Vechtschaak van de bovenste plank
Weer een geweldige ronde! Want deze voorlaatste ronde in het Kandidatentoernooi te Moskou werd door alle spelers aangegrepen om vechtschaak van de bovenste plank te laten zien. Vrijwel elke speler vocht letterlijk voor zijn laatste kans. En wat voor een drama speelde zich af op het bord van Fabiano Caruana en Peter Svidler. Daar was het beruchte eindspel van toren plus loper tegen toren ontstaan en wat daar allemaal in gebeurde leest u verderop…
Onze eigen Anish Giri stond voor de lastige taak om met zwart ex-wereldkampioen Viswanathan Anand uit het zadel te lichten, wilde hij nog de theoretische kans hebben om zich te kwalificeren. En met sprankelend aanvalsspel kwam hij heel dichtbij. Zo dichtbij zelfs, dat er een gerede mogelijkheid was om een winststelling af te dwingen. Maar wat zoals dit toernooi zo vaak gebeurde, gebeurde nu ook. Giri strandde in het zicht van de haven en moest met lede ogen zijn dertiende remise laten aantekenen. Daarmee is hij definitief uitgeschakeld en dat doet pijn.
Ook Levon Aronian leek op weg om Sergey Karjakin te vloeren. Hij won een stuk en de afwikkeling leek een kwestie van tijd te zijn. Maar door slechts één onhandigheidje verspeelde de Armeniër zijn winstkansen. Karjakin bleek opnieuw een ware verdedigingskunstenaar want ondanks de ongemakkelijke stelling liet hij zich niet meer verrassen en haalde na 101 zetten een zwaar bevochten halfje binnen.
Nog meer zetten duurde de partij tussen Caruana en Svidler. Daar won de Amerikaan een pion en dat had hem ook misschien de partij moeten opleveren. Maar Svidler is er meestal niet de man naar om zich naar de slachtbank te laten leiden. Hij verdedigde zich actief en op een gegeven moment vluchtte hij in een eindspel met twee pionnen minder omdat hij had berekend dat hij zo het eindspel van toren plus loper tegen toren op het bord zou krijgen. We weten allemaal dat het theoretisch remise is, maar het is in de praktijk heel lastig. Zelfs met de bekende ‘zevende rij – verdediging’ in gedachten, kan het nog mislopen. Kijkt u eens naar de rubrieken Eindspelfinesses waarin GM Twan Burg en ik dit eindspel de revue hebben laten passeren.
Toen het eindspel ontstond zal Svidler een dikke streep hebben getrokken bij zet 116. Maar hij deed iets onhandig en plotseling had hij niet meer de geijkte verdedigingsmethode voor handen. Caruana had hem heel handig daaruit weten te manoeuvreren. Magnus Carlsen had het onlangs ook al geprobeerd tegen de Chinees Liren Ding. Die gaf echter geen krimp; hij liet zich niet foppen.
Svidler wel en met de tablebases heb ik kunnen ontdekken dat Caruana het exact binnen die 116 zetten voor elkaar had kunnen krijgen! Zo exact zelfs dat hij op zet 116 de zwarte toren met mat zou hebben geslagen, precies de 50ste zet dus. Maar de Amerikaan deed het wat onhandig en had na een tijdje nog steeds de bekende winstmethode van Philidor in handen. Dat zou echter niet meer toereikend zijn geweest, als Svidler optimaal zou verdedigen. Dat hoefde ook niet meer, want Caruana raakte de draad kwijt en liet de Rus weer in een remisestelling terecht komen. Het feit dat er remise op het scorebord kwam bij zet 116 doet vermoeden dat Svidler dit halfje heeft geclaimd. Wat een partij!
Daar zouden we bijna bij vergeten dat de laatste partij, tussen twee spelers die al uitgeschakeld waren, Hikaru Nakamura en Veselin Topalov, beslist werd door eerstgenoemde. Daarmee is de Amerikaan terug op 50% en staat alleen Topalov dik onder die streep. De Bulgaar lijkt op het hoogste niveau niet meer mee te kunnen…
De stand voor de laatste ronde is:
1-2. Caruana, Karjakin 7½
3. Anand 7
4-7. Giri, Aronian, Svidler, Nakamura 6½
8. Topalov 4
Morgen de belangrijke partijen Karjakin-Caruana en Svidler-Anand!
ANALYSES
Alle analyses via de viewer:
Anand, Viswanathan – Giri, Anish
1. e4 e5 2. Pf3 Pc6 3. Lc4 Lc5 4. O-O Pf6 5. d3 d6 6. c3 a6 7. a4 La7 8. Pa3
8…Pe7
Nog voordat hij gerokeerd heeft, wordt het damepaard op een andere manier ingezet dan te doen gebruikelijk. 8…O-O is de normale voortzetting maar ‘Team Giri’ heeft iets anders voorbereid voor deze gelegenheid.
