Twee klinkende overwinningen!
De achtste ronde in Reykjavik bracht twee zeges voor de Oranjeteams. Het herenteam won met 3-1 van Letland, mede door een overwinning van Giri op Shirov. Ook Van Wely won weer, terwijl de beide zwartspelers L’Ami en Tiviakov beiden met een plusremise eindigden.
De dames deden het zo mogelijk nog beter tegen Slovenië. Daar moest alleen Anne Haast een remisetje accepteren. De Jong-Muhren, Lanchava en Kazarian versloegen alle drie hun tegenstandsters.
Letland – Nederland
Deze wedstrijd bracht het duel Giri-Shirov. De Letse grootmeester draagt de bijnaam ‘De Tovenaar uit Riga’, nadat hij dit koosnaampje van oud-wereldkampioen Mikhail Tal had overgewonnen. Giri koos voor een systeem waarin hij snel een prettig voordeeltje kreeg. In navolging van het adagium van Nimzowitsch, ‘überdeckung’, zette hij zijn stukken mooi in het centrum. Met zijn allen stonden zij pion e5 te dekken om daarna een carrière als aanvaller te mogen ambiëren. Dat bleek allemaal niet zo eenvoudig maar onze kopman stelde zich heel geschikt op.
Terwijl hij zijn stelling langzaam versterkte, bouwde hij een enorme ‘fles’ (schakersjargon voor flessentrekkerij!) in de stelling. En laat nu de man achter het boek ‘Fire on the Chessboard’, die toch bekend staat om zijn fenomenale tactische talent in deze tactische val trappen. Met open ogen kwam Shirov in een kruispenning terecht die hem onmiddellijk een volle toren kostte. En zo kwam het eerste punt op het scorebord. De verwachting was ondertussen dat ook Loek van Wely en Sergej Tiviakov een vol punt aan dit totaal zouden kunnen toevoegen. Laatstgenoemde liet verschillende kansen liggen en moest zich uiteindelijk tevreden stellen met een half puntje. Bij Loek leek het allemaal heel soepel te gaan, maar dat blijkt in de analyse toch een kleine nuance anders te liggen. Loek had een gigantisch ruimtevoordeel, maar na een afwikkeling kreeg zwart toch wat in de melk te brokkelen. Gelukkig deed de zwartspeler het ook niet helemaal goed en kon de voormalige Nederlandse kampioen de partij mooi beëindigen. Hij nam een zwart paard van het bord om vervolgens met zijn koning vrolijk naar voren te stormen, terwijl er nog dames en torens op het bord stonden. Loek had uitstekend gerekend en gezien dat de witte koning naar g5 en naar f5 mocht. Tim Krabbé mag weer een ‘winnende wandelkoning’ toevoegen aan zijn inmiddels al indrukwekkende collectie. Erwin l’Ami tenslotte kwam een pionnetje voor, maar daar viel toch weinig mee te beginnen. Uiteindelijk kwam hier een puntendeling uit, waardoor de eindstand op 1-3 werd bepaald in het voordeel van Nederland!
Persoonlijke uitslagen Letland – Nederland:
Nederland – Slovenië
In dit duel stonden onze dames al snel op een 1-0 voorsprong. De tegenstander van Tea Lanchava was zo vriendelijk om een stuk in de opening in de aanbieding te doen. Ze speelde voor de vorm nog betrekkelijk lang door maar de overwinning stond vast. Dat was een mooie opsteker. Zhaoqin Peng was ditmaal in de kleedkamer achtergebleven zodat Bianca de Jong-Muhren haar rentree kon maken. En die wist het publiek in vervoering te brengen. Want hoewel de opening redelijk bevredigend verliep, kwam zij toch zienderogen in de problemen. Met een kwaliteitsoffer probeerde zij het tij te keren, maar toch liepen er bepaalde zaken volledig uit de hand. Er zit niets anders op dan maar met een alles of niets offensief op de witte koningsvleugel te beginnen. En ja hoor, de tegenstander miste een vrijwel winnende voortzetting en kreeg toen een orkaan over zich heen. Eerst een paardoffer, toen een loperoffer en tot slot een schitterende stille zet, waarmee er een ondekbaar matbeeld werd gecreëerd. Ongetwijfeld was dit alles heel slecht voor de gemoedsrust van de coach, maar een vol punt is natuurlijk altijd prettig! De overwinning stond even daarvoor al bijna vast omdat Anna-Maja Kazarian ook een puntje toevoegde aan haar, inmiddels, indrukwekkende totaal.
