteloze van verdere pogingen in en gaf zich gewonnen.

Vanaf dinsdag zijn de partijen weer vanaf 14.00 uur live te volgen, onder andere via deze site!

De tussenstand aan kop na zes ronden:

ANALYSES OPEN GROEP

Alle partijen of fragmenten via de viewer:

Werle, Jan – Sengupta, Deep

1. d4 d5 2. c4 dxc4 3. Pf3 Pf6 4. e3 b5 5. a4 b4 6. Lxc4 e6 7. Pbd2 Le7 8. Pb3 O-O 9. O-O a5 10. Pe5 Lb7 11. Lb5

Een interessante zet. Wit wil de logische ontwikkeling met … Pbd7 verhinderen.

11…Pfd7 11…Pbd7?! 12. Pc6! is inderdaad heel goed voor wit.

12. Pxd7 Pxd7 13. De2 c6 14. Ld3 c5 15. Td1 cxd4 16. Pxd4 Pc5 17. Lc4

Werle zag al in dat hij zeker geen voordeel uit de opening had behaald en bood hier remise aan.

17…Db6 18. b3 Lf6 19. Lb2 Tfd8 20. Tac1 Ld5 21. h3 h6 22. Dc2?!

Een foutje, de dame staat hier niet goed.

22…Lxc4

Hier kon zwart met een klein grapje voordeel behalen. 22…Pxa4! Het idee is dat wit na 23. bxa4 [23. Lxd5 Pxb2 24. Lxa8 Pxd1 is ook heel goed voor zwart.] 23…Tac8 24. Db3 in een lelijke penning komt te zitten. 24…Txc4 25. Txc4 Lxc4 26. Dxc4 e5 waarna zwart groot voordeel heeft: 27. Kf1 exd4 28. Lxd4 Db7 Dit eindspel is heel gunstig voor zwart vanwege zijn verre vrijpion.

23. Dxc4 Tac8 24. Td2

24…Kh7?!

Geen noodzakelijke profylaxe. Hij wil zijn idee met … Pe4 verfijnen, maar dat blijkt op een misrekening te berusten.

Zwart kon met 24…Pe4! 25. Dxc8 Txc8 26. Txc8+ Kh7 27. Tdc2 ingaan op een stelling die hem misschien in het voordeel had gebracht met 27…Dd6 Het paard op d4 kan altijd verdreven worden met … e6-e5 waarna zwarts dame op d1 binnenvalt. Een voorbeeld: 28. T8c6 Dd5 29. Tc7? [Beter is 29. f3 maar dan is 29…Dg5! heel vervelend voor zwart.] 29…e5 30. Pf3 Dd1+ 31. Kh2 en nu wint 31…Pc3! beslissend materiaal.

25. Tdc2 e5?

Nu is het idee niet goed, vooral vanwege wits volgende afgemeten antwoord.

26. Db5! Dd6

26…Dxb5 27. Pxb5 en het paard op c5 zit in een lelijke penning. 27…Le7 28. Lxe5 kost zwart dan een belangrijke pion.

Wellicht was 26…Tb8 de minste van alle kwaden, hoewel wit er na 27. Txc5 exd4 28. Dd3+ Kg8 29. Lxd4 Lxd4 30. exd4 met een prachtige pluspion ook riant voor staat.

27. Pf3

Ook nu is de penning over de c-lijn uiterst pijnlijk voor zwart.

27…e4?

Het gaat van kwaad tot erger met de zwartspeler. De enige zet om geen stuk te verliezen is 27…Le7 maar dan gaat er een centrumpion verloren met 28. Lxe5 Dd5 29. Tc4 zonder dat daar veel tegenover staat.

28. Lxf6 Dxf6 29. Pd4 Pd3

Uit wanhoop offert hij maar een volle toren in de hoop de witspeler uit zijn evenwicht te brengen.

30. Txc8 Dxf2+ 31. Kh2

31…Txd4!?

Nog een aardige poging, maar de volgende tussenzet is beslissend.

32. T1c2!

Vooral niet 32. exd4? wegens 32…Pxc1 en nu gaat 33. Txc1?? niet vanwege [33. De5 Pe2] 33…Df4+ en zwart wint zelfs nog.

32…Df1

Uit nood geboren (want hij moest veld f5 gedekt houden), maar het is duidelijk dat de tegenkansen in de kiem gesmoord worden. Zwart heeft misschien van te voren gemist dat 32…Dxe3?? jammerlijk faalt op 33. Df5+ g6 34. Dxf7#

33. exd4 e3 34. Te8 f5 35. Txe3 Df4+ 36. Tg3

Opgegeven, zwart staat teveel achter.