9. Lg5 c6!?
Om de stelling te verscherpen gaat zwart voor een doorbraak in het centrum. In zo’n type stelling speelt men doorgaans 9…Pg6
10. Pc2
De dubbelpion na 10. Lxf6 gxf6 is alleen maar voordelig voor zwart. Hij kan op …0-0-0 aansturen en dan vol voor de aanval over de g-lijn gaan.
Veiliger is misschien 10. Lb3 Pg6 11. Ph4 maar voordeel zal wit niet hebben.
10…O-O
Toch maar gerokeerd.
11. Ph4 In deze stelling ligt 11. Lxf6 gxf6 meer voor de hand. Maar zwart kan na … Le6 en … Kh8 ook over de g-lijn.
11…d5
Nu aarzelt Giri geen moment.
12. exd5
12…Pexd5
In dit type stelling staat zwart zeker niet slechter, eerder beter. Zelf dacht ik dat hij 12…cxd5 13. La2 Lg4 14. Dd2 Pc6 van plan was, hetgeen er ook heel behoorlijk uitziet.
13. Pf3
Anand geeft toe dat zijn actie niet heeft gebracht wat hij er zich van voor gesteld had.
13…Dd6 14. Te1 Lg4 15. Lh4 Tae8 16. h3 Lh5 17. Lg3 Pf4 18. Lxf4 exf4
Wit heeft het loperpaar moeten inleveren, maar daar staat tegenover dat hij een mobiele meerderheid op de damevleugel heeft.
19. d4
19…c5
Van deze actie moet het natuurlijk komen. De zwartveldige loper moet geactiveerd worden; die heeft wit tenslotte tegen een paard moeten inleveren. Wellicht had hij eerst een torenruil moeten overwegen met 19…Txe1+ 20. Pcxe1 en dan pas 20…c5 Na het antwoord 21. Le2 analoog aan de partij zou 21…Te8 zwart een prettig voordeeltje bieden.
20. Le2 cxd4 21. Pcxd4
Dat is het verschil. Dit paard had anders op e1 gestaan.
21…Te4 22. Dc2 Tc8 23. Tad1 Lxf3
Giri geeft zijn witveldige loper; dat doet hij om zijn zwartveldige tot leven te wekken. Hij heeft een combinatie ontdekt. Zwart kon ook de spanning handhaven met 23…Lg6 24. Dd2 Td8 hoewel ook niet helemaal duidelijk is wat hij hiermee kan.
24. Pxf3
24…Lxf2+!?
Veel kun je van Giri zeggen, maar niet dat hij het niet geprobeerd heeft. Hoewel deze actie misschien objectief gezien dubieus zou kunnen zijn, weet hij het Anand optimaal moeilijk te maken.
25. Kxf2 Db6+ 26. Kf1 Ph5
Dreigt pardoes mat in één met … Pg3#.
27. g4
De enige zet, maar ook een waarmee wit zijn koningsstelling enorm moet verzwakken.
27…fxg3 28. Ld3?!
Het is al vaker gebleken dat Anand niet graag onder druk komt.
Het was moeilijk te zien maar wit kon het zwarte initiatief bestrijden met 28. Td4! Dat lijkt te falen op 28…Txd4 [Hier is 28…Tce8 de beste kans, hoewel wit hier ook beter staat.] 29. Pxd4 Dxd4 maar dan vliegt het belangrijkste aanvalsstuk, het zwarte paard, van het bord met 30. Lxh5 waarna zwart verloren staat.
28…Txe1+ 29. Txe1 Pf4
Behalve dat de witte koningsstelling verzwakt is, nemen ook de zwarte dame en paard een dominante plek in.
30. Pd4
Zo’n beetje de enige zet.
30…g6
31. Le4
Na deze volkomen logische zet heeft zwart sowieso genoeg voor het geofferde materiaal.
Nu verdiende 31. Te3! de voorkeur om na 31…Df6 verder te gaan met 32. Dd2! Dit soort typische computervarianten is door de mens nauwelijks te vinden. Wie laat nu een aftrekschaak zomaar toe, terwijl dat ook nog een stuk lijkt te kosten? Maar na 32…Pxd3+ 33. Tf3 Dh4 (zie analysediagram)
34. Txd3 [Niet 34. Dxd3? want 34…Dxh3+ 35. Ke2 Dh2+ 36. Kd1 g2 wint voor zwart.] 34…Dxh3+ 35. Dg2 is domweg voordelig voor wit, hoewel zwart na 35…Dh6 nog allerlei praktische kansen blijft houden.