Zij schoof in een eindspel met zware stukken haar tegenstander met vaste hand naar de nederlaag.
De enige die nog aan het ploeteren was, was Anne Haast. Zij kwam zienderogen in de problemen nadat zij een poging had gedaan om de stelling van haar tegenstander te kraken. Het eindspel met toren plus loper tegen toren plus paard en een minuspion leek totaal verloren. Er stond nog een pion op de nominatie te vallen, maar als de tegenstander gedacht heeft dat ze de buit al binnen had, had zij buiten de waard gerekend. Anne toverde weer eens een fraaie wending uit de hoge hoed en daarmee kon zij afwikkelen naar een toreneindspel waarin de minuspion van geen betekenis was. Een mooie redding die daarmee de zege van 3½ – ½ vastlegde.
Persoonlijke uitslagen Nederland – Slovenië:
ANALYSES
22. c4
Toen Giri deze zet speelde, dacht ik dat hij heel sterk was. Zwart moet zijn structuur laten verminken en wit blijft pion e5 goed gedekt houden.
In aanmerking kwam ook 22. a4 a6 waarna wit sowieso beter blijft staan en (bijna) geen zwaktes in de eigen stelling heeft. [22…e6 of]
22…bxc4 23. dxc4 Tdd8 23…Td7?! gaat natuurlijk niet vanwege 24. e6!
24. De2
Pion a2 moet niet zonder slag of stoot geofferd worden.
24…e6 25. h4 Td7 26. h5 Tfd8
Deze stelling zat ik live te bestuderen. Giri heeft gedaan wat onze grote leermeester, Nimzowitsch, ons heeft voorgeschreven. Dek het sterkste punt in je stelling (pion e5) zoveel mogelijk en ga daarna op de vijandelijke koning af. De stukken staan automatisch goed opgesteld om te helpen bij een eventuele aanval. Toch is het allemaal verre van eenvoudig. De torens kan hij op een of andere manier wel op de h-lijn krijgen. maar Lg7 is een uitstekende verdediger. Wil wit op aanval spelen zal hij zijn paard en zijn dame nodig hebben. Maar dat is niet eenvoudig te realiseren. Voorlopig mag Pf3 niet weg vanwege … Td2 en de dame moet ook niet te vroeg van haar plek op e2 omdat dan a2 van het bord vliegt en ook … Td1 mogelijk wordt. Mijn conclusie was dat wit op dit moment niet veel beters had als met g2-g3 en Kg1-g2 zijn koning van de onderste rij te halen, ook om Th1 voor te bereiden en ondertussen af te wachten hoe zwart iets zou gaan doen. Laat hij nu net dat gaan doen…
27. hxg6 hxg6 28. g3 Dc3
Lijkt logisch, zwart brengt de dame dichterbij om iets over de d-lijn tot stand te brengen. Giri vervolgt onverstoorbaar zijn plan en daarmee heeft hij een vreselijk gemene val gezet. Ik zat te kijken naar 28…Da3 met het idee … a5-a4-a3 om het bij wit aan te tasten. Maar dan zou zwart ook danig in de problemen kunnen raken na 29. Kg2 a5 en n u mag wit al erop los gaan met 30. Pg5! Td2 31. Df3 T8d7 32. Tf4 en zwart gaat ten gronde aan de zwakte van f7. 32…Lh6 wordt dan beantwoord met het gepointeerde 33. Pe4! Lxf4 34. Dxf4 (zie analysediagram)
en tegen de witte invasie over de zwarte velden kan zwart zich niet te weer stellen.
