Schaakrubrieken weekend 4 mei 2019
Wekelijks publiceren of verwijzen wij naar diverse schaakrubrieken. Wij streven naar publicatie op de woensdag na het voorgaande weekend. Wij proberen de besproken partijen in een viewer te tonen.
| Hans Ree | Gert Ligterink | Hans Böhm | Bab Wilders | Johan Hut | Rini Kuijf | Henk Prins |
Carlsen onstuitbaar
In januari vestigde Magnus Carlsen in de vierde ronde van het Tata Steel toernooi in Wijk aan Zee een deprimerend persoonlijk record: 21 partijen achter elkaar remise. Het jaar daarvoor was het ook matig gegaan. Hij was nog de beste, maar de concurrentie leek dichtbij. Toen won Carlsen van Jorden van Foreest. Het leek daarna of een adrenalinestoot hem gevitaliseerd had. Hij bleef partijen winnen, hij won het Tata-toernooi, vervolgens ook het Gasimov Memorial in Azerbaidzjan en afgelopen week de Grenke Classic in Karlsruhe en Baden-Baden.
Op de ratinglijst zijn de achtervolgers uit zicht geraakt. Er werd geschreven dat Van Foreest door zijn nederlaag een monster had geschapen en Carlsen werd de GOAT genoemd, de ‘greatest of all time’. Ho,ho, hoe zit het dan met Fischer en Kasparov? Iedere periode heeft zijn eigen grootste aller tijden. „Ze komen op het licht af,” zei schaakmeester Lodewijk Prins toen hem werd gevraagd waarom hij vaak zo makkelijk won. De tegenstanders van Carlsen lijken soms verblind door zijn aura en doen dingen die ze tegen anderen niet zouden doen. Fabiano Caruana stond aan het begin van de laatste ronde van de Grenke Classic een punt achter op Carlsen. Hij maakte snel een remise uit de boekjes en toen hem werd gevraagd waarom hij niet had geprobeerd om Carlsen in te halen, zei hij: ,,Ik maak me geen illusies. Dit is ongeveer het moment waarop de tegenstanders van Carlsen zich in hun eigen zwaard storten.’’
Peter Svidler, achtvoudig kampioen van Rusland, speelde tegen Carlsen vanaf het begin angstvallig. Hij was bang geweest om rekenfouten te maken, zei hij. Dan vraag je er om. Zijn rekenfouten kwamen later toch. Aan het eind creëerde hij opzettelijk een soort helpmat, waarvoor hij door een commentator werd geprezen als een gentleman, een sportieve verliezer. Als je geen tegenstand kunt bieden, kun je nog altijd een gentleman zijn.
Peter Svidler – Magnus Carlsen, Grenke Classic, Baden-Baden 2019
1. e4 c5 2. Pf3 Pc6 3. Pc3 Svidler zei dat hij dit speelde om een rustige stelling te krijgen waarin hij niet meteen grove rekenfouten zou maken. 3…e5 4. Lc4 Le7 5. d3 d6 6. Pd2 Pf6 7. Pf1 Pd7 8. Pd5 Pb6 9. Pxb6 axb6 10. c3 0-0 11. Pe3 Lg5 12. 0-0 Kh8 13. a3 f5 14. Pxf5 Lxc1 15. Txc1 Lxf5 16. exf5 d5 17. La2 Txf5 18. Dg4 Tf6 Zwart staat actief, maar pion d5 vraagt aandacht. Na 19. Tce1 zou het ongeveer gelijk staan. 19. f4 Nu maakt hij toch een rekenfout. 19…exf4 20. Dg5 De bedoeling. Niet 20. Txf4 wegens 20…Pe5 met materiaalwinst. 20…Df8 Maar dit zag Svidler niet aankomen. 21. Dxd5 Niet 21. Lxd5 wegens 21…Tf5 met stukwinst. 21…Td8 22. Df3 Nu gaat het echt mis. Na 22. Dg5 Txd3 23. Tce1 zou wit voor de verloren pion actieve stukken hebben. 22…Pe5 23. De4 Na 23. De2 Pxd3 24. Tcd1 komt 24…c4, weer iets dat Svidler te laat zag. 23…Pg4 24. Tce1 Pe3 25. Tf2 Te8 26. Dxb7 g5 Wit staat vreselijk, zwarts aanval loopt vanzelf. 27. Tfe2 Een moeilijk te begrijpen zet, verzuchtte Svidler. 27…g4 28. Tf2 Dh6 29. Dc7 Tef8 Dreigt vooral 30…g3 31. hxg3 Pg4. In plaats van op te geven componeert Svidler voor de grap een zelfmat. 30. h3 gxh3 31. g3 fxg3 32. Txf6 h2+ 33. Kh1 g2 mat.