31…Df6 32. Lf3 g2+!
Zo krijgt zwart een toren plus pion voor twee lichte stukken.
33. Lxg2 Pd3+ 34. Pf3 Pxe1 35. Kxe1
35…b5 Hier viel 35…Df4 ook sterk te overwegen. Ik vermoed dat wit na 36. Kf2 Tc6 nog wel eens een zware pijp te roken kan krijgen.
36. axb5 axb5 37. De4 Tb8 38. Dd4 De6+ 39. Kf2 Db3
40. Pe5
Anand moet het hebben van kansen tegen de zwarte koning en dat betekent dat hij min of meer alle schepen achter zich moet verbranden. Erg passief is 40. Dd2 en zwart krijgt op den duur de overhand na 40…b4
40…Dxb2+ 41. Kg1 Tc8
42. Df4?!
De onzekerheid is in het spel van Anand geslopen en in die zin is de gehele transactie van Giri volledig geslaagd. Deze stelling met ongelijke materiaalverhouding gaat hem beter af dan de routinier Anand. Noodzakelijk was 42. Pc6 hoewel zwart met 42…Dc1+ 43. Kh2 Te8 gewoon lekker kan blijven doormodderen. Overigens is hier 44. Pe7+! de enige zet, maar vermoedelijk ook genoeg voor remise. 44…Txe7 45. Dd8+ Kg7 46. Dxe7 Dxc3 47. Dd7 b4 48. Ld5 Df6 49. Db5 (zie analysediagram)
en zwart heeft niets te vrezen, maar winst zit er ook niet in.
42…Da2 43. c4!
Dat is dan wel weer knap gezien. Zonder deze zet zou wit een zware verdediging voor de boeg hebben.
43…Da7+ 44. Kh2 bxc4
Zwart heeft inmiddels drie pionnen voor de kleine kwaliteit, hij krijgt inmiddels wel drie witte stukken op bezoek bij zijn koning.
45. Ld5
Een belangrijk moment in de partij. Als Giri nu de sterkste zet had gevonden, had hij de ex-wereldkampioen aan het wankelen gebracht.
45…Tf8?
Na deze zet is het meteen remise omdat de dreigingen tegen de zwarte koning te groot worden.
De juiste manier om voor de winst te gaan was met 45…Tc5!! Hier heeft wit maar één correct antwoord en dat is 46. Dd4! Dan antwoordt zwart met
[46. Lxf7+? verliest onmiddellijk na 46…Kg7 47. Lxc4 Dc7 en zwart wint een stuk. Na 48. Pxg6 Dxf4+ 49. Pxf4 Txc4 moet de stelling technisch gewonnen zijn.] [46. Lxc4? Dc7 47. Dxf7+ Dxf7 48. Lxf7+ Kg7 49. Pxg6 Kxf7 en ook nu rest zwart een technische winst.]46…Tc7 47. Df4 [Het eindspel na 47. Dxa7 Txa7 48. Lxc4 Kg7 biedt zwart volgens mij riante winstkansen, hoewel ik me afvraag of het eigenlijk gewonnen is. Zwart zal met twee pionnen voor de kleine kwaliteit langzaam gaan oprukken. Met wat handig spel zal hij de stukken in verlegenheid moet kunnen brengen, maar zeker weten doe ik dat niet.] 47…Da2+ Via wat omwegen krijgt zwart de dame op een paar handige velden: 48. Kg3 Da3+ 49. Kh2 Dd6 50. Lxf7+ Kg7 51. Lxc4 (zie analysediagram)
En nu heeft hij 51…Te7! Wat wit ook doet, hij komt altijd in een eindspel terecht van een licht stuk tegen een toren en dat is verloren (zoals de tablebases inderdaad aantonen!) 52. Pd3 Dxf4+ 53. Pxf4 Te4 54. Pxg6 Txc4 en opnieuw is het toren tegen paard en ieder nog een pion.
Zelf dacht ik dat Giri moest voortzetten met 45…Kg7 om in elk geval Df6 te verhinderen. 46. Pxf7 Da2+ De loper moet er meteen tussen. En vreemd genoeg lijkt wit zich te kunnen redden: 47. Lg2
[47. Kg3? faalt dan voor wit op 47…Da3+ 48. Kh2 Db2+ 49. Kg3 Dc3+ en wat wit ook speelt hij verliest altijd met een schaakje de loper op d5 of (nadat hij de loper er tussen heeft gezet) hij verliest het paard na een penning met Tf8. 50. Kh2 (50. Kh4 De1+ 51. Kg5 De7+ 52. Kg4 Dd7+) 50…Dc2+ 51. Kg3 Dd3+ 52. Kh2 Dxd5]47…Tf8 48. De5+! Kxf7 (zie analysediagram)
49. Kg3! De dreiging Ld5+ is dodelijk. Na 49…Da3+ 50. Kh2 Td8 51. Ld5+ moet zwart de toren inleveren en het resterende dame-eindspel met pluspion voor zwart is helaas remise. 51…Txd5 52. Dxd5+ Ke7 53. De4+ Kf8 54. Df4+ Ke8 55. Dxc4
46. Df6 Da2+ Om duidelijk te maken wat de dreiging is spelen we 46…c3 waarop wit antwoordt met 47. Pxg6! hxg6 48. Dxg6+ Kh8 49. Dh6+ en herhaling van zetten.