29. Kg2! a5
Dat was het idee, het aantasten van de pionnenstructuur. Het aanbieden van dameruil zou zwart al in een onaangenaam eindspel kunnen brengen tegen een eindspelvirtuoos als Giri, terwijl die zelfs nog beter de dames op het bord kan houden met 29…Dd3 30. Db2! waarna zwart ook grote problemen ondervindt. De dame heeft hier slechts veld d6 (!) tot haar beschikking, maar is natuurlijk wel in de problemen.
30. Te3
Giri wil de zwarte dame even terugjagen om daarna te proberen op de koningsvleugel iets voor elkaar te krijgen. Ik was heel benieuwd hoe hij dat zou gaan spelen, maar dat zullen we nooit weten want Shirov trapt met open ogen in de valstrik.
30…Td3?? 31. Td1!!
Een geweldige zet, een mooi voorbeeld van een kruispenning. De toren op d3 staat in twee richtingen gepend en gaat daarom verloren. Ziehier waarom de witte koning naar g2 moest. Dan gaat … Txd1 niet met schaak! Hoe fraai!
1-0
Loek kreeg vanuit de opening een gigantisch ruimte-overwicht en dat mocht hij proberen te gaan uitbouwen. Na een hele afwikkeling is hij tijdelijk een pionnetje voorgekomen, maar zwart lijkt enig tegenspel te ontwikkelen omdat de witte koning ook niet ideaal staat.
34…Kg7?
Een lelijke tactische fout, waarvan wit op onverwachte wijze van had kunnen profiteren. Een betere mogelijkheid was 34…Te8 hoewel wit na 35. gxf5 gxf5 36. f4 Dxe4+ 37. Dxe4 fxe4 (zie analysediagram)
een toreneindspel kan afdwingen dat er kansrijk voor hem uitziet. Na 38. Kh3! maakt de koning plaats voor de toren terwijl hij ook naar f5 streeft.
35. Ta7
Loek blijft het strategisch spelen, maar er deed zich een onverwachte tactische kans voor, die hem direct een vol punt had kunnen opleveren.
Met 35. e6! opent wit de lange diagonaal voor zijn dame, terwijl ook de zevende rij vrij komt voor zijn toren op a6. 35…fxe6 [35…Kf8 verliest na 36. Th1 fxe6 en nu bijvoorbeeld: 37. Th7 Pe7 38. Ta7 Te8 39. Taxe7 Txe7 40. Th8+ Kf7 41. Txc8] 36. Ta7+ Kf8 [36…Kg8 37. Kg1!] 37. Th1 Kg8 (zie analysediagram)
38. Db1! [Nu is 38. Kg1 ook mogelijk maar minder overtuigend dan de hoofdvariant.] 38…Pg7 [38…Ta8 39. Th8+ Kxh8 40. Dh1+ Kg8 41. Dh7+ Kf8 42. Dh8#] 39. f3 en zwart kan het helemaal vergeten.
35…Ph4+?
Zwart was zich misschien bewust van het naderende onheil maar deze zet helpt niet. Veel beter was 35…Te8 hoewel wit na 36. gxf5 gxf5 37. f4 wederom groot voordeel zou behalen.
36. Kg3 g5 37. f4
We kunnen moeilijk zeggen dat deze zet slecht is. Sterker nog: ook hierna staat zwart hopeloos verloren.
Opnieuw was 37. e6! een killer. Bijvoorbeeld: 37…Dxe6 38. Db2+ Kg8 [38…Kg6 39. Pxg5 Kxg5 40. Dg7+ Pg6 41. f4#] 39. Pxg5 Dg6 40. f4 en het paard op h4 is ten dode opgeschreven.
37…gxf4+ 38. exf4 Dd4
Na 38…Pg6 is 39. Pd6! de meest gemakkelijke winst.