Partij in de viewer:
Schaker Carlsen ouderwets onoverwinnelijk
Vijf maanden heeft Magnus Carlsen nodig gehad om na een voor zijn doen matige periode opnieuw de geweldenaar te worden die ver uitsteekt boven zijn concurrenten. Na de winst met twee punten voorsprong in het Gasjimov-memorial in Azerbeidzjan voegde de wereldkampioen in de Grenke Classic in Karlsruhe/Baden-Baden met een imposante score van 7,5 uit 9 een nieuwe toernooizege toe aan zijn erelijst. Het verschil is groot tussen de Carlsen van nu en de man die eind november na de ternauwernood gewonnen WK-match tegen Fabiano Caruana mopperde over van alles en nog wat: hij haalde niet meer het niveau dat hij eens had, WK-partijen met klassiek speeltempo hadden wat hem betreft hun langste tijd gehad en misschien had hij wel voor het laatst de wereldtitel verdedigd. Al die klachten zijn vergeten nu de zon weer schijnt. Met een rating die bijna even hoog is als vijf jaar geleden, durft Carlsen zelfs te dromen van de nooit eerder bereikte grens van 2.900 punten. En over de verdediging van de wereldtitel hoeven we ons geen zorgen te maken. Carlsen was tevreden over de aankondiging van de Fide dat de WK-match voortaan veertien in plaats van twaalf partijen zal tellen: ‘Al zou zestien nog beter zijn geweest.’ Tijdens de laatste ronden van het toernooi in Baden-Baden was Carlsen ongenaakbaar met vier punten op rij. Bijna mysterieus is de volgende partij, waarin Levon Aronian zonder opzichtige fouten te maken geruisloos wordt weggespeeld.
Carlsen – Aronian (Baden-Baden 2019)
1. d4 Pf6 2. c4 e6 3. Pf3 d5 4. Pc3 dxc4 5. e4 Lb4 6. Lg5 c5 7. Lxc4 cxd4 8. Pxd4 Lxc3+ 9. bxc3 Da5 10. Ld2 Een nooit eerder gekozen zet die Carlsen had voorbereid voor de match tegen Caruana. 10 … 0-0 Aronian besluit zijn tegenstander te vertrouwen en ontwijkt de complicaties die ontstaan na 10 … Pxe4 11. Dg4 Pxd2 12. Dxg7 Pxc4 13. Dxh8+ Ke7 14. 0-0. 11. De2 e5 12. Pb3 Dc7 13. 0-0 Lg4 Op weg naar een veld waar deze loper niet goed tot zijn recht komt. 14. f3 Tc8 15. Ld5 Pxd5 16. exd5 Lh5 17. c4 Pd7 18. Tfc1 b6 19. a4 a5 20. Df2 Dd6 21. Le3 Lg6 22. Dd2 f6 23. Db2 Tc7 24. Pd2 Pc5 25. Da3 Td8 26. Tc3
Partij in de viewer:
Giri wint!
Een van de weinige dingen die achterblijven in de carrière van Anish Giri is het winnen van toernooien. Hij was al grootmeester op zijn veertiende, Nederlands kampioen op zijn vijftiende en met 20 jaar kwam hij in de toptien van de wereld. Hij is nu 25 jaar en staat virtueel vierde met een Elo-rating van bijna 2800, de magische grens waar slechts een handvol spelers bovenuit komen en kwamen. Je zou denken dat die mooie staat van dienst bij elkaar geschaakt is door vele klinkende toernooioverwinningen maar dat beeld klopt niet. Hij eindigt vaak ongeslagen in de kop van het eindklassement, dat wel. Maar de laatste tijd (om precies te zijn sinds 2017) heeft zijn spelvoering meer peper en zout. Dat is een puur mentale kwestie want topspelers hebben alle technische zaken natuurlijk volledig onder controle. Die meer kruidige stijl werpt zijn vruchten af. Hij won Reykjavik Open 2017 met 8,5/10, werd gedeeld eerste met Carlsen in TataSteel 2018 en eindigde op de tweede plaats achter Carlsen in TataSteel 2019 en vorige week won hij een sterke dubbelrondige zeskamp in China: 1.Giri 6,5 2.Harikrishna 6 3.Ding 5,5 4.Rapport 5 5.Yakovenko, Yu 3,5
Pentala Harikrishna is een Indiase grootmeester die op de 25e plaats van de wereldranglijst staat. Aangezien zij beiden het gehele toernooi door aan kop gingen was dit gevecht uit de tweede ronde achteraf bezien cruciaal. Harikrishna heeft een overall slechte score tegen Giri en ook in deze partij moet hij lijden.