47. Kg3 Da7
48. Kg2 De valstrik van Giri was nu dat 48. Pxg6?? verliest na 48…Dg1+ 49. Kh4 Dxg6
48…Da2+ 49. Kf3 Da3+ 50. Kg4
Hij gaat zowaar naar voren.
50…Da7
Anand had natuurlijk gehoopt op 50…h5+?? 51. Kh4!! en de dreiging Dxg6+ is verschrikkelijk. Op [Niet 51. Kg5? Dc1+ 52. Kh4 De1+ 53. Kg5 Dd2+ 54. Kh4 Dxd5 met winst.] 51…Kh7 wint wit met 52. Lxf7
51. Kf3 Da3+ 52. Kg4
En hier zal Giri knarsetandend ingestemd hebben met remise.
1/2-1/2
Aronian, Levon – Karjakin, Sergey
1. c4 Pf6 2. Pc3 e5 3. Pf3 Pc6 4. g3 d5 5. cxd5 Pxd5 6. Lg2 Pb6 7. O-O Le7 8. d3 O-O 9. a3 Le6 10. Le3 Dd7 11. b4 f6 12. Pe4 Pd5 13. Ld2 a5 14. Pc5 Lxc5 15. bxc5 a4 16. Tb1 Tfb8 17. Dc2 Pde7 18. Tb2 Lb3 19. Db1 Kh8 20. Tc1 Pa7 21. Lb4 Pb5 22. Pd2 Lf7 23. e3 Lg6 24. Pe4 Pd5
Na een lange manoeuvreerfase begint het vuistgevecht vanaf dit moment.
25. Le1!?
Aronian geeft pion a3 om de zaak te compliceren.
25…Pxa3
Karjakin steekt zijn hoofd in de muil van de leeuw. Als hij had geweten wat hem boven het hoofd hing, had hij zich misschien wel tweemaal bedacht. Na 25…c6 kan wit een kansrijk kwaliteitsoffer brengen met 26. Txb5 cxb5 27. Pd6 Pe7 28. Db4 en wit heeft ruime compensatie.
26. c6!?
Een tussenzet die hij voorzien moest hebben
26…De7 Op 26…Pxb1 zal hij ongetwijfeld 27. cxd7 Pa3 28. Ta1 gepland hebben, waarna het paard op a3 is ingesloten.
27. Da2
Vanaf de onderste rij bestookt Aronian de zwarte stellingen.
27…bxc6 28. Txc6
28…Lf7
De meest taaie defensie.
Na een zet als 28…Pb6 verliest zwart zonder slag of stoot het paard op a3: 29. Tc3
Ook 28…Txb2 29. Dxb2 Td8 30. Tc5 en zwart verliest ook een stuk.
29. Tc5
Het paard op a3 wordt opnieuw het kind van de rekening.
29…Pxe3!?
Daar moet het dan van komen. Slecht is 29…f5? wegens 30. Pg5 Lg8 31. Txb8 Txb8 32. Dxa3 en wit heeft groot voordeel.
30. Dxa3?
Hij laat zich de kaas van het brood eten. Aronian had het zich veel gemakkelijker kunnen maken met 30. Txb8+! Txb8 31. Dxa3 Pxg2 32. Kxg2 Dd7 en nu bijvoorbeeld 33. Pd2 Lb3 34. Tc3 Dd4 35. Dc5 en het lijkt me sterk als wit deze stelling niet tot winst kan voeren.
30…Txb2 31. Dxb2 Pxg2 32. Kxg2 a3
Nu staat de zwarte toren uitstekend achter de eigen vrijpion die ongehinderd naar a2 kan. Deze factor speelt hem de rest van de partij parten.
33. Db7 Dd8 34. Dxc7 Dxc7 35. Txc7 Ld5 36. Tc5 a2 37. Lc3 Lg8 38. La1 Tb8 39. Ta5 Tb1 40. Lc3 Td1
De binnengedrongen zwarte toren is een enorme onruststoker. Wit moet een tweede pion geven waarna de winstkansen aardig gereduceerd worden.