39. Kxh4
Als er materiaal gepakt kan worden, staat Loek meestal in de voorste rij.
39…Th8+ 40. Kg5!
En daarbij houdt hij ook van een geintje. Hij moest voorzien hebben dat de koning veilig naar voren kan. Natuurlijk ging 40. Kg3? niet vanwege 40…De3+ 41. Kg2 Dh3+ en zwart trekt aan het langste eind na 42. Kf2 Dxg4 43. Tg1 Th2+ 44. Kf1 Dxg1+ 45. Kxg1 Txc2
40…Tcg8 40…Dd8+ 41. Pf6
41. Pd6 Kf8+ 42. Kf5
En ook dat de koning op dit veld volkomen veilig staat.
42…Th7 43. Db3
Zwart had hier de handdoek in de ring kunnen werpen, maar hij verkoos ervoor om als volgt ten onder te gaan:
43…Tg5+ 44. Kxg5 f6+ 45. exf6 Txa7 46. De6 1-0
Alle partijen van de heren (inclusief de geanalyseerde) via de viewer:
Lanchava, Tea – Kolaric, Spela
1. d4 Pf6 2. Pf3 e6 3. c4 Lb4+ 4. Ld2 De7 5. g3 Pc6 6. Pc3 d6 7. d5
7…Pb8??
7…exd5 8. cxd5 Pe5 9. Pxe5 [9. Da4+? Ld7 10. Dxb4?? Pd3+] 9…dxe5
7…Lxc3 8. Lxc3 Pb8
8. Da4+
En de rest had de zwartspeelster zich kunnen besparen.
1-0
Een bijzonder lastige stelling. Er is sprake van een symmetrische pionnenstructuur maar door de kluwen stukken in het centrum kan er van alles gebeuren. Zwart heeft soms veld c3, maar daar staat tegenover dat pion b4 soms zwak kan worden. Ook mag de zwarte dame liever niet weg van veld c7 aangezien na een zet als … Db8 de mogelijkheid Pc4-a5 in de stelling komt.
17. Pd3 Hier lijkt mij 17. f3!? een goede mogelijkheid voor wit.
17…Pd7 18. Db2 f6?!
18…Lf6 viel objectief gezien te prefereren boven de tekstzet, maar als we de partij zien, mogen we blij zijn dat ze dat niet gedaan heeft.
19. Pb6
De tegenstander denkt haar kans schoon te zien door een kwaliteit op te halen. 19. Pf4! zou nu uiterst onaangenaam zijn geweest voor zwart.
19…Pc3 20. Pxc8 Txc8
Inderdaad is wit in het voordeel maar omdat het een bijzonder breekbare stelling is geworden, kan het snel uit de hand lopen.
21. Lxc3 bxc3 22. Dc2
De dame staat hier niet heel handig, maar het kan allemaal nog wel. Het verdient aanbeveling de pion op c3 op een andere manier onder schot te houden. 22. Da1!
22…Pb6 Misschien had zwart 22…Le4 moeten spelen.
23. b4
Opnieuw was 23. Pf4 een lastig zetje geweest voor zwart omdat ze na 23…De5 24. Ld3 f5 25. a5! Pd5 26. Lc4! het initiatief van zwart overneemt.
23…Ld6!
Ineens wendt Bianca het hoofd naar de verlaten witte koningsstelling.
24. h3 Pd5
Daar moeten mee stukken naartoe, dus hup met het paard!
25. Db3 Kh8?!
Iets te timide maar ze wordt beloond. Nu was 25…f5 een idee, maar na 26. Pc5!? Lxc5 27. bxc5 La8 28. Lb5 komt er geen zwarte aanval van de grond.
26. b5?
Veel te slap en tegelijkertijd overziet ze de onverwachte tegenaanval.
Met 26. e4! Pf4 [26…Pe7 27. Dxe6] 27. Pxf4 Lxf4 28. Txc3! had wit de partij naar hand kunnen zetten.
