Giri klopt Nakamura en wordt gedeeld eerste

In de Londen Classic is na negen ronden met de reguliere speeltijd een drietal geëindigd op de gedeeld eerste plaats. Naast onze landgenoot Anish Giri en de Fransman Maxime Vachier-Lagrave voegde zich ook nog de Noor Magnus Carlsen bij de gedeelde winnaars. Carlsen won zijn laatste ronde partij van de Rus Alexander Grischuk, terwijl zowel Giri als Vachier-Lagrave remise overeenkwamen met respectievelijk de Indiër Viswanathan Anand en de Armeniër Levon Aronian.

Het reglement schreef toen voor dat er met dit drietal barragepartijen gespeeld zouden worden over wie zich de winnaar van dit toernooi mocht noemen. En aan de hand hiervan zou uiteindelijk ook bepaald worden wie de hele Grand Chess Tour op zijn naam zou schrijven.

Giri won met zwart de eerste barragepartij van Vachier-Lagrave maar hij verloor de tweede. Er werd toen het zogenaamde ‘Armageddon vluggertje’ gespeeld. Daarin wordt geloot om de kleur. Wit krijgt dan 6 minuten, zwart vijf, maar de witspeler moet winnen! Dat lukte Giri niet. Zijn moreel bleek toch gebroken te zijn nadat het hem met wit niet was gelukt om remise te maken. Hoewel hij weer wit had, kwam hij slecht uit de opening en de Fransman nam opnieuw zijn kansen goed waar. Vachier-Lagrave won de partij en daarmee was Giri uitgeschakeld voor de toernooizege.

Daarna maakten MVL en Carlsen zich op voor hun barrage.

In de eerste partij liet de wereldkampioen meteen zien waar hij goed in is. Hij speelde MVL helemaal zoek, maar gek genoeg haperde de machine toen hij in de buurt van de overwinning was. Sterker nog: op een gegeven moment was het toreneindspel remise, maar daar blunderde de zwartspeler in. Het was meteen afgelopen zodat Carlsen de eerste partij toch op zijn naam had geschreven. In de tweede had hij ook niet al te veel problemen. Een witte toren verdwaalde en die won Carlsen dan ook ten koste van een stuk en een pion. Met een kwaliteit meer tegen een pion, vond hij het op een gegeven moment wel mooi en gaf remise. Daarmee won Carlsen het toernooi en uiteindelijk ook het overall klassement van deze hele Grand Chess Tour.

Voor het zover was, moest eerst zaterdag nog de achtste ronde gespeeld worden. Giri nam het daarin op tegen de Amerikaan Hikaru Nakamura. Die had net de dag ervoor een verschrikkelijke partij moeten spelen tegen Magnus Carlsen. Tegen de wereldkampioen heeft Nakamura het altijd moeilijk en ook in deze partij werd hij lange tijd op de ‘pijnbank’ gelegd. En ook nu weer bleef hij de ‘vaste klant’ van Carlsen want uiteindelijk ging hij er weer onderdoor. Daardoor kwam Carlsen eindelijk op ‘plus één’ en hield hij zicht op een mogelijke eindoverwinning. In de achtste ronde hield de Bulgaar Veselin Topalov hem dan op remise. Giri stond ondertussen ook nog op ‘plus één’, maar tegen een aangeslagen Nakamura ging hij er eens goed voor zitten. De opening bracht hem geen voordeel, maar daarna beging de Amerikaan een paar kleine foutjes. In het middenspel stapelden de voordeeltjes zich steeds verder op ten gunste van onze landgenoot, waardoor Nakamura zich gedwongen voelde een dame tegen twee stukken te offeren.

De technische afhandeling leek nog helemaal niet zo eenvoudig, maar voor Giri bleek dat heel anders te zijn. Met speels gemak, waarin hij een kwaliteit terugofferde, ontregelde hij met scherp spel het zwarte tegenspel en speelde hij het slotspel feilloos af. Daarmee had hij koploper Vachier-Lagrave achterhaald.

In de slotpartij vond Giri een half puntje met zwart tegen Anand wel oké, maar hij zag ondertussen wel dat Carlsen met mooi spel Grischuk versloeg en zo kwamen de barrages tot stand. Giri mag zich getroosten met het feit dat hij als enige speler gedurende de gehele Grand Tour ongeslagen is gebleven!