A. Giri – P. Harikrishna
1.e4 e5 2.Pf3 Pc6 3.Lc4 Italiaans dus en geen Spaans, de invloed van de wereldkampioen. 3…Lc5 4.c3 Pf6 5.d3 0-0 6.0-0 d5 7.exd5 Pxd5 8.Te1 Lg4 9.P1d2 Pb6 10.h3 Lh5 11.Lb3!? Je weet het maar nooit tegenwoordig met de voorbereiding, soms worden er bewust risico’s genomen omdat er een sluitende verdediging klaarligt als de tegenstander het precies goed doet en is de beloning groot als de reactie niet optimaal is. Beter is 11.b4 Le7 12.De2 Pxc4 13.Pxc4 en e5 staat onder druk. En bij de ‘oude Giri’ zou je eerder iets als 11.Pe4 Pxc4 12.Pxc5 Pd6 13.g4 Lg6 14.Lg5 Dc8 15.Ph4 f6 16.Pxg6 hxg6 17.Le3 verwachten en wit staat een tikkeltje beter. 11…Dxd3 12.Pxe5!? Zet al heel vroeg in de partij het mes op de keel. Zwart moet nu adequaat reageren. Alleen na het rustige 12…Df5 13.Pef3 Te8 houdt zwart de controle. Alle andere reacties zijn goed voor wit zoals 12…Pxe5 13.Dxh5 Ped7 14.Pe4 Tae8 15.Dg4 Kh8 16.Lg5 en ook na het ogenschijnlijk vervlakkende 12…Lxd1?! 13.Pxd3 Lxb3 14.axb3 Le7 15.b4 a6 16.Pe4 Pd7 17.Lf4 Tc8 18.Tad1 In luttele zetten heeft wit zich uitontwikkeld en kan nu de tijd nemen om zijn ruimtevoordeel en stellingsdruk verder uit te breiden. Zwart heeft vele manieren om zich te verdedigen maar het blijft verdedigen. 18…Tfd8 19.g4 Lf8 20.Kg2 Te8 21.Lg3 f6 22.f4 Te7 23.f5 Tce8 24.Pf4! Bijna alle zetten van wit sinds die gewaagde opening zijn to-the-point, inmiddels zit zwart al aardig in de problemen. Pe6 dreigt en er zitten ook tactische voortzettingen in, zoals in de partij. 24…Txe4 25.Txe4 Txe4 26.Txd7 Te7 27.Td1 Pe5 28.Pe6 Td7 29.Txd7 Pxd7 30.Lxc7 brengt geen verlossing. Wit staat in hogere zin gewonnen ook al is het materieel gelijk. 24…Pd8
Partij in de viewer:
Het kwam even op mij over als een 1 aprilgrap, maar het bleek toch echt waar: bij nummer 139 van de Chess Informant – de uitgever is nog steeds gevestigd in de Servische hoofdstad Belgrado – is een cd gevoegd met alle 138 oude nummers erop, zodat de liefhebber van het naspelen van partijen voor 40 euro ongeveer 15.000 partijen ter beschikking krijgt. Een exemplaar zonder cd kost 10 euro minder. En dit is bedacht op de burelen van sahovski.com. Beperken we ons even tot de bespreking van het ‘normale’ nummer Adventure Everlasting, mogelijk dankzij New In Chess, dan valt op dat er veel aandacht is voor de openingen, zoals het Spaans, het Engels, en het Konings-Indisch, stuk voor stuk openingen die in de grootmeestertoernooien maar ook in de clubcompetities regelmatig opduiken. Ze worden allemaal goed uitgelegd door lieden die ze zelf ook spelen en zowaar ook nu nog een nieuwtje ontdekken. Het blijft voor mij verbazingwekkend dat in varianten die over de hele wereld miljoenen malen gespeeld zijn toch nog weer een nieuwe zet opduikt, zoals in de rubriek in Chess Informant.