41. Kf3 Txd3+ 42. Ke2 Td8 43. f4 Lc4+ 44. Kf2 exf4 45. gxf4 Kg8 46. Pd2 Lf7 47. Ke3 h5 48. f5
De beste kans.
48…Tc8 49. Pe4 Ld5
50. Tc5
Lijkt aardig.
De stelling na 50. Ld4 Lxe4 51. Kxe4 Tc2 52. h3 Th2 53. Ta8+ Kh7 54. Ta3 Th1 valt ook niet te winnen omdat wit geen fatsoenlijk winstplan heeft.
50. Txd5?? zou een vreselijke blunder zijn vanwege 50…Txc3+
50…Td8 51. Pd2 Lf7 52. Ta5 Tc8 53. Pe4 Ld5 54. Pc5 Te8+ 55. Kd3 Td8 56. Ld4 Te8 57. Kd2 Ta8 58. Txa8+ Lxa8
Karjakin heeft uitstekend getaxeerd dat zelfs torenruil hem niet deert. Die lastige pion op a2 speelt de witspeler teveel parten. Als hij hem probeert te veroveren heeft zwart genoeg tijd gekregen om met de koning via de koningsvleugel binnen te dringen en remise te forceren.
59. Ke3 Een voorbeeldvariant: 59. Kc2 Lf3 60. Kb2 Lg4 61. Kxa2 Lxf5 62. Kb3 Kf7 63. Kc4 g5 64. Kd5 Kg6 65. Lf2 h4 66. Pe6 Lb1 67. Kd6 La2 68. Pc5 Kh5 69. Ke7 f5 70. Kf6 Kg4 (zie analysediagram)
en zwart heeft niets te vrezen. Hij kan desgewenst de laatste witte pion van het bord halen. Met twee stukken (zonder pionnen) kun je nu eenmaal niet winnen van een stuk.
59…Kh7 60. Kf4 Kh6 61. Pe6 Kh7 62. Pf8+ Kg8 63. Pg6 Kf7 64. Ke3 Lc6 65. Lb2 Ld7 66. Ke4 Lc6+ 67. Kd4 Ld7
68. Ph4
Aronian was net van plan om zijn paard via f4 om te spelen om pion h5 te proberen op te halen. Maar dat zit er helemaal niet in.
68…La4 69. Pg2 Lc2 70. Pe3 Lb1 71. Kc3 Kg8 72. Pc2 Kh7 73. Pd4 Kh6 74. Lc1+ Kh7 75. Kb2 Kg8 76. Ld2
Aronian probeert vanaf nu verschillende opstellingen in te nemen in de hoop dat Karjakin zich ergens vergaloppeert. Maar de Rus is zeer bekwaam in het verdedigen van dergelijke lastige eindspelen. Zijn onverzettelijkheid kan hem nog ver brengen. Ook met 76. h4 Kf7 77. Ld2 Ke7 78. Lb4+ Ke8 79. Lc5 kan wit geen vorderingen boeken na 79…Kf7
76…Kh7 77. Lb4 Kg8 78. Lc3 Kh7 79. Kc1 Kh6 80. h4 Kh7 81. Kd2 Kg8 82. Ke3 Kh7 83. Kf4 Ld3 84. Pc6 Kg8 85. Pb4 Lb1 86. Pa6 Kf7 87. Pc5 Lc2 88. Pe4 Ld1 89. Pg3 Kg8 90. Ke3 Lc2 91. Lb2 Kh7 92. Kf4 Ld1 93. Pe4 Lc2 94. Pd6 Kg8 95. Ke3 Kf8 96. Kd4 Ke7 97. Kc5 Kd7 98. Lc3 Ld3 99. Kd5 Lc2 100. Pe4
En nu heeft hij terecht waargenomen dat de loper voor het paard geruild mag worden.
100…Lxe4+ 101. Kxe4 Kd6
En remise gegeven. Op 101…Kd6 102. Kd4 Kc6 103. Kc4 Kd6 heeft wit geen tijd om a2 op te halen: 104. Kb3 Kd5 105. Kxa2 Ke4 106. Kb3 Kxf5 107. Kc4 g5 en de laatste pion wordt afgeruild.
1/2-1/2
Caruana, Fabiano – Svidler, Peter
1. e4 e5 2. Pf3 Pc6 3. Lb5 a6 4. La4 Pf6 5. O-O Le7 6. d3 b5 7. Lb3 d6 8. a4 Ld7 9. c3 O-O 10. Lc2 b4 11. Te1 Te8 12. Pbd2
12. h3 is een zeer interessante partij Ivanchuk-Morozevich, 2011.