De eindstand na 9 ronden:

De eindtabel na 9 ronden zag er zo uit:

ANALYSES UIT DE RONDEN ACHT EN NEGEN

Giri, Anish – Nakamura, Hikaru

1. Pf3 d5 2. g3 Pf6 3. Lg2 e6 4. O-O Le7 5. d3 O-O 6. Pbd2 c5 7. e4

Konings-Indisch in de voorhand, waar zie je dat nog heden ten dage?

7…Pc6 8. Te1

Fischer speelde het in zijn tijd regelmatig als antwoord op het Siciliaans of op het Frans.

8…Dc7

Het is de vraag of de dame hier geschikt staat, hoewel veel spelers zich bedienen van dit systeem. 8…b5 wordt veel vaker gespeeld. De actie op de damevleugel kan direct gestart worden.

9. De2

Giri gaat niet in op de hoofdvariant van het systeem; hij was misschien op onbekend terrein terecht gekomen na het antwoord van Nakamura. 9. e5 is ooit gespeeld in een oude partij Fischer-Geller, 1968. Niet de Sovjetspeler Geller, maar een Israëliër die op fraaie wijze werd opgebracht.

9…b5 10. a4!? b4

11. exd5

Giri gaat voor een heel andere aanpak.

11…exd5 Na 11…Pxd5 zou zwart veld c4 hebben ingeleverd.

12. Pb3

Een beetje typische zet. Het paard staat hier niet bijster goed, maar wit kan met Lf4 zijn ontwikkeling met tempo voltooien en zo profiteert Giri toch van de wat merkwaardige achtste zet van zwart.

12…Te8 13. Lf4 Db6 14. a5

Wit pakt ruimte, maar zijn pion op a5 raakt snel hulpbehoevend.

14…Db5 15. Dd2 Le6

Nu zwart ook al zijn stukken heeft ontwikkeld, is het tijd om de balans op te maken. Het lijkt mij dat de stelling volkomen in evenwicht is. Het mooie zwarte pionnenfront d5, c5 en b4 oogt mooi, maar de controle van wit over de e-lijn en zijn machtige lopers op g2 en f4 gooien ook gewicht in de schaal.

16. a6 Lf8 Een zet als 16…Tad8!? ligt ook in de lijn der verwachting.

17. Pe5 Pxe5 18. Lxe5 Pd7 19. Lf4 Db6

20. c3!

Dat is een hoogst opmerkelijke voortzetting. Hiermee wil Giri druk gaan zetten op het zwarte pionnenfront.

20…Tac8 Op 20…bxc3 moet Giri 21. bxc3 Dxb3? 22. Teb1 berekend hebben. De dame is gevangen.

21. Dc2 d4?!

Dit vind ik een wat rare actie. Niet alleen geeft hij veld c4 op, maar hij opent ook vrijwillig de lange diagonaal en daar krijgt hij later gedonder mee. Wellicht viel 21…Pf6 te overwegen. De zwarte stukken staan op logische velden en op het oog heeft hij niet zoveel te vrezen.

22. Pd2 h6 23. h4 dxc3 24. bxc3

24…bxc3?!

Dat was in elk geval niet de bedoeling, denk ik. Misschien had hij zijn kaarten gezet op 24…b3!? 25. Db2 c4 26. Pxc4 Lxc4 27. dxc4 Pc5 (zie analysediagram)

maar zag hij er toch maar vanaf. Het lijkt erop dat zwart wat compensatie heeft voor de pion, maar omdat wit het loperpaar heeft en veld d5, zal hij het niet vertrouwd hebben.

25. Dxc3

Inmiddels is het duidelijk dat wit het heft in handen dreigt te nemen. Zijn probleemkind (het paard) heeft nu een mooi veld op c4. Daarnaast is de ver opgerukte a-pion een troefkaart geworden. Voegen we daar de twee mooie diagonalen van beide witte lopers op de damevleugel en en open b-lijn aan toe, dan is duidelijk dat zwart flink op zijn tellen moet passen.

25…Pf6 26. Pc4 Dd8

27. Lb7!

Net op tijd! Anders zou zwart er een stuk tussen zetten op d5.

