Benjamin Bok scoort 8 uit 9 in Londen

Goed nieuws uit Londen! Giri won vandaag een mooie partij van Nakamura en in de schaduw van dit gebeuren mogen we het verheugende nieuws vermelden dat Benjamin Bok het sterk bezette London Classic Fide Open op zijn naam heeft geschreven. Dat deed hij met de fantastische score van 8 uit 9.

(Foto Frans Peeters)

De analyse van de partij van Giri krijgt u van mij morgenavond, eerst wilde ik u graag bijpraten over deze memorabele overwinning van onze jonge landgenoot.

Eigenlijk begon het toernooi voor Benjamin niet helemaal crescendo. Begonnen met een rating van 2594 kon hij met zwart niet winnen van Stephen Moren (2127). En misschien was dat eigenlijk helemaal niet zo erg. Heet dat niet het ‘Zwitsers Gambiet’? Het zal niet bewust zijn geweest, maar daarna won Benjamin driemaal op rij (Tim Rogers – 2075, IM Richard Bates – 2331 en GM Alexander Cherniaev – 2441) totdat hij de eerste zware jongen (GM Evgeny Postny – 2670) tegenkreeg. Daar belandde hij in een toreneindspel met een pion minder. Dat resulteerde in een theoretisch eindspel van toren en pion tegen toren. Wit stond op winst, waarbij het principe van de zogenaamde ‘De regel van vijf’ moest toepassen. Wilt u de theorie hiervan proberen te begrijpen, kunt u er mijn artikel op naslaan.

De winstvoering was echter verre van gemakkelijk en Postny begon te verdwalen in de mogelijkheden die zich aandienden. Ik heb de tablebases er op na geslagen om te zien hoe de spelers het eindspel behandelden. Daarin blijkt dat de Israëliër lange tijd op winst staat, maar dat de winst na een missertje in het begin steeds boven de 50 zetten ligt. Benjamin verdedigt het bijna optimaal en daarmee zet hij dus steeds druk op de ketel totdat zelfs deze sterke grootmeester, waarschijnlijk geplaagd door de klok en vermoeidheid, het ook niet meer ziet en de partij wordt remise. Dit blijkt achteraf gezien Benjamins tweede remise te zijn, de rest van de partijen wint hij allemaal! Eerst GM Keith Arkell (2490) die in remise-achtige stelling vreselijk misgrijpt, dan IM John Bartholomew (2443), GM Eric Hansen (2577) en aan het slot de bepaald niet misselijke GM Alex Lenderman (2626).

Opvallend is hoe goed Benjamin in het eindspel is. Daar haalt hij veel van zijn punten, maar ook zijn tactische slagvaardigheid en zijn onverzettelijkheid in soms moeilijke stellingen zijn opvallende punten in zijn spel.

Schaaksite feliciteert Benjamin met deze schitterende toernooi-overwinning!

De eindstand aan kop van de ranglijst:

De persoonlijke scores van Benjamin:

Hieronder alle partijen van Benjamin Bok, waarbij ik vier partijen van hem van commentaar heb voorzien.

Bok, Benjamin – Rogers, Tim L

1. e4 c6 2. d4 d5 3. e5 Lf5 4. Pf3 e6 5. Le2 Pe7 6. O-O Pd7 7. Pbd2 h6 8. c3 c5 9. dxc5 Pxc5 10. Lb5+ Pd7 11. Pd4 Lh7

12. P2b3 a6?

Hij trapt erin! 12…Tc8

13. Pc5!

Prachtig gevonden van Benjamin.

13…axb5 14. Pxb7

En nu hangt zowel de dame als dat er mat dreigt op d6!

14…Pxe5 15. Pxd8 Txd8

Met slechts twee stukken voor de dame viel er geen eer aan te behalen voor zwart.