12…Lf8
Een nieuwe zet, die er volkomen normaal uitziet.
12…Pa5 is een partij Leko-Caruana, 2013.
12…Tb8 kennen we o.a. uit Karjakin-Aronian, 2012 en Najer-Tomashevsky, 2014.
13. a5 g6 14. Lb3 Le6 15. La4 Ld7 16. Pf1 h6
17. Pg3
Die zet begrijp ik niet helemaal. Het paard op g3 heeft geen goede velden (door de pion op g6). De enige reden voor deze zet zou kunnen zijn dat hij d3-d4 wil doorzetten en dan pion e4 een extra steuntje wil geven. Een idee lijkt mij 17. h3 om wellicht ooit met P2h3 en f2-f3 met Pg4 te gaan werken.
17…bxc3 18. bxc3 Lg7 19. h3 d5
Svidler houdt van actief spel, maar nu komt het paard op g3 wel tot zijn recht. Ook 19…Tb8 is een goede mogelijkheid.
20. exd5 Pxd5 21. Pe4 Pb8?!
Dat was de bedoeling, maar het is de vraag of dit goed uitpakt voor zwart.
22. Lb3 Le6
23. Ld2
Nu dreigt er Pc5.
Er is hier een bizar idee voor handen, waarmee wit wellicht in het voordeel had kunnen komen. 23. Ta3!? Uiteraard zou hij graag Pc5 willen spelen en dat zit er nu in. 23…Pd7 en nu [23…Lf8? wordt sterk beantwoord met 24. Pxe5! Lxa3 25. Lxa3 en wit heeft schitterende compensatie.] 24. d4! en zwart moet enorm op zijn tellen passen.
23…Pd7
Zwart heeft zich succesvol gehergroepeerd.
24. La4 f5 25. Pg3 c5
Zoals we al eerder hebben gezien dit toernooi is die Svidler niet van het benauwde! Met deze twee agressieve pionzetten, probeert hij de partij naar zijn hand te zetten.
26. Lb3 Dc7 27. h4 P5f6 28. Lxe6+ Txe6
Nu zwarte wat verzwakkende pionzetten heeft gespeeld, wil wit wel die witveldige lopers ruilen.
29. h5?!
Tast weliswaar de witte velden aan, maar het kost ook een pion.
De inlassing 29. Dc1 h5 lijkt mij gunstig voor wit omdat nu veld g5 een mooie uitvalsbasis is. [29…Kh7 zou wel goed uitpakken voor wit: 30. h5!]
29…f4 30. Pe4 Pxh5 31. d4
Nu moet Caruana doorzetten.
31…Dc6 32. Db3 c4 33. Da4 Dd5 34. Tad1
Een heel lastig moment voor zwart. Zijn dametoren doet nog niets, waar moet die naar toe? De keuze tussen e8 en f8 is heel lastig.
34…Tae8?!
Na 34…Tf8!? had Svidler vermoedelijk het betere van het spel gehad. Na 35. Lc1 [Hier is 35. dxe5 slecht vanwege 35…Pxe5 36. Pxe5 Txe5 en een aftrekaanval met de loper werkt niet: 37. Lxf4? Txe4! en zwart wint: 38. Txd5 Txe1+ 39. Kh2 Txf4 met mataanval.] 35…exd4 36. cxd4 en nu alsnog naar e8: 36…Tfe8 met goede kansen voor zwart.
35. dxe5!
Nu pakt het wel goed uit voor wit:
35…Pxe5 36. Pxe5 Txe5 37. Lxf4
37…Db5 De pointe is dat 37…Txe4? verliest op 38. Dxe8+! Txe8 39. Txe8+ Kf7 40. Txd5 Kxe8 41. Le5 met winst.
38. Dxb5 Txb5 39. Ld6
Wit staat ineens beter!
Niet 39. Pd6? wegens 39…Txe1+ 40. Txe1 Td5! [40…Pxf4?? 41. Pxb5 axb5 42. a6] 41. Lh2 Lxc3 met groot voordeel voor zwart.
39…Kh8 40. g4 Pf6 41. Pxf6 Txe1+ 42. Txe1 Lxf6 43. Te8+ Kg7 44. Lb4
Zwart heeft weliswaar goede stukken maar zijn pionnen zijn uiterst kwetsbaar. De pion op a6 en vooral op c4 zijn een aanvalsdoel.
44…Te5 45. Tc8
En zo verovert wit een belangrijke pion.
45…Te6 46. Tc7+ Kg8 47. Txc4 h5 48. Kg2 Kf7 49. Tc5 Ik denk dat 49. Tc7+ Ke8 50. gxh5 gxh5 51. f4 betere winstkansen geeft, maar Caruana wilde zijn tegenstander waarschijnlijk geen vrijpion bezorgen.