27…Pd5 28. Dd2 Pxf4 29. Dxf4

Het loperpaar is wit kwijt, maar zijn stukken domineren nu het strijdtoneel.

29…Dxd3

Nakamura heeft er genoeg van en hij wil zich loswerken.

Jou zou hier 29…Tc7 verwachten, maar na een zet als 30. Tab1 staat zwart heel gedrukt. [of 30. Le4]

30. Pe5 Dd6 31. Tad1 Dc7

32. Pc6!

Giri wil de kwaliteit helemaal niet! Hij gaat voor de zwarte a-pion. Die is veel belangrijker dan de winst van een kwaliteit.

32…Dxc6

Nakamura ziet zich genoodzaakt tot het opgeven van zijn dame.

De ruil van de dames zou hem geen verlichting brengen, ondanks de versplinterde pionnenstructuur. Bijvoorbeeld: 32…Dxf4 33. gxf4 Txc6 Min of meer gedwongen. [33…Tc7 gaat dan niet vanwege 34. f5! Ld7 35. Txe8 Lxe8 36. Pxa7 en wit wint vanwege zijn sterke a-pion.] 34. Lxc6 Tb8 35. Ld5 en wit heeft alle kansen aan zijn zijde.

33. Lxc6 Txc6

Daar heeft hij slechts twee lichte stukken voor. Dat zijn wel twee sterke lopers en een potentieel gevaarlijke vrijpion. Beste bezoeker van Schaaksite: deze stelling is helemaal niet zo gemakkelijk te winnen met wit. Maar let op de techniek van Nederlands beste speler. Die is weergaloos:

34. Da4 Tec8

Hij zet alles op zijn c-pion. 34…Tcc8 verhindert nog even een torenruil maar na 35. f4! zou zwart ook verloren staan.

35. Td8!

Dat is het eerste succesje. Wit wil graag een toren ruilen en hij doet dat op deze manier!

35…c4 36. Txc8 Txc8 37. Txe6!

Dat is de tweede klap die Giri uitdeelt. Het loperpaar is te sterk en daarom offert hij een kwaliteit terug. Belangrijkste reden is ook om de dame hierna optimaal te kunnen gebruiken en gebruik te maken van de wanorde tussen de zwarte stukken.

37…fxe6 38. Dd7 Tc5

Zwart zet alles gedekt neer en hoopt nog altijd dat hij pion aan de wandel mag.

39. Dxe6+ Hoeveel mensen zouden zich niet vergrepen hebben aan pion a7? Wit verliest na 39. Dxa7 c3 en de zwarte pion valt niet meer af te stoppen.

39…Kh7 40. Df7

Daar is het wit om begonnen. De loper dekt de toren en de toren moet de pion ondersteunen. Als de loper aan de tand gevoeld wordt, vallen de fundamenten onder het zwarte tegenspel weg.

40…Ld6 41. h5!

Weer erg koelbloedig gespeeld. Niet bevreesd voor acties met … c4-c3.

41…Tg5

Bittere noodzaak (hij moest veld g6 dekken) en dat kost de c-pion zou je denken.

Toen Giri de kwaliteit teruggaf, moet hij gezien hebben dat hier 41…c3 niet zou werken vanwege 42. Dg6+ Kh8 43. Dxd6 en zwart is net te laat met c3-c2. De toren kan zich ook niet handhaven op de c-lijn vanwege 43…Tc8 44. Dd7! Tc5 [44…Tc4 45. Dd8+ Kh7 46. Dd3+] 45. Dxa7 en nu beslist de witte a-pion. 45…Tc4 46. Dd7!

42. Kg2!

Nee hoor! Giri gaat nu voor groter wild. Na 42. Dxc4 Lc5 zou wit nog wat aan het werk moeten om deze ‘vesting’ te slopen.

42…c3 43. f4

Dat heeft hij mooi uitgerekend. Nakamura gaf zich nu gewonnen omdat hij inzag dat hij hoe dan ook verliest. Na 43. f4 c2 laat wit zijn tegenstander een dame halen: 44. fxg5 c1=D 45. g6+ Kh8 46. De8+ Lf8 47. Dxf8#

1-0

Anand, Viswanathan – Giri, Anish

1. e4 e5 2. Pf3 Pc6 3. Lb5 Pf6

Opnieuw een Berlijnse Muur. Daar waren er veel van te zien in dit toernooi.