16. Pxb5 Ld3 17. Da4 Lxb5 18. Dxb5+ Pd7 19. Lf4 g5 20. Le5 Tg8 21. a4 Lg7 22. Lxg7 Txg7 23. a5 Pf5 24. a6 Pd6 25. Dc6 1-0

Bates, Richard A – Bok, Benjamin

1. d4 d5 2. c4 e6 3. Pf3 Pf6 4. g3 Lb4+ 5. Ld2 Ld6 6. Lg2 O-O 7. O-O c6 8. Pc3 Pbd7 9. e4 dxe4 10. Pg5 Le7 11. Le3 e5 12. d5 cxd5 13. cxd5

13…Pxd5 14. Dxd5 Lxg5 15. Lxg5 Dxg5 16. Pxe4 De7 17. Tac1 Pf6 18. Dd6 18. Dc5 Dxc5 19. Pxc5 Tb8

18…Dxd6 19. Pxd6 Td8 20. Pxc8 20. Pxb7 Lxb7 21. Lxb7 Tab8 22. Lg2 Txb2 is heel kansrijk voor zwart.

20…Taxc8 21. Lxb7 Tb8 22. Tfd1 Txd1+ 23. Txd1 g6 24. Ld5 Txb2 25. Lb3 Kg7

Zwart heeft met hard werken een pionnetje verdiend, maar is het genoeg voor de winst?

26. Td8 Tb1+ 27. Kg2 Tc1 28. Tb8 Tc7

Zo heeft hij in elk geval zijn pion voorsprong geconsolideerd. Nu moet er gebouwd gaan worden.

29. Tb5 Pd7 30. Kf3 f5 31. Td5 e4+ 32. Ke2 Pc5 33. Td6 Kh6 34. h4

34…Pxb3!

Een mooi moment om af te wikkelen naar een toreneindspel.

35. axb3 Kh5 36. Ta6 Kg4 37. b4 Tb7 38. Ke3 Td7 39. b5 Tb7 40. Ta5 Te7 41. Ta6 Tb7 42. Ta5 Tc7 43. Ta6 Kh3 44. Ta2 Tb7 45. Tb2 Tb6 46. Ta2 Txb5 47. Txa7

Zo wikkelt zwart af naar een toreneindspel met vier tegen drie op een vleugel. Maar zijn koning staat heel goed. En daarom moet het ook gewonnen zijn voor zwart.

47…Tb3+ 48. Ke2 Kg2 49. Txh7 Tb2+ 50. Ke1 Txf2 51. Tg7 Kxg3 Wat sneller won 51…Kf3 met als mogelijk vervolg: 52. Txg6 Ta2 53. Tf6 Ta1+ 54. Kd2 e3+ 55. Kc3 e2 56. Txf5+ Kxg3 en zwart haalt een dame.

52. Txg6+ Kf3 53. Tf6 Ke3

Twee verbonden vrijpionnen winnen vrijwel altijd van een losse. Zo ook hier.

54. h5 Ta2 55. Kf1 f4 56. h6 Kf3 57. Kg1 Tg2+ 58. Kh1 Tg5

Met een afgesneden koning in de witte h-pion onder controle is het uit.

0-1

Postny, Evgeny – Bok, Benjamin

1. d4 Pf6 2. c4 g6 3. Pc3 d5 4. cxd5 Pxd5 5. Ld2 Lg7 6. e4 Pxc3 7. Lxc3 O-O 8. Dd2 Pc6 9. Pf3 Lg4 10. d5 Lxf3 11. gxf3 Pe5 12. Le2 c6 13. f4 Pd7 14. Lxg7 Kxg7 15. dxc6 bxc6 16. Tc1 Pf6 17. Tc4 Tb8 18. b3 a5 19. De3 Tb4 20. O-O Txc4 21. Lxc4 Db8 22. Tc1 Db4 23. Td1 e6 24. Dd4 Da3 25. f5 exf5 26. e5 Pd5 27. e6+ Kg8 28. Lxd5 cxd5 29. Dxd5 Db4 30. h3 Dh4 31. exf7+ Txf7 32. Dxa5 Dxh3 33. Td8+ Kg7 34. De5+ Kh6 35. Dh2 Dxh2+ 36. Kxh2 Ta7 37. Td2 Kg5 38. b4 Kf4 39. b5 Ke5 40. b6 Tb7 41. Tb2 Kd6 42. a4 Kc6 43. a5 Tb8 44. Kg3 Kb7 45. Tc2 Ka6 46. Tc5 Te8 47. Tc7 Kxa5 48. b7 Tb8 49. Txh7 g5 50. Tf7 Kb6 51. Txf5 Txb7 52. Kg4 Tg7 53. Txg5 Te7