26…Lh2+ 27. Kf1 Ook na 27. Kh1 komen de offers uit de partij tevoorschijn…
27…Pxe3+!
Prachtig gezien.
28. fxe3 Lxg2+!
Het prachtige vervolg van de gehele combinatie!
29. Kxg2??
Ze loopt in het mes!
De enige zet waarmee wit niet mat gaat was 29. Ke1 Dan zou wit na het venijnige 29…Ld5! materiaal moeten teruggeven met 30. Dxc3 [De dame kan niet wijken vanwege 30. Da3? Dg3+ 31. Pf2 Dg1+ 32. Lf1 Lc4! en zwart wint.]
29…Dg3+ 30. Kh1
Had ze gedacht dat Bianca zich verrekend had?
30…Lg1!!
Een geweldige pointe van de hele aanvalswending. Inderdaad valt het mat niet meer te voorkomen. Wat zal die witspeelster op haar neus hebben gekeken!
Inderdaad zou het logische 30…Dxh3?? een enorme blunder zijn geweest vanwege 31. Pf2 [Ook 31. Lf1 wint voor wt 31…Dh4 32. Dxe6 Lg3+ 33. Dh3] 31…Dh4 (zie analysediagram)
32. Dc4!! Maakt handig gebruik van de zwakke onderste rij bij zwart. 32…Lf4+ 33. Kg2 Dh2+ 34. Kf1 en het paard heeft alle cruciale velden onder controle waarna zwart teveel achterstaat.
30…Lg1!! 31. Txg1 Dxh3# is natuurlijk mat!
0-1
De stelling was ongeveer gelijk maar na wits laatste zet 22. Kh1 verandert dat oordeel.
22…Pe4!
Het paard ‘duikt’ in het gat.
23. Pxe4 Dxe4 24. h3 Td3 25. Tc5?!
De witspeelster verwaarloost haar verdediging.
25…Tfd8 26. Kh2 h6 27. Tc2 b4 28. Tg3 g6 29. Tc5
Wat wil die toren toch op dit veld?
29…Td1
30. Dc2?!
Dit versimpelt zwarts taak.
30…Dxc2 31. Txc2 T8d2 32. Tc6
Hier valt de slechte positie van de witte toren op g3 op.
32…Txb2 33. Txa6 Ta1 34. e4
34…b3!
Anna-Maja blijft het heel krachtig behandelen. Ze creëert een nieuwe vrijpion.
35. a4?
Na deze verschrikkelijke zet mag Anna-Maja doen wat ze wil. Ze brengt op efficiënte wijze een pion aan de overkant. 35. Ta4 bxa2 36. Tga3 was de enige verdediging. De pion op a2 kan voorlopig nog niet tot gelding gebracht worden.
35…Tbb1 36. Tc3 Th1+ 37. Kg3 b2 38. Tc8+ Kg7 39. Taa8 b1=D 40. e5 Ta3+ 0-1
De stelling lijkt problematisch voor wit, maar Anne is niet voor een gat gevangen.
45. Le4!
Alleen met deze zet redt zij het vege lijf.
45…Pxe4 46. Txe6+ Kg7 47. Txe4 Txa3 48. Te7+ Kf6 Ook 48…Kf8 wint niet voor zwart: 49. Tb7 Tb3 50. h6 Kg8 51. Kg5 en wit staat veel te actief.
49. Tb7 Ta4+ 50. Kf3
50…Kg5
Nu gaan de belangrijkste pionnen van het bord en is de remise een feit. Uiteraard heeft wit op 50…Tb4 het volgende klaarliggen: 51. h6 om de pion tegen te houden moet zwart de dekking van b6 opgeven.
51. Txb6 Kxh5 52. Tb5+ Kg6 53. Ke2 1/2-1/2
Alle partijen van de dames (inclusief de geanalyseerde) via de viewer:
Shirov gaat er wel erg snel af als je bedenkt dat ik nog een DVD van hem over de Rossilomo in de kast heb staan.