1-0

Confrontatie tussen vriend en vriendin (zoals bij veel schaakstelletjes): Jan Werle met zwart tegen Iozefina Paulet (foto Frans Peeters)

Paulet, Iozefina – Werle, Jan

1. e4 c5 2. Pc3 e6 3. Pf3 Pc6 4. d4 cxd4 5. Pxd4 Dc7 6. Le3 Pf6 7. Le2 Le7 8. O-O O-O 9. Kh1 d6 10. f4 a6 11. De1 Pxd4 12. Lxd4 b5 13. Ld3 Lb7 14. a3

Wat timide. 14. Dg3 en 14. e5 zijn alternatieven.

14…Pd7 15. Dg3 Lf6

Zo wordt wits sterkste aanvalsstuk onschadelijk gemaakt.

16. Pe2

16. Lxf6 Pxf6 17. Tae1 [17. e5 dxe5 18. fxe5 Pd7 kwam nog voor in een partij Popadic-Neverov, 2003.] 17…Pd7 18. Pd1 Pc5 was een partij Caruana-Van Wely, 2010 die in remise eindigde.

16…e5 17. fxe5 17. Le3 Klabis-Bieliauskas, 2010.

17…Lxe5 18. Lxe5 dxe5

Zwart heeft een betere pionnenstructuur en de witte aanvalskansen op de koningsvleugel zijn denkbeeldig geworden omdat wits loper op d3 evenals het paard op e2 niet effectief staan opgesteld.

19. Tf5 f6 20. b4

Om … Pc5 eruit te halen, maar daarmee worden de velden op de c-lijn lelijk verzwakt.

20…Pb6! 21. Taf1 De7 22. Dh4 Tf7

Heel voorzichtig gespeeld. Ik zie ook geen bezwaar tegen 22…Tac8 omdat 23. Th5?! wordt beantwoord met 23…g6 en wits toren op h5 is in de problemen.

23. T5f3 Taf8 24. Pc3 g6 25. Df2 De6

26. a4?!

Het is begrijpelijk dat de witspeelster iets wil gaan doen, maar dit speelt zwart in de kaart.

26…bxa4 27. De2 Dc8 28. Pb1 f5

En ineens komt zwart naar voren omdat de witte stukken wat ongelukkig staan.

29. Pa3

Het paard staat hier niet lekker, zoals weldra duidelijk wordt.

29…fxe4 30. Lxe4 Txf3 31. Txf3 Txf3 32. Lxf3

32…Dc3! 33. Pb1 Iets hardnekkiger maar ook onvoldoende om de partij te redden was met 33. h3 Lxf3 34. Dxf3 De1+ 35. Kh2 Dxb4 en zwart wint vanwege zijn pluspionnen.

33…Lxf3 34. gxf3 Dxb4 35. Pd2 Pd7 Het was lastig te zien dat 35…Pd5! nog adequater was. Wit heeft geen eeuwig schaak na 36. Dxe5 Dxd2 omdat het paard op d5 belangrijke velden dekt.

36. Pe4 Db5

Werle speelt dit eindspel solide uit. Hij zet alles gedekt en benut zijn verre a-pion.

37. Dd1 a3 38. Kg2 a2 39. Pc3

Het grapje met 39. Dxd7? werkt natuurlijk niet omdat zwarts pion al op promoveren staat. 39…Dxd7 40. Pf6+ Kg7 41. Pxd7 a1=D

39…Dc6

Die ligt zeer voor de hand maar zwart levert een klein stukje van zijn voordeel in. Zwart had zijn stukken op betere velden kunnen krijgen met 39…Dc4! 40. Pxa2 Pf6 41. Pc1 Pd5 en behalve de verre a-pion, kan hij ook op de witte koning afgaan.

40. Pxa2

Wit heeft in elk geval de voorste a-pion te pakken gekregen.

40…a5 41. Dd3 Pf8!?

Zo komt het paard toch op de mooie velden terecht.

42. Db3+ Misschien kon wit het paardeindspel nog proberen, hoewel er weinig illusies zijn over een goede afloop. 42. Dc3

42…Kg7 43. Pc3 Pe6 44. Pe4 Pf4+ 45. Kf2 a4 46. Db2 Dd5

47. Ke3?

Nu is het meteen gedaan. Na 47. Ke1 moet zwart nog even een ‘vaste hand’ tonen om de winst af td dwingen. 47…Dd4 48. Dxd4 exd4 49. Kd2 a3 50. Kc1 Pg2 zal ook wel winnen voor zwart, maar hij moet nog enige techniek laten zien.