49…hxg4 50. Tc7+ Ke8
51. Tc4
Beetje raar gespeeld, maar zo kan hij wel risicoloos op winst blijven spelen.
51…Kd7 51…Ld8 52. Txg4
52. Txg4 Le5 53. c4 Lc7 54. Kf3 Tf6+ 55. Ke3 Te6+ 56. Kd3 Tf6 57. Ke3 Te6+ 58. Kd3
Beide spelers hebben terecht ingeschat dat torenruil geen enkele winstkans oplevert voor wit: 58. Te4 Txe4+ 59. Kxe4 Kc6 De reden is simpel. De f- en de g-pion zullen tegen elkaar geruild worden en daarna hoeft zwart zijn loper alleen maar te geven voor de witte c-pion om wit met de loper van de verkeerde hoek op te zadelen. Belangrijk is wel dat de witte koning niet op de koningsvleugel (of door het centrum) kan binnenkomen, zoals eenvoudig is na te gaan.
58…Tf6 59. Tg5 Txf2
Svidler wikkelt bewust af naar een eindspel waarin hij tijdelijk twee pionnen achterkomt. Ik zie echter ook niet wat er tegen 59…Kc6 is. Maar Svidler wilde graag een remise-stelling zien te forceren.
60. Txg6
Wat heeft hij dan voor ogen? We zullen het weldra zien.
60…Tf3+!
Een essentieel tussenschaakje.
61. Kc2 Tf5 62. Txa6
Nu moeten de witte toren en de loper aan pion a5 blijven hangen. Zwart wil die toren met … Kd7-c8-b7 verdrijven en dan … Lxa5 spelen. Er rest dan een simpele remisestelling.
62…Kc8 63. Kd3
63…Th5 Ook voldoende voor remise lijkt mij 63…Kb7 64. Te6 Lxa5 65. Ke4 Th5 en er ontstaat een soort Stelling van Philidor met lopers nog op het bord.
64. c5
Als wit nu nog de tijd heeft voor Kc4 en Kb5 staat hij op winst.
64…Kb7 65. Tg6 Lxa5!
Dit was zijn idee.
66. Lxa5 66. c6+ Kb6 leidt tot hetzelfde eindspel.
66…Txc5
Daar is het dan: het beruchte eindspel van toren plus loper tegen toren. Het is theoretisch remise, maar het moet nog wel remise gemaakt worden! In het laatste Tata Steeltoernooi probeerde Magnus Carlsen het ook te winnen van Liren Ding, maar dat bleek een vruchteloze poging.
67. Lb4 Tc6 68. Ld6 Kc8 69. Kd4 Tb6 70. Kd5 Tb7
Dit is het verdedigende idee. De zwarte toren gaat op de zevende rij (of aan de andere rand) staan om zodoende te verhinderen dat de witte toren die rij permanent kan beheersen. Er is een pattruc nodig om deze zogenaamde ‘zevende rij techniek’ succesvol te kunnen toepassen.
71. Tg8+ Kd7 72. Lc5 Kc7 73. Tg6 Kd7 74. Th6 Kc7 75. Tc6+ Kd7 76. Lb6 Ke8 77. Ld4 Kd7 78. Td6+ Kc8 79. Ke6 Kc7 80. Ta6 Tb5
Nu moet Svidler van rand wisselen. Zijn ‘zevende rij’ wordt nu de b-lijn.
81. Ta1 Kc6 82. Tc1+ Kb7 83. Kd6 Ka6 84. Tc6+ Ka5 85. Lc5 Tb7 86. Kd5 Kb5 87. Ld6 Ka4 88. Ta6+ Kb5 89. Ta1 Kb6 90. Tc1 Kb5 91. Tc6 Ka4 92. Lc5 Kb5 93. Td6 Ka4 Hier kan hij met 93…Tb8 gewoon op dezelfde lijn blijven.
94. Kc6
Zo wordt de toren en de koning van elkaar gescheiden.
94…Tb8 95. Td3
95…Tc8+!
De enige zet die remise maakt. 95…Tb3?? zou snel verliezen: 96. Td4+ Ka5 97. Td7 en het is uit.
96. Kd5 Td8+ 97. Ld6 Tc8 98. Ta3+ Kb5 99. Tb3+ Ka4 100. Tb4+ Ka5 101. Lc5
Het is Caruana ineens gelukt om de ‘zevende rij’ in handen te krijgen. Svidler heeft zich dus toch ergens laten foppen…
101…Th8 102. Tb7
102…Ka4??