Zowel bij het belangrijkste nieuwtje van het vorige nummer als bij de belangrijkste partij van het vorige nummer treffen we Caruana en Carlsen aan het bord. Verder de gebruikelijke rubrieken die de oplettende lezers van deze rubriek wel kennen. Vooral praktische eindspelen en het correspondentieschaken zorgen ervoor dat alle aspecten van het schaken aan bod komen. Tevens verslagen van toernooien zoals Wijk aan Zee oftewel TATA en het steeds succesvollere toernooi in Gibraltar, ondanks de brexitproblemen. En dan is er ook altijd De Grootmeester van het Nummer, dit keer de Russische grootmeester Ian Alexandrovich Nepomniachtchi, die op dit moment de nummer 7 van de wereld is. Hij speelde vele malen in winnende Russische teams bij WK’s en blinkt ook vooral uit in R apid en Blitz. Opvallend is dat in de rubriek Beste Partijen nogal wat remises voorkomen, waarmee wordt aangetoond dat partijen die in remise eindigen, heel boeiend kunnen zijn. Maar in bloemlezingen en vooral bij necrologieën overheersen toch partijen die in winst eindigen. Ook hier:
Nepomniatchi-Bacrot
1.e4 e5 2.Pf3 Pc6 3.d4 de zogenoemde Schotse Opening exd 4. Pxd4 dus geen gambiet dit keer Pf6 5.Pxc6 bxc 6.e5 De7 7.De2 Pd5 8.c4 Pb6 9.Pc3 Lb7 10.Ld2 g6 11.Pe4 0-0-0 12.a4 La6 13.Df3?! Te8 (meestal 13.De5 met drie varianten in de analyse) 14.Lc3 f5! 15.Pd2 Lg7 zet de aanval in op de pion maar wellicht was 15.Lh6 beter 16.c5 Lxf1 17.cxb La6 18.bxa Kb7 19.0-0-0 Lxe5? maar hier had Bacrot eerst Kxa7 moeten doen. 20.The1 Df6 een stelling die schreeuwt om een kwaliteitsoffer: 21.Txe5 Txe5 22.Df4 The8 23.Db4† Kxa7 nu te laat: 24.f4 Dd6 nog gespeeld maar 1-0. Ook de tactische invallen en de eindspelen van Nepomniatchi zijn zeer de moeite waard.
Partij in de viewer:
Probleem 2731 is een driezet van Howard:
Voor Anish Giri komt na regen snel zonneschijn
Anish Giri is toch gewoon met een heel goed jaar bezig. Bij de Nederlandse schaakliefhebbers zat de schrik er even in, nadat hij begin april laatste werd in de Gashimov Memorial, een tienkamp in Azerbeidzjan. Weliswaar een zeer sterk bezet toernooi, maar Giri is de nummer vier van de wereld. Met drie nederlagen en zes remises presteerde hij daar ver beneden zijn kunnen.
Kort daarna in de Shenzen Masters in China deed hij het omgekeerde. Nu won hij drie partijen en speelde hij zeven remises. Daarmee werd hij ongedeeld eerste in de dubbelrondige zeskamp. Op papier was Giri de nummer twee achter Liren Ding. De andere vier waren nog wel zo sterk dat Neerlands sterkste schaker met die drie overwinningen ruim boven zijn ratingverwachting scoorde. Hij won van Pentala Harikrishna, Dmitry Jakovenko en Yangyi Yu.
Giri boekte hiermee zijn tweede grote succes van dit jaar, dat pas vier maanden op weg is. In januari werd hij zeer overtuigend tweede bij het Tata-toernooi in Wijk aan Zee, achter Magnus Carlsen, een vol punt voor de gedeelde nummers drie. Als hij Azerbeidzjan gewoon vergeet, blijft er van die vier maanden toch iets heel moois over. Door dit resultaat in China krijgt Giri de vierde plaats op de wereldranglijst ook weer wat steviger in handen. In januari 2016 bereikte hij met een derde plaats zijn hoogste positie. Nog datzelfde jaar kwam hij tussen de plaatsen tien en twintig te bungelen en kon je je afvragen of er sprake was geweest van een eenmalige piek. In april 2018 kwam hij weer in de top tien, op plaats tien. Wijk aan Zee dit jaar bracht hem op plaats vier, achter Magnus Carlsen, Fabiano Caruana en Liren Ding. Een positie bij de eerste vijf lijkt toch echt zijn plek. In China kwamen de overwinningen op Jakovenko en Yu tot stand na eindeloos schuiven in het eindspel. Giri kan dat goed, hij heeft er ook het geduld voor. Tegen Harikrishna leek het al snel remise te worden en kwam het weer op schuiven aan, maar nu in het middenspel.
Giri-Harikrishna
1.e4 e5 2.Pf3 Pc6 3.Lc4 Lc5 4.c3 Pf6 5.d3 0-0 6.0-0 d5 7.exd5 Pxd5 8.Te1 Lg4 9.Pbd2 Pb6 10.h3 Lh5 11.Lb3 Dxd3 12.Pxe5 Lxd1 13.Pxd3 Lxb3 14.axb3 Le7 Je ziet de remise alweer aankomen, maar Giri gaat er toch voor zitten. 15.b4 a6 16.Pe4 Pd7 17.Lf4 Tac8 Een eerste puntje. De witte loper zet de zwarte toren op inactief. 18.Tad1 Tfd8 19.g4 Lf8 20.Kg2 Te8 21.Lg3 f6 22.f4 Te7 23.f5 Tce8 24.Pf4
Partij in de viewer:
Voor beginners A7928
Voor gevorderden B7928
De twee themazetjes 1. … d5 en 1. …c4 geven een matvoeringswisseling ten opzichte van het schijnspel.
Driezet 947 is ook een tweezet met een matvoeringswisseling. Deze kan worden opgelost. De bespreking volgt volgende week.
