Grootmeesters moeten hard werken

Maar liefst twaalf spelers hebben in de Open Groep van het Hoogeveen schaaktoernooi de leiding in handen. Daaronder de Nederlandse grootmeesters Sipke Ernst en Roeland Pruijssers en internationale meesters Stefan Kuipers en Caspar Schoppen. De nummer op rating, de Kroaat Davorin Kuljasevic (2549) heeft zijn eerste halfje al moeten afstaan. Ivo Maris hield de deur tegen hem keurig op slot. Het had niet veel gescheeld of de andere ratingfavoriet, de Chinese jongedame Xiangyu Xu met dezelfde rating was tegen Dick de Graaf niet verder dan remise gekomen. Helaas greep Dick in de slotfase mis en werd hij alsnog te grazen genomen. Xu is nog ‘slechts’ IM maar het zal niet lang meer duren dat zij de GM-titel tegemoet mag zien, dus een schande om hiervan te verliezen is het bepaald niet.

Overzicht speelzaal Open toernooi (foto toernooiwebsite)

Ook de Nederlandse GM’s moesten hard werken voor het volle punt vandaag. Ernst stuitte op zwaar verzet van Eelke de Boer en Pruijssers werd ogenschijnlijk van het bord gecombineerd door Joost Wempe. Maar in de slotfase waren beide titelhouders hun tegenstanders toch te slim af. Ik heb uit de eerste twee ronden de nodige aardige fragmenten voor u geselecteerd en geanalyseerd.

PARTIJFRAGMENTEN OPEN GROEP

 

De Graaf, Dick – Xu, Xiangyu

49. Txh7
Dick de Graaf is uitstekend op de been gebleven tegen de sterke Xu.
49…Pd4 50. Td6+ Ke7 51. Td7+ Ke6 52. Txh7 Pxf3+ 53. Kh5 Tc2
54. Tg7
Allemaal nog oké, maar het wordt er niet eenvoudiger op. Iets handiger is misschien 54. Ta7 met als mogelijk vervolg: 54…Th2+ 55. Kg6 Tg2+ 56. Kh7 e4 57. Lc4+ Ke5 58. Txa5+ Kd4 59. La6 en dit gaat zwart niet meer winnen.
54…e4 55. Kg6?
Helaas, dit is hem duidelijk niet. Nu was 55. Tg6+ Kf7 56. Tg7+ de weg naar de veilige remisehaven. Als zwart op winst wil spelen, moet hij grote risico’s lopen.
55…Pe5+
56. Kh7

Ook 56. Kg5 verliest na 56…Tg2+ 57. Kh4 Trieste noodzaak. [ Want 57. Kf4 Pg6+ 58. Ke3 Ke5 kost van alles…] 57…Pf3+ 58. Kh5 Th2+ 59. Kg6 Pe5+ 60. Kg5 Pf7+ en de cruciale pion op h6 gaat verloren.
56…Th2 57. Ta7 f4
Ineens zijn de zwart pionnen levensgevaarlijk.
58. Kg7 e3 59. Ta6+ 59…Kd5 60. h7 f3 61. Th6

Een brug, maar het mag niet baten.
61…Txh6 62. Kxh6 e2 63. Kg7 e1=D
Opgegeven. Want na 63…e1=D 64. h8=D Dg1+ 65. Kf6 Db6+ 66. Ke7 Pg6+ gaat de dame verloren.
0-1

Fehr, Axel – Kuipers, Stefan

Wit staat nogal ‘opgevouwen’ en daar profiteert zwart als volgt van:
23…e5! 24. dxe5 Txe5 25. Dd1 Txe1 26. Dxe1 f3 27. Th3

27. gxf3 g2 is natuurlijk ook helemaal uit.
27…f2
Stefan kiest voor de eerste oogst. Vasthouden met 27…Ld6 kwam ook sterk in aanmerking. Bijvoorbeeld: 28. gxf3 Te8 29. Dd1 [ 29. Dd2 Df5 30. Dg2 Te1] 29…Df5 en wit verliest materiaal.
28. Lxf2 gxf2 29. Dxf2 Ld6
En zwart won.
30. Tf3 Pe5 31. Tf5 Pd3 32. Df3 Pe1 33. Df2 Pg7
0-1