Afschuwelijk, hij verziekt het. 102…Ka6 was een van de remisemakers…
103. Kc4 Th4+ 104. Ld4 Th5
105. Lf2?
De snelste weg naar de winst was met 105. Tb2! En nader onderzoek leert dat het precies genoeg was om de winst binnen te halen! 105…Th3 106. Lf2 Tf3 107. Lc5 Tf4+ 108. Ld4 Tf3 109. Tb4+ Ka3 110. Tb6 Ka2 111. Tb2+ Ka3 112. Te2 Ka4 [112…Tf4 113. Te1 en zwart moet de toren offeren om niet mat te gaan.] 113. Le3 Ka3 114. Lc5+ Ka4 115. Ta2+ Ta3 en precies binnen de 50 zetten wordt de toren met mat geslagen! 116. Txa3#
105…Tg5 106. Th7 Tg4+ 107. Ld4 Tg5 108. Th8 Tb5 109. Ta8+ Ta5 110. Tb8 Th5
111. Lf6?!
111. Tb2 Th3 [111…Ka3 112. Tb1 Th2 113. Tb6 Ka2 114. Ta6+ Kb1 115. Ta1+ Kc2 116. Ta2+] 112. Lf2 Tf3 [112…Ka3 113. Te2!] 113. Lc5 Tf4+ 114. Ld4 Tf3 115. Tb4+ Ka3 116. Tb6 Ka2 117. Tb2+ Ka3 118. Te2 Tf4 119. Te1
111…Ka5! 112. Lc3+ Ka6 113. Ld4
113…Th6!
De enige zet, maar nu vindt hij hem wel!
114. Le3 Te6 115. Tb3 Tc6+ 116. Kd5 1/2-1/2
Topalov, Veselin – Nakamura, Hikaru
1. d4 Pf6 2. c4 e6 3. Pf3 d5 4. Pc3 Le7 5. Lf4 O-O 6. a3 c5 7. dxc5 Lxc5 8. e3 Pc6 9. cxd5 exd5 10. b4 d4 11. exd4 Lxd4 12. Pxd4 Pxd4 13. Le3 Pf5 14. Dxd8 Txd8 15. Le2 Pxe3 16. fxe3 Pg4 17. e4 Le6 18. O-O Pe3 19. Tfc1 Td2 20. Lf3 Tad8 21. e5 b6 22. Pe4 Tb2 23. Te1 Pc4 24. Pg5 h6 25. Pxe6 fxe6 26. Tac1 Td4 27. h3 b5 28. Tc3 Tdd2 29. a4 a6 30. Lb7 Pb6 31. axb5 axb5 32. Le4 Pc4 33. Tg3 Te2 34. Ta1 Pxe5 35. Ta8+ Kf7 36. Lh7 g5 37. Lg8+ Kf6 38. Tf8+ Kg7 39. Te8 Pg6 40. Lxe6 Pf4 0-1
Fijne analyse om te lezen! Alleen denk ik dat na 45… Tc5 46.Dd4 Tc7 47. Dxa7 Txa7 48. Lxc4 Kg7 wit met z’n paard op f7 kan slaan. Ik heb iedergeval met behulp van de engine geen manier gevonden waarop zwart echte vorderingen kan maken.
Heel veel dank voor de mooie, instructieve verslagen. Het blijft ongelooflijk spannend. De toernooiwinnaar wordt nu Karjakin of Caruana, als één van hen hun onderlinge partij wint. Bij remise is het ook Karjakin die wint, tenzij Anand door winst nog op gelijke hoogte komt. In dat geval heeft Caruana weer de beste onderlinge score tussen hen drieën en wint hij het toernooi. Dit is informatie afkomstig van de wedstrijdleider.
Noudl heeft gelijk.
Na slaan op f7 is via tablebases te zien dat het pionneneindspel remise is.
Zou de pion i.p.v. op g6 op g7 staan wint zwart!
Bijvoorbeeld: FEN: 6k1/r4ppp/8/4N3/2B5/7P/7K/8 w – – 0 48
Hier is slaan op f7 verloren.. Hoe zwart dit wint als wit niet slaat is een andere vraag.
RickH is me net voor; ik had ook de tablebases gecheckt. Wit maakt overigens na … Kxf7 alleen remise met Kg3! Alle andere zetten verliezen. Dit is zo’n verraderlijk pionneneindspel dat zomaar uit de hand kan lopen als je dat niet behandelt. Ik vraag me af of spelers van dit niveau zoiets perfect kunnen uitrekenen; eerlijk gezegd betwijfel ik dat en dan zou het een interessant gevecht van toren plus 2 pionnen tegen loper en paard worden.
{fen}6k1/r4ppp/8/4N3/2B5/7P/7K/8 w – – 0 48,normaal,centrum,bord van RickH{/fen}