47…a3!

47…a3 48. Da1 [48. Dxa3 Dd4#] 48…a2 en de dreiging … Dd4+ beslist de partij.

0-1

Pruijssers, Roeland – Bok, Benjamin

1. e4 c5 2. Pf3 d6 3. d4 cxd4 4. Pxd4 Pf6 5. Pc3 a6 6. Le3 e6 7. f4 b5 8. a3 8. Df3 is de belangrijkste voortzetting hier.

8…Lb7 9. Ld3 Pbd7 10. Df3 10. O-O Tc8 levert een bekend type stelling op.

10…Tc8 11. O-O

11…g6

Zwart zet de loper op g7 en zo ontkracht hij eventuele aanvallen tegen h7.

11…Le7 kennen we uit een partij Yudasin-Kasparov, 1988. 12. Tad1

11…Txc3 12. bxc3 Pc5 werd ooit gespeeld in een partij Smirnov-Sandipan, 2005.

12. Tae1 Lg7 13. Kh1 O-O 14. Dh3 Pc5

15. f5

Een nieuwtje. 15. Lc1 kwam op het bord in een oude partij Ostojic-Van Scheltinga, 1967.

15…e5 16. Pf3 Pcxe4?!

Bok neemt de handschoen op door deze pion van het bord te nemen, maar hij speelt enorm met vuur. Veiliger is 16…Tc7

17. Pxe4?!

Wit grijpt zijn kans niet.

17. fxg6 fxg6 [17…hxg6? verliest zelfs bijna meteen: 18. Pxe4 Lxe4 19. Pg5 Lxd3 20. Txf6!] 18. Pxe4 Lxe4 19. Pg5 Ld5 [19…Lxd3 20. cxd3 De8 21. Txf6! Txf6 22. Dxh7+ Kf8 23. Pe4 en zwart heeft grote problemen.]

17…Lxe4 18. Lxe4 Pxe4 19. Lh6 Pf6 Met 19…d5 20. Txe4?! dxe4 21. Pg5 (zie analysediagram)

lijkt het erop alsof wit genoeg aanval heeft, maar dat valt tegen na 21…Tc7! 22. Lxg7 Dxg5 23. Lxf8 Kxf8 24. Dxh7 Df6! en zwart staat beter.

20. Pg5?!

Pruijssers zet alles op één kaart. Het ziet er bijzonder gevaarlijk uit wat hij doet, maar Bok blijkt een uitstekend rekenaar te zijn.

20…Txc2! 21. fxg6 hxg6 22. Lxg7 Kxg7

23. Txf6

Dit hebben beide heren bekeken; voor wit was er geen weg terug. De zwarte koning moet helemaal naar voren, maar dat blijkt allemaal te kunnen.

23…Kxf6 24. Tf1+ Kxg5

Gedwongen en ook correct!

24…Kg7?? 25. Dh7#

24…Ke7?? 25. Txf7+ Txf7 26. De6+ Kf8 27. Dxf7#

25. De3+ Kh5

De koning staat hier geëxponeerd, maar hij blijkt toch niet in gevaar te zijn.

26. g4+ Er zit zelfs geen zetherhaling in voor wit. 26. Dh3+ Dh4 27. Df3+ Kh6 en zwart ontsnapt.

26…Kxg4

En nadat hij zich er grondig van overtuigd had dat er geen mat (of zetherhaling) in zit, gaf wit het op. Inderdaad terecht, want er valt niets te halen.

26…Kxg4 27. Dg3+ [27. Tg1+ Kh5 28. Tg3 Tc4 29. Th3+ Th4 30. Df3+ Kh6 is ook winnend voor zwart.] 27…Kh5 28. Dh3+ Dh4

0-1

De foto’s zijn van Frans Peeters.

Over Herman Grooten

Herman is ruim 40 jaar schaaktrainer. Hij verzorgde lange tijd de schaakrubrieken in Trouw en het ED. Daarnaast was hij Topsportcoördinator bij de KNSB en is hij auteur van diverse schaakboeken en werkt hij voor Schaaksite. Klik hier voor series die hij op Schaaksite heeft gezet.

Alleen geregistreerde gebruikers kunnen een reactie achterlaten.