Hendriks, Richard – Beerdsen, Thomas

De slotstelling bij R.Hendriks-Beerdsen is aardig. De witte toren is gevangen op h3 en kan daar nooit meer uit ontsnappen. Dat betekent dat zwart met zijn koning en vrije e-pion kan doen wat hij wil. Een mogelijke winstvoering is: 53…Kd6 54. Lg2 Kc5 55. Ld5 Kd4 56. Lg2 e4 57. Th1 e3 Enzovoort. De witspeler liet het zich allemaal niet bewijzen en gaf zich gewonnen.
0-1

Kuljasevic, Davorin – Heemskerk, Wim

Hier had de witspeler een aardige combinatie waarmee hij een van de twee ‘hangende pionnen’ won.
19. Txd5! Txd5

De pointe is natuurlijk dat 19…Pxc3 faalt op 20. Txd8! Txd8 21. Dxc6 Pe2+ 22. Kf1 Pxc1 23. Da4 om …Td1# nog even te voorkomen!
20. Dxe4
Wit wint een pion en krijgt de geofferde kwaliteit terug.
20…Ted8 21. Pxd5 Txd5 22. Df3 De6 23. Lc3 h5 24. b3 Dd7 25. h3 h4 26. Dg4 Dxg4 27. hxg4 Td6 28. Kf1 Ta6 29. Tc2 Kf8 30. Ke2 h3 31. gxh3 Th6

32. Ld4!
Weer een aardig zetje. Hiermee wikkelt wit af naar een gewonnen toreneindspel.
32…cxd4 33. Tc8+ Ld8 34. Txd8+ Ke7 35. Txd4
En dit is natuurlijk kansloos, daarom gaf zwart zich gewonnen.
1-0

Mellema, Andries – Pruijssers, Roeland

Roeland Pruijssers (foto Harry Gielen)

Het slot van deze partij is leerzaam.
58…Pc3+! 59. Ka1
Wit had gezien dat hij ging verliezen en liet zich daarom op elegante wijze matzetten. De kritieke variant is natuurlijk 59. Lxc3 Kxc3 60. Ka2 Le7 61. Kb1 Lxh4 62. Kc1 (zie analysediagram)

Dit is de loper van de verkeerde hoek, maar toch wint zwart. Namelijk met 62…Lf2! 63. Kd1 Kd3! En zo kan de witte koning de voor hem cruciale hoek niet bereiken.
59…Lb2# 0-1

 

De Boer, Eelke – Ernst, Sipke

De jeugdige witspeler heeft zich uitstekend geweerd tegen de grootmeester.
27. Tf5?!
Als hij hier 27. b3± had gespeeld had hij duidelijk beter gestaan.
27…Txf5 28. Pxf5 Dg5 29. Pxd6?
Ineens lopen er tactisch gezien een paar dingen uit de hand voor wit. Na 29. Tf1 was de stelling in evenwicht geweest.
29…f5?!
Ernst had hier met het schitterende 29…Phf4!! flink kunnen uithalen. Na het vrijwel geforceerde vervolg 30. exf4 Pxf4 31. De3 Dxg4 32. g3 Pe2+ 33. Kg2 Pxc1 34. Dxc1 Df3+ staat zwart op winst.
30. Pf2 Phf4!
Nu alsnog!
31. exf4 Pxf4 32. Dxf5+ Dxf5 33. Pxf5 Pe2+ 34. Kf1 Pxc1
35. Pxe4?
Dit had direct moeten verliezen. 35. Pe3 was de enige zet om te kunnen blijven spartelen.
35…b6?
Maar Sipke pakt het niet goed aan. 35…Txc4! 36. Pfd6 Td4 is uit. Daarentegen zou 35…Tf7 36. Ped6 Tf6 37. g4 g6 38. Pxb7 gxf5 39. d6 nog heel onduidelijk worden…
36. b3?
Ai… De enige zet was 36. d6 Tf7 37. g4 Pd3 [ 37…g6 verliest nu zelfs vanwege 38. d7!
Txd7 39. Pf6+] 38. Ke2 Pe5 39. b3 en wit lijkt zich te kunnen handhaven.
36…Tf7!
Nu wint het wel.
37. Ped6
37. g4 g6 38. c5 gxf5 39. Pd6 Tf8 40. c6 fxg4+ 41. Kg2 Pxa2 42. c7 Pc3 43. c8=D Txc8 44. Pxc8 Pxd5 beslist de strijd ook in zwarts voordeel.
37…Tf6 38. g4 g6
Zwart wint een stuk en dan is het definitief voorbij.
39. Pb7
Hij probeert hetzelfde als in bovengenoemde variant maar hij heeft nu pion b7 niet mee kunnen pikken.
39…gxf5 40. d6 fxg4+ 0-1