4. O-O Pxe4 5. d4 Pd6 6. Lxc6

6…dxc6 7. dxe5 Pf5 8. Dxd8+ Kxd8 9. Pc3 Heel populair is ook een direct 9. h3

9…Ke8 10. h3

10…h5

De hoofdvariant en eigenlijk ook een van de meest logische voortzettingen. Als we even kort een gedeelte van de problematiek van dit middenspel zonder dames moeten kenschetsen, kunnen we het volgende opnoemen:

– Wit heeft een pionnenmeerderheid op de koningsvleugel

– Zwart heeft door de dubbelpion op de damevleugel (voorlopig) een waardeloze pionnenmeerderheid

– Zwart beschikt over het loperpaar

– De pionnenmeerderheid van wit kan hij alleen tot gelding brengen als hij ‘over’ veld f5 heen komt.

Ofwel: kan hij het paard op een geschikte manier verdrijven, zodat hij later tot f2-f4-f5 kan komen om zijn potentiële vrijpion, (pion e5) te supporteren. Vandaar dat het tegenhouden van deze vleugelactie voor zwart van levensbelang is. 10…b6 om de loper naar a6 of b7 te kunnen ontwikkelen, is ook regelmatig getoond.

11. Lf4 Le7

12. Tad1 Le6 13. Pg5 Th6

Wit kan het zwarte loperpaar afhandig maken, maar de blokkade op de witte velden heft hij daar niet mee op.

14. g3

Anand pakt het rustig aan, maar dat geeft zwart de gelegenheid om er een eindspel met ongelijke lopers van te maken, waarbij zijn toren wel aardig staat. 14. Pxe6 Txe6 En nu het directe 15. g4?! werkt niet voor wit na 15…hxg4 16. hxg4 (zie analysediagram)

16…Ph4! en de dreiging … Pf3+ gevolgd door … Pe5 of … Pg6 (met aanval op Lf4) en dan … Pxe5 valt niet meer te voorkomen.

14…Lxg5 15. Lxg5 Tg6 16. h4 f6

Zo breekt Giri de witte pionnenstructuur.

17. exf6 gxf6 18. Lf4 Pxh4

En hij komt zelfs tijdelijk een pion voor.

19. f3 Td8 20. Kf2 Txd1 21. Pxd1 Pf5 22. Th1

22…Lxa2

Giri ziet geen spoken: hij neemt gewoon a2 van het bord! Ook mogelijk lijkt 22…Pg7 hoewel wit na 23. Pe3 toch op een klein plusje te kunnen bogen.

23. Txh5

De loper op a2 raakt niet ingesloten want na 23. b3?! Lb1 24. c3 Lc2 is hij er al weer uit. Zwart staat eerder beter nu.

23…Le6

24. g4 Pd6 25. Th7 Pf7 26. Pe3 b6 27. Pg2 Tg8 28. Lxc7

Nu vond hij het eindelijk tijd worden om maar eens een pion terug te nemen. De dubbelpion is verdwenen, beide spelers hebben een gezonde pionnenmeerderheid maar de ongelijke lopers zorgen voor een grote remisemarge.

28…Th8 29. Txh8+ Pxh8

30. Pe3

Als Anand er iets nog iets van had willen maken, had hij misschien 30. Pf4 moeten spelen. Maar na 30…Lf7 31. Ph5 Kd7 32. Lb8 f5 is er ook weinig aan de hand voor zwart.

30…Pf7 31. Lg3 Ph6 32. Lf4 Pf7 33. Lg3 Ph6

En remise overeen gekomen.

1/2-1/2

Over Herman Grooten

Herman is ruim 40 jaar schaaktrainer. Hij verzorgde lange tijd de schaakrubrieken in Trouw en het ED. Daarnaast was hij Topsportcoördinator bij de KNSB en is hij auteur van diverse schaakboeken en werkt hij voor Schaaksite. Klik hier voor series die hij op Schaaksite heeft gezet.

Alleen geregistreerde gebruikers kunnen een reactie achterlaten.