De winst voor wit ligt voor het grijpen. Dat zegt de tablebase tenminste.

54. Td5?!

Nu duurt de winstvoering langer: maar liefst 43 zetten. 54. f4! in 35 zetten!

54…Tg7+ 54…Kc6 was hardnekkiger…

55. Kh4?!

De tablebase zegt nu dat wit geforceerd mat kan geven in 53 zetten. Het ligt er dan aan wanneer er een stuk geslagen wordt, anders zou er een remiseclaim kunnen ontstaan. 55. Tg5 was noodzakelijk!

55…Tf7 56. Td2 Kc6 57. Kg5 Tg7+ 58. Kf6 Tg2

Een paar onnauwkeurigheidjes aan twee kanten, maar de winst van wit is nu verzekerd in 51 zetten.

59. Ke5 Kc7 60. Ke4 Kc6 61. Ke3 Tg7 62. Ke4

Hij maakt het zichzelf wel lastig… 62. f3! was winst in 47.

62…Tg2!

De beste verdediging.

63. Kf5

Heel raar gespeeld.

63…Kc7 64. Ke6?!

Zo denkt hij het varkentje te kunnen wassen: Td7+ gevolgd door Tf7 en de pion kan veilig naar voren. Maar Benjamin laat zich niet foppen.

64…Tg6+! 65. Ke7 Tg7+ 66. Kf6 Tg2

Hij is dus niets mee opgeschoten!

67. Ke5 Kc6 68. Kf4

Even voor de goede orde: de winstvoering duurt vanaf nu 60 zetten!!

68…Kc7?! Hier was 68…Tg8! geboden: winst in 59 zetten…

69. Kf3?!

Dit wint in 61 zetten. 69. Ke3! zoals hij eerder al had gespeeld, won veel sneller: winst in 49.

69…Tg8 70. Ke3 Te8+ 71. Kf3 Kc6

72. Td4?

Eindelijk een echt vraagteken! Het is nu definitief remise. De enige twee winstvarianten waren:

72. Kg4

72. Kg3

72…Kc5! 73. Te4 Ta8 74. Kg4 Tg8+ 75. Kh4 Kd5!

Langzamerhand wordt de afsnijding ongedaan gemaakt.

76. Te7 Tf8 77. Kg3 Tg8+ 78. Kf3 Tf8+ 79. Ke3 Tf6

Zwart dreigt ooit te gaan werken met een pionneneindspel. Maar wel op het juiste moment!

80. Te8 Kd6 80…Te6+?? 81. Txe6 Kxe6 82. Ke4! Kf6 83. Kf4 en wit wint, zoals elke clubschaker weet!

81. f3 Kd5! 81…Te6+ 82. Txe6+ Kxe6 83. Ke4! Kf6 84. Kf4 en wit wint opnieuw!

82. Te4 Kd6 83. Tf4 Tg6 84. Te4 Tf6 85. Kf2 Te6!

En nou mag het wel! De remise was meteen een feit! 85…Te6 86. Txe6+ Kxe6 87. Kg3 Kf5! met remise!