 

Pruijssers, Roeland – Wempe, Joost

De zwartspeler heeft uitstekend ingeschat dat hij zomaar op f2 mag inslaan met
19…Pxf2! 20. Kxf2 Lh5 21. Lg2 Txf3+!?
En dan die er ook nog overheen… In aanmerking kwam ook 21…Pxd4.
22. Lxf3 Tf8 23. Lf4
De enige zet.
23…Lxf4 24. Lxh5 Lxc1+ 25. Kg2 Lxb2 26. Pe2

26…Dd6?!
Hier had zwart hoe dan ook een paard van f4 moeten houden met 26…g5
27. Pf4!
Pruijssers profiteert onmiddellijk.
27…Lxd4 28. Lf3 g5??
Nu is het een verschrikkelijke zet geworden.. . De laatste kans om in de partij te blijven was met 28…Txf4
29. Lxd5+ Kg7 30. Te6 Da3

31. Ph5+
En opgegeven. Zwart gaat mat. Bijvoorbeeld met: 31. Ph5+ Kh7 32. Dc2+ Kg8 33. Txh6+ Tf7 34. Dg6+ Lg7 35. Dxg7#
1-0

 

Tot slot nog een aardig eindspelletje dat de 9-jarige Machteld van Foreest zat te spelen tegen Dr Axel Fehr uit Duitsland.

 

Van Foreest, Machteld – Fehr, Axel

Na een zware partij is dit spannende eindspel ontstaan.
44…fxe4
Na 44…Lxe4! staat zwart waarschijnlijk op winst omdat zijn pionnenmassa in het centrum zwaarder weegt dan de verbonden vrijpionnen van wit op de damevleugel. Die van zwart kunnen eerder naar voren zoals bijvoorbeeld na: 45. Lxb5 Ld5 46. a4 Kg4 47. Te3 e4 48. Le2+ Kh4 en …f5-f4 volgt.
45. Kc5!
Het begin van een mooie koningsmars.
45…Le8 46. Kd6 e3 47. Ke7

Machteld van Foreest (foto Harry Gielen)

Het idee is goed, maar ietsje te vroeg. Hier had 47. a3 moeten gebeuren om te verhinderen dat zwart later met …b5-b4 de meerderheid van wit vast kan leggen.
47…Lxh5?
Paniek bij der Herr Doctor… Zwart kan opnieuw een gewonnen stelling bereiken na 47…Lc6! 48. Kf7 Lg2 49. Th4+ Kg3 50. Tg4+ Kf2 en wit is kansloos.
48. Txh5!
Vooral niet 48. Lxh5?? wegens 48…e2!
48…Txh5 49. Lxh5 b4
De pionnen worden vastgelegd maar zwart heeft er nu niks meer aan.
50. Kxe6
Ze heeft juist ingeschat dat zwart weldra in tempodwang komt.
50…Ke4

51. Le2!
De meest handige zet.
51…Kd4 52. Kf5 Kc3 53. Kxe5 Kb2
Het pionneneindspel na 53…Kd2 54. Lc4 e2 55. Lxe2 Kxe2 56. Kd4 is natuurlijk verloren voor zwart.
54. Kd4 Kxa2 55. Kc4!
Uiteraard! 55. Lc4? zou het halve punt nog weggeven: 55…e2!
55…Ka3 56. Lh5
En opgegeven.
1-0

Over Herman Grooten

Herman is ruim 40 jaar schaaktrainer. Hij verzorgde lange tijd de schaakrubrieken in Trouw en het ED. Daarnaast was hij Topsportcoördinator bij de KNSB en is hij auteur van diverse schaakboeken en werkt hij voor Schaaksite. Klik hier voor series die hij op Schaaksite heeft gezet.

Alleen geregistreerde gebruikers kunnen een reactie achterlaten.