1/2-1/2

Bok, Benjamin – Arkell, Keith Cc

1. e4 c6 2. d4 d5 3. e5 Lf5 4. Pf3 e6 5. Le2 Le7 6. O-O h5 7. b3 Pd7 8. c4 Ph6 9. Pc3 a6 10. Pe1 h4 11. Pc2

Beide spelers bewandelen een beetje hun eigen wegen binnen deze variant.

11…Lxc2 12. Dxc2 Pf5 13. Td1 g6 14. Lg4 Lg5

Gezien het vervolg is het de vraag of dit een goed plan is.

15. Lxf5

De witveldige loper doet hoegenaamd niets, vandaar dat wit bereid is die op te geven tegen een paard.

15…gxf5 16. La3 Le7 17. Ld6

Daar staat ie als een huis. Tenminste, dat lijkt oppervlakkig gezien zo.

17…Lxd6 18. exd6

18…Pf6

Hier viel 18…Dg5 te prefereren. Na bijvoorbeeld 19. c5? [Wit moet misschien dameruil aanbieden met 19. Dc1 maar veel heeft hij dan ook niet.] 19…Tg8 20. g3 f4 heeft wit ineens grote problemen.

19. c5

Nu heeft wit een gedekte vrijpion, maar het is de vraag of Bok daar veel mee kan.

19…Pe4 20. Pe2 Dg5 21. Dc1 21. f3

21…Tg8 22. Dxg5 Pxg5 23. Td3 Kd7

In deze fase zit wit een beetje verlegen om een goed speelplan.

24. Te1 f6!?

Zwart heeft offensieve bedoelingen. Hij wil e6-e5 gaan doorzetten. Dit verzwakt wel vrijwillig velden op de e-lijn. Wellicht kon zwart 24…b6 spelen waarna hij meer kans op tegenspel krijgt.

25. Pf4 Tae8 26. Ph5 Tg6 27. Tde3 e5

Dat was dus het idee.

28. f4 28. dxe5 fxe5 29. Txe5?? ging natuurlijk niet vanwege 29…Pf3+

28…Pe4

Het paard staat hier mooi.

29. fxe5 fxe5 30. dxe5 Txe5 31. Pf4 Tg4 32. Pd3 Te8 33. Tf1 Ke6 34. Tef3 Teg8 35. Txf5

Het is ineens hard tegen hard.

35…Txg2+ 36. Kh1 T8g7?!

Te passief. Na 36…Td2! moet wit heel erg op zijn tellen passen. Het beste is nu 37. Tf7 Te8 38. T7f3 met gelijk spel.

37. Th5

37…Td2??

Een verschrikkelijke fout. Wit geeft ineens geforceerd mat!

38. Th6+ 38. Th6+ Kd7 39. Pe5+ Ke8 40. Th8+ Tg8 41. Txg8#

1-0

Over Herman Grooten

Herman is ruim 40 jaar schaaktrainer. Hij verzorgde lange tijd de schaakrubrieken in Trouw en het ED. Daarnaast was hij Topsportcoördinator bij de KNSB en is hij auteur van diverse schaakboeken en werkt hij voor Schaaksite. Klik hier voor series die hij op Schaaksite heeft gezet.

4 Reacties

  1. Avatar
    Paul-Peter Theulings 13 december 2015

    De vijftigzettenregel is geen probleem vanwege de pionzetten.

  2. Avatar
    Johan Hut 13 december 2015

    Als er deze maand geen andere uitslagen meer komen passeert Benjamin de 2600 en komt hij misschien wel op plaats 5 of 6 van de Nederlandse ranglijst. Hij passeert Smeets en misschien ook Tiviakov en Van Kampen.

  3. Avatar
    MvanLeeuwen 14 december 2015

    Won Jan Werle ook niet ooit een sterk open toernooi in Londen?

    Who’s next!

  4. Avatar
    HermanGrooten 15 december 2015

    Klopt! Dat heette toen het Kampioenschap van de EU, als ik me niet vergis.

Alleen geregistreerde gebruikers kunnen een reactie achterlaten.